Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5911

    stootwagen
    (zn. m.; ~s)

    stootkar; kar of wagen die geduwd wordt

    vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt

    znwb: Handkar, handwagen (die geduwd wordt)

    De trucker reed in de richting van Frankrijk en botste plots op een opgestelde stootwagen. (hln.be)

    alu plateau voor visbak + stootwagen voor visgerief (2dehands.be)

    Groenten en fruit werden gelost op de Wissel en van daaruit trok Nelis door het dorp met een hondenkar. Hij had geen bel of geen toeter, dus klonk door de straten een langgerekte roep ‘groenteeeee’. Daarna werd een stootwagen aangeschaft en wat later een kleine camion. (nieuwsblad.be)

    Kleinschalig hout ophalen met krui- of stootwagen gebeurt nog bij uitzondering. (zevenneten.be)

    Daarnaast had ook iemand met een stootwagen allerhande voorwerpen opgehaald. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 15:39
    0 reactie(s)

    #5912

    stootkar
    (de ~, (v.), ~ren)

    handkar die men duwt en ook kan trekken

    vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt

    Van Dale online 2017:
    stootkar
    1 BE hand­kar die men duwt

    zie ook stootwagen

    Louis, de groenteboer, heeft zijn stootkar volgeladen en trekt ermee naar de vroegmarkt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 15:33
    12 reactie(s)

    #5913

    stootkar
    (de ~, (v.), ~ren)

    handkar die men duwt en ook kan trekken

    vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt

    Van Dale online 2017:
    stootkar
    1 BE hand­kar die men duwt

    Louis, de groenteboer, heeft zijn stootkar volgeladen en trekt ermee naar de vroegmarkt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 15:33
    12 reactie(s)

    #5914

    straffe stoot
    (uitdr.)

    een sterke prestatie, een straf staaltje, een opzienbarend iets

    vnw: straffe stoot: sterk staaltje

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook stoot

    Michel Wuyts in Luik-Bastenaken-Luik: “Dat is een straffe stoot wat die daar uithaalt!”

    Dat zijn straffe stoten: eerst iemand op zijn bakkes slagen en dan zelf nog schadevergoeding eisen!

    demorgen.be: De obligate veertigers en vijftigers (waar ik bij hoor) trokken van leer met cowboyverhalen en straffe stoten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:54
    1 reactie(s)

    #5915

    stoten uithalen
    (uitdr.)

    straffe, zotte of stomme dingen doen

    vnw: stoten doen/uithalen/uitsteken: streken uithalen

    vgl. stoot

    ook: stoten doen

    Geen stomme stoten doen hé, schiet dat vuurwerk maar ergens anders af! Seffens in iemand zijn oog…

    Die kan nogal stoten uithalen zenne. En zeker als em gedronken heeft. Gisteren is hij in de pletsende regen midden in ’t straat gaan staan dansen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:53
    0 reactie(s)

    #5916

    stoot
    (de (m.); stoten)

    krasse, straffe daad, staaltje, meestal met negatieve bijklank

    vnw: in België ook: streek, opzienbarende daad, schandelijke daad

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook straffe stoot, stoten uithalen

    “Meneer, hoe durfde gij, en wel uit volle longen
    hier zingen voor een volle zaal?
    en da nog in uw eigen taal!
    Da vind ik straffe stoten
    want Vlaams trekt op geen …” (Wannes Van de Velde)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:53
    0 reactie(s)

    #5917

    stoofkarbonade
    (zn. v.)

    stoofschotel van rundsvlees in blokjes gesneden, ajuin, kruiden, bouillon en/of bier

    uitspraak van karbonaden in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren

    vnw: stoofvlees, gerecht dat bestaat uit gestoofde stukjes rundvlees, hachee

    Van Dale 2018: bij karbonade:
    BE; vaak in ’t meer­voud stoof­vlees
    Vlaam­se kar­bo­na­de(n)
    stoof­scho­tel met klei­ne stuk­ken (rund)­vlees
    = stoof­kar­bo­na­de

    zie ook stoofvlees, schep, stoverij, kabernaa, stoverie, stoofkrabben, stoofleurre

    Klik op de afbeelding
    Jielbeaumadier carbonade flamande 2010
    Stoofkarbonade met frieten.

    Eventueel een schel brood besmeerd met mosterd laten sudderen met de stoofkarbonaden tot deze meurg zijn

    “De stoofkarbonade of stoverij is een typisch Belgisch gerecht (in Wallonië carbonade flamande genoemd) en verkrijgbaar in de meeste frietkotten en talrijke restaurants in België. Ook in de meeste friettenten in Zuid-Nederland is stoofvlees verkrijgbaar.” (Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:52
    2 reactie(s)

    #5918

    stoofhout
    (het ~, geen mv.)

    brandhout, kachelhout

    vnw: aanmaakhout, kachelhout, brandhout

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    wnt: Stoofhout, kachelhout (Tuerlinckx; Joos (1900-1904); Cornelissen-Vervliet). In Zuid-Nederland.

    Mijne nonkel verwarmt zijn huis met stoofhout!

    “Gratis af te halen stoofhout is voornamelijk blokjes en latjes van gezaagde paletten” (advertentie https://www.2dehands.be/)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:51
    4 reactie(s)

    #5919

    stoof
    (de ~ (v.), -ven)

    kachel

    vnw: kachel

    wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd

    zie ook stoofbuis; stoofhout

    zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof

    Braskamin

    Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.

    In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.

