Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
licht, aangeschoten, bekrozen, zattekes
(alleen predicatief gebruikt)
“hij dronk vaneige wa pinte
want water da vond ‘m te flaa
hij zei, ’t kan zijn da ‘k wa loecht weur
mor zat…vergettet algaa”
(hij dronk natuurlijk wat pinten
want water dat vond hij te flauw
hij zie, ‘t kan zijn dat ik een een beetje aangeschoten was
maar zat…vergeet dat maar"
(De Strangers "Zie d’is wa da ’k kan")
licht, aangeschoten, bekrozen, zattekes
(alleen predicatief gebruikt)
“hij dronk vaneige wa pinte
want water da vond ‘m te flaa
hij zee, ’t kan zijn da ‘k wa loecht weur
mor zat…vergettet algaa”
(hij dronk natuurlijk wat pinten
want water dat vond hij te flauw
hij zie, ‘t kan zijn dat ik een een beetje aangeschoten was
maar zat…vergeet dat maar"
(De Strangers "Zie d’is wa da ’k kan")
pluk stof, pluis
Het ligt onder het bed vol kattewieten.
tuimelen, een buiteling maken, vallen
< WNT: Totteren. Al hotsend en botsend vallen, Cornelissen-Vervliet (1903).
Sjarrel was uit de boom getotterd, maar had gelukkig niks gebroken. ’t Had erger kunnen zijn.
Hij is van de trap getotterd.
tuimelen, een buiteling maken, vallen
Sjarrel was uit de boom getotterd, maar had gelukkig niks gebroken. ’t Had erger kunnen zijn.
Hij is van de trap getotterd.
ruzie
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook boel maken, boelmaker, boelzoeker
ook: boel zoeken
Ik had boel met ne punker, en heb heel zijn kapsel scheef geslagen (slagen).
van een koude kermis terugkomen, niet bereiken wat men poogde
ook: kale reis, van een ~ thuiskomen : Van Dale 2016 online: BE
hij was met dat meiske daar gaan praten om heur te versieren, maar hij is percies van een kale reis teruggekomen
Waasland-Beveren en STVV komen van een kale reis thuis (kvknieuws.be)
Schrokkoppen dreigen ook van een kale reis terug te komen: Wie rekent op wat rente voor zijn centen op het spaarboekje, komt al enige tijd van een kale reis thuis. (kockaerts.be)
en dit en dat
veel woorden en uitleg zonder inhoud, eventueel met chichi;
kan ook enz., enz. vervangen
Van Dale 2016 online: BE
< Frans et patati et patata
Ze hebben geantwoord voor zich te verontschuldigen en patati en patata.
" … ja, ge doet ondertussen ook nog si en la en patati en patata …" La bamba door De Strangers.
overuren maken, overwerken
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook overuren presteren; overuren doen
Als ik overuren klop krijg ik die in geld en vrije tijd uitbetaald.
uren die men werkt, presteert, …
woorden-boek.nl: Zuid-Nederlands
niet in Van Dale 2013
veel meer googlementen in .BE dan .NL
DS2015 standaardtaal
N-NL: uren maken
zie ook kloppen, overuren ~
Als kleine zelfstandige klopt die zeker meer dan 70 uur per week.
een brief met wensen die op school wordt voorbereid en voorgelezen wordt aan ouders, grootouders, peter en meter
Van Dale 2016 online: BE
vgl. nieuwjaar
Één voor één gingen de kinderen op een stoel staan om hun nieuwjaarsbrief voor te dragen.
Liefste peter,
Zoveel te meer ge geeft, zoveel te beter.
Uw petekind Jean,
Mortsel, 1 januari 2016.
1) cent die een kind van de peter of meter (of de ouders of grootouders) krijgt met nieuwjaar (voor kleine kinderen na het voorlezen van de nieuwjaarsbrief)
2) nieuwjaarsfooi die facteurs of vuilnismannen krijgen
Van Dale 2016 online kent de algemene toepassing wel: nieuwjaarsfooi, -geschenk
1) De betekenis van zijn nieuwjaar kunt ge ook in de nieuwjaarsbrief samenvatten:
Liefste peter,
Zoveelst te meer ge geeft, zoveelst te beter.
Uw petekind Pjotr,
Merksem, 1 januari 2016.
