Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #48941

    blaffetuur
    (het ~/de ~, (v.), ~en, ~s )

    Naargelang de regio een vensterluik dat voor de venster kan worden gedraaid of een rolluik.
    Oorspronkelijk was een blaffetuur overal een luik, maar toen de luiken vervangen werden door rolluiken werd de naam blaffetuur ook gebruikt voor rolluik.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk van Romaanschen oorsprong. Thans nog in Oost- en West-Vlaanderen: een vensterblind dat naar binnen opengaat. De Bo (1873) ook in Brabant is het een vensterluik, vensterblind (Cornelissen-Vervliet)

    Van Dale 2018: blaf­fe­tuur
    < 1477 ‘raam­werk waar­op per­ka­ment ge­span­nen is’, ver­moe­de­lijk van mid­del­eeuws La­tijn blaffardus (van een ble­ke kleur)
    BE; niet al­ge­meen rol­luik, ven­ster­luik, blind dat naar bin­nen open­gaat

    zie ook persienne, blaaike

    En vergeet de blaffeturen niet dicht te doen als het donker wordt.

    In de zomer sluit ik meestal mijn blaffeturen.

    Trek de blaffeturen maar op!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Jul 2018 01:06
    9 reactie(s)

    #48942

    blaffetuur
    (het ~/de ~, (v.), ~en, ~s )

    Naargelang de regio een vensterluik dat voor de venster kan worden gedraaid of een rolluik.
    Oorspronkelijk was een blaffetuur overal een luik, maar toen de luiken vervangen werden door rolluiken werd de naam blaffetuur ook gebruikt voor rolluik.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk van Romaanschen oorsprong. Thans nog in Oost- en West-Vlaanderen: een vensterblind dat naar binnen opengaat. De Bo (1873) ook in Brabant is het een vensterluik, vensterblind (Cornelissen-Vervliet)

    Van Dale 2018: blaf­fe­tuur
    < 1477 ‘raam­werk waar­op per­ka­ment ge­span­nen is’, ver­moe­de­lijk van mid­del­eeuws La­tijn blaffardus van een ble­ke kleur
    BE; niet al­ge­meen rol­luik, ven­ster­luik, blind dat naar bin­nen open­gaat

    zie ook persienne, blaaike

    En vergeet de blaffeturen niet dicht te doen als het donker wordt.

    In de zomer sluit ik meestal mijn blaffeturen.

    Trek de blaffeturen maar op!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Jul 2018 00:58
    9 reactie(s)

    #48943

    blaffetuur
    (het ~/de ~, (v.), ~en, ~s )

    Naargelang de regio een vensterluik dat voor de venster kan worden gedraaid of een rolluik.
    Oorspronkelijk was een blaffetuur overal een luik, maar toen de luiken vervangen werden door rolluiken werd de naam blaffetuur ook gebruikt voor rolluik.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk van Romaanschen oorsprong. Thans nog in Oost- en West-Vlaanderen: een vensterblind dat naar binnen opengaat. De Bo (1873) ook in Brabant is het een vensterluik, vensterblind (Cornelissen-Vervliet)

    Etymologie: “blaf” kan verwijzen naar het (oud)duits “bleek” (blaß)- , “tur” is een deur. In vroegere tijden werden perkamenten luikjes aangebracht voor de vensters om het zonlicht of de tocht tegen te houden. Het perkament had een bleke, vale kleur. Vandaar de combinatie blaf-tuur, nl. oorspr. een bleek deurtje. Nu verwijst het naar de luiken voor een venster. Deze hebben eveneens de vorm van een deur.

    zie ook persienne, blaaike

    En vergeet de blaffeturen niet dicht te doen als het donker wordt.

    In de zomer sluit ik meestal mijn blaffeturen.

    Trek de blaffeturen maar op!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Jul 2018 00:33
    9 reactie(s)

    #48944

    blaffetuur
    (het ~/de ~, (v.), ~en, ~s )

    Naargelang de regio een luik dat voor de venster kan worden gedraaid of een rolluik.
    Oorspronkelijk was een blaffetuur overal een luik, maar toen de luiken vervangen werden door rolluiken werd de naam blaffetuur ook gebruikt voor rolluik.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk van Romaanschen oorsprong. Thans nog in Oost- en West-Vlaanderen: een vensterblind dat naar binnen opengaat. De Bo (1873) ook in Brabant is het een vensterluik, vensterblind (Cornelissen-Vervliet)

    Etymologie: “blaf” kan verwijzen naar het (oud)duits “bleek” (blaß)- , “tur” is een deur. In vroegere tijden werden perkamenten luikjes aangebracht voor de vensters om het zonlicht of de tocht tegen te houden. Het perkament had een bleke, vale kleur. Vandaar de combinatie blaf-tuur, nl. oorspr. een bleek deurtje. Nu verwijst het naar de luiken voor een venster. Deze hebben eveneens de vorm van een deur.

    zie ook persienne, blaaike

    En vergeet de blaffeturen niet dicht te doen als het donker wordt.

    In de zomer sluit ik meestal mijn blaffeturen.

    Trek de blaffeturen maar op!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Jul 2018 00:09
    9 reactie(s)

    #48945

    blaffetuur
    (het ~/de ~, (v.), ~en, ~s )

    rolluik, of luik dat voor de venster kan worden gedraaid, vensterluik

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Waarschijnlijk van Romaanschen oorsprong. Thans nog in Oost- en West-Vlaanderen: een vensterblind dat naar binnen opengaat. De Bo (1873) ook in Brabant is het een vensterluik, vensterblind (Cornelissen-Vervliet)

    Etymologie: “blaf” kan verwijzen naar het (oud)duits “bleek” (blaß)- , “tur” is een deur. In vroegere tijden werden perkamenten luikjes aangebracht voor de vensters om het zonlicht of de tocht tegen te houden. Het perkament had een bleke, vale kleur. Vandaar de combinatie blaf-tuur, nl. oorspr. een bleek deurtje. Nu verwijst het naar de luiken voor een venster. Deze hebben eveneens de vorm van een deur.

    zie ook persienne, blaaike

    En vergeet de blaffeturen niet dicht te doen als het donker wordt.

