Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
Benaming van de wetgevende bepalingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, equivalent van de wetten. (mijnwoordenboek)
vgl. decreet; verordening
De grondwet is de pijler van ons wettenarsenaal. Zij schraagt een heel bestand van wetten, besluiten, reglementen en andere decreten of ordonnanties. (deredactie.be)
netjes opgeruimd (letterlijk en/of figuurlijk)
In een ‘proper’ en ‘opgekuist’ bos valt nu eenmaal weinig te beleven. (ecopedia.be)
We verlieten de woning proper en opgekuist, 17 min. voor tijd, maar de afscheids- woorden van de boerin waren : “en laat mij nu maar kuisen, want de volgende klanten komen binnen 7 uur” (tripadvisor.be )
Op minder dan 2 uur is de klus geklaard. Alles is perfect proper en opgekuist.. De rommel en de vuiligheid opkuisen die iemand anders achtergelaten heeft, is geen leuke bezigheid. (davoc-lot.be)
‘Voila, dat is er weer eentje proper en opgekuist,’ zei de Bon toen ze het zoveelste artikeltje in het VW onder handen genomen had.
1) opvegen, door reinigen verwijderen
2) (schertsend) opeten
3) fig.: iets terug op orde stellen
1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)
vgl. proper en opgekuist
Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!
De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.
Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.
Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.
demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.
schoon, net, netjes
Belg.-Ned. volgens het RBBN
V.D.
proper (bijvoeglijk naamwoord; properder, properst; properheid)
1 goed verzorgd
2 schoon
3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig
VD2017 online:
1 goed verzorgd, keurig, fraai
2 BE; spreektaal goed schoon
= zindelijk (1), rein
•er proper uitzien
•proper gekleed zijn
•met propere handen
•een propere zakdoek
3 BE; spreektaal ondubbelzinnig, niet schuin
•een propere mop
4BE; spreektaal goed, netjes, zoals het hoort
•iets proper regelen, oplossen
vgl. proper en opgekuist
Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.
“Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)
Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben, maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)
Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)
Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)
Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen propere onderbroek en proper kousen aan te doen.
netjes opgeruimd (letterlijk en/of figuurlijk)
In een ‘proper’ en ‘opgekuist’ bos valt nu eenmaal weinig te beleven. (ecopedia.be)
We verlieten de woning proper en opgekuist, 17 min. voor tijd, maar de afscheids- woorden van de boerin waren : “en laat mij nu maar kuisen, want de volgende klanten komen binnen 7 uur” (tripadvisor.be )
Op minder dan 2 uur is de klus geklaard. Alles is perfect proper en opgekuist.. De rommel en de vuiligheid opkuisen die iemand anders achtergelaten heeft, is geen leuke bezigheid. (davoc-lot.be)
‘Voila, dat is er weer eentje proper en opgekuist,’ zei de Bon toen ze het zoveelste artikeltje in het VW onder handen genomen had.
in huis halen, aanwerven, toelaten, binnenlaten
“Mijn schoonma is overleden en twee jaar geleden zijn mijn schoonpa dat hij die hond niet meer moest hebben. Dus wat kon ik dan anders doen dan die hond binnen pakken.” (forum.zappy.be)
Anders krijg ik mijn was en afwas niet rond. Misschien moet je dan toch maar een vrouw binnenpakken? (forum.politics.be)
Daar zit nu toch totaal geen visie achter bij die hun transferbeleid? 80 spelers binnen pakken en hopen dat er misschien 2 een meerwaarde hebben. (blauwwit.be)
Het staat ook letterlijk te lezen in de boeken dat het stadsbestuur meer personeel zal binnen pakken. (siegfriedbracke.be)
in huis halen
“Mijn schoonma is overleden en twee jaar geleden zijn mijn schoonpa dat hij die hond niet meer moest hebben. Dus wat kon ik dan anders doen dan die hond binnen pakken.” (forum.zappy.be)
Anders krijg ik mijn was en afwas niet rond. Misschien moet je dan toch maar een vrouw binnenpakken? (forum.politics.be)
(voorbeelden toegevoegd door Georges Grootjans op 26 dec 2017)
forensisch geneesheer, wetsgeneesheer
ANW: Belg.-Ned.
