Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #56671

    wisseloplossing
    (zn. v.; ~en)

    alternatief; andere oplossing

    VD2017 online: BE

    De revolutionibus orbium caelestium in 1543, waarin voor het eerst een wisseloplossing wordt geboden tegenover het klassieke geocentrische wereldbeeld. (De rivier van Herakleitos – Etienne Vermeersch, ?Johan Braeckman)

    Bedoeling is een wisseloplossing te bieden voor de overvolle wegen tussen Antwerpen en Brussel tijdens de spitsuren. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:21
    0 reactie(s)

    #56672

    werkvrouw
    (zn. vr. -en)

    schoonmaakster, werkster

    VD2017 online: BE, spreektaal

    zie ook poetsvrouw, kuisvrouw

    Mijn werkvrouw is een bijouke!

    Huisbediende ? Dat is kortweg iemand die bij u thuis huishoudelijke karweien opknapt, dus bv. een werkvrouw, strijkster, enz. maar bijvoorbeeld geen (privé)chauffeur. (indicator.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:17
    0 reactie(s)

    #56673

    werkonbekwaam
    (bn.)

    arbeidsongeschikt, arbeidsonbekwaam

    DS2010

    VD2017 online: BE
    taaladvies: standaardtaal in België

    Mijn broer kreeg de geelverf en was daardoor wel twee maand werkonbekwaam.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:14
    1 reactie(s)

    #56674

    werkongeval
    (het ~, ~len)

    arbeidsongeval

    VD2017 online: BE

    De jongste van de vijf kinderen was een werkongeval.

    Taalproblemen veroorzaken werkongevallen. België is een meertalig land. Dat zorgt voor een pak meer administratie, maar het zou ook ronduit gevaarlijk kunnen zijn op de werkvloer. (jobat.be)

    Veertiger krijgt stroomstoot van 11.000 volt bij werkongeval (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:13
    0 reactie(s)

    #56675

    teleurgang
    (de ~ (m.), mv. ongebr.)

    teloorgang, achteruitgang

    VD2017 online: BE, niet algemeen

    Mira, of De Teleurgang van de Waterhoek. (bekende film destijds naar roman van Stijn Streuvels)

    De bewoners van de nabijgelegen Waterhoek komen in verzet, want ze zijn bang voor de “teleurgang” van hun cultuur.

    De teleurgang van het Nederlands in Vlaanderen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:08
    0 reactie(s)

    #56676

    teledistributie
    (de ~ (v.), geen mv.)

    kabeltelevisie

    VD2017 online: BE

    Er zijn mensen die lang moeten wachten op een aansluiting op de teledistributie.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:07
    0 reactie(s)

    #56677

    teleboetiek
    (de ~ (v.m.), ~s/~en)

    telefoonwinkel

    VD2017 online: BE

    Veel teleboetieks zitten in nauwe schoentjes. Er wordt daar blijkbaar nogal losjes omgesprongen met de vigerende fiscale regelgeving.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:06
    18 reactie(s)

    #56678

    verticaal klasseren
    (uitdr.)

    weggooien, in de doofpot steken, er geen gevolg aan geven

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. klasseren

    Mijn aanvraag voor een sociale woning hebben ze verticaal geklasseerd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:03
    1 reactie(s)

    #56679

    klasseren
    (ww. klasseerde, geklasseerd)

    seponeren, afdoen

    vergelijk ook verticaal klasseren

    Uiteindelijk werd de verdachte naar huis gestuurd en de zaak geklasseerd.

    De Jean is voor die zaak bij de baas moeten komen, maar het is uitgepraat en geklasseerd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:03
    0 reactie(s)

    #56680

    klassengerecht

    zie klassegerecht

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:01
    0 reactie(s)

    #56681

    klassegerecht
    (het ~)

    klassejustitie

    VD2017 online: klassengerecht: BE

    Soms kan men wel de indruk hebben geconfronteerd te zijn met een klassegerecht, denk hierbij aan o.a. de verjaring.

    Invoering BTW-plicht voor advocaten: een nieuwe stap richting klassengerecht. (dewereldmorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 19:00
    0 reactie(s)

    #56682

    ballotin
    (de ~ (m./v.) , ~s)

    kartonnen pralinedoos

    oorsprong: De ballotin is uitgevonden in 1915 door Louise Agostini, de vrouw van chocolatier Jean Neuhaus die de chocoladebonbon van een vulling voorzag en zo de originele praline verkreeg. Deze geschenkdoos verving de puntzak waarin de pralines beschadigd werden. Sindsdien heeft het doosje een gedaanteverandering ondergaan en is nu te vinden in verschillende kleuren en formaten. (wikipedia)

    < Frans ballotin < ballot < balle

    Van Dale 2017 online: doos waar­in pra­li­nes wor­den ver­kocht, bon­bon­doos, pralinedoos (toegevoegd in 2009)

    Klik op de afbeelding
    Ballotin

    Voor mijn verjaardag heb ik een ballotin met een halve kilo pranilen gekregen.

