Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
zij (onderwerpsvorm, 3e mv.)
hetzelfde als zijlder, zijlieden. “Wulder gingen voort, en zulder bleven zitten.”
In W-Vl. ook gebruikt, net als zyder en zunder
In Antw.: zolle
Wij zijn zulder?
Als het zulder al nie is gelukt gaat het ulder ook nie lukken.
hark
< Middelnederlands: rive
zie ook: rijven, rakel, gritsel
Ik neem de rijf even om die bladeren op te ruimen.
isolatiemateriaal vervaardigd uit vulkanisch materiaal (basalt), meestal onder de vorm van bruingrijze oprolbare matten; materiaal kan ook gebruikt worden voor hydrocultuur van gewassen. Vergelijkbaar met het gele glaswol (vervaardigd uit glas)
< Engels: rockwool
niet in Van Dale 1995
Van Dale 2018 online: BE
Nederland: steenwol
In ’t groot verlof gaan ik eindelijk de zolder eens goed isoleren met rotswol. Dat is gemakkelijk aan te brengen tussen de balken van het dak.
geruit. Attributief: ‘gecarreautie’
< Canadees Frans: carreauté; Waarom Canadees? zie reactie
in prov. Antwerpen carreauwe; vb. een carreauwen hemd
Ohhe no Schotland gòët, ziet da uien rok goe gecarreaut è.
Als ge naar Schotland gaat, ziet dat uw rok goed geruit is.
WNT: KAROT
— in Vlaamsch-België ook KAROOT —, znw. vr. Ontleend aan frans carotte (eigenlijk wortel, peen), bij verkorting voor carotte de tabac, ”rouleau de feuilles de tabac” (Littré).
1. Eigenlijk. Een spilvormige rol gesponnen tabak, waarvan snuiftabak gemaakt wordt.
? — Zegsw. Iemand een karot trekken (bij Rutten (1890) ook: wisselen), hem foppen (Cornelissen-Vervliet).
2. Bij vergelijking. Een rolletje in papier gewikkelde geldstukken; een ”kardoes(je)”. In ’t Hageland (Rutten (1890)).
Van Dale 2018:
karot
1627 < Frans carotte (vgl. kroot)
1. rol gesponnen tabak waarvan snuif werd gemaakt (symbool: tabaksrol)
• uitdrukking; BE; niet algemeen iem. een karot trekken
iem. foppen, beetnemen
2. BE; niet algemeen rol gesausde pruimtabak
3. BE; niet algemeen in papier gewikkeld rolletje geldstukken (van dezelfde waarde)
Er zijn van die karottentrekkers die ge op hun eerste-communie-zieltje de absolutie zoudt geven.
Het moet u gegeven zijn, (een gave), om echt karotten te trekken, zoniet valt ge door de mand.
Breng van de bank eens vijf cartouchen (karotten) mee van 50 en 20 eurocent voor wisselgeld.
hark
< Middelnederlands: rive
zie ook: rijven, rakel, gritsel
Ik neem de rijf even om die bladeren op te ruimen.
Wordt gezegd wanneer iemand zeer curieus is.
- “Wat is dat, dat ge daar in uw hand verstopt?”
- “Iet en ne piet en ne snotpiet.”
dommerik, stommekloot
< clown
“Gij se kloon! Moete da nu doen! Zie na wat er van komt!” Zei ons moeder soms tegen mijn broer als die weer iets had uitgestoken (uitsteken) wat niet deugde maar waarmee ze wel kon lachen.
dommerik, stommekloot
< clown
“Gij se kloon! Moete da nu doen! Zie na wat er van komt!” Zei ons moeder soms tegen mijn broer als die weer iets had uitgestoken (uitsteken) wat niet deugde maar waardoor ze wel kon mee lachen.
Vlaamse uitspraak voor “clown”
zie ook zotte clown
Ik zag liever de klonen gelijk de akrobaten.
klomp
synoniemen zie: kloef
Antwerpen stad, Lier: blok
zie ook: klonen, de ~ van iets aanhebben
De boere droage segeweurrigs allemoa nog klonen (serreworg). (De boeren dragen de dag van vandaag nog steeds klompen.)
Als ik naar de dieren ga, draag ik altijd mijn klonen.
blauwe werkkledij uit een stuk, overall
zie ook zot
Trek toch een kloon aan voor dat vuile werk.
geruit. Attributief: ‘gecarreautie’
< Canadees Frans: carreauté: zie reactie
in prov. Antwerpen carreauwe; vb. een carreauwen hemd
Ohhe no Schotland gòët, ziet da uien rok goe gecarreaut è.
