Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
stuk weg met kasseien
Van Dale 2018 online: strook: kasseistrook, ongemarkeerd
google2016: .BE (>25.100) ; .NL (>4.400)
opm: via wielrennen (Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, …) in NL ook in gebruik geraakt
zie ook kasseiweg, kasseistraat
hln.be: Laatste kasseistrook in Machelenstraat definitief verdwenen. De kasseien in de Machelenstraat gingen er gisteren allemaal uit.
sporza.be: Organisator Parijs-Roubaix mikt op extra kasseistrook in slotkilometers.
crvv.be: Alle hellingen en kasseistroken die ooit in het wedstrijdboek van de Ronde zijn opgenomen kan u hier vinden.
De kasseivreter dendert eenzaam en alleen over de Vlaamse kasseibaan op weg naar de overwinning.
stuk weg met kasseien
Van Dale 2018 online: strook: kasseistrook, ongemarkeerd
google2016: .BE (>25.100) ; .NL (>4.400)
opm: via wielrennen (Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, …) in NL ook in gebruik geraakt
zie ook kasseiweg, kasseistraat
hln.be: Laatste kasseistrook in Machelenstraat definitief verdwenen. De kasseien in de Machelenstraat gingen er gisteren allemaal uit.
sporza.be: Organisator Parijs-Roubaix mikt op extra kasseistrook in slotkilometers.
crvv.be: Alle hellingen en kasseistroken die ooit in het wedstrijdboek van de Ronde zijn opgenomen kan u hier vinden.
De kasseivreter dendert eenzaam en alleen over de Vlaamse kasseibaan op weg naar de overwinning.
1) ingraven
2) ontpitten: zie pitten, kersen ~
3) Mest in putjes naast de tabaksplanten doen
4) pitten van aardappels: SN
5) Een ronde hoop van aarde maken en middenin er een stok voor de hopplanten steken. Bij Westvlaamsche hopboeren.
Van Dale 2014 online: gewestelijk putten, inkuilen
WNT: Mnl. pitten: gewestelijke bijvorm van putten.
Van tabak: mesten, vetten, door de mest in kuiltjes naast de planten te doen. In Vlaanderen.
1) Eerst een rij putjes graven, water erin gieten, de plantjes er inzetten, met jeir pitten en de scheuten vastzetten.
2) Dit jaar heb ik veel kriekengelei kunnen maken maar de vruchten pitten was een langdurig en smosserig jobke.
3) Het pitten van tabak noemt men pitvetten. (West-Vlaanderen: Wervik, Harelbeke)
4) De lelijke donkere puntjes op een patat moeten gepit worden alvorens ze voorts te bewerken.
5) Dat hommelhof zal wel een pond te pitte (voor elken pit) geven, de bo (1873) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
(specifiek in Vlaanderen) onderwijsinspectie
Onderzoek van een onderwijsinstelling door inspecteurs die nagaan of de instelling de onderwijsreglementering respecteert, in staat is de onderwijsdoelstellingen te verwezenlijken en zelfstandig tekorten kan wegwerken. Het inspectiebezoek wordt voorafgegaan door een vooronderzoek en gevolgd door een doorlichtingsverslag.
algemeen: grondig onderzoek (AN)
Negatieve doorlichting voor Anneessens-Funck (TITEL)
Anneessens-Funck, de Nederlandstalige beroeps- en technische school van Brussel-Stad, krijgt opnieuw een negatief rapport. Volgens vakbond ACOD investeert Brussel-Stad al jaren te weinig in de school. (Brussel Deze Week 050214)
’t Vliegerken van Walter De Buck is dusdanig cultureel erfgoed in Vlaanderen dat het alombekende zinnetje uit het refrein niet in het VW kan ontbreken.
Hieronder de volledige tekst van het lied, dat niet alleen bol staat van het Gents en het Vlaams, maar ook van schunnigheden … De tekstschrijver zou Karel Waeri geweest zijn en de muziek is van Walter Kollo.
