Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #59671

    gamin
    (de ~ (m.), ~s)

    1. kerel, jongen
    2. kind

    zie ook: gaminneke

    Alle gamins verzamelen aan de botsauto’s.
    Zij hebben drie gamins, twee jongens en een meisje.

    De gemengde gevoelens van de Brusselse gamins: “Wij kunnen ons hier niet veilig voelen” (demorgen.be)

    Regio Leuven
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Nov 2017 22:19
    0 reactie(s)

    #59672

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal) gezegd van iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    vertaling van F justifiant

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 19:18
    0 reactie(s)

    #59673

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal) iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    vertaling van F justifiant

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 19:17
    0 reactie(s)

    #59674

    pas
    (zn. m. -sen)

    identiteitskaart

    afkorting van het Frans passeport
    opm.: reispas is wel SN
    zie ook paske laten zien

    Toen dieje polies zag dat mijn licht kapot was moest ik mijne pas laten zien.

    Die flik vroeg direct naar mijne pas.

    Ge moet altijd uwe pas bijhebben.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 19:16
    6 reactie(s)

    #59675

    kruispuntbank
    (zn. v., ~en)

    databank die vanuit verschillende bronnen gegevens combineert en groepeert (meestal door overheid opgezet)

    VD2013 online: in België (opm. enkel in functie van de sociale zekerheid)

    demorgen.be : De databank zou nog een heel eind verdergaan dan de eerder bekendgemaakte “kruispuntbank rijbewijzen”.

    wikipedia: De benaming Erkend Ondernemingsloket mag alleen worden gebruikt door de ondernemingsloketten die worden bedoeld in de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen.

    trefpunt autisme Vlaanderen: Een kruispuntbank rond autisme in het bijzonder en handicap in het algemeen in Vlaanderen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:49
    0 reactie(s)

    #59676

    halt
    (de ~ ,~en, man. zelfst. nw.)

    (openbaar vervoer) halte, stopplaats

    in het Vlaams altijd mannelijk: den halt

    De openingsuren van Cafe Den Halt in Tildonk (Haacht) met adres Lipsestraat .

    BROODJES EN FRITUUR DEN HALT OVERPELT. (Advertentie)

    café Den Halt. Hendrik Consciencestraat 13. 9620 Zottegem (Leeuwergem)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:48
    1 reactie(s)

    #59677

    pagaddertoren
    (de ~, ~s, man. zelfst. nw)

    Antwerpse benaming voor huistoren uit de Spaanse tijd (16de eeuw). Volgens de overlevering werden ze gebruikt door reders om hun schepen te zien aankomen. Wie het eerste een schip zag, kon tol opeisen. Er was weinig ruimte in de toren en daarom waren de uitkijken mensen met een kleine gestalte. Zie pagadder

    “Frits Schetsken: ’Huistorens komen in verschillende steden voor, maar het lijkt erop dat enkel in Antwerpen daarvoor het woord pagaddertoren wordt gebruikt. En juist rond dat woord wordt van alles beweerd.” (http://www.belgiumview.com/belgiumview/tl1/view0000816.php4)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:38
    0 reactie(s)

    #59678

    pagaddertoren
    (de ~, ~s, man. zelfst. nw)

    Antwerpse benaming voor uitkijktoren die in de Spaanse tijd (16de eeuw) Volgens de overlevering werden ze gebruikt door reders om hun schepen te zien aankomen. Wie het eerste een schip zag, kon tol opeisen. Er was weinig ruimte in de toren en daarom waren de uitkijken mensen met een kleine gestalte. Zie pagadder

    “Frits Schetsken: ’Huistorens komen in verschillende steden voor, maar het lijkt erop dat enkel in Antwerpen daarvoor het woord pagaddertoren wordt gebruikt. En juist rond dat woord wordt van alles beweerd.” (http://www.belgiumview.com/belgiumview/tl1/view0000816.php4)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:37
    0 reactie(s)

