Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #4731

    villo
    (de ~ (m.), ~'s)

    zie velo

    zie ook wegcode

    Ik rij graag met mijn villo.

    “Als je af en toe een fiets wilt gebruiken in Brussel om een korte afstand te overbruggen, komen de Villo! deelfietsen zeker van pas. Villo! telt 360 stations verspreid over heel Brussel, samen zijn dit 5000 fietsen die je op elk moment kunt gebruiken.” (brik.be)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door kankerkind op 06 May 2025 13:03
    2 reactie(s)

    #4732

    antdieden

    op tijd, vroegtijdig

    Ga maar vroeg naar bed, morgen moet je er antdieden uit.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door kankerkind op 06 May 2025 13:01
    0 reactie(s)

    #4733

    planbureel
    (z.n. het ~ (o.) ~en)

    bureel waar projecten gepland worden, zie: studiebureel en studiebureau

    Planbureel Claude Van Houtte, die in de aankoop geenszins gelnteresseerd was is in het gedrang gekomen. KU (Leuven)

    Tot besluit wil ik er U allen op wijzen dat ons clublokaal moet worden gedeeld met een planbureel van de spoorwegen. (Patrick Cassignon)

    Tenslotte planbureel van de controledienst of in 1955 wachtzaal – en ten noorden het bureau van de bestuurder, ten tijde van de bouw. (Lijst onroerend goed)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 06 May 2025 12:23
    0 reactie(s)

    #4734

    kutmadam
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    pejoratieve benaming voor een vrouw, scheldwoord
    NL: o.a. kutmokkel, gratekut, kut met krulspelden

    Vanaf dat je een beklag doet of zegt dat er iets niet lekker is komt de kutmadam van zaakvoerster u buiten gooien. (Tripadvisor)

    5 km verderop werd ik voortdurend gejend door een kutmadam – in weeral een koekedoos. Zat de hele tijd in m’n achterwiel. (2fastforyou.be)

    Ik heb morgen een examen! Zoals gewoonlijk zet ik al mijn leerstof in zo een programma! Nu hebben wij morgen die uren de kutmadam van wiskunde en die gaat mij rekenmachine dus clearen! Zodat mijn groepen er ook uit zijn! (beyondgaming.be)

    kust men kloten kutmadam
    ik heb genoeg van oe gezwam
    over liefde en ook tra
    das toch allemaal blablabla

    Letras, Afrekening: Hopeloos

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 06 May 2025 12:00
    0 reactie(s)

    #4735

    federale knoppen, aan de ~ zitten
    (uitdrukking (politiek)

    op federaal niveau het voor het zeggen hebben

    Via dit interactieve overzicht ontdekt u welke mannen en vrouwen de komende jaren aan de federale knoppen zitten. (De Tijd)

    Dacht dat jullie, de open vld, al 22 jaar – zonder onderbreking – aan de federale knoppen zitten. (Vincent van Quickenborne)

    Maar nu N-VA aan de federale knoppen zit en Bart De Wever (N-VA) premier wordt van de kersverse Arizona-regering ofte De Wever I, blijkt er niets te veranderen aan Unia. Nochtans zou N-VA dus die organisatie ontmantelen. Onder directeur Els Keytsman fungeerde Unia immers als links en gepolitiseerd orgaan, met een focus op ‘dekolonisering’ en andere woke thema’s. (v-nieuws.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 06 May 2025 11:48
    0 reactie(s)

    #4736

    tjoepmuts
    (z.n. de ~ (m.) ~en)

    spits toelopende muts, puntmuts met een kwastje

    De memorie van de Belgische ‘rode tjoepmutsen’ (naar de Franse revolutionaire frygische muts) deed hen tussen de plooien van de geschiedenis vallen. (historiek.net)

    Ze had seffens een sajetten onderkleedje aangetrokken, een dikke overmantel in wolle en een gebreid tjoepmutsje’… (Encyclo)

    Ik zie de oudjes, mannen en wijfjes, met de tjoepmuts en de trekkoove op, met gekromden rug en de handen op den rug. (Omer Wattez, Ename mijn dorp)

    ‘Omdat Fridolientje er zo kouderachtig uitzag, en een zware valling meebracht, heeft Moeder haar seffens een sajetten onderkleedje aangetrokken, een dikke overmantel in wolle en een gebreid tjoepmutsje’ (De taal van Stijn Streuvels, Prutske 223)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 06 May 2025 11:36
    0 reactie(s)

    #4737

    lauden
    (z.n. (mv.))

