Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
Alarm dat bij noodweer door het KMI gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken
neologisme met toch reeds een eerste attestatie in 2007
Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)
VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)
Alarm dat bij noodweer door het KMI gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken
neologisme met toch reeds een eerste attestatie van 2007
Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)
VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)
Alarm dat bij noodweer gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken
neologisme met toch reeds een eerste attestatie van 2007
Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)
VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)
(jeugdbeweging) onderdeel van een jeugdbeweging
Tot in de jaren 1960 worden Chirogroepen binnen hun leeftijdscategorie nog eens opgedeeld in kleinere groepen of vendels.
(https://chiro.be/spel-0)
De plaatselijke afdelingen, die naargelang de grootte een schaar of een vendel worden genoemd, hebben een vendelleider of leidster. (http://www.odis.be/hercules/toonOrg.php?taalcode=nl&id=26405)
- drukt een verwondering of verbazing uit, zowel in positieve als in negatieve zin
- drukt een verzuchting uit
Van Dale 2016:
< een vervorming van ai mij
1. BE; spreektaal uitroep van verbazing of teleurstelling
< NL: nou, jeetje
MNW: Ai mij, wee mij: uit A, ai, en mi
WNT: A of Ah en mij: als uitroep van leedgevoel of verontwaardiging, van smart, pijn, afkeer, medelijden enz. Niet meer in gebruik, maar vervangen door het thans gewone Ai mij!
Gewestelijk nog bekend (Teirlinck); in het Zeeuwsch in den vorm amai
zie ook amaai, amai amai, wajo
Amai, mijn klein schattebolleke, gij zijt groot geworden!
Amai, goe gedaan. Hoe hebt ge dat klaar gekregen?
Ik zen muug nu, amai, wat was dat vandaag allemaal. Zo’nen heksenketel op het werk.
Amai za seg, wat voor nen ambetante vent is me dat!
Mijn benen, amai die doen zeer.
Ik ben weleens in haar programma geweest, ’s morgens op Studio Brussel, en amai! Hoe die bitch haar personeel behandelt, dat is werkelijk wraakroepend. (Clement Peerens in De Morgen)
Wajo: in Nederland is het straattaal voor “hey, hoe gaat het met jou?”, in Vlaanderen gebruiken vele kinderen het om verbazing uit te drukken, zowel positief als negatief. Dan krijgt het de betekenis van amai. Bijvoorbeeld: “Wajo, heb je dat gezien? Of Wajo, het regent keihard!” (Kinderwoord van 2017? – vrt.be)
Wajo wajo wajo, de laatste maand van het jaar 2016 is aangebroken. (st-aloysiusscouts.be)
Wajo is kandidaat kinderwoord van het jaar in Vlaanderen.
Awel ja
Ewa ja is kindertaal en is genomineerd voor kinderwoord van het jaar 2017.
‘Ewa Ja’ heet de nieuwe single van het Antwerpse duo SLM. (demorgen.be)
Ewa Ja is een veelgebruikte uitdrukking bij jongeren in de Antwerpse achterstandswijk het Kiel, en betekent zoiets als ‘ook al is de situatie rottig, maak er toch maar het beste van’. (axed.be)
Awel ja
Ewa ja is kindertaal en is genomineerd voor kinderwoord van het jaar 2017.
‘Ewa Ja’ heet de nieuwe single van het Antwerpse duo SLM. (demorgen.be)
Ewa Ja is een veelgebruikte uitdrukking bij jongeren in de Antwerpse achterstandswijk het Kiel, en betekent zoiets als ‘ook al is de situatie rottig, maak er toch maar het beste van’. (axed.be)
Wajo: in Nederland is het straattaal voor “hey, hoe gaat het met jou?”, in Vlaanderen gebruiken vele kinderen het om verbazing uit te drukken, zowel positief als negatief. Dan krijgt het de betekenis van “amai”. Bijvoorbeeld: “Wajo, heb je dat gezien? Of Wajo, het regent keihard!” (Kinderwoord van 2017? – vrt.be)
Wajo wajo wajo, de laatste maand van het jaar 2016 is aangebroken. (st-aloysiusscouts.be)
Wajo is kandidaat kinderwoord van het jaar in Vlaanderen.
gebeld worden of zijn, een telefoongesprek hebben met
Ik kreeg telefoon van Club Brugge: ik moest direct komen. (voetbal24.be)
Inderdaad, Mie had telefoon van hen gehad, mijn auto stond op het erf en de poort was op slot? (mietracteur.eu)
“Wij hebben geoordeeld op basis van de meldingen die wij gekregen hebben. Maar de verschillende telefoons die we kregen, gingen in dezelfde richting. (VRT)
Flynn zal niet worden aangeklaagd voor dan andere zaken dan “het liegen over telefoons met Sergej Kislyack, de toenmalige ambassadeur van Rusland." (Nieuws)
dwars, averechts
uitspraak ook dwèjes
in Antwerpen (verouderd): dweirs
zie ook dweizigaard, dweizerik
ook in het Hageland
Die Leo kan toch altijd dweis zijn. Als wij wit zeggen, zegt hij zwart. Dien dweize doeskop altijd!
