Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #58391

    energiepact
    (zn. o. ~en)

    Toekomstgerichte interfederale (interfederaal)overeenkomst over het energiebeleid in België

    vgl. schoolpact

    Het interfederale Energiepact omvat de grote beleidslijnen voor de toekomst van het Belgische energie- en klimaatbeleid tot 2050. Het pact, en dan vooral de discussie over de sluiting van de kerncentrales in 2025, was afgelopen week onderwerp van een felle discussie binnen de meerderheid, zowel Vlaams als federaal. (demorgen.be)

    De vier Energieministers van ons land hebben een akkoord bereikt over het energiepact, zo meldt de Waalse minister Jean-Luc Crucke. De tekst moet nu nog naar de federale, Vlaamse, Brusselse en Waalse regering om daar goedgekeurd te worden. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 12:26
    0 reactie(s)

    #58392

    proper gedaan
    (uitdr.)

    1) Goed, netjes, zoals het hoort gedaan
    2) Ook in pejoratieve betekenis het tegengestelde (vgl. proper, dat is ~)

    varianten: proper geregeld, proper gemaakt, proper uitgevoerd, …

    zie ook proper

    1) De installatie van buizen, de leidingen, de radiator en de ketel: het is ongelofelijk proper gedaan. (verwarmingsketelshop.be)

    1) Wel proper gedaan die carbon look cover over uwe lefty! Zit wel niet zo zot van dat oranje kader, heb het meer voor de witte. (forum.mountainbike.be)

    2) Potverdeke… dat is proper gedaan, Hoe is’t mogelijk toch. Waarom probeert dan onze lieve koning niet eens om ook België zoo op een handdraai te beschaven. (digital2.amsab.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 12:11
    0 reactie(s)

    #58393

    proper gedaan
    (uitdr.)

    1) Goed, netjes, zoals het hoort gedaan
    2) Ook in pejoratieve betekenis het tegengestelde (vgl. proper, dat is ~)

    varianten: proper geregeld, proper gemaakt, proper uitgevoerd, …

    zie ook proper

    1) De installatie van buizen, de leidingen, de radiator en de ketel: het is ongelofelijk proper gedaan. (verwarmingsketelshop.be)

    1) Wel proper gedaan die carbon look cover over uwe lefty! Zit wel niet zo zot van dat oranje kader, heb het meer voor de witte. (forum.mountainbike.be)

    2) Potverdeke… dat is proper gedaan, Hoe is’t mogelijk toch. Waarom probeert dan onze lieve koning niet eens om ook België zoo op een handdraai te beschaven.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 12:08
    0 reactie(s)

    #58394

    proper gedaan
    (uitdr.)

    1) Goed, netjes, zoals het hoort gedaan
    2) Ook in pejoratieve betekenis het tegengestelde (vgl. proper, dat is ~)

    zie ook proper

    1) De installatie van buizen, de leidingen, de radiator en de ketel: het is ongelofelijk proper gedaan. (verwarmingsketelshop.be)

    1) Wel proper gedaan die carbon look cover over uwe lefty! Zit wel niet zo zot van dat oranje kader, heb het meer voor de witte. (forum.mountainbike.be)

    2) Potverdeke… dat is proper gedaan, Hoe is’t mogelijk toch. Waarom probeert dan onze lieve koning niet eens om ook België zoo op een handdraai te beschaven.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 12:05
    0 reactie(s)

    #58395

    proper gedaan
    (uitdr.)

    1) Goed, netjes, zoals het hoort gedaan
    2) Ook in pejoratieve betekenis het tegengestelde (vgl. proper, dat is ~)

    zie ook proper

    1) De installatie van buizen, de leidingen, de radiator en de ketel: het is ongelofelijk proper gedaan. (verwarmingsketelshop.be)

    2) Potverdeke… dat is proper gedaan, Hoe is’t mogelijk toch. Waarom probeert dan onze lieve koning niet eens om ook België zoo op een handdraai te beschaven.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 12:03
    0 reactie(s)

    #58396

    proper gedaan
    (uitdr.)

    1) Goed, netjes, zoals het hoort gedaan
    2) Ook in pejoratieve betekenis het tegengestelde (vgl. proper, dat is ~)

    1) De installatie van buizen, de leidingen, de radiator en de ketel: het is ongelofelijk proper gedaan. (verwarmingsketelshop.be)

    2) Potverdeke… dat is proper gedaan, Hoe is’t mogelijk toch. Waarom probeert dan onze lieve koning niet eens om ook België zoo op een handdraai te beschaven.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 12:03
    0 reactie(s)

    #58397

    proper
    (bn.)

    schoon, net, netjes

    Belg.-Ned. volgens het RBBN

    V.D.
    proper (bijvoeglijk naamwoord; properder, properst; properheid)
    1 goed verzorgd
    2 schoon
    3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig

    VD2017 online:
    1 goed ver­zorgd, keu­rig, fraai
    2 BE; spreek­taal goed schoon
    = zin­de­lijk (1), rein
    •er pro­per uit­zien
    •pro­per ge­kleed zijn
    •met pro­pe­re han­den
    •een pro­pe­re zak­doek
    3 BE; spreek­taal on­dub­bel­zin­nig, niet schuin
    •een pro­pe­re mop
    4BE; spreek­taal goed, net­jes, zo­als het hoort
    •iets pro­per re­ge­len, op­los­sen

    Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.

