Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #59711

    eengemaakte politiezone
    (vaste woordverbinding)

    fusie van verschillende politiezones tot één
    (meestal, maar niet altijd m.b.t. Brussel)

    Google2017: 29 in NL allemaal m.b.t. BE

    De streefdatum voor het in werking treden van de eengemaakte politiezone Mechelen-Willebroek is 1 januari 2015. (polinfo.be)

    Bonte dringt aan: “Tijd voor eengemaakte politiezone in Brussel” (nieuwsblad.be)

    Vlaamse partijen herhalen pleidooi voor eengemaakte politiezone in Brussel (deredactie.be)

    Een eengemaakte politiezone is belangrijk omdat het een voordeel zou kunnen zijn in het aanpakken van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en helaas ook tot terrorisme, en omdat het zou zorgen voor een efficiënter veiligheidsbeleid. (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Nov 2017 17:57
    0 reactie(s)

    #59712

    eengemaakte politiezone
    (vaste woordverbinding)

    fusie van verschillende politiezones tot één
    (meestal, maar niet altijd m.b.t. Brussel)

    De streefdatum voor het in werking treden van de eengemaakte politiezone Mechelen-Willebroek is 1 januari 2015. (polinfo.be)

    Bonte dringt aan: “Tijd voor eengemaakte politiezone in Brussel” (nieuwsblad.be)

    Vlaamse partijen herhalen pleidooi voor eengemaakte politiezone in Brussel (deredactie.be)

    Een eengemaakte politiezone is belangrijk omdat het een voordeel zou kunnen zijn in het aanpakken van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en helaas ook tot terrorisme, en omdat het zou zorgen voor een efficiënter veiligheidsbeleid. (vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Nov 2017 17:55
    0 reactie(s)

    #59713

    het is gebeurd
    (vaste woordverbinding)

    het is zover
    Uitroep van presentator Erik Van Looy bij de beslissing in de finale van het spelprogramma De Slimste Mens ter Wereld, maar inmiddels te pas en te onpas in de Vlaamse taal binnengeslopen.

    ’t Is gebeurd: de eerste sneeuw dwarrelt België binnen (vrt.be)

    Het is gebeurd. Sergio Garcia en Angela Akins gaven mekaar het ja-antwoord. Hier hun officiële foto. (golf.be)

    Het is gebeurd: fietspad naar Nederland is open (Ravels) (nieuwsblad.be)

    Het is gebeurd. Iedereen is terug goed gestart. De nieuwe leerlingen vonden al vlug hun weg op onze school. (vtideinze.be)

    ’t Is gebeurd: Philippe Geubels is miljonair – Proximus TV

    ’t Is gebeurd, George Clooney is papa! (newsmonkey.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Nov 2017 22:38
    4 reactie(s)

    #59714

    Congreskolom
    (zelfst.nw. m/v geen mv)

    monument ter herdenking van het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde

    Boven op de Congreskolom bevindt zich een standbeeld van Leopold I, de eerste koning van België. De beelden van zittende vrouwen op elke hoek van de sokkel symboliseren de 4 grondwettelijke vrijheden: de vrijheid van vereniging, van pers, van onderwijs en van eredienst. (https://www.take-a-trip.eu/nl/brussel/)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Nov 2017 20:00
    1 reactie(s)

    #59715

    Congreskolom
    (zelfst.nw. m/v geen mv)

    monument ter herdenking van het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde

    Boven op de Congreskolom bevindt zich een standbeeld van Leopold I, de eerste koning van België. De beelden van zittende vrouwen op elke hoek van de sokkel symboliseren de 4 grondwettelijke vrijheden: de vrijheid van vereniging, van pers, van onderwijs en van eredienst. (https://www.take-a-trip.eu/nl/brussel/)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Nov 2017 19:59
    1 reactie(s)

    #59716

    grendelgrondwet
    (de ~ ,~en, man. zelfst. nw.)

    (Belgische politiek) wet die slechts kan gewijzigd worden met een tweederde meerderheid in het parlement en eveneens een meerderheid in elke taalgroep, zodat eventuele wijzigingen door beide gemeenschappen worden onderschreven

    zie ook graf van de onbekende soldaat

    Vermeden moest worden dat een Vlaamse meerderheid haar wil kon opleggen aan een Franstalige minderheid. Daartoe voerde de regering in 1970-’71 uiteindelijk de ‘grendelgrondwet’ in: paritaire ministerraad, communautaire thema’s in het parlement beslechten met tweederde meerderheid, alarmbelprocedure. (Doorbraak 290313)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Nov 2017 19:45
    4 reactie(s)

    #59717

    Congreskolom
    (eigennaam)

    monument ter herdenking van het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde

    Boven op de Congreskolom bevindt zich een standbeeld van Leopold I, de eerste koning van België. De beelden van zittende vrouwen op elke hoek van de sokkel symboliseren de 4 grondwettelijke vrijheden: de vrijheid van vereniging, van pers, van onderwijs en van eredienst. (https://www.take-a-trip.eu/nl/brussel/)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Nov 2017 19:44
    1 reactie(s)

    #59718

    graf van de onbekende soldaat
    (begrip)

    Het graf van de onbekende soldaat is een monument in Brussel waar op 11 november 1922 het stoffelijk overschot begraven werd van een onbekende soldaat. Het monument ligt aan de voet van de Congreskolom, deze herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. (Wikipedia)

    Opm: Op andere plaatsen in de wereld is er ook wel een graf van de onbekende soldaat, maar in NL bijvoorbeeld niet. In VL bedoelen we met het ‘graf van de onbekende soldaat’ dat in Brussel, in NL niet.

