Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
stootkar; kar of wagen die geduwd wordt
vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt
znwb: Handkar, handwagen (die geduwd wordt)
De trucker reed in de richting van Frankrijk en botste plots op een opgestelde stootwagen. (hln.be)
alu plateau voor visbak + stootwagen voor visgerief (2dehands.be)
Groenten en fruit werden gelost op de Wissel en van daaruit trok Nelis door het dorp met een hondenkar. Hij had geen bel of geen toeter, dus klonk door de straten een langgerekte roep ‘groenteeeee’. Daarna werd een stootwagen aangeschaft en wat later een kleine camion. (nieuwsblad.be)
Kleinschalig hout ophalen met krui- of stootwagen gebeurt nog bij uitzondering. (zevenneten.be)
Daarnaast had ook iemand met een stootwagen allerhande voorwerpen opgehaald. (vrt.be)
handkar die men duwt en ook kan trekken
vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt
Van Dale online 2017:
stootkar
1 BE handkar die men duwt
zie ook stootwagen
Louis, de groenteboer, heeft zijn stootkar volgeladen en trekt ermee naar de vroegmarkt.
handkar die men duwt en ook kan trekken
vnw: handwagen, handkar die geduwd wordt
Van Dale online 2017:
stootkar
1 BE handkar die men duwt
Louis, de groenteboer, heeft zijn stootkar volgeladen en trekt ermee naar de vroegmarkt.
vnw: straffe stoot: sterk staaltje
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
zie ook stoot
Michel Wuyts in Luik-Bastenaken-Luik: “Dat is een straffe stoot wat die daar uithaalt!”
Dat zijn straffe stoten: eerst iemand op zijn bakkes slagen en dan zelf nog schadevergoeding eisen!
demorgen.be: De obligate veertigers en vijftigers (waar ik bij hoor) trokken van leer met cowboyverhalen en straffe stoten.
straffe, zotte of stomme dingen doen
vnw: stoten doen/uithalen/uitsteken: streken uithalen
vgl. stoot
ook: stoten doen
Geen stomme stoten doen hé, schiet dat vuurwerk maar ergens anders af! Seffens in iemand zijn oog…
Die kan nogal stoten uithalen zenne. En zeker als em gedronken heeft. Gisteren is hij in de pletsende regen midden in ’t straat gaan staan dansen.
krasse, straffe daad, staaltje, meestal met negatieve bijklank
vnw: in België ook: streek, opzienbarende daad, schandelijke daad
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
zie ook straffe stoot, stoten uithalen
“Meneer, hoe durfde gij, en wel uit volle longen
hier zingen voor een volle zaal?
en da nog in uw eigen taal!
Da vind ik straffe stoten
want Vlaams trekt op geen …” (Wannes Van de Velde)
stoofschotel van rundsvlees in blokjes gesneden, ajuin, kruiden, bouillon en/of bier
uitspraak van karbonaden in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
vnw: stoofvlees, gerecht dat bestaat uit gestoofde stukjes rundvlees, hachee
Van Dale 2018: bij karbonade:
BE; vaak in ’t meervoud stoofvlees
Vlaamse karbonade(n)
stoofschotel met kleine stukken (rund)vlees
= stoofkarbonade
zie ook stoofvlees, schep, stoverij, kabernaa, stoverie, stoofkrabben, stoofleurre
Klik op de afbeelding
Stoofkarbonade met frieten.
Eventueel een schel brood besmeerd met mosterd laten sudderen met de stoofkarbonaden tot deze meurg zijn
“De stoofkarbonade of stoverij is een typisch Belgisch gerecht (in Wallonië carbonade flamande genoemd) en verkrijgbaar in de meeste frietkotten en talrijke restaurants in België. Ook in de meeste friettenten in Zuid-Nederland is stoofvlees verkrijgbaar.” (Wikipedia)
brandhout, kachelhout
vnw: aanmaakhout, kachelhout, brandhout
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
wnt: Stoofhout, kachelhout (Tuerlinckx; Joos (1900-1904); Cornelissen-Vervliet). In Zuid-Nederland.
Mijne nonkel verwarmt zijn huis met stoofhout!