    #59679

    pagadder
    (de ~ (m.), ~s)

    kleine jongen of meisje, meestal vertederend bedoeld!

    uitspraak in Antwerpen: klik op het luidsprekertje om het woord te beluisteren

    < Het woord “pagadder” is afgeleid van het Spaanse woord “pagador”, van het werkwoord pagar = betalen. Pagadores waren de betaalmeesters van de soldij voor de Spanjaarden die in Antwerpen gelegerd waren en die te klein van stuk waren om deel te nemen aan de gevechten. Vandaar de latere bijnaam voor kleine kinderen die nu nog gebruikt wordt: “pagadders”. (Wikipedia)

    andere verklaring: "Het woord pagadder werd door de Spaanse bezetter quasi-minachtend gebruikt voor de Antwerpenaars die buiten de stadswallen, de “Spaanse vesten”, woonden: ze waren zogezegd voor niets anders goed dan om te betalen, om af te dragen aan de Staat of het bewind – binnen de vesten woonden de poorters, de Seigneurs, de Sinjoren." (http://www.geschiedenisvanantwerpen.be/forum)

    zie ook pagaddertoren

    De juf vertelt een sprookje aan haar pagadders.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:25
    1 reactie(s)

    #59680

    paske laten zien
    (uitdrukking)

    identiteitskaart ter controle afgeven
    zie ook pas

    “Alle manifestanten mochten hun “paske” laten zien aan de pakkemannen, waarna iedereen enkele weken later een GAS-boete van 65 euro of meer kreeg aangesmeerd.” (’t Pallieterke 060416)
    “Kortom: de “stadswacht” mag uw paske vragen als gij iets doet wat niet mag (in het kader van een gemeentelijke administratieve sanctie) en gij moet dan uw paske laten zien." (https://juridischforum.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:19
    0 reactie(s)

    #59681

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal)iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    vertaling van F justifiant

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:10
    0 reactie(s)

    #59682

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal)iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    vertaling van F justifiant

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 18:01
    0 reactie(s)

    #59683

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal)iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    vertaling van F justifiant

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid
    en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 17:58
    0 reactie(s)

    #59684

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal)iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid
    en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 16 Nov 2017 17:58
    0 reactie(s)

    #59685

    bestellen, een onderzoek ~
    (idioom)

    een onderzoek laten doen

    Er zijn vragen te stellen bij het optreden van de politie, maar Jambon wacht op de resultaten van het onderzoek dat hij besteld heeft. (VRTNWS)

    Havenbedrijf Gent heeft samen met een aantal partners een onderzoek besteld ter verbetering van de spoorinfrastructuur. (Nieuwsblad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 16 Nov 2017 17:49
    0 reactie(s)

    #59686

    gelijkekansenbeleid
    (begrip)

    beleid van de Vlaamse overheid dat erop gericht is ‘gelijke kansen voor iedereen’ na te streven ‘feitelijke ongelijkheden in de samenleving zichtbaar en bespreekbaar te maken, gelijkheid en gelijkwaardigheid te bevorderen en nieuwe ongelijkheden te voorkomen’. Met bijzonder aandacht voor ‘het bestrijden van achterstellings- en uitsluitingsmechanismen die veroorzaakt worden door gender, seksuele oriëntatie, ontoegankelijkheid en handicap’. (gedistilleerd uit gelijkekansen.be)

    De Brusselse schooldirecteur Brian Rotsaert probeert een verklaring te vinden. “Het gelijkekansenbeleid op scholen faalt op dit moment. Het Brusselse onderwijs is een loterij.” (vrt.be)

    De provincie streeft naar een inclusief en integraal gelijkekansenbeleid, ondersteunt het lokale gelijkekansenbeleid en is ingebed in het Vlaamse en federale gelijkekansenbeleid. (vlaamsbrabant.be)

