Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Een vrederechter die een nabij gesprek heeft met de desbetreffende partijen, met verzoening als doel. Dit gebeurt in een zittingszaal waar je zo naar binnen kijkt, en een balie waar je direct terecht kunt.
< Frans: juge de proximité
vergelijk nabijheidspolitie
In België is die eenvoudige rechtspraak er al. Elke, pakweg 65.000 inwoners, heeft een vrederechter – ook wel „nabijheidsrechter” genoemd. (nrc.nl)
Partijen kunnen gratis een traject beginnen, één gesprek in het kantoor van de nabijheidsrechter volstaat meestal.
Vrederechter Chris Huysmans is een vrouwelijke nabijheidsrechter in het Limburgse Beringen.
voorzitter van een vredegerecht
NL: kantonrechter
< Frans juge de paix
zie ook sous l’ arbre, nabijheidsrechter
De vrederechter heeft de ruzie tussen onze buren kunnen oplossen. Ze moeten nu samen een nieuwe haag tussen hun percelen plaatsen.
(gerecht) plaats waar een gerechtszaak doorgaat buiten het eigenlijke gerechtsgebouw
< Frans “onder de boom” gaat waarschijnlijk terug op oude tijden toen recht gesproken werd door rondreizende rechters; dikwijls gebeurde dat in de schaduw van een oude boom
Om de gemoederen te bedaren werd meestal overeengekomen dat in de ‘getroffen gemeenten’ nog wel recht zal worden gesproken sous l’arbre: de vrederechter zal er een (halve) dag per week zitting houden in het gemeentehuis. (DS 05.01.15)
“EDINGEN behoudt dan toch zittingen ‘sous l’arbre’ van het vredegerecht
Sinds Louis IX houden zittingen ‘sous l’arbre’ in dat de vrederechters en hun griffiers vanuit hun officiële zetels naar locaties zoals gemeentehuizen en andere openbare gebouwen in hun rechtsgebied afzakken ten einde het nauw contact met de burgers te vrijwaren." (editiepajot.com 5 mei 2017)
er naar raden
iets op goed geluk af doen
niet genoeg zijn best doen
nonchalant zijn of handelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Vroeger werd de klak bij wijze van orakel gebruikt.
In onze streke, als men uitgaat om een peerd te koopen, men smijt zijn klakke omhooge, en alwaar de vooie wijst als zij gevallen is, aldaar moet men gaan om eenen goeden koop te doen. (uit: Rond den Heerd bij De Bo (c. 1866)).
SN: er met de pet naar gooien
vgl. ook: klak, er met uw ~ hene slaan
nieuwsblad.be: Strijbos gooit er met zijn klak naar, werd wel eens gezegd. De meest talentrijke rijder van het peloton maar hij geeft te snel op.
seniorennet.be: Hij gooit er met zijn klak naar (raden naar)
De laatste tijd interesseert hem het doen en laten in zijn café niet echt ni meer precies want hij is er met zijn klak aan ’t henne smijten.
muggenziften, mierenneuken, vitten
NL: sikkeneuren
< Frans: chicaner
Hij is weeral heel den dag aan ’t chicaneren over zijn patatten.
erg, verschrikkelijk, wreed
zie indelijks
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Als bijwoord van graad: in zeer hooge mate. Vergelijk het gebruik van erg, vreeselijk enz. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
“Eendelijk donker. Eendelijk schoon. Die boom is eendelijk dik”, De Bo (1873).
Het is indeliks voor die mensen, hun huis staat in lichterlaaie.
lucifer
< latijn sulfur, sulphur (zwavel), solfer
zie ook: stekske, sulfer, spikske
Geef een ki je surfels vor m’n sigarette aan te steken!
een gefronste rand aan bv. sjaal, kledingstuk
< Engels: frill.
< Blijkbaar ontstaan uit Prul
Van Dale 2013 online: frul: prul, lintje of strikje Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Topje met frullekes
Ik bemerkte in de lentecollectie heel wat frullekes aan t-shirts, topjes.
“Heur kleed hing vol lintjes en frullekens”, Cornelissen-Vervliet (1899)
“Eene vrouwmuts met frullen die neêrhangen over den nek”, De Bo (1873).
- juist, exact (met nadruk)
- identiek
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Krek: in Zuid-Nederland ook krak
andere betekenis van krak
Hij dacht toen krak hetzelfde als ik.
uitblinker, iemand die heel goed is in iets
crack: Van Dale 2013 online: uitblinker op enig gebied van sport
crack: meer googlehits in Vlaanderen dan in Nederland
< Frans crack < Eng. crack, deverbatief van to crack up: ophemelen
andere betekenis van krak
Hebde gij da zelf gerepareerd? Ge zij ne krak!
