Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
alternatief; andere oplossing
VD2017 online: BE
De revolutionibus orbium caelestium in 1543, waarin voor het eerst een wisseloplossing wordt geboden tegenover het klassieke geocentrische wereldbeeld. (De rivier van Herakleitos – Etienne Vermeersch, ?Johan Braeckman)
Bedoeling is een wisseloplossing te bieden voor de overvolle wegen tussen Antwerpen en Brussel tijdens de spitsuren. (standaard.be)
schoonmaakster, werkster
VD2017 online: BE, spreektaal
zie ook poetsvrouw, kuisvrouw
Mijn werkvrouw is een bijouke!
Huisbediende ? Dat is kortweg iemand die bij u thuis huishoudelijke karweien opknapt, dus bv. een werkvrouw, strijkster, enz. maar bijvoorbeeld geen (privé)chauffeur. (indicator.be)
arbeidsongeschikt, arbeidsonbekwaam
DS2010VD2017 online: BE
taaladvies: standaardtaal in België
Mijn broer kreeg de geelverf en was daardoor wel twee maand werkonbekwaam.
arbeidsongeval
VD2017 online: BE
De jongste van de vijf kinderen was een werkongeval.
Taalproblemen veroorzaken werkongevallen. België is een meertalig land. Dat zorgt voor een pak meer administratie, maar het zou ook ronduit gevaarlijk kunnen zijn op de werkvloer. (jobat.be)
Veertiger krijgt stroomstoot van 11.000 volt bij werkongeval (hln.be)
teloorgang, achteruitgang
VD2017 online: BE, niet algemeen
Mira, of De Teleurgang van de Waterhoek. (bekende film destijds naar roman van Stijn Streuvels)
De bewoners van de nabijgelegen Waterhoek komen in verzet, want ze zijn bang voor de “teleurgang” van hun cultuur.
De teleurgang van het Nederlands in Vlaanderen.
kabeltelevisie
VD2017 online: BE
Er zijn mensen die lang moeten wachten op een aansluiting op de teledistributie.
telefoonwinkel
VD2017 online: BE
Veel teleboetieks zitten in nauwe schoentjes. Er wordt daar blijkbaar nogal losjes omgesprongen met de vigerende fiscale regelgeving.
weggooien, in de doofpot steken, er geen gevolg aan geven
VD2013 online: Belgisch-Nederlands
vgl. klasseren
Mijn aanvraag voor een sociale woning hebben ze verticaal geklasseerd.
seponeren, afdoen
vergelijk ook verticaal klasseren
Uiteindelijk werd de verdachte naar huis gestuurd en de zaak geklasseerd.
De Jean is voor die zaak bij de baas moeten komen, maar het is uitgepraat en geklasseerd.
klassejustitie
VD2017 online: klassengerecht: BE
Soms kan men wel de indruk hebben geconfronteerd te zijn met een klassegerecht, denk hierbij aan o.a. de verjaring.
Invoering BTW-plicht voor advocaten: een nieuwe stap richting klassengerecht. (dewereldmorgen.be)
kartonnen pralinedoos
oorsprong: De ballotin is uitgevonden in 1915 door Louise Agostini, de vrouw van chocolatier Jean Neuhaus die de chocoladebonbon van een vulling voorzag en zo de originele praline verkreeg. Deze geschenkdoos verving de puntzak waarin de pralines beschadigd werden. Sindsdien heeft het doosje een gedaanteverandering ondergaan en is nu te vinden in verschillende kleuren en formaten. (wikipedia)
< Frans ballotin < ballot < balle
Van Dale 2017 online: doos waarin pralines worden verkocht, bonbondoos, pralinedoos (toegevoegd in 2009)
Voor mijn verjaardag heb ik een ballotin met een halve kilo pranilen gekregen.
Een mooie geschenkdoos gevuld met een ballotin pralines 460g in assortiment, een zakje zeevruchten 200g en een zakje chocolade amandelen 200g. (valentinobelgium.be)
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden de wetgevende bepalingen bij wege van ordonnantie genomen voor de gewestaangelegenheden. De normen die door het Brussels Hoofdstedelijk Parlement goedgekeurd worden en die agglomeratiebevoegdheden uitoefenen, worden verordeningen genoemd. (Wikipedia)
vgl. decreet; ordonnantie
De reglementen, de ontwerpen van ordonnantie en van verordening, de moties en resoluties, de voorstellen, de amendementen, de verslagen, de bulletins. (parlement.brussels)
In Brussel geldt de ‘Gewestelijke stedenbouwkundige verordening van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest’. (toegankelijkgebouw.be )
Nl_SN: hoofdartikel
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
In het editoriaal van vandaag legt de hoofdredactrice de nadruk op het progressieve karakter van de krant.