    Zijn conclusie luidt dat het gelijkekansenbeleid slechts kans op slagen heeft als de armen er rechtstreeks bij worden betrokken. (standaard.be)

    De Jean tipte de asse van zijn sigaret, bracht ze terug aan zijn mond, nam een diepe trek en terwijl de smoor langzaam tussen zijn lippen omhoogkrinkelde sprak hij de gevleugelde woorden: ’Het gelijkekansenbeleid kan slechts slagen als alle actoren in het veld een proactief en inclusief beleid voeren en dat is met inbegrip van het schellen van de patatten wanneer die geoogst worden. Wat drinkt ge nog? een pintje?"

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Nov 2017 14:49
    0 reactie(s)

    #59687

    terug
    (bijw.)

    opnieuw, weer

    standaardtaal in België
    VD on line: BE; niet al­ge­meen weer, we­der­om, op­nieuw

    Mijn kaartenhuisje is omgevallen! Nu moet ik terug beginnen.
    Nadat Geisy Arruda omwille van een te kort roze jurkje de universiteit had moeten verlaten, heeft de rechter nu beslist dat ze terug welkom is. (uit deredactie.be v. 10.11.2009)
    “De Bars zijn terug open” (kreeg Van Morrison over zijn smoel op Blues Peer op 18.7.2010)

    “Situatie op Brusselse Muntplein terug onder controle na nieuwe rellen” (Knack151117)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 15 Nov 2017 20:17
    1 reactie(s)

    #59688

    terug
    (bijw.)

    opnieuw, weer

    standaardtaal in België?
    VD on line: BE; niet al­ge­meen weer, we­der­om, op­nieuw

    Mijn kaartenhuisje is omgevallen! Nu moet ik terug beginnen.
    Nadat Geisy Arruda omwille van een te kort roze jurkje de universiteit had moeten verlaten, heeft de rechter nu beslist dat ze terug welkom is. (uit deredactie.be v. 10.11.2009)
    “De Bars zijn terug open” (kreeg Van Morrison over zijn smoel op Blues Peer op 18.7.2010)

    “Situatie op Brusselse Muntplein terug onder controle na nieuwe rellen” (Knack151117)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 15 Nov 2017 20:16
    1 reactie(s)

    #59689

    terug
    (bijw.)

    opnieuw, weer

    standaardtaal in België? status onduidelijk
    VD on line: BE; niet al­ge­meen weer, we­der­om, op­nieuw

    Mijn kaartenhuisje is omgevallen! Nu moet ik terug beginnen.
    Nadat Geisy Arruda omwille van een te kort roze jurkje de universiteit had moeten verlaten, heeft de rechter nu beslist dat ze terug welkom is. (uit deredactie.be v. 10.11.2009)
    “De Bars zijn terug open” (kreeg Van Morrison over zijn smoel op Blues Peer op 18.7.2010)

    “Ze is terug ziek. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 15 Nov 2017 20:14
    1 reactie(s)

    #59690

    om ter laagst
    (idioom)

    zo laag mogelijk, om het laagst, ~ de laagste,
    zowel figuurlijk als letterlijk gebruikt (zie vbzinnen)

    zie algemeen: om ter

    Of doen we dat niet, sluiten we onze ogen, en plezieren we liever de machtigen in een spelletje ‘om ter laagst’? (John Crombez: Rutte geeft cadeautjes in naam van de economie – NRC-Handelsblad)

    Met de komst van 2 nieuwe tankstations is er een prijzenoorlog uitgebroken tussen de tankstations op de Paalsesteenweg en Diestersesteenweg. Om ter laagst! (Radio 2 Limburg)

    Om ter laagst, zo gaat dat bij autotuners. Vet stoer zicht, alleen vervaagt dat stoere gedeelte als sneeuw voor de zon wanneer de weg even moeilijk gaat doen. (clint.be – autotuning)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Nov 2017 18:13
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.