Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #58511

    thuiswerkalarm
    (zn. o.; ~en)

    Alarm dat bij noodweer door het KMI gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken

    neologisme met toch reeds een eerste attestatie in 2007

    Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)

    VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Dec 2017 08:13
    1 reactie(s)

    #58512

    thuiswerkalarm
    (zn. o.; ~en)

    Alarm dat bij noodweer door het KMI gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken

    neologisme met toch reeds een eerste attestatie van 2007

    Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)

    VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Dec 2017 08:12
    1 reactie(s)

    #58513

    thuiswerkalarm
    (zn. o.; ~en)

    Alarm dat bij noodweer gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken

    neologisme met toch reeds een eerste attestatie van 2007

    Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)

    VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Dec 2017 08:12
    1 reactie(s)

    #58514

    vendel
    (het ~ , ~s onz. zelfst. nw.)

    (jeugdbeweging) onderdeel van een jeugdbeweging

    Tot in de jaren 1960 worden Chirogroepen binnen hun leeftijdscategorie nog eens opgedeeld in kleinere groepen of vendels.
    (https://chiro.be/spel-0)

    De plaatselijke afdelingen, die naargelang de grootte een schaar of een vendel worden genoemd, hebben een vendelleider of leidster. (http://www.odis.be/hercules/toonOrg.php?taalcode=nl&id=26405)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 13 Dec 2017 00:21
    1 reactie(s)

    #58515

    amai
    (interjectie)

    - drukt een verwondering of verbazing uit, zowel in positieve als in negatieve zin
    - drukt een verzuchting uit

    Van Dale 2016:
    < een ver­vor­ming van ai mij
    1. BE; spreek­taal uit­roep van ver­ba­zing of te­leur­stelling
    < NL: nou, jeetje

    MNW: Ai mij, wee mij: uit A, ai, en mi
    WNT: A of Ah en mij: als uitroep van leedgevoel of verontwaardiging, van smart, pijn, afkeer, medelijden enz. Niet meer in gebruik, maar vervangen door het thans gewone Ai mij!
    Gewestelijk nog bekend (Teirlinck); in het Zeeuwsch in den vorm amai

    zie ook amaai, amai amai, wajo

    Amai, mijn klein schattebolleke, gij zijt groot geworden!

    Amai, goe gedaan. Hoe hebt ge dat klaar gekregen?

    Ik zen muug nu, amai, wat was dat vandaag allemaal. Zo’nen heksenketel op het werk.

    Amai za seg, wat voor nen ambetante vent is me dat!

    Mijn benen, amai die doen zeer.

    Ik ben weleens in haar programma geweest, ’s morgens op Studio Brussel, en amai! Hoe die bitch haar personeel behandelt, dat is werkelijk wraakroepend. (Clement Peerens in De Morgen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Dec 2017 22:53
    5 reactie(s)

    #58516

    wajo
    (tussenwerpsel)

    Wajo: in Nederland is het straattaal voor “hey, hoe gaat het met jou?”, in Vlaanderen gebruiken vele kinderen het om verbazing uit te drukken, zowel positief als negatief. Dan krijgt het de betekenis van amai. Bijvoorbeeld: “Wajo, heb je dat gezien? Of Wajo, het regent keihard!” (Kinderwoord van 2017? – vrt.be)

    Wajo wajo wajo, de laatste maand van het jaar 2016 is aangebroken. (st-aloysiusscouts.be)

    Wajo is kandidaat kinderwoord van het jaar in Vlaanderen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Dec 2017 22:53
    0 reactie(s)

    #58517

    ewa ja
    (uitdrukking)

    Awel ja

    Ewa ja is kindertaal en is genomineerd voor kinderwoord van het jaar 2017.

    ‘Ewa Ja’ heet de nieuwe single van het Antwerpse duo SLM. (demorgen.be)

    Ewa Ja is een veelgebruikte uitdrukking bij jongeren in de Antwerpse achterstandswijk het Kiel, en betekent zoiets als ‘ook al is de situatie rottig, maak er toch maar het beste van’. (axed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 21:15
    0 reactie(s)

    #58518

    Ewa ja
    (uitdrukking)

    Awel ja

    Ewa ja is kindertaal en is genomineerd voor kinderwoord van het jaar 2017.