    “Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)

    Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben, maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)

    Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)

    Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)

    Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen propere onderbroek en proper kousen aan te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 11:56
    3 reactie(s)

    #58398

    proper
    (bn.)

    schoon, net, netjes

    Belg.-Ned. volgens het RBBN

    V.D.
    proper (bijvoeglijk naamwoord; properder, properst; properheid)
    1 goed verzorgd
    2 schoon
    3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig

    VD2017 online:
    1 goed ver­zorgd, keu­rig, fraai

    2 BE; spreek­taal goed schoon
    = zin­de­lijk (1), rein
    •er pro­per uit­zien
    •pro­per ge­kleed zijn
    •met pro­pe­re han­den
    •een pro­pe­re zak­doek
    3 BE; spreek­taal on­dub­bel­zin­nig, niet schuin
    •een pro­pe­re mop
    4BE; spreek­taal goed, net­jes, zo­als het hoort
    •iets pro­per re­ge­len, op­los­sen

    Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.

    “Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)

    Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben, maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)

    Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)

    Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)

    Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen propere onderbroek en proper kousen aan te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Dec 2017 11:56
    3 reactie(s)

    #58399

    tranche de vie
    (literatuur, film)

    een verhaal dat dicht bij het dagelijkse leven staat
    een greep uit de werkelijkheid

    Ontroerend stukje tranche de vie. Wat gebeurt er wanneer plots onze zekerheden in het leven wegvallen, de toekomst plots onvoorspelbaar wordt en we het verloop van ons leven niet meer in de hand hebben. (www.filmsalon.be)

    “De Ronde” was een caleidoscopisch meesterwerk van Jan Eelen, een Vlaamse tranche de vie, met Van Eeghem als egoïstische medereiziger in het vipbusje tijdens de Ronde van Vlaanderen. (VRTNWS)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 15 Dec 2017 18:49
    0 reactie(s)

    #58400

    bureauruimte
    (zn. v. -s/-n)

    werkkamer, studeerkamer, kantoorruimte (afhankelijk van de situatie)

    De kinderen mochten even kijken in de bureauruimte van Filip. Daar vinden audiënties plaats. “Wat hier wordt gezegd, gebeurt in álle vertrouwen. Hier kunnen we vrijuit praten”, aldus de koning. (VRTWS)

    Deze woning beschikt op het gelijkvloers over een inkomhal met ingebouwde kasten, toilet en bureauruimte. (reclame)

    Een volume dat dienst doet als bureauruimte en pianokamer staat als houten annex naast een woning met een gedetailleerde architectuur. (fsc.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 18:11
    0 reactie(s)

    #58401

    fak
    (bn.)

    tof, cool, fantastisch

    in vaste uitdrukking: dat is kei~, jong!

    Was in de jaren 60 algemeen verspreid in de jongerentaal. Voorvoegsels zoals keifak, bestonden nog niet, dat is in de jaren 70 opgekomen.

    Dat is fak!

    Mijn trui is fakker dan die van U!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 15:05
    1 reactie(s)

    #58402

    dei

    té slap voedsel, iets wat te dun van consistentie is en normaal vaster moet zijn

    Toen ik puree maakte deze middag deed ik té veel melk erbij.
    Mijn kinderen vonden het maar slappen dei.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 14:54
    0 reactie(s)

    #58403

    barrebitjes, de ~
    (uitdr.)

    de gevangenis

    uitspraak in Antwerpen: klik hier

    Van Dale 2005: barbiesjes
    (1901-1925) verbastering van Berbice in Brits-Guyana, berucht vanwege zijn moordende klimaat
    1. in de verb.
    ‘iem. naar de barbiesjes wensen’
    iem. naar de Mookerhei, naar de hel wensen
    1a.’ naar de barbiesjes gaan, helpen’
    om zeep gaan, kapot gaan, helpen

    ook in Lier

    “Na 3½ maand in de ‘barrebitjes’ te hebben gezeten, ben ik eindelijk weer thuis.” Uit een brief van Ary Delen aan Jan van Nijlen 1918.

