Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
appelmoes, appelspijs, appelmousseline
regio: in de streek van Geraardsbergen en Oost-Vlaanderen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: trot: znw. m.
1. Weeke, brijachtige massa.
a. In den vorm trot en trut, Joos (1900-1904), (Teirlinck) voor: vruchtenmoes, inz. appelmoes.
Appeltrot met beuling, dat is lekker eten.
ook in Vlaams Brabant, Hageland, Oost-Vlaanderen
niet aan de kust
Haspengouw: perlinne
etymologie: zou genoemd zijn naar de Franse maarschalk Du Plessis-Praslin (1598-1675), die zijn kok maakte de voorlopers van pralines, een soort gesuikerde amandelen
Moet ge een pranil hebben?
chocolade bonbon, pranil
vnw: chocoladebonbon
anw: praline
((vooral) in België)
lekkernij die bestaat uit een omhulsel van chocolade gevuld met suikerwerk, likeur of crème in diverse smaken
standaardtaal in België (VRT-Taalnet)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
< Belgisch-Frans, praline
zie ook ijspraline; likeurpraline; paaspraline; vlaaipraline
vgl. pralinetop
De Belgische pralines zijn de beste van de hele wereld!
“Jean Neuhaus gaf aan zijn chocoladebonbon de naam ‘praline’, een verwijzing naar de zeventiende-eeuwse Franse edelman César de Choiseul, graaf van Plessis-Praslin. Volgens een overlevering zou de brave man aan het einde van zijn leven ernstige spijsverteringsklachten hebben gehad die hij bestreed met een soort bonbon van medicijnen, suiker, amandelen en chocolade. Het verhaal spoorde blijkbaar Neuhaus aan om zijn chocoladebonbon naar Plessis-Praslin te vernoemen.” (https://historiek.net/j)
grootmoeder of doopmeter
“Mij metjen is de tofste die ik ken.”
groep, kudde, vlucht
zie ook kooijong, samenkoeën
Een heel koeë koeien lag(en)in de schaduw te irken.
Er zat een koeë mussen in de haag.
een bende kinderen, een groep kinderen
uitspraak: koeijoeng
vgl koeë, samenkoeën
regio Westerlo
rest van prov Antw.: nest, een ~ jong
Aan de overkant van het straat lopen kooijong.
koppig, dwars, contrair
uitspraak ook dwèjes
in Antwerpen (verouderd): dweirs
zie ook dweizigaard, dweizerik
ook in het Hageland
Die Leo kan toch altijd dweis zijn. Als wij wit zeggen, zegt hij zwart. Dien dweize doeskop altijd!
Das just tegoei dat ge u hebt zeer gedaan! Dat komt ervan als ge niet luistert en dweis wilt liggen doen.
dwarsligger, koppigaard, keikop, stijfkop
zie ook dweizigaard, dweis
Hangt ge den dweizerik weer uit? Straks komt ge weer een accident tegen.
Als ge niet wilt luisteren naar goeie raad en den dweizerik wilt uithangen, dan moet ge achteraf bij mij niet komen klagen.
koppigaard, keikop, stijfkop
vnw: (fig.) domoor, dom en koppig persoon
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Prov. Antw.: ne /stienezel/ ook /steinezel/
zie: steenezel, zo koppig zijn gelijk ne ~
Het is ne loempe steenezel
Chris en Wendy van ‘t Gerecht in Turnhout zitten nog in de race voor het tv-programma ’Mijn Restaurant’ en die race wordt vermoeiend. Bij een interviewafspraak stuurt Chris zijn kat, want hij is voetballen en Wendy noemt hem een “koppige steenezel”. HBVL 260509)
kliederen
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
- niet goed behandelen, verdoen
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•kliederen, een smeerboel maken
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
achterdeel, kont, zitvlak, zitwerk, reet , gat, aars, anus, poeper, poepgat
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
vnw: een witte of paarse sering
vgl. jozemien
in belgie wordt ook dikwijls jasmijn voor sering gebruikt de enige boerenjasmijn is echter philadelphus (bv “belle etoile”). (tuinadvies.be)
Syringa Vulgaris – gewone witte sering wordt in de volksmond meestal verkeerdelijk jasmijn genoemd. (tuinhier-oudenburg.be)
Over bijna heel Vlaanderen zou meibloemen wel een begrip zijn voor ‘sering’. De andere benamingen zoals ‘Jossemien’ komt van het woord Jasmijn. (nuus.be)
1. auto
2. kinderwagen, kinderkoets, koets
In Brugs: voiteure
ook: voiture
vgl. 1) sportvoiture 2) kindervoiture
1)
Zou makkelijk zijn dat de firma kan leveren want 3m lange buizen van verschillende diameters krijg ik nie in mijn voiture (bouwinfo.be)
2)
Moeder was weer met de kindervoituur op schok.
Oma heeft mij uit mijn voiture gehaald voor mijn avondflesje, maar dat was niet zo eenvoudig. (seniorennet.be)
- niet goed behandelen, verknoeien
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw:
•knoeien, kliederen, een smeerboel maken
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
knoeien
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
vnw: witte of paarse sering
vgl. jozemien
in belgie wordt ook dikwijls jasmijn voor sering gebruikt de enige boerenjasmijn is echter philadelphus (bv “belle etoile”). (tuinadvies.be)
Syringa Vulgaris – gewone witte sering wordt in de volksmond meestal verkeerdelijk jasmijn genoemd. (tuinhier-oudenburg.be)
Over bijna heel Vlaanderen zou meibloemen wel een begrip zijn voor ‘sering’. De andere benamingen zoals ‘Jossemien’ komt van het woord Jasmijn. (nuus.be)
de moeite zijn, belangrijk zijn, doorwegen, oplopen
vnw: gelden, van kracht zijn
-dat telt, dat telt mee: dat is de moeite
-dat kan tellen: dat wil wat zeggen, dat is niet mis
gwnt: (Zuidn.) dat kan tellen: dat is de moeite waard
zie ook dat begint te tellen
“Hij werkt hier al vijf jaar en we zijn even lang samen. Dat begint te tellen, hè.” (demorgen.be)
Ze ontving zowel de juryprijs als de lezersprijs, dus dat kan tellen. Maar is het boek leesbaar? (vrt.be)
Een verbrande tong, purperen vinger en open liezen… het begint te tellen. (caersbart.be)
In De Haan, een prachtig huis aan zee: perfect voor uw zeeklassen, stages en weekends met familie of vrienden. · al 4 generaties lang… dat telt! (chatbotte.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