2) Heeft de facteur van u zijn nieuwjaar al gehad van ’t jaar?
refreintje dat gezongen wordt bij het nieuwjaarszingen wanneer de deur niet opengedaan wordt
Voor wie doof bleef voor ons gezang en zijn deur stug gesloten liet, hadden wij een kort en krachtig afscheid: “Hoog huis, laag huis, er zit een gierige pin in huis!” Dat zou ze leren. (vrt.be – Louis van Dievel)
ERF gaf vreemd genoeg niet thuis. Zij hebben het liedje hoog huis, laag huis, er zit een gierige pin in huis gemist. Wellicht waren ze zelf op bedeltocht. (gva.be)
refreintje dat gezongen wordt bij het nieuwjaarszingen wanneer de deur niet opengedaan wordt
Voor wie doof bleef voor ons gezang en zijn deur stug gesloten liet, hadden wij een kort en krachtig afscheid: “Hoog huis, laag huis, er zit een gierige pin in huis!” Dat zou ze leren. (vrt.be – Louis van Dievel)
ERF gaf vreemd genoeg niet thuis. Zij hebben het liedje hoog huis, laag huis, er zit een gierige pin in huis gemist. Wellicht waren ze zelf op bedeltocht. (gva.be)
1) cent die een kind van de peter of meter (of de ouders of grootouders) krijgt met nieuwjaar (voor kleine kinderen na het voorlezen van de nieuwjaarsbrief)
2) nieuwjaarsfooi die facteurs of vuilnismannen krijgen
VD2016 online kent de algemene toepassing wel: nieuwjaarsfooi, -geschenk
1) De betekenis van zijn nieuwjaar kunt ge ook in de nieuwjaarsbrief] samenvatten:
Liefste peter,
Zoveelst te meer ge geeft, zoveelst te beter.
Uw petekind Pjotr,
Merksem, 1 januari 2016.
2) Heeft de facteur van u zijn nieuwjaar al gehad van ’t jaar?
cent die een kind van de peter of meter (of de ouders of grootouders) krijgt met nieuwjaar (voor kleine kinderen na het voorlezen van de nieuwjaarsbrief)
VD2016 online kent de algemene toepassing wel: nieuwjaarsfooi, -geschenk
De betekenis van zijn nieuwjaar kunt ge ook in de nieuwjaarsbrief samenvatten:
Liefste peter,
Zoveelst te meer ge geeft, zoveelst te beter.
Uw petekind Pjotr,
Merksem, 1 januari 2016.
fooi die postbodes en vuilnismannen op ronde in de nieuwjaarsperiode toegestopt krijgen (wordt stilaan verouderd)
Opm: In VL is het typisch voor postbodes en vuilnismannen (en voor de brandweer, maar dan in combinatie met de beruchte ‘kalender’). In NL bestaat het ook enigszins, maar dan vooral voor de kranten- tijdschriften- en reclamebezorgers:
“Bezorgers van kranten en tijdschriften gaan weer langs de deur voor een nieuwjaarsfooi. Krantenbezorgers verdienen een extraatje, luidde gisteren de stelling.” (digibron.nl)
google2017: .BE (>5.950) ; .NL (>3.850)
zie ook nieuwjaar
Postbodes en vuilnisophalers zien traditie van nieuwjaarsfooi door de neus geboord (demorgen.be)
Postbodes krijgen wel nieuwjaarsfooi: De vuilnismannen in Antwerpen mogen geen fooi meer vragen aan de bewoners, maar de postbodes mogen het wel. Volgens Bpost gaat het om een oude traditie en versterkt het de band tussen de postbode en de bewoners. (vtm.be)
cent die een kind van de peter of meter (of de ouders of grootouders) krijgt met nieuwjaar (voor kleine kinderen na het voorlezen van de nieuwjaarsbrief)
VD2016 online kent de algemene toepassing wel: nieuwjaarsfooi, -geschenk
De betekenis van zijn nieuwjaar kunt ge ook in de nieuwjaarsbrief samenvatten:
Liefste peter,
Zoveelst te meer ge geeft, zoveelst te beter.
Uw petekind Pjotr,
Merksem, 1 januari 2016.
schrijnend gevoel op plaatsen waar de huid open ligt door wrijving, meestal aan de billen of onder de oksels
AN blik (bn): van vel ontbloot
etymologie: “blik 6 bijv.(ontveld), met ouder en dial. blek, als adj. bloot, als subst. wat bloot komt, behoort bij blaken met het begrip: zich glanzend vertoonen.” (. Vercoullie (1925), Beknopt etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal)
zie ook blekken ontbloten
Na twintig kilometer stappen kon ik niet meer verder omdat ik den blik had.
rug
rik, znw. m., mv. rikken. Een in West-Vlaanderen (en ook elders b.v. op Walcheren en de Z.-Holl. eilanden gebruikelijke vorm van Rug. Middelnederlands ric.
“Ingevallen rik van een peerd” De Bo (1873) (WNT)
Wil je een keer aan m’n rik scharten,’t jukt.
(Wil je eens op mijn rug krabben, het jeukt.)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
