Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
jasmijn, sering
zie jozemien voor verschillende varianten
Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
(Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)
sering
< sussemien is een vervorming van jasmijn, in Zuid-Nederland een volksnaam voor sering
zie ook: jozemien
Ik heb een mooi boeket sussemienen gekregen.
sering
< vervorming van jasmijn: betekent in Belgische dialecten ook ‘sering’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zuid-Nederland, in eene groote verscheidenheid van vormen en bijvormen (jasmienen, jassemienen, jesemienen, jozzemienen, juzemienen enz.), een volksnaam voor de Sering: Syringa vulgaris L.
Brugge: zeezemienen
Groene Gordel: sussemien
Leiestreek: jassemienen
Tremelo: suzemienen
Antwerpse Kempen: kruidnagels
Zuid-Limburg: pinksebloemen
Waasland zjuzemin
In de lente vind ik het plezant om een paar takken jozemienen af te snijden en in een vaas te zetten, het hele huis ruikt dan naar die bloemen.
jasmijn, sering
zie jozemien voor verschillende varianten
Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
(Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)
een grote stok of lineaal om iets te meten
vnw: maatstok, duimstok, stokmaat
De kleuters van de derde kleuterklas krijgen de kans om te meten ( wiskunde ) … een lintmeter, een rolmeter, een stokmeter, een vouwmeter, een meetlat van dertig centimeter, een meetlat van 1 meter, … allerlei materialen worden gebruikt om te meten (vbsdesterrenboom.be)
‘Hij moest toegeven dat het inderdaad wel erg was’, vertelt Rita ons, terwijl ze met een stokmeter de diepte van een put meet, en opmerkt dat er nog een grote steen los op het wegdek ligt. (nieuwsblad.be)
Glycine, alanine, valine, leucine, serine, threonine, vasiline, insuline, tyrosine, methionine, kerosine, aubergine, praline, lawine, heroïne, cafeïne, cocaïne, strychnine, sardine, blondine, kantine, vitrine, paraffine, aspirine, gelatine, serpentine, nicotine, guillotine, limousine, naaimachine, mandoline, catherine, caroline… je ziet zo hoe de oude schoolmeester in zijn grijze stofjas het met een houten stokmeter in de domme koppen van de schooljongens ramt. Tot het er in zit: ‘Gly-cine! Alanine! Va-line! Leu-cine! Se-rine!’ Enzovoortine. (knack.be)
een grote stok of lineaal om iets te meten
vnw: maatstok, duimstok, stokmaat
De kleuters van de derde kleuterklas krijgen de kans om te meten ( wiskunde ) … een lintmeter, een rolmeter, een stokmeter, een vouwmeter, een meetlat van dertig centimeter, een meetlat van 1 meter, … allerlei materialen worden gebruikt om te meten (vbsdesterrenboom.be)
‘Hij moest toegeven dat het inderdaad wel erg was’, vertelt Rita ons, terwijl ze met een stokmeter de diepte van een put meet, en opmerkt dat er nog een grote steen los op het wegdek ligt. (nieuwsblad.be)
Glycine, alanine, valine, leucine, serine, threonine, vasiline, insuline, tyrosine, methionine, kerosine, aubergine, praline, lawine, heroïne, cafeïne, cocaïne, strychnine, sardine, blondine, kantine, vitrine, paraffine, aspirine, gelatine, serpentine, nicotine, guillotine, limousine, naaimachine, mandoline, catherine, caroline… je ziet zo hoe de oude schoolmeester in zijn grijze stofjas het met een houten stokmeter in de domme koppen van de schooljongens ramt. Tot het er in zit: ‘Gly-cine! Alanine! Va-line! Leu-cine! Se-rine!’ Enzovoortine. (knack.be)
een materie niet meer begrijpen door de ingewikkeldheid ervan
NL: door de bomen het bos niet meer zien
De consument loopt verloren in het kluwen van de kleine lettertjes van de contracten van de energieaanbieder. (De Krantencommentaren)
Kwestie van niet verloren te lopen in het kluwen van mogelijkheden en todo’s. En het natuurlijk ook nog te kunnen bolwerken. (Caoline Claeys)
Begin met duidelijke taakinformatie. Veel medewerkers lopen verloren in het kluwen van regels, procedures, documenten, handleidingen en zorg. (contentmakers.be)
een materie niet meer begrijpen door de ingewikkeldheid ervan
NL: door het bos de bomen niet meer zien
De consument loopt verloren in het kluwen van de kleine lettertjes van de contracten van de energieaanbieder. (De Krantencommentaren)
Kwestie van niet verloren te lopen in het kluwen van mogelijkheden en todo’s. En het natuurlijk ook nog te kunnen bolwerken. (Caoline Claeys)
Begin met duidelijke taakinformatie. Veel medewerkers lopen verloren in het kluwen van regels, procedures, documenten, handleidingen en zorg. (contentmakers.be)
De uitdrukking “Ik vind het maar niks”
zal wel verwarrend zijn voor buitenlanders
die onze taal leren.