wet in Vlaanderen (in Nederland doet een ‘decreet’ nogal Russisch aan)
VD2014: (in België) wet uitgevaardigd door een van de gewesten of gemeenschappen
zie bv. M-decreet
vgl. ordonnantie; verordening
In het Vlaamse parlement stonden de inschrijvingsproblemen in het onderwijs in de kijker. Lijst Dedecker en Vlaams Belang hakten in op het Gelijke Onderwijs Kansen decreet.
demorgen.be: Na vijftien jaar topstukkendecreet zijn de prijzen op de internationale veilingmarkt ontploft en is er een onoverbrugbare kloof ontstaan. Uiteraard moet Vlaanderen er alles aan doen om historische topwerken van eigen bodem binnen de landsgrenzen te houden.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden de wetgevende bepalingen bij wege van ordonnantie genomen voor de gewestaangelegenheden. De normen die door het Brussels Hoofdstedelijk Parlement goedgekeurd worden en die agglomeratiebevoegdheden uitoefenen, worden verordeningen genoemd. (Wikipedia)
vgl. decreet; ordonnantie
De reglementen, de ontwerpen van ordonnantie en van verordening, de moties en resoluties, de voorstellen, de amendementen, de verslagen, de bulletins. (parlement.brussels)
In Brussel geldt de ‘Gewestelijke stedenbouwkundige verordening van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest’. (toegankelijkgebouw.be )Benaming van de wetgevende bepalingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, equivalent van de wetten. (mijnwoordenboek)
vgl. decreet; verordening
De grondwet is de pijler van ons wettenarsenaal. Zij schraagt een heel bestand van wetten, besluiten, reglementen en andere decreten of ordonnanties. (deredactie.be)
netjes opgeruimd (letterlijk en/of figuurlijk)
In een ‘proper’ en ‘opgekuist’ bos valt nu eenmaal weinig te beleven. (ecopedia.be)
We verlieten de woning proper en opgekuist, 17 min. voor tijd, maar de afscheids- woorden van de boerin waren : “en laat mij nu maar kuisen, want de volgende klanten komen binnen 7 uur” (tripadvisor.be )
Op minder dan 2 uur is de klus geklaard. Alles is perfect proper en opgekuist.. De rommel en de vuiligheid opkuisen die iemand anders achtergelaten heeft, is geen leuke bezigheid. (davoc-lot.be)
‘Voila, dat is er weer eentje proper en opgekuist,’ zei de Bon toen ze het zoveelste artikeltje in het VW onder handen genomen had.
1) opvegen, door reinigen verwijderen
2) (schertsend) opeten
3) fig.: iets terug op orde stellen
1 & 2: Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
voorbeelden: een hof (bladeren e.d.), een garage, kot, kamer, zolder (oprommelen, opvegen, …)
vgl. proper en opgekuist
Met ne vollen emmer water liep hij al morsend door de huiskamer. Moeder riep dat hij dat schonekes allemaal moest opkuisen!
De pest aan den herfst is het opkuisen van al die blaren.
Allee, er is nog een halve patat en drie spruitjes over. Ik zal dat eens opkuisen se, met nog wat saus van ’t vlees.
Hij heeft drie maanden nodig gehad om de puinhoop op te kuisen die de vorige directeur van de afdeling achtergelaten had.
demorgen.be: …de minister van Binnenlandse Zaken heeft het in een reactie op de feiten van de avond voordien over een “opkuisactie” en hij vindt dat de zaak “proper opgeruimd” is.
schoon, net, netjes
Belg.-Ned. volgens het RBBN
V.D.
proper (bijvoeglijk naamwoord; properder, properst; properheid)
1 goed verzorgd
2 schoon
3 (in België; informeel) (van moppen) niet schuin, ondubbelzinnig
VD2017 online:
1 goed verzorgd, keurig, fraai
2 BE; spreektaal goed schoon
= zindelijk (1), rein
•er proper uitzien
•proper gekleed zijn
•met propere handen
•een propere zakdoek
3 BE; spreektaal ondubbelzinnig, niet schuin
•een propere mop
4BE; spreektaal goed, netjes, zoals het hoort
•iets proper regelen, oplossen
vgl. proper en opgekuist
Zorg dat uw handen proper zijn voor ge aan tafel gaat.
“Den Bart met de Luc, dat zijn toch twee propere jongens, en zo altijd bij mekaar gebleven, is dat nu niet schoon?” (Bert Kruismans)
Hij heeft dan wel gene nagel om zijn gat te krabben, maar proper op zijn eigen is em wel. (verzorgd)
Dat is niet proper, hetgeen ze hem daar gelapt hebben. (niet netjes)
Dat hebt ge proper opgelost. (goed, netjes)
Er ligt een propere handdoek klaar voor als ge gaat douchen. En vergeet geen propere onderbroek en proper kousen aan te doen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.