Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
voorloper van het stripverhaal, geïllustreerde volksuitgaven
zie ook beelekesboek of (kortweg) mannekes
bij uitbreiding: iets dat erg druk, onoverzichtelijk en schreeuwerig is; met teveel verschillende kleuren, teveel maquillage, een te drukke layout, teveel prints op een klein oppervlak enz.
“Het eenvoudige “mannekesblad” vormt in de evolutie van de volkscultuur een belangrijk element. In een periode waarin 75% van de bevolking ongeletterd was, diende het beeld de volkswijsheid te ondersteunen en te illustreren. Het mannekesblad lag binnen het bereik van de minvermogenden."
(stadsarchiefturnhout.be: “van mannekesblad tot strip”)
Tevens gebruikt in Oost-Vlaanderen.
Dat is geen tatoo meer, dat is een mannekesblad!
Uitdrukking om aan te geven dat iemand moet opgeven / inbinden
of dat een situatie een einde neemt
met dien verstande dat er kennelijk ook niets aan te doen valt.
Vaak gebruikt met een toon van spot, minachting of leedvermaak wanneer iemand faalt vooral nadat deze heeft gepocht :
- over hoe ze boven iedereen uit zouden steken
- over hoe zij het varkentje wel even zouden wassen
en daarbij tussen de regels beweerden dat ze slimmer, handiger, sterker, beter,… zouden zijn dan de anderen.
Hij reed tijdens de koers in de sloot en hij kon naar huis gaan kakken.
Hij ging eens baas spelen over iedereen maar toen de echte chef arriveerde kon hij naar huis gaan kakken.
Fijne buitenactiviteit maar als het nu begint te regenen kunnen we naar huis gaan kakken.
Uitdrukking om aan te geven dat iemand moet opgeven / inbinden
of dat een situatie een einde neemt
met dien verstande dat er kennelijk ook niets aan te doen valt.
Vaak gebruikt met een toon van spot, minachting of leedvermaak wanneer iemand faalt nadat deze heeft gepocht :
- over hoe ze boven iedereen uit zouden steken
- over hoe zij het varkentje wel even zouden wassen
en daarbij tussen de regels zeggen dat ze slimmer, handiger, sterker, beter,… zouden zijn dan de anderen.
Hij reed tijdens de koers in de sloot en hij kon naar huis gaan kakken.
Hij ging eens baas spelen over iedereen maar toen de echte chef arriveerde kon hij naar huis gaan kakken.
Fijne buitenactiviteit maar als het nu begint te regenen kunnen we naar huis gaan kakken.
voorloper van het stripverhaal, geïllustreerde volksuitgaven
zie ook beelekesboek of (kortweg) mannekes
bij uitbreiding: iets dat erg druk, onoverzichtelijk en schreeuwerig is; met teveel verschillende kleuren, teveel maquillage, een te drukke layout, teveel prints op een klein oppervlak enz.
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
“Het eenvoudige “mannekesblad” vormt in de evolutie van de volkscultuur een belangrijk element. In een periode waarin 75% van de bevolking ongeletterd was, diende het beeld de volkswijsheid te ondersteunen en te illustreren. Het mannekesblad lag binnen het bereik van de minvermogenden."
(stadsarchiefturnhout.be: “van mannekesblad tot strip”)
Tevens gebruikt in Oost-Vlaanderen.
Dat is geen tatoo meer, dat is een mannekesblad!
wonderen (m) wondere (v)
persoon met eigenaardig gedrag en of mentaliteit waarover men zich al eens pleegt te verwonderen
“Hij eet zowat alles waar tomaten in verwerkt zijn maar verse tomaten krijgt hij niet binnen. "
“Ja, ik weet het, ’t is ne wonderen.”
fin.: de totale kost bij het ontslag van personeel
google 2025: in .NL weinig gebruikelijk, meestal m.b.t. BE en niet in de algemene pers
De som van de kosten die bij een reorganisatie of ontslagronde komen kijken, wordt ook wel het ‘sociaal passief’ genoemd. (liantis.be)
Uit de omvang van het sociaal passief kan een provisioneel dividend gaan naar de werknemers. (vrt.be)
In het sociaal passief komt zowel de verbrekingsvergoeding als enkel en dubbel vakantiegeld, zegt Beernaert. (standaard.be)
Sociaal passief Sabena kost ongeveer 15,6 miljard (demorgen.be)
Bij commerciële overnames komt het winkelpersoneel automatisch bij de overnemers terecht. Vaarwel sociaal passief, zonder ook maar één ontslag. (knack.be)
Pas na een faillissement zal Van Hool overgenomen worden want dan verdwijnen het sociaal passief en de schulden. (hln.be)
De overname was verrassend omdat algemeen werd aangenomen dat vooral Makro onverkoopbaar was omwille van het hoge sociaal passief (nieuwsblad.be)
find.: de totale kost bij het ontslag van personeel
google 2025: in .NL weinig gebruikelijk, meestal m.b.t. BE en niet in de algemene pers
De som van de kosten die bij een reorganisatie of ontslagronde komen kijken, wordt ook wel het ‘sociaal passief’ genoemd. (liantis.be)
Uit de omvang van het sociaal passief kan een provisioneel dividend gaan naar de werknemers. (vrt.be)
In het sociaal passief komt zowel de verbrekingsvergoeding als enkel en dubbel vakantiegeld, zegt Beernaert. (standaard.be)
Sociaal passief Sabena kost ongeveer 15,6 miljard (demorgen.be)
Bij commerciële overnames komt het winkelpersoneel automatisch bij de overnemers terecht. Vaarwel sociaal passief, zonder ook maar één ontslag. (knack.be)
Pas na een faillissement zal Van Hool overgenomen worden want dan verdwijnen het sociaal passief en de schulden. (hln.be)
De overname was verrassend omdat algemeen werd aangenomen dat vooral Makro onverkoopbaar was omwille van het hoge sociaal passief (nieuwsblad.be)
promotie op amoureuze gronden (zie voorbeeldzinnen)
zie ook canapébenoeming
Is – canapépromotie – zoals het fenomeen iets minder plastisch heet – inderdaad zo onschuldig? Omhoog neuken doe je met twee. (De Tijd)
De ‘canapé-promotie’ is niet iets dat door Harvey Weinstein is uitgevonden", zegt de advocaat. De filmindustrie had die reputatie al lang. (Beyond Gaming)
Audreys baas wil haar alleen maar via de canapé promotie laten maken en dat weigert ze; zelf vindt ze er dan weer geen graten in om haar ex-vriendje opnieuw het wetenschappelijke hoofd op hol te jagen en zo aan exclusief beeldmateriaal te geraken. Dat hij daardoor zelf in zware moeilijkheden komt, had ze natuurlijk niet verwacht. (DM)
boezem, borsten
ook: komisveur, komesveu
ook regio Haspengouw
Zij heeft een flinke kommisveur.