    > andere betekenis van stoof

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:50
    0 reactie(s)

    #5920

    stoofbuis
    (de ~ (v.), -zen)

    hoge hoed, een spotnaam voor de hoge zwarte hoed

    vnw: hoge hoed

    wnt: Stoofbuis, in grappige toepassing (evenals kachelpijp): hooge hoed.

    zie ook buis, kot, hondekot en de andere definities van stoofbuis

    Collapsible top hat IMGP9662

    Voor de trouw van zijn zus hadden de mannen een smoking aan en een stoofbuis op hun hoofd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:48
    0 reactie(s)

    #5921

    stoofbuis
    (de ~ (v.), -zen)

    kachelpijp

    ook kortweg: buis

    vnw: kachelpijp

    wnt: Stoofbuis, kachelpijp. Inzonderheid de platte buis waarop gekookt wordt.

    zie andere definities van stoofbuis

    In de kazerne reikten de stoofbuizen tot tegen het plafond met de kolenstoof in het midden van de kamer.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:48
    0 reactie(s)

    #5922

    stoof
    (de ~ (v.), -ven)

    kachel

    vnw: kachel

    wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd

    zie ook stoofbuis

    zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof

    Braskamin

    Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.

    In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.

    > andere betekenis van stoof

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:47
    0 reactie(s)

    #5923

    Leuvense stoof
    (de ~ (v.), stoven)

    ook: Mechelse stoof, plattebuiskachel
    in West-Vlaanderen daarnaast ook buzestove, jachtstove

    Bijna iedereen had vroeger een Leuvense stoof. Op de buis naar de schouw werden de potten en pannen warm gehouden. Onderaan die buis plaatsten ze meestal hun pantoffels, en op zijkanten van de pot werden de voeten gewarmd.

    vnw: Leuvense stoof: plattebuiskachel

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, verouderd (bij stoof)

    zie ook Mechelse stoof

    Klik op de afbeelding
    Leuvense stoof

    Te koop Leuvense stoof nog in elkaar te zetten en op te knappen. De pot is nog in goede staat. Zelf af te halen in Roeselare. € 300,00.
    (advertentie)

    Een plattebuiskachel, soms ook Brabantse kachel of Leuvense stoof of ook wel Mechelse stoof genoemd, is een kachel waarbij de rookgassen, alvorens naar de schoorsteen gevoerd te worden, eerst door een kast worden gevoerd, waarop zich enkele kookgaten bevinden.(Wikipedia)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:44
    1 reactie(s)

    #5924

    stoof
    (de ~ (v.), -ven)

    kachel

    vnw: kachel

    wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd

    zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof

    Braskamin

    Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.

    In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.

    > andere betekenis van stoof

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:44
    0 reactie(s)

    #5925

    stommelings
    (bw.)

    zonder woorden aan vuil te maken, vanzelf zonder tramalant, heimelijk

    vnw:
    •zwijgend
    •stomweg, domweg

    Van Dale 1995: (gewestelijk)
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    ook: stoemelings

    Het nieuwe reglement werd stoemelings goedgekeurd. Het was pas veel later dat men de gevolgen ervan inzag.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2025 13:43
    2 reactie(s)

    #5926

    jasmijn
    (zn. m; ~en)

    vnw: witte of paarse sering

    vgl. jozemien

    Syren

    in belgie wordt ook dikwijls jasmijn voor sering gebruikt de enige boerenjasmijn is echter philadelphus (bv “belle etoile”). (tuinadvies.be)

    Syringa Vulgaris – gewone witte sering wordt in de volksmond meestal verkeerdelijk jasmijn genoemd. (tuinhier-oudenburg.be)

    Over bijna heel Vlaanderen zou meibloemen wel een begrip zijn voor ‘sering’. De andere benamingen zoals ‘Jossemien’ komt van het woord Jasmijn. (nuus.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 25 Apr 2025 12:42
    0 reactie(s)

    #5927

    zjuzemin
    ( de -, v., mv. -en zelfst. nw.)

    jasmijn, sering

    zie jozemien voor verschillende varianten

    Weißer Flieder Blüten

    Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
    (Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 25 Apr 2025 12:40
    0 reactie(s)

    #5928

    sussemien
    (een ~ (v.), -en)

    sering

    < sussemien is een vervorming van jasmijn, in Zuid-Nederland een volksnaam voor sering

    zie ook: jozemien

    Stockholm-lilac

    Ik heb een mooi boeket sussemienen gekregen.

    Regio Groene Gordel
    Bewerking door de Bon op 25 Apr 2025 12:38
    3 reactie(s)

    #5929

    jozemien
    (de ~ (v.), ~en)

    sering

    < vervorming van jasmijn: betekent in Belgische dialecten ook ‘sering’.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zuid-Nederland, in eene groote verscheidenheid van vormen en bijvormen (jasmienen, jassemienen, jesemienen, jozzemienen, juzemienen enz.), een volksnaam voor de Sering: Syringa vulgaris L.

    Brugge: zeezemienen
    Groene Gordel: sussemien
    Leiestreek: jassemienen
    Tremelo: suzemienen
    Antwerpse Kempen: kruidnagels
    Zuid-Limburg: pinksebloemen
    Waasland zjuzemin

    In de lente vind ik het plezant om een paar takken jozemienen af te snijden en in een vaas te zetten, het hele huis ruikt dan naar die bloemen.

    Weisser Flieder

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 25 Apr 2025 12:37
    4 reactie(s)

    #5930

    zjuzemin
    ( de -, v., mv. -en zelfst. nw.)

    jasmijn, sering

    zie jozemien voor verschillende varianten

    Weißer Flieder Blüten

    Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
    (Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 25 Apr 2025 12:35
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.