VD2016 online: BE
NL: politiearts
Bij het begin van een aflevering van Witse wordt er een moord gepleegd en is de eerste die ter plaatse is de wetsdokter. Bij Baantjer is het juist hetzelfde, alleen is het daar een wetsgeneesheer.
Wetsdokter Marc De Leeuw overleden: “Ik ben de enige wetsdokter die zijn doodsoorzaak kent zonder autopsie” (vrt.be)
opeenvolgende reeks
NL reeks, pop. rits
<Frans train
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, figuurlijk
ook samenstellingen: hervormingstrein, besparingstrein
De regering heeft een trein maatregelen klaar om het gat in de begroting te dichten. Houd u maar vast…
(zich) uitbreiden, toenemen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Frans: prendre de l’extension
De brand nam snel uitbreiding naar de eerste verdieping.
De handel in exotische dieren neemt uitbreiding. (VRTtaal.net)
immobiliënkantoor
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt
Van Dale 2015 online: BE, niet algemeen
Smisdom: ‘Agentschap is bijzonder goed gekend bij de proefpersonen, …‘algemeen Belgisch-Nederlands’.’
NL: woningbureau
Veel mensen zoeken een woning via een agentschap.
een tandje hoger schakelen, zich harder inspannen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
wielersport: schakelen naar een hogere versnelling
Soms is het zwaar, op de heuveltjes rond Diest moet ik al eens een tandje bij steken, maar alles is beter dan in de file staan.
België moet tandje bijsteken om Grieks scenario te vermijden.
Om op schema te blijven, moest de tandarts een tandje bij steken.
Komaan he, we zullen een tandje moeten bijsteken willen we voor de noen die job gedaan krijgen.
zie kloot, iemand een ~ afdraaien, kloot, iemand een ~ aftrekken
qua betekenis idem maar misschien nog pijnlijker, wie zal het zeggen!
Ze hebben hem ne farme kloot “afgepitst”.
“…terwijl hij nadenkt hoe hij me nog een kloot kan afpitsen met zijn toren of zijn paard.” (Jeroen Olyslaegers, Wil)
zie kloot, iemand een ~ afdraaien, kloot, iemand een ~ aftrekken
qua betekenis idem maar misschien nog pijnlijker, wie zal het zeggen!
Ze hebben hem ne farme kloot “afgepitst”.
“…terwijl hij nadenkt hoe hij me nog een kloot kan afpitsen met zijn toren of zijn paard.” (Wil, Jeroen Olyslaegers)
zie kloot, iemand een ~ afdraaien, kloot, iemand een ~ aftrekken
qua betekenis idem maar misschien nog pijnlijker, wie zal het zeggen!
Ze hebben hem ne farme kloot “afgepitst”.
iemand in de luren leggen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
ook: kloot, iemand een ~ aftrekken
We gaan hem is een kloot afdraaien. Kom, we zetten zijn fietsstuur los.
iemand in de luren leggen, hem bedriegen, dwarsbomen, in een lastig parket brengen enz.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
ook: kloot, iemand een ~ afdraaien
Die vent is een echte klootzak; hij heeft me weer een kloot afgetrokken.
“Die heeft me ‘ns een kloot afgetrokken door voor m’n neus een partij hout te kopen waar ik een oog op had.” H. Brusselmans, Mogelijke Memoires.
toelaten tot het land
“De historische reden is dat Belgie altijd alles en iedereen heeft binnen gepakt zonder er zich ooit vragen bij te stellen…” (reactie in HLN 251217)
toelaten tot het land
“De historische reden is dat Belgie altijd alles en iedereen heeft binnen gepakt zonder er zich ooit vragen bij te stellen…” (reactie in HBL 251217)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.