    ochtendgebeden, zie laatste voorbeeldzin

    Zo kon hij voor de metten en de lauden, de verplichte nachtelijke gebeden, in zijn warme bed blijven. (Koninklijk Museum)

    De Lofzang van Zacharias, ook wel het Benedictus geheten, bidden we in onze westerse traditie iedere morgen op het einde van de lauden, het morgengebed. (KU Leuven)

    De lauden zijn de ochtendgebeden en vieren als het ware de overgang van nacht naar dag, net zoals wij onze wending vieren naar brouwerij en distilleerderij. (Limburgs bier en destillaat)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 06 May 2025 11:28
    0 reactie(s)

    #4738

    stockbreuk
    (zn. m.; ~en)

    voorraadtekort door achterwege blijven van leveringen

    zie stock

    Stockbreuk is zo’n typisch Belgisch-Nederlands woord. (vandale.nl)

    “We hebben onze voorzorgen genomen dat we zeker geen stockbreuk hebben. Ook dat hebben we geleerd uit de eerste lockdown.” (vrt.be)

    Door een stockbreuk dreigden meerdere ziekenhuizen zonder Paclitaxel te zitten, een geneesmiddel dat bij chemotherapie gebruikt wordt (demorgen.be)

    ‘Echte fans willen een boek meteen kunnen lezen. Door op voorhand te bestellen, vermijden ze dat ze moeten wachten door een tijdelijke stockbreuk.’(standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 11:11
    1 reactie(s)

    #4739

    stockbeheer
    (het (onz.) geen meervoud)

    het beheren van de stock of voorraad

    Functie: je zal instaan voor het stockbeheer en de organisatie van het magazijn, ontvangst, opslag, voorbereiding en het distributieklaar maken van de goederen.
    (advertentie)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 11:00
    3 reactie(s)

    #4740

    stock
    (de ~ (m.), ~s)

    voorraad die niet in de winkel ligt

    Van Dale
    stock (dem; stocks)
    1 voorraad van goederen
    2 het vaste kapitaal van een onderneming

    vgl. stockage

    zie ook stockbeheer; stockbreuk

    Hebt ge nog een maatje 39 op stock? Ik vind er geen in het rek.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 10:59
    5 reactie(s)

    #4741

    studio
    (zn. v;; ~'s)

    eenkamerappartement

    vnw: eenkamerflat met woon-, kook- en slaapgedeelte in één ruimte, vrijgezellenflat

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    In de Stationsstraat in Ingelmunster is vanmiddag brand ontstaan in een studio boven het vroegere wassalon. (vrt.be)

    Een mooie gemeubelde studio huren in Antwerpen, midden in de stad én toch op een plaats waar het rustig toeven is? (.appartementen-antwerpen.be)

    Steeds meer jonge mensen – vooral singles, maar ook koppels – kopen in afwachting van hun droomhuis een studio of klein appartement. (demorgen.be)

    In wereldsteden als Londen en Peking krijg je voor een kwart miljoen euro maar een studiootje van 30 en 40 vierkante meter. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 08:11
    0 reactie(s)

    #4742

    studieprefect
    (zn. m.; ~en)

    1) openbare middelbare school: directeur (VD2016 online: BE)
    2) vrije scholen: studiemeester of hoofdstudiemeester (niet in VD2016)

    vnw:
    •(bnl.) studieprefect, directeur van een openbare middelbare school, rector (nl.)
    •surveillant

    znwb: In het middelbaar onderwijs: hetz. als prefect (in de bet. 1 en 2, zie ald.); in Nederl.: rector, resp. studieleider of adjunct-directeur; ook: surveillant. (Gall., vgl. fr. préfet des études in de bet. ‘surveillant’).

    zie ook prefect

    1) De studieprefect wordt benoemd onder de voorwaarden die bepaald zijn voor de toegang tot hetzelfde ambt in het onderwijs van de Staat. (onderwijs.vlaanderen.be)

    1) Ook de studieprefect van het atheneum werd ambtshalve bij het bestuur van de bond betrokken. (den athenee)

    2) Sint-Jozefcollege: Bart Meurisse (directeur a.i.); Myriam Van den Eynde (studieprefect) (sjt.be)

    2) Toestemming hiervoor kan in uitzonderlijke gevallen verkregen worden bij de studieprefect of bij de directeur, liefst bij middel van een briefje van de ouders. (users.telenet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 08:04
    1 reactie(s)

    #4743

    studiemeester
    (de ~ (m.), ~s)

    Persoon die toezicht houdt op de leerlingen van een middelbare school en veelal ook belast is met administratieve taken; studieprefect

    v: studiemeesteres

    vnw: studiemeester, studiemeesteres: (bnl.) surveillant(e)

    zie ook studiemeester-opvoeder

    Als we te laat op school toekwamen moesten we ons aanmelden en verantwoorden bij de studiemeester.