Want niks is hier niet niks maar wel juist veel.
Ik ontdekte dit toen ikzelf in een discussie spontaan en eigenlijk omgekeerd fout reageerde met
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
morsdood
vnw: stok(ke)dood: morsdood
gwnt: Zuidn.
znwb: Morsdood
een giftige zwam opgepeuzeld ? ze lag er in ieder geval stokdood bij… (seniorennet.be)
Denk dat die eerst stokdood moet vallen alvorens dat te overwegen.. :lol: (iendracht.be)
acrobatie of stunts
Ze waren in het circus kunsten aan het doen.
Hij wou met zijn zatte botten weer kunsten uithalen maar ze konden hem gelukkig op tijd tegenhouden. Dat scheelt weeral een trip naar de spoed waarschijnlijk.
De uitdrukking “Ik vind het maar niks”
zal wel verwarrend zijn voor buitenlanders
die onze taal leren.
Want niks is hier niet niks maar wel juist veel.
Ik ontdekte dit toen ikzelf in een discussie spontaan en eigenlijk omgekeerd fout reageerde met
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
voorkomen, saboteren, dwarsliggen
vnw: stokken in de wielen steken, een stok in het wiel steken: een spaak in het wiel steken, tegenwerken, dwarsbomen
Uitdrukkingen en spreekwoorden van A tot Z: Vlaanderen
De Standaard: Zuid-NL.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, een spaak in het wiel steken: de voortgang of uitvoering van iets belemmeren, tegenwerken, verijdelen
NL: een stok in het wiel steken, in de wielen rijden
legende uit Bornem: Dat kon niet volgens hem en daarom deed de graaf niets anders dan stokken in de wielen steken opdat de twee niet met mekaar zouden trouwen.
De Lille vindt dat de federale regering “een leefbaar Brussel stokken in de wielen steekt” (090414 deredactie.be)
“Een stofwikkel of stofomslag is een extra cover die men rond de eigenlijke omslag van en boek vouwt. Zoals de naam al doet vermoeden werd dit oorspronkelijk vooral gebruikt en om het stof van de cover weg te houden.” (puntgaaf.be)
vnw: stofomslag
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
Wanneer je je publicatie uitstraling wil geven dan is een harde cover en eventueel een stofwikkel erg geschikt (deboekmakerij.com)
Een uitgebreide editie met veel illustraties. Auteur:Elisabeth Dhanens Uitgever:Mercatorfonds Jaar: 1980. Hardcover met een stofwikkel. (uwkringding.be)
Het geheel wordt door een stofwikkel beschermd waarop de inleiding van Piet Coessens, een woordje uitleg en een foto van de Oude Leie gedrukt staat.(copyrightbookshop.be)
zakdoek, snotdoek
ook in de Kempen
synoniemen in verschillende regio’s bij neusdoek
Ik gaan is snutten in mijn snotvod.
Komaan, is dat dan zo veel anders dan de snotvod die uw zakdoek is? (standaard.be)
zakdoek, snotdoek
ook in de Kempen
synoniemen in verschillende regio’s bij neusdoek
Ik gaan is snutten in mijn snotvod.
Komaan, is dat dan zo veel anders dan de snotvod die uw zakdoek is? [standaard.be)
poetsdoek, doek
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland wordt vod in neutralen zin, zonder gedachte aan versletenheid of vuilheid, gebezigd voor: doek; in ’t bijzonder voor stofdoek
“Hij had eene vod rond zijnen vinger”, Goemans
“Veeg dat weg met een vod.” poëem
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook opneemvod, schotelvod, stofvod, snotvod
Ik moet een vod hebben want ik heb verf op de parket gesmost (smossen).
Ga eens met de vod over ’t tafel, die ligt nog vol kruimels.
doekje om stof af te nemen; stofdoek
vnw: stofdoek
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
vgl. vod
Met een stofvod kunt ge het stof afdoen van postuurkes, kaderkes, de chambrang boven de deur, de rijchel van het venster, de luster, het klavier van de computer, enz.
doekje om stof af te nemen; stofdoek
vnw: stofdoek
vgl. vod
Met een stofvod kunt ge het stof afdoen van postuurkes, kaderkes, de chambrang boven de deur, de rijchel van het venster, de luster, het klavier van de computer, enz.
materiële schade
vnw: stoffelijke schade: materiële schade
Van Dale 2012 online Belgisch-Nederlands niet algemeen
DS2015 standaardtaal
Bij het verkeersaccident was er alleen maar stoffelijke schade.
Veel stoffelijke schade bij aanrijding in Morekstraat (hln.be)
Er is veel stoffelijke schade, maar de lichamelijke schade bleef beperkt. (vrt.be)
Er zijn twee ongevallen gebeurd met enkel stoffelijke schade. (demorgen.be)
Meer nog: de politiediensten noteren méér aanrijdingen met stoffelijke schade waarbij er vluchtmisdrijf wordt gepleegd (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