    Met veel eerbied zal op dinsdag 11 november, de Dag van de Wapenstilstand, opnieuw hulde gebracht worden aan het graf van de Onbekende Soldaat in Brussel. (deredactie.be)

    Jaarlijks worden er op Wapenstilstand bloemen neergelegd aan het graf van de Onbekende Soldaat. Hoe lang nog? (demorgen.be)

    Prins Filip brengt hulde aan graf onbekende soldaat (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Nov 2017 11:04
    1 reactie(s)

    #59719

    grendelgrondwet
    (de ~ ,~en, man. zelfst. nw.)

    (Belgische politiek) wet die slechts kan gewijzigd worden met een tweederde meerderheid in het parlement en eveneens een meerderheid in elke taalgroep, zodat eventuele wijzigingen door beide gemeenschappen worden onderschreven

    Vermeden moest worden dat een Vlaamse meerderheid haar wil kon opleggen aan een Franstalige minderheid. Daartoe voerde de regering in 1970-’71 uiteindelijk de ‘grendelgrondwet’ in: paritaire ministerraad, communautaire thema’s in het parlement beslechten met tweederde meerderheid, alarmbelprocedure. (Doorbraak 290313)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Nov 2017 11:03
    4 reactie(s)

    #59720

    graf van de onbekende soldaat
    (begrip)

    Het graf van de onbekende soldaat is een monument in Brussel waar op 11 november 1922 het stoffelijk overschot begraven werd van een onbekende soldaat. Het monument ligt aan de voet van de Congreskolom, deze herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. (Wikipedia)

    Opm: Op andere plaatsen in de wereld is er ook wel een graf van de onbekende soldaat, maar in NL bijvoorbeeld niet. In VL bedoelen we met het ‘graf van de onbekende soldaat’ dat in Brussel, in NL niet.

    Met veel eerbied zal op dinsdag 11 november, de Dag van de Wapenstilstand, opnieuw hulde gebracht worden aan het graf van de Onbekende Soldaat in Brussel. (deredactie.be)

    Jaarlijks worden er op Wapenstilstand bloemen neergelegd aan het graf van de Onbekende Soldaat. Hoe lang nog? (demorgen.be)

    Prins Filip brengt hulde aan graf onbekende soldaat (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Nov 2017 09:02
    1 reactie(s)

    #59721

    pil, zijn ~ is af
    (uitdr.)

    moe zijn
    zie ook eind, aan het ~ zijn

    Azekik da doon dan est veu de rest van ’t sezoun gedoon me tuuvere, dan es maan pil af.
    Als ik dat doen, is het voor de rest van het seizoen gedaan met toveren, dan is mijn pil af.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 11 Nov 2017 23:52
    0 reactie(s)

    #59722

    graf van de onbekende soldaat
    (begrip)

    Het graf van de onbekende soldaat is een monument in Brussel waar op 11 november 1922 het stoffelijk overschot begraven werd van een onbekende soldaat. Het monument ligt aan de voet van de Congreskolom, deze herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. (Wikipedia)

    Opm: Op andere plaatsen in de wereld is er ook wel een graf van de onbekende soldaat, maar in NL bijvoorbeeld niet. In VL bedoelen we met het ‘graf van de onbekende soldaat’ dat in Brussel, in NL niet.

    Aan de Congreskolom in Brussel vindt op zaterdag 11 november 2017 om 10u15 de militaire plechtigheid plaats ter ere van de Onbekende Soldaat, de overledenen van de twee wereldoorlogen en de gesneuvelde militairen tijdens vredesmissies sinds 1945. (mil.be)

    Jaarlijks worden er op Wapenstilstand bloemen neergelegd aan het graf van de Onbekende Soldaat. Hoe lang nog? (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Nov 2017 20:38
    1 reactie(s)

    #59723

    graf van de onbekende soldaat
    (begrip)

    Het graf van de onbekende soldaat is een monument in Brussel waar op 11 november 1922 het stoffelijk overschot begraven werd van een onbekende soldaat. Het monument ligt aan de voet van de Congreskolom, deze herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. (Wikipedia)

    Opm: Op andere plaatsen in de wereld is er ook wel een graf van de onbekende soldaat, maar in NL bijvoorbeeld niet. In VL bedoelen we met het ‘graf van de onbekende soldaat’ dat in Brussel, in NL niet.