    ‘Ewa Ja’ heet de nieuwe single van het Antwerpse duo SLM. (demorgen.be)

    Ewa Ja is een veelgebruikte uitdrukking bij jongeren in de Antwerpse achterstandswijk het Kiel, en betekent zoiets als ‘ook al is de situatie rottig, maak er toch maar het beste van’. (axed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 21:14
    0 reactie(s)

    #58519

    wajo
    (tussenwerpsel)

    Wajo: in Nederland is het straattaal voor “hey, hoe gaat het met jou?”, in Vlaanderen gebruiken vele kinderen het om verbazing uit te drukken, zowel positief als negatief. Dan krijgt het de betekenis van “amai”. Bijvoorbeeld: “Wajo, heb je dat gezien? Of Wajo, het regent keihard!” (Kinderwoord van 2017? – vrt.be)

    Wajo wajo wajo, de laatste maand van het jaar 2016 is aangebroken. (st-aloysiusscouts.be)

    Wajo is kandidaat kinderwoord van het jaar in Vlaanderen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 21:11
    0 reactie(s)

    #58520

    telefoon, ~ hebben (of krijgen)
    (idioom)

    gebeld worden of zijn, een telefoongesprek hebben met

    Ik kreeg telefoon van Club Brugge: ik moest direct komen. (voetbal24.be)

    Inderdaad, Mie had telefoon van hen gehad, mijn auto stond op het erf en de poort was op slot? (mietracteur.eu)

    “Wij hebben geoordeeld op basis van de meldingen die wij gekregen hebben. Maar de verschillende telefoons die we kregen, gingen in dezelfde richting. (VRT)

    Flynn zal niet worden aangeklaagd voor dan andere zaken dan “het liegen over telefoons met Sergej Kislyack, de toenmalige ambassadeur van Rusland." (Nieuws)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 12 Dec 2017 18:37
    2 reactie(s)

    #58521

    dweis
    (bnw.)

    dwars, averechts

    uitspraak ook dwèjes
    in Antwerpen (verouderd): dweirs

    zie ook dweizigaard, dweizerik
    ook in het Hageland

    Die Leo kan toch altijd dweis zijn. Als wij wit zeggen, zegt hij zwart. Dien dweize doeskop altijd!

    Das just tegoei dat ge u hebt zeer gedaan! Dat komt ervan als ge niet luistert en dweis wilt liggen doen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 12 Dec 2017 18:13
    3 reactie(s)

    #58522

    koppigaard
    (de ~ (m.), ~s)

    koppig mens, stijfkop
    zie ook steenezel

    Van Dale 2016 online: BE, spreektaal

    Die koppigaard zou nooit toegeven dat hij verkeerd is.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 12 Dec 2017 18:11
    0 reactie(s)

    #58523

    materie, persoonsgebonden ~
    (begrip)

    dekamer.be: Persoonsgebonden aangelegenheden zijn alle materies die nauw verbonden zijn “met de menselijke persoonlijkheid, met zijn specifieke individualiteit en zijn leven en bewegen in zijn gemeenschap”

    Van Dale 2015 online: in België, politiek

    lebbeke.be: De commissie persoonsgebonden materie buigt zich over de dossiers die voornamelijk te maken hebben met jeugd, cultuur en sport.

    mo.be: Blijkt ontwikkelingssamenwerking toch een persoonsgebonden materie, dan neemt Vlaanderen die bevoegdheid op.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 12 Dec 2017 18:05
    2 reactie(s)

    #58524

    telefoons, ~ hebben of krijgen
    (idioom)

    gebeld worden of zijn, telefoongesprekken hebben met

    Dat wij nog niet meer telefoons gehad hebben met onze reclame, ik versta het soms niet. (autominded.be)

    “Wij hebben geoordeeld op basis van de meldingen die wij gekregen hebben. Maar de verschillende telefoons die we kregen, gingen in dezelfde richting.

    Flynn zal niet worden aangeklaagd voor dan andere zaken dan “het liegen over telefoons met Sergej Kislyack, de toenmalige ambassadeur van Rusland." (Nieuws)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 12 Dec 2017 18:05
    2 reactie(s)

    #58525

    kuipzetel
    (zn. m.; ~s)

    kuipvormige zetel

    VD2017 online: BE
    NL: kuipstoel

    Uitgezakt in een kuipzetel stond hij na de tweekamp in Chennai heel rustig een interviewster te woord. (Rijsttaart – Karl Vannieuwkerke)

    De patiënt moest plaatsnemen in een kuipzetel en werd vervolgens rondgedraaid tot hij misselijk werd (broedersvanliefde.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 17:09
    0 reactie(s)

    #58526

    anker
    (zn. o./m.; ~s)

    vaste medewerker in de media

    ongemarkeerd in VD2017 online
    ANW: vooral in België

    zie samenstellingen nieuwsanker; sportanker; weeranker; verkeersanker

    < E anchorman

    Yves Ponnette tijdelijk anker van “Het journaal” (deredactie.be)