Das just tegoei dat ge u hebt zeer gedaan! Dat komt ervan als ge niet luistert en dweis wilt liggen doen.
koppig mens, stijfkop
zie ook steenezel
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
Die koppigaard zou nooit toegeven dat hij verkeerd is.
dekamer.be: Persoonsgebonden aangelegenheden zijn alle materies die nauw verbonden zijn “met de menselijke persoonlijkheid, met zijn specifieke individualiteit en zijn leven en bewegen in zijn gemeenschap”
Van Dale 2015 online: in België, politiek
lebbeke.be: De commissie persoonsgebonden materie buigt zich over de dossiers die voornamelijk te maken hebben met jeugd, cultuur en sport.
mo.be: Blijkt ontwikkelingssamenwerking toch een persoonsgebonden materie, dan neemt Vlaanderen die bevoegdheid op.
gebeld worden of zijn, telefoongesprekken hebben met
Dat wij nog niet meer telefoons gehad hebben met onze reclame, ik versta het soms niet. (autominded.be)
“Wij hebben geoordeeld op basis van de meldingen die wij gekregen hebben. Maar de verschillende telefoons die we kregen, gingen in dezelfde richting.
Flynn zal niet worden aangeklaagd voor dan andere zaken dan “het liegen over telefoons met Sergej Kislyack, de toenmalige ambassadeur van Rusland." (Nieuws)
kuipvormige zetel
VD2017 online: BE
NL: kuipstoel
Uitgezakt in een kuipzetel stond hij na de tweekamp in Chennai heel rustig een interviewster te woord. (Rijsttaart – Karl Vannieuwkerke)
De patiënt moest plaatsnemen in een kuipzetel en werd vervolgens rondgedraaid tot hij misselijk werd (broedersvanliefde.be)
vaste medewerker in de media
ongemarkeerd in VD2017 online
ANW: vooral in België
zie samenstellingen nieuwsanker; sportanker; weeranker; verkeersanker
< E anchorman
Yves Ponnette tijdelijk anker van “Het journaal” (deredactie.be)
Stef Wauters wordt het vaste anker voor het nieuws om 19 uur van maandag tot donderdag. (nieuwsblad.be)
mannelijk anker in de media
ongemarkeerd in VD2017 online
ANW: vooral in België
vgl. ankervrouw; anker; nieuwsanker
Klaus Van Isacker, de directeur informatie van VTM, verklaarde nog geen jaar geleden in onze krant dat hij op Stef Wauters aasde, toen nog ankerman bij de VRT. (standaard.be)
Xavier Vandamme, de gewezen ankerman bij Klara die nu de oude muziek bij Bozar programmeert, geeft zijn dada – het klavecimbel – alle kansen. (bruzz.be)
kwaadspreker
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
Kwatongen beweren dat … (er wordt gefluisterd dat)
Waar rook is, is vuur, en de verdwenen archieven van Gaston Eyskens laten vermoeden dat de kwatongen gelijk hebben.
Dergelijke vriendjespolitiek zegt genoeg over de (kwatongen zullen zeggen ‘corrupte’) politieke zeden en gewoontes en de politieke onafhankeijkheid van onze audio-visuele media …
De Vadder: “Kwatongen binnen N-VA beweren dat Siegfried Bracke hard to get speelt” (vrt.be)
1) daklozenopvang (in Brussel) tijdens de winterperiode
2) aangepast plan voor de winterperiode
google2017: .BE (>10.800) ; .NL (1.840)
1) Winterplan: ‘te weinig, te laat’, zegt het Burgerplatform (vrt.be)
1) Winterplan en –opvang: schaamlapje voor een falend beleid (demorgen.be)
1) Gezinnen dupe van welles-nietesspel over winterplan | BRUZZ – Brussel
1) Het OCMW Schaarbeek start opnieuw een winterplan voor de opvang van daklozen en stelt de inwoners en handelaars van Schaarbeek een solidariteitsactie voor. (schaerbeek.be)
2) De winter komt eraan dus haalt Haaltert het winterplan uit de kast. Dat winterplan zorgt ervoor dat de wegen in Haaltert zo goed mogelijk berijdbaar zijn. (nieuwsblad.be)
2) Hilde Crevits, Vlaams minister voor Mobiliteit, heeft een nieuw winterplan uitgekiend zodat ellende op de wegenbij slecht winterweer tot een minimum zou beperkt worden. (knack.be)
2) De bestuurspartij N-VA in Koksijde heeft een voorstel om leefloners sneeuw te laten ruimen in de gemeente. Het voorstel maakt deel uit van het winterplan in Koksijde. (vrt.be)
bevoegdheid van de gemeenschappen in België
zie ook materie, persoonsgebonden ~
De gemeenschappen in België zijn bevoegd voor de persoonsgebonden materies:
Cultuur: taalgebruik, kunsten, cultureel erfgoed, musea, bibliotheken, media en sport
Onderwijs: alle aspecten van het onderwijsbeleid, met uitzondering van de federale residuele onderwijsbevoegdheden, zoals de leerplicht
Gezondheidszorg: erkenning van zorgverstrekkers en zorginstellingen, kwaliteitsbewaking van zorginstellingen (eerstelijnszorg, ziekenhuizen, preventieve gezondheidszorg, thuiszorg, ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg, revalidatie en verslaving), hulp aan bejaarden en preventie
Bijstand aan personen: jeugdbescherming, jeugdbeleid, gezinsbeleid en kinderopvang, gezinstoelagen (bv. kinderbijslag, geboortepremie en adoptiepremie), bejaarden- en gehandicaptenbeleid, het gelijkekansenbeleid en de integratie van migranten, bestuurlijk toezicht op de OCMW’s
Justitie: vervolgingsbeleid, jeugdsanctierecht, eerstelijns juridische bijstand en justitiehuizen.
(https://www.vlaanderen.be/nl/vlaamse-overheid/organisatie-van-de-vlaamse-overheid/bevoegdheden-van-gemeenschappen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.