Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #48581

    de, ’t
    (lidw. )

    Het Brabants dialect heeft een enorme invloed gehad op gebied van het geslacht van woorden. Eigenaardig genoeg wijkt het daarvan af voor bepaalde onderwerpen: “’t” vs. “de”

    zie ook t straat

    De kingderen zèn nor ’t school.
    (De kinderen zijn op school)

    Ze woont op de kaai in ’t stad, vlak bij ’t Scheld.
    (Ze woont op de kade in de stad, vlak bij de Schelde)

    Iemand in tzak zetten. zak, in ’t ~ zetten
    De kinderen spelen op tstraat.
    Dat ligt op tzolder.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 15:16
    11 reactie(s)

    #48582

    grammatica: gereduceerd lidwoord

    In sommige gevallen heeft het Vlaams een lidwoord dat als “t” klinkt waar ge een “de” of een “den” zou verwachten

    Lijst die iedereen kan bewerken zonder in te loggen

    zie ook t straat

    Op ’t school moete dees stuk van de grammatica afleren :<
    Op d’school moete dees stuk van de grammatica afleren :<

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 15:15
    13 reactie(s)

    #48583

    de, ’t
    (lidw. )

    Het Brabants dialect heeft een enorme invloed gehad op gebied van het geslacht van woorden. Eigenaardig genoeg wijkt het daarvan af voor bepaalde onderwerpen: “’t” vs. “de”

    De kingderen zèn nor ’t school.
    (De kinderen zijn op school)

    Ze woont op de kaai in ’t stad, vlak bij ’t Scheld.
    (Ze woont op de kade in de stad, vlak bij de Schelde)

    Iemand in tzak zetten. zak, in ’t ~ zetten
    De kinderen spelen op tstraat.
    Dat ligt op tzolder.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 15:06
    11 reactie(s)

    #48584

    buitengewoon overleg

    vertaling van colloque singulier

    Tijdens de regeringsformatie, vorig jaar, zou het buitengewoon overleg meer dan eens geschonden zijn.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 14:38
    0 reactie(s)

    #48585

    colloque singulier
    (zn. het/de (m.), colloques singuliers)

    of het buitengewoon overleg.
    Dat is de zwijgplicht tussen beide partijen, nadat men door de vorst of vorstin in audiëntie is ontvangen. Dit geldt voor zowel burgers als voor politici en ministers.

    Volgens de Belgische grondwet zijn de federale ministers verantwoordelijk voor de daden en uitspraken van de Koning en deze is absoluut, omdat de Koning onschendbaar is als staatshoofd. De koning kan dus nooit zijn eigen mening geven zonder de expliciete goedkeuring van een minister.
    Enkel in audiënties. Om deze vrijheid te kunnen garanderen moet alles wat er dan besproken wordt, strikt geheim worden gehouden tussen beide partijen. Voor alle gesprekspartners geldt dan het zogenoemde ‘colloque singulier’ of het ‘buitengewoon overleg’.
    Indien men die discretie niet aanhoudt, wat nooit door de Koning zelf zal geschonden worden, spreekt men van “het ontbloten van de kroon” (kroon, de ~ ontbloten). (Wikipedia)

    Van Dale 2015 online: in België

    In een mededeling maakt het paleis nu duidelijk helemaal niet opgezet te zijn met de schending van het colloque singulier. “Deze discretie heeft tot doel het staatshoofd zijn functie te laten vervullen”, schrijft het paleis. (HLN 05/05/2011)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 14:33
    0 reactie(s)

    #48586

    gsm
    (zn. m. -s)

    mobiele telefoon
    (GSM is SN, maar meer gebruikt in Vlaanderen)

    < afkorting voor Global System for Mobile Communications

    Nokia 6120 Classic alga 01

    De beltoon van mijn gsm is het lievelingslied van mijn vader zaliger.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 14:30
    1 reactie(s)

    #48587

    blekken
    (ww., blekte, geblekt)

    betrappen

    Een vrouw had in de winkel winkelwaar in haar tas gestopt zonder te betalen. Voorbij de kassa hield men haar tegen. Ze was geblekt.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 14:27
    0 reactie(s)

    #48588

    blekken
    (ww., blekte, geblekt)

    bloot leggen,
    wordt in een kaartspel nog al eens gebruikt

    Hij had schoon kaarten en ging voor 6 slagen.
    Na de eerste slag die hij binnenhaalde, blekte hij al zijn troef op tafel, 1 voor 1 om te laten zien dat hij alle slagen kon binnenhalen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 14:26
    0 reactie(s)

    #48589

    trekken, op flessen ~
    (uitdr.)

    (iem.) voor de zot houden, in het ootje nemen, beetnemen, de gek scheren met iets of iemand

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie etymologie bij flessen

    provincie Antwerpen: stopen, op ~ trekken

    zie ook stoempen, op ~ trekken

    Ge zijt mij weer op flessen aan het trekken hé, met uw gezever?