    Stef Wauters wordt het vaste anker voor het nieuws om 19 uur van maandag tot donderdag. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 17:03
    0 reactie(s)

    #58527

    ankerman
    (zn. m.; ~nen)

    mannelijk anker in de media

    ongemarkeerd in VD2017 online
    ANW: vooral in België

    vgl. ankervrouw; anker; nieuwsanker

    Klaus Van Isacker, de directeur informatie van VTM, verklaarde nog geen jaar geleden in onze krant dat hij op Stef Wauters aasde, toen nog ankerman bij de VRT. (standaard.be)

    Xavier Vandamme, de gewezen ankerman bij Klara die nu de oude muziek bij Bozar programmeert, geeft zijn dada – het klavecimbel – alle kansen. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 17:00
    0 reactie(s)

    #58528

    kwatong
    (de ~ (v.), ~en)

    kwaadspreker

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands

    Kwatongen beweren dat … (er wordt gefluisterd dat)

    Waar rook is, is vuur, en de verdwenen archieven van Gaston Eyskens laten vermoeden dat de kwatongen gelijk hebben.
    Dergelijke vriendjespolitiek zegt genoeg over de (kwatongen zullen zeggen ‘corrupte’) politieke zeden en gewoontes en de politieke onafhankeijkheid van onze audio-visuele media …

    De Vadder: “Kwatongen binnen N-VA beweren dat Siegfried Bracke hard to get speelt” (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 16:42
    1 reactie(s)

    #58529

    winterplan
    (begrip)

    1) daklozenopvang (in Brussel) tijdens de winterperiode
    2) aangepast plan voor de winterperiode

    google2017: .BE (>10.800) ; .NL (1.840)

    1) Winterplan: ‘te weinig, te laat’, zegt het Burgerplatform (vrt.be)

    1) Winterplan en –opvang: schaamlapje voor een falend beleid (demorgen.be)

    1) Gezinnen dupe van welles-nietesspel over winterplan | BRUZZ – Brussel

    1) Het OCMW Schaarbeek start opnieuw een winterplan voor de opvang van daklozen en stelt de inwoners en handelaars van Schaarbeek een solidariteitsactie voor. (schaerbeek.be)

    2) De winter komt eraan dus haalt Haaltert het winterplan uit de kast. Dat winterplan zorgt ervoor dat de wegen in Haaltert zo goed mogelijk berijdbaar zijn. (nieuwsblad.be)

    2) Hilde Crevits, Vlaams minister voor Mobiliteit, heeft een nieuw winterplan uitgekiend zodat ellende op de wegenbij slecht winterweer tot een minimum zou beperkt worden. (knack.be)

    2) De bestuurspartij N-VA in Koksijde heeft een voorstel om leefloners sneeuw te laten ruimen in de gemeente. Het voorstel maakt deel uit van het winterplan in Koksijde. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Dec 2017 16:27
    0 reactie(s)

    #58530

    gemeenschapsbevoegdheid
    (de ~, ~en vrouw. zelfst. nw.)

    bevoegdheid van de gemeenschappen in België
    zie ook materie, persoonsgebonden ~

    De gemeenschappen in België zijn bevoegd voor de persoonsgebonden materies:

    Cultuur: taalgebruik, kunsten, cultureel erfgoed, musea, bibliotheken, media en sport
    Onderwijs: alle aspecten van het onderwijsbeleid, met uitzondering van de federale residuele onderwijsbevoegdheden, zoals de leerplicht
    Gezondheidszorg: erkenning van zorgverstrekkers en zorginstellingen, kwaliteitsbewaking van zorginstellingen (eerstelijnszorg, ziekenhuizen, preventieve gezondheidszorg, thuiszorg, ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg, revalidatie en verslaving), hulp aan bejaarden en preventie
    Bijstand aan personen: jeugdbescherming, jeugdbeleid, gezinsbeleid en kinderopvang, gezinstoelagen (bv. kinderbijslag, geboortepremie en adoptiepremie), bejaarden- en gehandicaptenbeleid, het gelijkekansenbeleid en de integratie van migranten, bestuurlijk toezicht op de OCMW’s
    Justitie: vervolgingsbeleid, jeugdsanctierecht, eerstelijns juridische bijstand en justitiehuizen.
    (https://www.vlaanderen.be/nl/vlaamse-overheid/organisatie-van-de-vlaamse-overheid/bevoegdheden-van-gemeenschappen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 12 Dec 2017 14:17
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.