Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
knakworstje, zwanworstje
zie ook worstje, een nat ~
Van Dale 2016 online: BE
NL: borrelworstje
www.facebook.com/VTMKoken: Cocktailsaus met whisky en tv-worstjes
thecontentfactory.be: Het bekende Zwan TV-worstje, maar nu met een heerlijke duivelse smaak die je mond in vuur en vlam zet.
een zwanworstje, tv-worstje
Als er volk komt, zetten welle altijd een nat weusje en wat kees geried op tafel, veu bij den borrel.
badstof handdoek
vnw: badhanddoek, badlaken
< Frans: serviette éponge
De sponshanddoek of het washandje goed vochtig maken.
badstof
vnw: badstof
anw: (vooral) in België: dikke, fluweelachtige textielstof die vooral gebruikt wordt voor kinderkleding en voor handdoeken
vgl. sponsen; sponshanddoek
Deze fantastische sweater is gemaakt van superzachte spons en heeft een zomers strepenpatroon en een stoffen patch op de borst. (jbc.be)
Shop Funny Popsie slabbetje uit spons, poederroze van noukies op inno.be (inno.be)
Set met 3 slabbetjes uit spons en Jersey, ecru/poederroze (app.pakske.be)
Tweedelige pyjama in spons – ruitjes (cadansshop.be)
badstof
vnw: badstof
anw: (vooral) in België: dikke, fluweelachtige textielstof die vooral gebruikt wordt voor kinderkleding en voor handdoeken
vgl. sponsen
Deze fantastische sweater is gemaakt van superzachte spons en heeft een zomers strepenpatroon en een stoffen patch op de borst. (jbc.be)
Shop Funny Popsie slabbetje uit spons, poederroze van noukies op inno.be (inno.be)
Set met 3 slabbetjes uit spons en Jersey, ecru/poederroze (app.pakske.be)
Tweedelige pyjama in spons – ruitjes (cadansshop.be)
badstof
vnw: badstof
anw: (vooral) in België: dikke, fluweelachtige textielstof die vooral gebruikt wordt voor kinderkleding en voor handdoeken
Deze fantastische sweater is gemaakt van superzachte spons en heeft een zomers strepenpatroon en een stoffen patch op de borst. (jbc.be)
Shop Funny Popsie slabbetje uit spons, poederroze van noukies op inno.be (inno.be)
Set met 3 slabbetjes uit spons en Jersey, ecru/poederroze (app.pakske.be)
Tweedelige pyjama in spons – ruitjes (cadansshop.be)
van spons, badstof vervaardigd
< Frans: éponge
Van Dale 2015 online: BE
vgl. sponshanddoek
afkuisen met water en zeep, daarna afdrogen met een sponsen handdoek.
vergeten en vergeven
vnw: zand erover
Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster 2020-2025): (1918) (Vlaanderen) laten we het maar vergeten. Nederlanders zeggen: zand erover
“Vetes? Ach, de spons erover” (hln.be)
Dexia: de spons erover? Kwijting verlenen aan de bestuurders van Dexia is een slag in het gezicht van de belastingbetaler en de ARCO-coöperant. (demorgen.be)
Boek beschrijft legendarische crossen in Oudenaarde: “Soms oorlog, maar tussen pot en pint ging de spons erover”. (nieuwsblad.be)
spoedarts; dokter die op de spoed werkt
Wanneer iemand op de spoedafdeling van een ziekenhuis belandt, kan de spoeddokter dan snel de medische geschiedenis van zijn patiënt online bekijken. (vrt.be)
Verpleegkundigen mogen op basis van hun eigen ervaringen hun favoriete spoeddokter, chirurg, cardioloog of specialist nomineren. (standaard.be)
De spoeddokter van de MUG-ziekenwagen kon enkel de dood vaststellen. Het lichaam was volledig bevroren. (demorgen.be)
“Het leek eerst een schram, maar we belden toch maar meteen de spoeddokter.” (nieuwsblad.be)
spoedarts heeft in Nederland een andere betekenis
ANW: spoedarts
(vooral in Nederland)
huisarts die spoedeisende hulp biedt op een huisartsenpost of ook bij de patiënt thuis; huisarts voor spoedgevallen
Van Dale 2018: spoedarts
arts die in spoedeisende gevallen medische hulp verleent = noodarts
zie ook mug, urgentieteam, urgentiezorg, urgentieverpleegkundige, spoedgevallen, dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoedverpleegkundige
verzamellemma geneeskunde
Hij kwam binnen op spoed en de spoedarts liet al direct platen pakken (plaat, een ~ pakken).
afdeling van het ziekenhuis
afkorting van spoedgevallen
vnw: eerste hulp in een ziekenhuis
Van Dale: spoed: BE, informeel spoedafdeling
zie ook spoedgevallen, dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoedarts, spoedverpleegkundige, urgentiearts; verzamellemma geneeskunde
“Wanneer komt u naar Spoed? De dienst spoedgevallen is in de eerste plaats een reanimatiedienst voorzien voor kritiek zieke patiënten en ernstige traumata.” (azklina.be)
“Patiënten gaan niet alleen vaker naar de spoed, ze doen dat ook meer en meer ’s nachts en in het weekend.” (partena.be)
hln.be: Het kind van amper 13 maanden oud werd daar ernstig ziek en werd naar de spoed gebracht.