    Aan de Congreskolom in Brussel vindt op zaterdag 11 november 2017 om 10u15 de militaire plechtigheid plaats ter ere van de Onbekende Soldaat, de overledenen van de twee wereldoorlogen en de gesneuvelde militairen tijdens vredesmissies sinds 1945. (mil.be)

    Jaarlijks worden er op Wapenstilstand bloemen neergelegd aan het graf van de Onbekende Soldaat. Hoe lang nog? (demrogen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Nov 2017 20:37
    1 reactie(s)

    #59724

    graf van de onbekende soldaat
    (begrip)

    Het graf van de onbekende soldaat is een monument in Brussel waar op 11 november 1922 het stoffelijk overschot begraven werd van een onbekende soldaat. Het monument ligt aan de voet van de Congreskolom, deze herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. (Wikipedia)

    Opm: Op andere plaatsen in de wereld is er ook wel een graf van de onbekende soldaat, maar in NL bevoorbeeld niet. In VL bedoelen we met het ‘graf van de onbekende soldaat’ dat in Brussel, in NL niet.

    Aan de Congreskolom in Brussel vindt op zaterdag 11 november 2017 om 10u15 de militaire plechtigheid plaats ter ere van de Onbekende Soldaat, de overledenen van de twee wereldoorlogen en de gesneuvelde militairen tijdens vredesmissies sinds 1945. (mil.be)

    Jaarlijks worden er op Wapenstilstand bloemen neergelegd aan het graf van de Onbekende Soldaat. Hoe lang nog? (demrogen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Nov 2017 20:33
    1 reactie(s)

    #59725

    alarmbelprocedure
    (de ~ (v.), ~s)

    (1) grondwettelijk vastgelegde procedure in België waarmee een taalgemeenschap beslissingen van een andere gemeenschap kan blokkeren; de maatregel is bedoeld om minderheden te behoeden voor discriminatie
    zie ook grendelgrondwet
    (2) zekere alarmprocedure in de vennootschapswetgeving

    Van Dale 2015 online: in België

    Het is immers duidelijk dat de splitsing van BHV niet mogelijk is zonder de instemming van de Franstaligen, met als laatste stap de alarmbelprocedure.
    In het buitenland bestaat er een procedure gelijkaardig aan de Belgische alarmbelprocedure: wanneer de vennootschap overdebt is, moeten er saneringsmaatregelen genomen worden waarbij een kapitaalsverhoging of een achtergestelde lening tot de mogelijkheden behoren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Nov 2017 17:48
    0 reactie(s)

    #59726

    zwijgen tot men zweet
    (uitdr.)

    de mond dicht houden, niets prijsgeven
    ook: zwijgen dat ge zweet

    Haad z’ne mond tau, èste! Zwijge toste zwèts! (mondje dicht, hé! niets verklappen!)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door Marcus op 11 Nov 2017 14:19
    0 reactie(s)

    #59727

    plechten
    (zwak ww plechtte - geen volt.deelw.)

    gewoon zijn, iets regelmatig doen
    in de praktijk wordt het werkwoord alleen gebruikt in de O.V.T.
    zie ook schoner als het plechte
    AN plegen, placht (geen vol­t. deelw.)

    Lang geleden plechtten wij met markt en kermis op stap te gaan met heel de straat.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 11 Nov 2017 12:50
    1 reactie(s)

    #59728

    plechten
    (zwak ww plechtte - geen volt.deelw.)

    gewoon zijn, iets regelmatig doen
    in de praktijk wordt het werkwoord alleen gebruikt in de O.V.T.
    zie ook schoner als ’t plechte
    AN plegen, placht (geen vol­t. deelw.)

    Lang geleden plechtten wij met markt en kermis op stap te gaan met heel de straat.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 11 Nov 2017 12:48
    1 reactie(s)

    #59729

    schoner als het plechte
    (uitdr.)

    mooier dan als het voordien was

    uitspraak: scheunder as’t plechtte
    zie ook plechten
    regio Herenthout

    Ge hebt de meubels in de living veranderd, zien ik. Awel ’t is scheunder as ’t plechte.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 11 Nov 2017 12:47
    0 reactie(s)

    #59730

    huurindex
    (zn. m.)

    het referentiegetal dat de jaarlijkse aanpassing van de huurprijzen van huizen bepaalt

    VD2017 online: in BE

    De geïndexeerde huurprijs = (basishuurprijs x nieuwe index) : aanvangsindex

    vgl. ook gezondheidsindex

    Op basis van de huurindex worden elk jaar de nieuwe huurprijzen berekend.

    billionhomes.com: De verhuurder van een woning kan de huurprijs aanpassen aan de index, beter gekend als de huurindex.

    Ook de huurder kan de huurindex aanpassen van zodra die in zijn voordeel komt te staan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2017 20:29
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.