Als ge naar Schotland gaat, ziet dat uw rok goed geruit is.
WNT: KAROT
— in Vlaamsch-België ook KAROOT —, znw. vr. Ontleend aan frans carotte (eigenlijk wortel, peen), bij verkorting voor carotte de tabac, ”rouleau de feuilles de tabac” (Littré).
1. Eigenlijk. Een spilvormige rol gesponnen tabak, waarvan snuiftabak gemaakt wordt.
— Zegsw. Iemand een karot trekken (bij Rutten (1890) ook: wisselen), hem foppen (Cornelissen-Vervliet).
2. Bij vergelijking. Een rolletje in papier gewikkelde geldstukken; een ”kardoes(je)”. In ’t Hageland (Rutten (1890)).
Van Dale 2018:
karot
1627 < Frans carotte (vgl. kroot)
1. rol gesponnen tabak waarvan snuif werd gemaakt (symbool: tabaksrol)
• uitdrukking; BE; niet algemeen iem. een karot trekken
iem. foppen, beetnemen
2. BE; niet algemeen rol gesausde pruimtabak
3. BE; niet algemeen in papier gewikkeld rolletje geldstukken (van dezelfde waarde)
Er zijn van die karottentrekkers die ge op hun eerste-communie-zieltje de absolutie zoudt geven.
Het moet u gegeven zijn, (een gave), om echt karotten te trekken, zoniet valt ge door de mand.
Breng van de bank eens vijf cartouchen (karotten) mee van 50 en 20 eurocent voor wisselgeld.
sierlijst, sierband, plafond- of kooflijst, wandlijst
in hout, gips of in isomo en in allerlei vormen en ornamenten om wanden, blafons, houtwerk en meubels te versieren
zie ook moluur
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
De overgang tussen de muren en het plafond is versierd met plaasteren moulures.
De marmerschildering op de muur in de gang is omkaderd door mouluren met uitgesneden bloemornamenten.
1) transfer van zaken of mensen
2) transport van en naar luchthaven
Van Dale 2018 online: BE:
2. transfer (5): vervoer van een vliegveld naar een hotel en v.v.
1. overdracht, overgang van informatie, kapitaal, technologie, werknemers e.d., bv. naar een ander bedrijf
1) Specifiek voor een transfert naar een revalidatie instelling: CPE en VRE altijd screenen bij ontslag vanuit de doorverwijzende instelling. (kuleuven.be)
1) Dexia, ING en KBC vermelden (eerlijkheidshalve) nog een bijkomende reden, namelijk ‘de transfert van geld op termijn- naar spaarrekeningen’. (tijd.be)
1) Met een automatische transfert van de spaarrekening naar de zichtrekening, kan ik nooit in ’t rood komen te staan.
2) Dag 6: Na het ontbijt, transfert naar de luchthaven voor de binnenlandse vlucht naar Taiyuan. (scheldeboorden.be)
isolatiemateriaal vervaardigd uit vulkanisch materiaal (basalt), meestal onder de vorm van bruingrijze oprolbare matten; materiaal kan ook gebruikt worden voor hydrocultuur van gewassen. Vergelijkbaar met het gele glaswol (vervaardigd uit glas)
< Engels: rockwool
niet in Van Dale 1995
Van Dale 2018 online: BE
Nederland: steenwol
In ’t groot verlof gaan ik eindelijk de zolder eens goed isoleren met rotswol. Dat is gemakkelijk aan te brengen tussen de balken van het dak.
verkooplokaal, veilingzaal, in de Vlaanders ook “crié” genoemd
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
zie ook roepen
De verkoop van goederen uit faillissementen en deurwaardersexploten gaat door in roepzaal Hendrickx.
knikker
varianten: marbel, meirebol, marrebol, aarebol, eirebol
Als kind speelden wij met de marebollen tot ons knieën open lagen van over de straatstenen te schuifelen.
Van Dale 2018 online: BE; niet algemeen; van verhalen en verhaalde gebeurtenissen fantastisch, onwaarschijnlijk, ongelofelijk
Ze hadden een rocambolesk avontuur achter de rug. (Leopold III: de koning, het land, de oorlog – Jan Velaers, ?Herman Van Goethem)
Hoewel niet volledig relevant, herinnerde het mij aan een rocambolesk toneel uit Die Nibelungen van Fritz Lang dat ik vorige winter op de BBC had gezien. (De verdwaalde carnavalsvierder – Hubert Lampo)
En dat is jammer, want het levensverhaal van Disasi Makulo is bepaald rocambolesk. (Congo – David van Reybrouck)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