    Sommige mensen zullen eerder links zijn, anderen eerder liberaal. Ik ben het een beetje op flessen aan het trekken, maar toch…

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 13:54
    0 reactie(s)

    #48590

    lunsen
    (ww. lunste, gelunst)

    loensen, vol goesting naar iets kijken

    zie ook: geilogen, geelogen

    Op het strand zit hij te lunsen naar de meisjes in bikini.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 13:50
    1 reactie(s)

    #48591

    lunsen
    (ww. lunste, gelunst)

    loensen, vol goesting naar iets kijken

    zie ook: geilogen, geelogen, schoonogen

    Op het strand zit hij te lunsen naar de meisjes in bikini.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 13:49
    1 reactie(s)

    #48592

    mestvarken
    (zn. o. -s)

    - varken dat vetgemest wordt voor te slachten
    - algemeen verwijtwoord voor iemand die stinkende scheten laat, gulzig en/of onbeschoft eet, of eender bij welke gelegendheid

    uitspraak: mestverke

    Van Dale 2018 mest­var­ken
    zelfstandig naamwoord • het • mest­var­kens
    1. var­ken dat ge­mest wordt of is
    2. fi­guur­lijk gul­zig­aard, lek­ker­bek

    Eet met aa bakkes toe, mestverke!

    Géut buite schijte, mestverke!

    Onbeschoft mestverke!

    Smoel toe, mestverke!

    Aaft aa bakkes, mestverke!

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 13:39
    0 reactie(s)

    #48593

    mestvarken
    (zn. o. -s)

    - varken dat vetgemest wordt voor te slachten
    - algemeen verwijtwoord voor iemand die stinkende scheten laat, gulzig en/of onbeschoft eet, of eender bij welke gelegendheid

    uitspraak: mestverke

    Eet met aa bakkes toe, mestverke!

    Géut buite schijte, mestverke!

    Onbeschoft mestverke!

    Smoel toe, mestverke!

    Aaft aa bakkes, mestverke!

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 13:37
    0 reactie(s)

    #48594

    zjat
    (de ~ (v.), ~ten)

    (fig.) vrouwenborst, in de uitdrukking:

    Zij heeft haar zjatten los in het schap hangen (d.i. zij draagt gene soutien)

    Regio Haspengouw
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 02:09
    0 reactie(s)

    #48595

    afdweilen
    (ww. (afgedweild, dweilde af))

    etalages gaan bekijken

    Van Dale 2018:
    dwei­lend af­lo­pen
    ze heb­ben de he­le stad af­ge­dweild

    zie ook vensteren

    Ze heeft de ganse winkelstraat afgedweild om een passende rok te vinden.

    Sommigen maken er een hobby van om wekelijks de winkelstraten af te dweilen.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 01:50
    6 reactie(s)

    #48596

    afdweilen
    (ww. (afgedweild, dweilde af))

    etalages gaan bekijken

    zie ook vensteren

    Ze heeft de ganse winkelstraat afgedweild om een passende rok te vinden.

    Sommigen maken er een hobby van om wekelijks de winkelstraten af te dweilen.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 01:47
    6 reactie(s)

    #48597

    speken
    (ww. speekte, heeft gespeekt)

    spuwen, spugen

    Van Dale 2018: speken
    < 1608, van speek (speek­sel)
    niet al­ge­meen spu­wen

    zie: speek, spekelen

    Toen hij een tegenspeler in zijn gezicht speekte, werd hij van het veld gestuurd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 01:44
    1 reactie(s)

    #48598

    speken
    (ww. speekte, heeft gespeekt)

    spuwen, spugen

    Van Dale 2018: speken
    1608, van speek (speek­sel)
    niet al­ge­meen spu­wen

    zie: speek, speekbak, spekelen

    Toen hij een tegenspeler in zijn gezicht speekte, werd hij van het veld gestuurd.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 01:41
    1 reactie(s)

    #48599

    hardi
    (bn.)

    dapper, op het roekeloze af
    durfal

    < Frans: hardi = wie durft handelen ondanks het gevaar of moeilijkheden

    in de provincie Antwerpen meer in positieve zin: doorzettend, ondernemend…

    zie ardi

    ’t Is nen hardi, den diene! Er is niks wat hem niet durft.

    Gij zijt toch ook nen hardi hé gij! Door het roodlicht rijden, tegen de flikken beweren dat het oranje was en er zonder boete er van afkomen. Dat moet ge mij eens uitleggen hoe dat gij sen, hardi, dat geflikt hebt? (Antwerpse Kempen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 01:28
    0 reactie(s)

    #48600

    trekken, ergens op ~ gelijk mijn gat op een kommeke soep
    (uitdr.)

    helemaal geen gelijkenis vertonen met iets of iemand

    zie ook trekken op

    “Die brug in Nijmegen, die trekt op de Lange Wapper gelijk als mijn gat op een kommeke soep. ( …)
    Die brug in Nijmegen, dat is gene lange wapper, dat is een smurfenbrug.” (johanpetit.blogspot.be)

    “Overigens, de Vlaamse en de Waalse cultuur gelijken op elkaar zoals mijn gat op een kommeke soep. Buiten Georges Simenon ken ik niet één auteur van over …” (blogspot.com 01/2012)

    “- De gelijkheden zijn treffend, wat ge ook zegt :)
    - Jaja, gelijk uw gat op een kom soep.” (forum.politics.be 26 juli 2016)

    “Die kip komt precies uit een oorlogsgebied. Bordje war.” Gert Verhulst omschrijft het nog wat kleurrijker: “Dat trekt erop gelijk mijn gat op een kommeke soep.” (hln.be 16 maart 2017)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 10 Jul 2018 01:16
    4 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.