    Een mooie geschenkdoos gevuld met een ballotin pralines 460g in assortiment, een zakje zeevruchten 200g en een zakje chocolade amandelen 200g. (valentinobelgium.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Dec 2017 17:52
    0 reactie(s)

    #56683

    verordening
    (zn. v.; ~en)

    In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden de wetgevende bepalingen bij wege van ordonnantie genomen voor de gewestaangelegenheden. De normen die door het Brussels Hoofdstedelijk Parlement goedgekeurd worden en die agglomeratiebevoegdheden uitoefenen, worden verordeningen genoemd. (Wikipedia)

    vgl. decreet; ordonnantie

    De reglementen, de ontwerpen van ordonnantie en van verordening, de moties en resoluties, de voorstellen, de amendementen, de verslagen, de bulletins. (parlement.brussels)

    In Brussel geldt de ‘Gewestelijke stedenbouwkundige verordening van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest’. (toegankelijkgebouw.be )

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 27 Dec 2017 13:21
    0 reactie(s)

    #56684

    editoriaal
    (het ~, -alen)

    commentaarstuk, redactioneel artikel

    Nl_SN: hoofdartikel

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    In het editoriaal van vandaag legt de hoofdredactrice de nadruk op het progressieve karakter van de krant.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 27 Dec 2017 00:32
    0 reactie(s)

    #56685

    decreet
    (het ~ (onz.) mv: ~en)

    wet in Vlaanderen (in Nederland doet een ‘decreet’ nogal Russisch aan)

    VD2014: (in België) wet uitgevaardigd door een van de gewesten of gemeenschappen

    zie bv. M-decreet

    vgl. ordonnantie; verordening

    In het Vlaamse parlement stonden de inschrijvingsproblemen in het onderwijs in de kijker. Lijst Dedecker en Vlaams Belang hakten in op het Gelijke Onderwijs Kansen decreet.

    demorgen.be: Na vijftien jaar topstukkendecreet zijn de prijzen op de internationale veilingmarkt ontploft en is er een onoverbrugbare kloof ontstaan. Uiteraard moet Vlaanderen er alles aan doen om historische topwerken van eigen bodem binnen de landsgrenzen te houden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Dec 2017 19:51
    0 reactie(s)

    #56686

    verordening
    (zn. v.; ~en)

    In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden de wetgevende bepalingen bij wege van ordonnantie genomen voor de gewestaangelegenheden. De normen die door het Brussels Hoofdstedelijk Parlement goedgekeurd worden en die agglomeratiebevoegdheden uitoefenen, worden verordeningen genoemd. (Wikipedia)

    vgl. decreet; ordonnantie

    De reglementen, de ontwerpen van ordonnantie en van verordening, de moties en resoluties, de voorstellen, de amendementen, de verslagen, de bulletins. (parlement.brussels)

    In Brussel geldt de ‘Gewestelijke stedenbouwkundige verordening van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest’. (toegankelijkgebouw.be )
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Dec 2017 19:50
    0 reactie(s)

    #56687

    ordonnantie
    (znw. de ~ v, ~s)

    Benaming van de wetgevende bepalingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, equivalent van de wetten. (mijnwoordenboek)

    vgl. decreet; verordening

    De grondwet is de pijler van ons wettenarsenaal. Zij schraagt een heel bestand van wetten, besluiten, reglementen en andere decreten of ordonnanties. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Dec 2017 19:45
    0 reactie(s)

    #56688

    proper en opgekuist
    (uitdr.)

    netjes opgeruimd (letterlijk en/of figuurlijk)

    vgl. proper; opkuisen

    In een ‘proper’ en ‘opgekuist’ bos valt nu eenmaal weinig te beleven. (ecopedia.be)

    We verlieten de woning proper en opgekuist, 17 min. voor tijd, maar de afscheids- woorden van de boerin waren : “en laat mij nu maar kuisen, want de volgende klanten komen binnen 7 uur” (tripadvisor.be )

    Op minder dan 2 uur is de klus geklaard. Alles is perfect proper en opgekuist.. De rommel en de vuiligheid opkuisen die iemand anders achtergelaten heeft, is geen leuke bezigheid. (davoc-lot.be)

    ‘Voila, dat is er weer eentje proper en opgekuist,’ zei de Bon toen ze het zoveelste artikeltje in het VW onder handen genomen had.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Dec 2017 17:21
    0 reactie(s)

    #56689

    opkuisen
    (ww., kuiste op, opgekuist ; uitspraak: klik <a href="https://nl.forvo.com/word/opkuisen/">op het pijltje</a>)

    1) opvegen, door reinigen verwijderen
    2) (schertsend) opeten
    3) fig.: iets terug op orde stellen

    1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)

    vgl. proper en opgekuist

    Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!

    De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.

    Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.

    Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.

    demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Dec 2017 16:51
    0 reactie(s)

    #56690

    proper
    (bn.)

    schoon, net, netjes

    Belg.-Ned. volgens het RBBN

    V.D.
    proper (bijvoeglijk naamwoord; properder, properst; properheid)
    1 goed verzorgd
    2 schoon
    3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig

    VD2017 online:
    1 goed ver­zorgd, keu­rig, fraai
    2 BE; spreek­taal goed schoon
    = zin­de­lijk (1), rein
    •er pro­per uit­zien
    •pro­per ge­kleed zijn
    •met pro­pe­re han­den
    •een pro­pe­re zak­doek
    3 BE; spreek­taal on­dub­bel­zin­nig, niet schuin
    •een pro­pe­re mop
    4BE; spreek­taal goed, net­jes, zo­als het hoort
    •iets pro­per re­ge­len, op­los­sen

    vgl. proper en opgekuist

    Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.

    “Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)

    Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben, maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)

    Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)

    Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)

    Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen propere onderbroek en proper kousen aan te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Dec 2017 16:50
    3 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.