verkorting van spoedgevallendienst
afdeling van een ziekenhuis waar men terecht kan voor dringende medische problemen
vnw: eerste hulp in een ziekenhuis
synoniem: dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoed
“De spoedgevallendienst ligt op campus Gasthuisberg. Volg de signalisatie naar spoedgevallen. Bij uw aankomst moet u zich eerst inschrijven.” (uzleuven.be)
afdeling van het ziekenhuis
afkorting van spoedgevallen
vnw: eerste hulp in een ziekenhuis
Van Dale: spoed: BE, informeel spoedafdeling
zie ook spoedgevallen, dienst spoedgevallen, spoeddienst, spoedarts, spoedverpleegkundige, urgentiearts; verzamellemma geneeskunde
“Wanneer komt u naar Spoed? De dienst spoedgevallen is in de eerste plaats een reanimatiedienst voorzien voor kritiek zieke patiënten en ernstige traumata.” (azklina.be)
“Patiënten gaan niet alleen vaker naar de spoed, ze doen dat ook meer en meer ’s nachts en in het weekend.” (partena.be)
hln.be: Het kind van amper 13 maanden oud werd daar ernstig ziek en werd naar de spoed gebracht.
hightech, geavanceerde technologie
ook fig.
vnw:
•geavanceerde technologie
•(fig.) spitsvondige techniek
Van Dale 2016 online: BE
< Frans technologie de pointe
Er zal heel wat spitstechnologie aan te pas moeten komen om die klus te klaren.
De overheid probeert met de moed der wanhoop om de fiscale spitstechnologie aan banden te leggen.
bruisend, vitaal
vnw: levendig, sprankelend
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Van Dale 2018: BE bruisend, vitaal
ANW: vooral in België. Volgens Van Dale niet algemeen.
Synoniem: bruisend; vitaal; wervelend
Sommige werkgeversvertegenwoordigers wisten ons te verrassen met spitante uitspraken.
Het gaat er veelal kleurrijk aan toe en aan spitante dialogen ontbreekt het soms niet. Toch is The Perez Family – in tegenstelling tot eerder werk van Nair – geen beklijvende film. Luchtiger betekent dit keer lichter. (DS 1996)
In de Rode Zaal werd gesnoept van de spitante vertolking door mezzosopraan Mireille Capelle van De Sfinx van Georges Fragerolle. (DS 1995)
Wanneer de index (de prijzen van diensten en goederen) een bepaald niveau overschrijdt komt er een draaipunt: de spil, daarom spreekt men van spilindex. Dit betekent voor de publieke sector dat de wedden van de ambtenaren en de sociale uitkeringen automatisch worden verhoogd.
In de private sector kunnen de verschillende bedrijfstakken de lonen verhogen wanneer de spilindex is overschreden of de lonen periodiek verhogen.
vnw: (bnl.) gemiddelde prijsindex, die de aanpassing van lonen en sociale uitkeringen bepaalt
Uit wikipedia: De aanpassing van lonen aan de index wordt bij de overheid uitgevoerd in het geval een bepaalde grens bereikt wordt. Deze wordt de spilindex genoemd.
De spilindex is overschreden, de pensioenen gaan omhoog. Niet dat ge er rijker van wordt, in tegendeel.
de kas spekken, de kassa laten rinkelen
vnw: de kas spijzen: de kas spekken, van de nodige geldmiddelen voorzien
zie ook spijzen
‘Wil je meer woorden en mogelijkheden? Neem een abonnement.’ De kas moet gespijsd worden.
ondanks
vnw: ondanks, in weerwil van, ten spijt
Van Dale 1995 (gewestelijk verouderd)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, verouderd
Spijts al de moeite die hij deed is het toch niet gelukt.
Spijts dat em alles geprobeerd heeft, is het toch niet gelukt.
Wet van 18 juli 2012 tot wijziging van de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer wat betreft het rijden spijts het verval van het recht tot sturen, BS 12 februari 2013.(wegcode.be)
het is zo, ook al zal iedereen er niet content mee zijn
vnw: tot spijt van wie ’t benijdt: tot ergernis van wie het anders zou willen
Van Dale 1995 (Belg.)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Tot spijt van wie het benijdt, is die ambetanterik de enige die de situatie hier nog kan rechttrekken.
Tot spijt van wie het benijdt is ‘lastpost’, het oorspronkelijke lemma dat hier stond, bij onze noorderburen in gebruik. ’t Zijn dan ook lastposten natuurlijk.
restaurant (verouderd)
vnw: eethuisje, restaurant
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 1; purisme
Den beenhouwer in mijn dorp baatte lang geleden naast zijn winkel ook een café – restaurant uit. Boven de deur was er een opschrift: “drank- en spijshuis”.
Deze week waren we te gast in de wondere wereld van de familie Lefever, uitbaters van spijshuis Den Bonten Os. (demorgen.be)
Na de dood van Germaine besloten de nieuwe eigenaars van het estaminet een drank- en spijshuis te maken. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