    In de zomer sluit ik meestal mijn blaffeturen.

    Trek de blaffeturen maar op!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:57
    9 reactie(s)

    #48946

    zwet
    (bn.)

    zwart

    ook in de Kempen en Vlaams-Brabant

    Het is hier een zwet gat.
    Het is hier een donker, zwart gat.

    Regio Brussel
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:50
    0 reactie(s)

    #48947

    zwet
    (zn. het~, geen mv)

    onweerswolk

    zwet: Kempische uitspraak van zwart

    zie ook: zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwet schoot uiteen, het kon niet over de berg, Heist op den Berg!

    ’t Was er echt donderzwet.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:49
    0 reactie(s)

    #48948

    afdoen
    (deed af, afgedaan, st. ww.)

    achtereenvolgens bezoeken of aflopen, afgaan

    zie: kant, de ~en afdoen,
    de kapellekes afdoen

    Toen we gingen trouwen moesten we de hele familie afdoen om ze uit te nodigen voor den trouw.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:45
    0 reactie(s)

    #48949

    afdoen
    (ww. deed af; afgedaan)

    afsnijden, afknippen, afscheren, plukken, afstoffen, (bomen) vellen

    Van Dale 2015 online: BE spreektaal voor maaien

    zie ook: gras afdoen, afrijden, eikelenboom, af, af zijn

    Zijn vrouw herkende hem bijna niet meer toen hij zijnen baard had afgedaan.

    Ik heb de laatste keer de haag nog eens afgedaan, de volgende keer zal in de volgende lente zijn.

    Hij had heel het grasveld afgedaan met een duwerke. ’s Avonds was hij poempaf.

    Eind september doen we altijd de peren af.

    Morgen het stof afdoen en dan met nat opnemen; dan is het weeral proper in huis.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:45
    1 reactie(s)

    #48950

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…
    ook zwarte en vuile vlekken, strepen

    < Kempische uitspraak van zwartsel

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet, dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Alle dagen kan ik het zwetsel van de keukenvloer opkuisen.

    Stampt niet met uw schoenen tegen die deur want die laten zwetsel achter.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:33
    1 reactie(s)

    #48951

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…
    ook zwarte en vuile vlekken, strepen

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet, dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Alle dagen kan ik het zwetsel van de keukenvloer opkuisen.

    Stampt niet met uw schoenen tegen die deur want die laten zwetsel achter.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:32
    1 reactie(s)

    #48952

    passeren
    (ww. passeerde, gepasseerd)

    doorgeven

    < Frans: passer

    Van Dale 2018 over­gan­ke­lijk werk­woord • heeft ge­pas­seerd
    niet al­ge­meen van hand tot hand doen gaan
    = door­ge­ven
    pas­seer mij s.v.p. even die scho­tel

    Wilt ge het zout eens passeren?

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 07 Jul 2018 23:09
    7 reactie(s)

    #48953

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…
    ook zwarte en vuile vlekken, strepen

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet ,dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Alle dagen kan ik het zwetsel van de keukenvloer opkuisen.

    Stampt niet met uw schoenen tegen die deur want die laten zwetsel achter.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:20
    1 reactie(s)

    #48954

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af, zwet

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet, dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:15
    1 reactie(s)

    #48955

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af, zwet

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet ,dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:15
    1 reactie(s)

    #48956

    zwetsel, ginder komt een ~ af
    (uitdr.)

    een donkere lucht komt aanzetten

    regio Rillaar

    We zullen de was al maar afdoen want ginder komt er een zwetsel af.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:14
    0 reactie(s)

    #48957

    zwet
    (zn. het~, geen mv)

    onweerswolk

    zie ook: zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwet schoot uiteen, het kon niet over de berg, Heist op den Berg!

    ’t Was er echt donderzwet.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:14
    0 reactie(s)

    #48958

    zwet
    (bn.)

    zwart

    ook in de Kempen en Vlaams-Brabant

    Het is hier een zwet gat.
    Het is hier een donker, zwart gat.

    Regio Brussel
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:12
    0 reactie(s)

    #48959

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet ,dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:11
    1 reactie(s)

    #48960

    zwetsel
    (het ~, geen mv.)

    een bepaalde stof om iets zwart te kleuren
    vb. zwarte schoenblink, zwarte verf, zwarte crème, zwarte zalf,…

    In Vlaams-Brabant: zwetsel om donkere wolken aan te duiden

    vgl zwetsel, ginder komt een ~ af

    Het zwetsel voor de schoenen te kuisen is op.

    De grijze haaruitgroei gaan we tijdelijk met wat zwetsel bijwerken.

    Elektrische kookplaten kunt ge met wat zwetsel insmeren, dan blinken die weer precies gelijk nieuw.

    Met dat zwetsel kunnen we de deuren en de ramen schilderen, dat gaan verrassend schoon en origineel zijn.

    Op die zweer kunt ge beter wat van dat zwetsel aansmeren, dan rijpt dat gemakkelijker aan.

    Met Sinterklaas speelt hij Zwarte Piet ,dus doet hij elke keer zwetsel op zijn gezicht.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door fansy op 07 Jul 2018 22:10
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.