Liedje en muziek zie hier
Walter De Buck – ’t Vliegerken (1971)
Ik ben nie al te zot van `t spel
Maar `k vange gere musschen
Marblen en toppen kan ik wel
Maar daarin ben ik nie fel
`k Zie tegenwoordig overal
En ook al in mijn straatje
Jongens schuppen op nen bal
Maar `k spele `t liefst van al
Mee mijne vlieger
En zijne steert
Hij goot omhoge
`t Es `t ziene weert
`k Geve maar klauwe
Op mijn gemak
`k Heb nog drei bollekens
In mijne zak
Mietje van de koolmarchant
Een meiske uit mijn straatje
Keurde mijne cervolant
En z` had er `t handje van
Want zo rap alsof de wind
Was z` aan `t spele mee mijn klauwe
En ze riep `t es `t spele weert
Want hij hee ne goeie steert
Ja, mijne vlieger
En zijne steert
Hij goot omhoge
`t Es `t ziene weert
`k Geve maar klauwe
Op mijn gemak
`k Heb nog twee bollekens
In mijne zak
`t Seef liet zijne vlieger op
Van `t soepe, `t soepe, `t soepe
Maar hij stuikt op zijne kop
En muile dat hij trok
Zijn spankoorde was veel te kort
En met zijn `t sietse klauwe
En daarbij was zijne steert
Geen chique toebak weert
Maar mijne vlieger
Me zijne steert
Hij goot omhoge
`t Es `t ziene weert
`k Geve maar klauwe
Op mijn gemak
`k Heb nog een bolleke
In mijne zak
Laatst op het Sint-Denijsplein
Mijne vlieger was aan `t zweve
d` Er kwam een wijf, een groot venijn
En ze zei `dat mag niet zijn`
Hij hangt te veel in mijne weg
Ze begost er an te sleure
En op een twee drei pardaf
De koorde schoot er af
Hij was goon vliegen
Al mee de wind
`k Stonde te schrieme
`k Was maar een kind
Mijne bol klauwe
Die ging ne gang
Dat zal `k omtauwe
Mijn leven lank
Berliner bol
Berliner bol of Boule de Berlin (vooral in Vlaanderen gangbaar) zijn ronde lekkernijen die van gefrituurd gistdeeg gemaakt zijn en met confituur en/of banketbakkersroom worden gevuld. (Wikipedia)
zie ook: boule de l’yser
Ik heb last van mijn maag want ik voel mij zo mottig. Ik denk dat die vettige boule de Berlin mij is miskomen.
Berliner bol
Berliner bol of Boule de Berlin (vooral in Vlaanderen gangbaar) zijn ronde lekkernijen die van gefrituurd gistdeeg gemaakt zijn en met confituur en/of banketbakkersroom worden gevuld. (Wikipedia)
zie ook: boule de l’yser
Ik heb last van mijn maag want ik voel mij zo mottig. Ik denk dat die vettige boule de Berlin mij is miskomen.
Vrijliggende terreinen die aansluiten bij bv. een woongebied of gronden die omringd zijn door volgebouwde straten en zijn in de eerste plaats bedoeld voor groepswoningbouw of sociale woningbouw.
ook WUG
Afbeelding 1 zie hier
Afbeelding 2 zie hier
- De atlas van de woonuitbreidingsgebieden geeft voor alle woonuitbreidingsgebieden in Vlaanderen aan of ze vanuit juridisch of planologisch oogpunt kunnen ontwikkeld worden voor woningbouw, rekening houdend met het Vlaamse beleid rond ruimtelijke ordening. (ruimtevlaanderen.be)
- Wij hebben een grond in het Vlaams gewest waarvan wij dachten dat die in landbouwgebied lag, maar die schijnt nu te liggen in ‘woonuitbreidingsgebied’. (ondernemingsdatabank.be)
- Woonbehoeftestudies en woonuitbreidingsgebieden met toelichting bij de omzendbrief. (ruimtelijkeordening.be)
1) put, kuil: algemeen
2) de put waar de (hobby)garagist, de auto’s over rijdt om aan de onderkant ervan te kunnen werken
Van Dale 2018 online: pit, met betekenis put, niet vermeld
wel het ww. pitten: putten, inkuilen: gewestelijk
ONMW: oudste attestatie 855, vroeg-germaansche oorsprong
VMNW: oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1210
waterput; put; kuil; graf; kerker; beerput; sluisput; greppel; diepte
MNW: pit, put, hol, onderaardsche gevangenis (begin 14deE) In de vlaamsche tongvallen is nog heden pit naast put bekend.
WNT: pit, pitte, put; pit als een ontronding uit put.
In Vlaanderen: kuil, diepte, gat, grafkuil, graf
Bij Westvlaamsche hopboeren: een aardhoop, ronde ophooging van aarde, waar middenin een staak voor de hopplanten staat.
1) Tijdens het wandelen zijn we veel pitten in de zandweg tegengekomen die vol water stonden van de laatste regenval de afgelopen dagen.
2) Ben naar de autokeuring geweest en 1 van die controleurs heeft mijn wagen over de pit gereden om de onderkant ervan te kunnen keuren.
Een coureur die zoals zijn historische Vlaamse voorgangers (bv. Briek Schotte) voor de aanval kiest, in weer en wind en in het bijzonder in de voorjaarsklassiekers op de kasseien.
Titel vroeger enkel toegewezen aan Vlaamse renners, maar nu veralgemeend (zo wordt Vinokourov ook als een flandrien betiteld.)
Niet in Van Dale 1995.