“Gratis af te halen stoofhout is voornamelijk blokjes en latjes van gezaagde paletten” (advertentie https://www.2dehands.be/)
kachel
vnw: kachel
wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd
zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof
Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.
In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.
> andere betekenis van stoof
hoge hoed, een spotnaam voor de hoge zwarte hoed
vnw: hoge hoed
wnt: Stoofbuis, in grappige toepassing (evenals kachelpijp): hooge hoed.
zie ook buis, kot, hondekot en de andere definities van stoofbuis
Voor de trouw van zijn zus hadden de mannen een smoking aan en een stoofbuis op hun hoofd.
kachelpijp
ook kortweg: buis
vnw: kachelpijp
wnt: Stoofbuis, kachelpijp. Inzonderheid de platte buis waarop gekookt wordt.
zie andere definities van stoofbuis
In de kazerne reikten de stoofbuizen tot tegen het plafond met de kolenstoof in het midden van de kamer.
kachel
vnw: kachel
wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd
zie ook stoofbuis
zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof
Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.
In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.
> andere betekenis van stoof
ook: Mechelse stoof, plattebuiskachel
in West-Vlaanderen daarnaast ook buzestove, jachtstove
Bijna iedereen had vroeger een Leuvense stoof. Op de buis naar de schouw werden de potten en pannen warm gehouden. Onderaan die buis plaatsten ze meestal hun pantoffels, en op zijkanten van de pot werden de voeten gewarmd.
vnw: Leuvense stoof: plattebuiskachel
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, verouderd (bij stoof)
zie ook Mechelse stoof
Te koop Leuvense stoof nog in elkaar te zetten en op te knappen. De pot is nog in goede staat. Zelf af te halen in Roeselare. € 300,00.
(advertentie)
Een plattebuiskachel, soms ook Brabantse kachel of Leuvense stoof of ook wel Mechelse stoof genoemd, is een kachel waarbij de rookgassen, alvorens naar de schoorsteen gevoerd te worden, eerst door een kast worden gevoerd, waarop zich enkele kookgaten bevinden.(Wikipedia)
kachel
vnw: kachel
wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd
zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof
Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.
In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.
> andere betekenis van stoof
zonder woorden aan vuil te maken, vanzelf zonder tramalant, heimelijk
vnw:
•zwijgend
•stomweg, domweg
Van Dale 1995: (gewestelijk)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
ook: stoemelings
Het nieuwe reglement werd stoemelings goedgekeurd. Het was pas veel later dat men de gevolgen ervan inzag.
vnw: witte of paarse sering
vgl. jozemien
in belgie wordt ook dikwijls jasmijn voor sering gebruikt de enige boerenjasmijn is echter philadelphus (bv “belle etoile”). (tuinadvies.be)
Syringa Vulgaris – gewone witte sering wordt in de volksmond meestal verkeerdelijk jasmijn genoemd. (tuinhier-oudenburg.be)
Over bijna heel Vlaanderen zou meibloemen wel een begrip zijn voor ‘sering’. De andere benamingen zoals ‘Jossemien’ komt van het woord Jasmijn. (nuus.be)
jasmijn, sering
zie jozemien voor verschillende varianten
Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
(Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)
sering
< sussemien is een vervorming van jasmijn, in Zuid-Nederland een volksnaam voor sering
zie ook: jozemien
Ik heb een mooi boeket sussemienen gekregen.
sering
< vervorming van jasmijn: betekent in Belgische dialecten ook ‘sering’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zuid-Nederland, in eene groote verscheidenheid van vormen en bijvormen (jasmienen, jassemienen, jesemienen, jozzemienen, juzemienen enz.), een volksnaam voor de Sering: Syringa vulgaris L.
Brugge: zeezemienen
Groene Gordel: sussemien
Leiestreek: jassemienen
Tremelo: suzemienen
Antwerpse Kempen: kruidnagels
Zuid-Limburg: pinksebloemen
Waasland zjuzemin
In de lente vind ik het plezant om een paar takken jozemienen af te snijden en in een vaas te zetten, het hele huis ruikt dan naar die bloemen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.