    “De schutter werd alras aangehouden voor moordpoging en in de barrebietjes gezet.” (waaserfgoed.be)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 14:19
    0 reactie(s)

    #58404

    daghospitaal
    (het ~, ~hospitalen)

    - dagziekenhuis, dagkliniek
    - Afdeling van een ziekenhuis waar de patiënt niet overnacht. In het daghospitaal worden o.a. ingrepen en onderzoeken gedaan die niet in de polikliniek kunnen plaatsvinden, maar die geen hospitalisatie vereisen.

    Een daghospitaal wordt nu ook ‘one day clinic’ genoemd.

    “In het chirurgisch daghospitaal kunt u een ingreep ondergaan en nog dezelfde dag naar huis terugkeren.” (azklina.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 14:09
    1 reactie(s)

    #58405

    niemandal, van ~
    (vaste woordverbinding)

    iets van niets, zonder betekenis of waarde

    Van Dale 2016 online: BE
    opm: niemandal (helemaal niets) is SN; bv. Je hebt hier niemandal te zeggen.

    Nicolas Cowez (29) groeide op in Bowez, een dorpje van niemendal in de buurt van Chimay, dat bijna van de kaart afvalt. (mo.be)

    Ik onderhoud een moestuintje van niemendal dat in mijn boomgaard van twee keer niemendal (één boom!) gelegen is. (krantvanblankenberge.be)

    Al-Shabaab; ook de onbeholpenheid van Obama, die 61 bondgenoten nodig heeft om een legertje van niemendal als dat van IS te verslaan. (humo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 13:56
    0 reactie(s)

    #58406

    gemeenschapsonderwijs
    (het ~, geen mv.)

    onderwijs waarvoor de (Vlaamse) gemeenschap bevoegd is, vroeger rijksonderwijs

    Van Dale 2005:
    “in het Belgische onderwijssysteem, het officiële, door de overheid (m.n. de gemeenschappen) georganiseerde schoolnet (in contrast met het vrij onderwijs)”

    Gaan uw kinderen naar het katholiek of het gemeenschapsonderwijs?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 13:55
    2 reactie(s)

    #58407

    onderwijs, gesubsidieerd vrij ~
    (het ~, geen mv.)

    in het Belgische onderwijssysteem, onderwijs dat niet door staat, provincie of gemeente wordt georganiseerd (definitie Van Dale)

    Ook kortweg: vrij onderwijs

    in tegenstelling tot onderwijs, gesubsidieerd officieel ~

    Van Dale 2013 online: in België

    Tot het gesubsidieerd vrij onderwijs behoren alle scholen die op privé-initiatief, door een privépersoon of privéorganisatie georganiseerd worden. De inrichtende macht is vaak een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) (macht, inrichtende ~). Het vrij onderwijs bestaat hoofdzakelijk uit katholieke scholen.

    Gaat hij naar ’t vrij onderwijs of naar het atheneum?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 13:53
    1 reactie(s)

    #58408

    zedenleer
    (zn. m.)

    schoolvak voor leerlingen die geen godsdienst volgen

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook niet-confessionele zedenleer

    dewereldmorgen.be: Vanaf 1924, de vijfde fase, zal er een apart vak zedenleer worden ingericht voor de leerlingen die vrijstelling vragen van de godsdienstlessen.

    standaard.be: Noch doet zijn beschrijving van het vak zedenleer als doctrinaire stoomcursus papenvreter een belletje rinkelen.

    knack.be: Met alle respect, het vluchten voor discussie lijkt me de ultieme lafheid voor een leraar zedenleer

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 13:52
    0 reactie(s)

    #58409

    niet-confessionele zedenleer

    Het vak zedenleer voor leerlingen die geen godsdienst volgen

    Van Dale 2016 online: BE

    digimores.org: Wat is niet-confessionele zedenleer? We stimuleren leerlingen om een eigen wereld- en mensbeeld op te bouwen en hun eigen moraal te ontwikkelen.

    ribz.be: De Ribz, de Raad voor Inspectie & Begeleiding niet-confessionele Zedenleer, is verantwoordelijk voor het beheer van de cursus Niet-Confessionele Zedenleer.

    erasmushogeschool.be: Wie Niet-Confessionele Zedenleer wil geven in het basisonderwijs krijgt de kans om, aansluitend bij de eigen leefwereld en die van de kinderen, op een dynamisch creatieve manier om te gaan met kinderen rond domeinen zoals waardenvorming, actualiteit, wereldburgerschap.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 13:51
    0 reactie(s)

    #58410

    het kot alleene hebben
    (uitdrukking)

    het huis voor zich alleen hebben, daarvan gebruik maken om een feestje te bouwen

    Mijn zonen hebben zaterdagavond ’t kot alleene, ik mag me verwachten bij thuiskomst aan véél tieners.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 15 Dec 2017 13:50
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.