Van Dale 2018 online: Belgisch-Frans (lett. Vlaams):
(Vlaamse) wielrenner die behalve door een grote fysieke kracht, gekenmerkt wordt door het vermogen om in ongunstige (weers)omstandigheden zijn strijdlust te behouden, en daardoor uitermate geschikt is voor het rijden van de Vlaamse voorjaarsklassiekers
Philippe Gilbert is tot flandrien van het jaar 2010 verkozen.
wielrenner, koerser
dim.: coureurke < wordt ook gebruikt om het miniatuur speelgoed te benoemen
Thans SN, maar via Frans van Vlaamse oorsprong:
etymologiebank.nl: coureur (wiel-, motor-, autorenner): C.H. Peeters (1934) Nederlandsche Taalgids. Woordenboek van Belgicismen
zie ook gazettencoureur, koersman
“Gust zaagt moeders ooren af tot hij een koersvelo krijgt; dan zit hij den heelen dag op dat wiel, begint in den zomer mee te doen aan wat kermiskoersen, is vooraan in de prijzen en wil koereur van beroep worden” – WALSCHAP, Volk (1941).
Coureur, wiel- of autorenner, Van Dale (1950)
Hoeveel klein mannen zijn er niet die in de zomer met hun coureurkes in het zand heel de Ronde van Frankrijk naspelen.
het ‘geraamte’ van een fiets
< Frans: cadre
Van Dale 2018 online: BE: fietsframe
zie ook kader
Fietskaders waren vroeger van ijzer, maar die moderne exemplaren zijn van kunststof of aluminium. Kwestie van gewicht.
Eigenlijk is dat grappig dat er mannelijke en vrouwelijke fietskaders zijn: met en zonder buis. Dat komt omdat vrouwen en mannen op een verschillende manier op de fiets stappen.
iets vertellen of iets uitleggen van het begin tot het einde, in detail
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
ook: van naald tot draad
Nu ken ik heel het verhaal. Ze heeft alles uitgelegd van naaldeke tot draaike.
In 2012 lag voor de eerste keer de finish van de Ronde van Vlaanderen in Oudenaarde. De organisatie had het lef om de traditie naast zich neer te leggen en de Muur van Geraardsbergen af te schaffen. De nieuwe ronde werd van naaldje tot draadje ontleed.
Van naaldje tot draadje. Over prutserijen met naald en draad. Veel recyclage-naaien, omdat er al zoveel weggegooid wordt. (vannaaldjetotdraadje.wordpress.com)
frame, dragend buizenstelsel
< Frans: cadre
Van Dale 2018 online: BE: fietsframe
zie ook fietskader
Deze velo heeft een aluminium kader.
- de staf van een bedrijf, organisatie,…
- de directie
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen, staflid
Het kader van ons bedrijf heeft vanmiddag een maandelijkse vergadering bijgewoond.
examen
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
Morgen begint de kerstvakantie. De proefwerken zijn gedaan en morgen is het enkel nog oudercontact.
- iets in een omlijsting, kader steken, inlijsten
- ook figuurlijk: zie iets om in te kaderen
Taaladvies.net: Inkaderen is standaardtaal in België voor het in een lijst plaatsen van een schilderij, tekening, foto et cetera.
“We kunnen die schetsen inkaderen en aan de muur hangen.” (standaardtaal in België)
Ik heb een schilderij en twee handwerkjes van mijn moeder ingekaderd
- iets in een omlijsting, kader steken, inlijsten
- ook figuurlijk: zie iets om in te kaderen
Taaladvies.net: Inkaderen is standaardtaal in België voor het in een lijst plaatsen van een schilderij, tekening, foto et cetera.
“We kunnen die schetsen inkaderen en aan de muur hangen.” (standaardtaal in België)
Ik heb een schilderij en twee handwerkjes van mijn moeder ingekaderd
- dragend raamwerk
- lijst rond schilderij of foto
- (typografisch) omranding van zetwerk, zie ook kaderstuk
Taaladvies.net: kader en kadertje zijn standaardtaal in België
Van Dale 2018 online: in België ook mannelijk
zie ook inkaderen, iets om in te kaderen
Het kelderluik ligt in een houten kader die ingemetst is in de vloer.
We moeten nieuwe kaderkes kopen, zodat ik de nieuwe foto’s kan inlijsten.
“Op haar nachtkastje staat altijd een kadertje met een foto van Jean-Luc.” (standaardtaal in België) Bron: Taaladvies.net
De tekst van een doodsbrief staat dikwijls in een zwarte kader.
ruimtelijke omgeving, entourage
Van Dale 2018 online: BE: ruimtelijke omgeving, beschouwd met het oog op geschiktheid en sfeer
= entourage
De docent had haar lessen in een vernieuwd kader gegoten.
De premier start de regering met een een vernieuwd kader.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