    Liliane ging aan de slag als leerkracht lager onderwijs, en was ook 30 jaar lang studiemeesteres in het KA Ukkel. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 08:03
    0 reactie(s)

    #4744

    studiemeester
    (de ~ (m.), ~s)

    Persoon die toezicht houdt op de leerlingen van een middelbare school en veelal ook belast is met administratieve taken.

    v: studiemeesteres

    vnw: studiemeester, studiemeesteres: (bnl.) surveillant(e)

    zie ook studiemeester-opvoeder

    Als we te laat op school toekwamen moesten we ons aanmelden en verantwoorden bij de studiemeester.

    Liliane ging aan de slag als leerkracht lager onderwijs, en was ook 30 jaar lang studiemeesteres in het KA Ukkel. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 08:02
    0 reactie(s)

    #4745

    studiedienst
    (de ~ (m.), ~en)

    afdeling van een instelling belast met het bestuderen van voor die instelling relevante onderwerpen
    vooral politieke partijen hebben een studiedienst

    in Nederland: wetenschappelijk bureau

    vnw: dienst van een bedrijf of politieke partij die studie- en onderzoeksopdrachten uitvoert, wetenschappelijk bureau

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen
    DS2015 standaardtaal

    vgl. studiebureau

    De studiedienst had er werk van gemaakt, het resultaat was er dan ook naar.

    Alzo kan men ook 63 nieuwe parlementaire medewerkers aantrekken en een studiedienst bemannen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 07:58
    0 reactie(s)

    #4746

    studiebureel
    (zn. o;; ~burelen)

    studiebureau; adviesbureau; consultancy bedrijf

    vnw: studiebureau, studiebureel: adviesbureau, ingenieursbureau, ontwikkelingsafdeling binnen een bedrijf

    Dat blijkt althans uit het onderzoek van hogeschool Odisee en studiebureel JVV Q in Zorg bij 400 medewerkers van Vlaamse woonzorgcentra. (standaard.be)

    Deze week verdiepen we ons in duurzame technieken, bezoeken we een studiebureel en leren we over het asbest attest. (knack.be)

    Daarop nam de gemeente een studiebureel onder de arm om het project uit te werken. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 07:50
    0 reactie(s)

    #4747

    studiebureau
    (znw. het ~ o, ~s)

    bureau dat een studie (onderzoek) verricht, vaak naar de haalbaarheid van projecten die naargelang de uitkomst al of niet uitgevoerd zullen worden

    vnw: studiebureau, studiebureel: adviesbureau, ingenieursbureau, ontwikkelingsafdeling binnen een bedrijf

    Van Dale 2018 online: BE 1) adviesbureau; 2) ingenieursbureau

    DS2015 standaardtaal

    NL/SN: onderzoeksbureau

    ook: studiekantoor

    vgl. studiedienst

    “Heer Peeters”, poogde ik hem gerust te stellen, “VDC is net zo onpartijdig als het studiebureau dat zowel voor Uplace als voor de Vlaamse regering opdrachten uitvoert.” (Louis van Dievel, deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 May 2025 07:46
    0 reactie(s)

    #4748

    paddegrek
    (de ~ (m))

    kikkerdril

    De waterput in de wegel zit vol paddegrek.

    seniorennet.be/1001_dialect: de paddegrek is weg, ’t krioelt er nè van de dikkoppe

    Regio Waasland
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 22:47
    0 reactie(s)

    #4749

    pisterenner
    (zn. m.; ~s)

    pistier, pistecoureur

    VD2017 online: BE
    SN-NL: baanrenner

    Ex-pisterenner De Wilde: “Met haar mogelijkheden heeft D’hoore het perfect gedaan”. (sporza.be)

    Tijdens W.O.I reed en won hij enkele zesdaagsen in de Verenigde Staten en na de oorlog bleef Egg nog goed vijf jaar actief als pisterenner. (sport.be)

    ‘Vijftig jaar geleden debuteerde Jef Scherens als pisterenner’, Ons Sportblad (30 oktober 1978).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 22:47
    0 reactie(s)

    #4750

    pistecoureur
    (zn. m.; ~s)

    pisterenner, pistier

    SN-NL: baanrenner

    Frank Vandenbroucke dus voor het eerst in negen jaar weer pistecoureur, zonder ambitie maar met één doel: dat hij in april eindelijk weer top is. (frankvdbroucke.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door FixerBot op 05 May 2025 22:47
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.