De Canvascrack, die goeie quiz, op welke post is dat nu weer?
om het even, eender
taaladvies.net: status standaardtaal in België onduidelijk
Van Dale 2013 online: onderling niet afwijkend, synoniem: overeenkomstig
het is mij gelijk: geheel hetzelfde, om het even, onverschillig
zie ook gelijk wie, gelijk hoe, gelijk wanneer, gelijk welk, gelijk wat, …
zie ook andere definities van gelijk
Om zeven uur of om acht uur? Het is mij gelijk, zeg het maar.
Mij gelijk wat we eten, alleen geen frieten want die heb ik deze week al twee keer geten.
Gelijk wat hij doet, het is verkeerd.
om het even, eender
taaladvies.net: status standaardtaal in België onduidelijk
Van Dale 2013 online: het is mij gelijk: geheel hetzelfde, om het even, onverschillig
zie ook gelijk wie, gelijk hoe, gelijk wanneer, gelijk welk, gelijk wat, …
zie ook andere definities van gelijk
Om zeven uur of om acht uur? Het is mij gelijk, zeg het maar.
Mij gelijk wat we eten, alleen geen frieten want die heb ik deze week al twee keer geten.
Gelijk wat hij doet, het is verkeerd.
om het even, eender
taaladvies.net: status standaardtaal in België onduidelijk
Van Dale 2013 online:
onderling niet afwijkend, synoniem: overeenkomstig
zie ook gelijk wie, gelijk hoe, gelijk wanneer, gelijk welk, gelijk wat, …
zie ook andere definities van gelijk
Om zeven uur of om acht uur? Het is mij gelijk, zeg het maar.
Mij gelijk wat we eten, alleen geen frieten want die heb ik deze week al twee keer geten.
Gelijk wat hij doet, het is verkeerd.
zoals, (even)als, alsof
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Als voegwoord van wijze. Evenals het voegwoord als, wordt gelijk ook gebezigd, om de wijze, waarop iemand of iets voorgesteld wordt, bij vergelijking te kennen te geven. Het staat dan in beteekenis nagenoeg gelijk met als zelf, met of ’t ware of als ’t ware.
In deze toepassing echter komt het thans weinig meer voor, ofschoon in Vlaamsch België nog in gebruik (Schuermans (1883)).
zie ook andere definities van gelijk
Uw manieren en principes zijn juist gelijk uw vader.
Gelijk het er nu naar uitziet zal er misschien toch nog een regering komen.
Ik ben weer helemaal de oude, gelijk ge ziet!
(Ge)lijk da gij weet hoe dat da moet.
onmiddellijk, direct, meteen
zie ook: gelijk, in ’t ~
regio: Antwerpse Kempen en standaardtaal in Nederland
“Schiet op, de voorstelling begint gelijk. (standaardtaal in Nederland)” Taaladvies.net
zie ook andere definities van gelijk
Dat zal ik gelijk regelen.
Ik ben gelijk content, nu dat ik u zien.
Ik ga d’er gelijk aan beginnen se, as ge ’n secondje kunt wachten.
net alsof, blijkbaar, schijnbaar
Van Dale 2016 BE; spreektaal naar men mag of moet aannemen
= blijkbaar, kennelijk
zie ook: percies
Awel, ge hebt precies grote honger?
Aan uw oogskes te zien zijt ge gisteren precies laat uitgeweest.
Amai, die trekt precies op Luc Appermont. Oei, ’t is em nog ook. Of niet?
onmiddellijk, direct, meteen
zie ook: gelijk, in ’t ~
regio: Antwerpse Kempen en standaardtaal in Nederland
“Schiet op, de voorstelling begint gelijk. (standaardtaal in Nederland)” Taaladvies.net
zie ook andere definities van gelijk
Dat zal ik gelijk regelen.
Ik ben gelijk content, nu dat ik u zien.
Ik ga d’er gelijk aan beginnen se, as ge ’n secondje kunt wachten.
identiek hetzelfde, identiek dezelfde precies hetzelfde
ook krak hetzelfste, zie dezelfste
schrijf- en uitspraakvariant van SN-NL ‘krek hetzelfde’
zie ook krak
‘Ik zeg krak hetzelfde als Churchill, hé’ (standaard.be)
Op school halen we de ziel uit de job van de leerkracht als iedereen krak hetzelfde moet doen onder het mom van de verticale samenhang. (Een school op mensenmaat – Marc Mathyssen)
Als je de programma’s bekijkt van die richting en dierenartsassistente, dan merk je meteen dat het bijna krak hetzelfde is. (9lives.be )
En met exact bedoel ik exact, precies krak hetzelfde. (zosimpelist.wordpress.com)
precies dezelfde, eender
zie ook identiek hetzelfde
Eeneiige tweelingen zijn identiek dezelfde op een paar verschillen na en hebben ook meestal identiek dezelfde kleding aan.
Onmogelijk maar toch waar, wij hebben identiek dezelfde schoenen gekocht, weliswaar in een andere maat.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