“Dolly Parton heeft een grote komisveur. Als die binnenkomt dan ziet ge 1st heure komisveur en een half uur later heur gat.” (forum.politics.be 8 jun. 2014)
“Wij zen veur de vrouwen, wij bekennen kleur
Wij zen veur de vrouwen me ne schone kommisveur” (Katastroof)
bustehouder, BH, beha
zie ook: tettezjeir, tettenzak, tettegère
vnw: beha
uitspraak: soetjein, soetjen
< Frans: soutien-gorge
Het riemke van mijn soutien is geknapt, nu zie ik er nogal uit.
Bra, brassière, soutien, tettagère, loezekaba… De lijst synoniemen voor een beha is schier eindeloos, evenals het aantal verschijningsvormen die het kleinood doorheen de tijd heeft aangenomen. (vrt.be)
Jaja, zegt ze dan… maar die roos in volle bloei is beschaamd de maat van haar soutien op te geven. (demorgen.be)
Een ‘soutien’ hoort nu eenmaal bij de Voil Jeanet. (hln.be)
uitspraak: soepap
ventiel
vnw:
•ventiel van een fietsband
•veiligheids- of afsluitklep van een motor
uitspraak Kempen: sjapap, zjepap
< Frans soupape
Ik dacht dat mijn fietsband lek was, maar het is de soupape die kapot is.
iemand tot iets dwingen
google 2025: “de arm omwringen”: slechts 6 hits in .NL
ook: de arm ombuigen
“Dat zal een deal moeten zijn waarbij de wapens zwijgen, en Zelensky de arm wat omgebogen wordt, zodat Rusland de gebieden kan behouden die het veroverd heeft”, klinkt het in De Standaard. (DM)
Militairen op straat: parlement wil regering de arm omwringen. (knack.be)
Kan De Croo de PS de arm omwringen en extra besparen? (standaard.be)
Kan je Donald Trump de arm omwringen met hogere taksen op exportproducten die eerder doen denken aan ‘Miami Vice’ dan aan een meedogenloze handelsoorlog? (hln.be)
Bovendien is de Franse kiezer eigenzinnig: “Die laat zich niet graag de arm omwringen”, zegt Decraene. (vrt.be)
iemand die hervalt in oude patronen (zie werkwoord hervallen), een recidivist ook wel veelpleger of in geval van diefstal draaideurcrimineel genoemd
Nog maar net uit het gesticht stond de hervaller weeral het verkeer te regelen.
Vaak is de sacochendief een hervaller die al meerdere keren opgepakt is.
Zef had al vaker beterschap beloofd maar wat ambras maken ín cafés betreft is hij een onverbeterlijke hervaller.
In het systeem met fichenbakken dat we nu nog hebben voor rijbewijzen kan een hervaller meteen nadat zijn rijbewijs is ingenomen aangifte van verlies van zijn rijbewijs doen. Er is dan een kans dat hij alsnog een nieuw rijbewijs krijgt. In het nieuwe electronische systeem kan dat beter opgevolgd worden.
politiek: dooddoener die van alles de schuld bij de socialisten legt
Het is de schuld van de sossen, die conclusie heeft afgedaan (demorgen.be)
Kopstukkendebat in beeld: over “de schuld van de sossen”, “de vlexit” en de pensioenleeftijd. (vrt.be)
“Als iedereen simplistisch praat over politiek, over politieke partijen, over regeringsvorming, over “Het is de schuld van de sossen”, of over “het zijn de separatisten”, krijgt de kiezer het gevoel dat politiek rechtlijning en simpel is." (vrt.be)
Nee, het is niet de schuld van de ‘sossen’ – een handleiding (standaard.be)
De socialisten knokken bergop voor wat ze waard zijn. Jarenlang leken ze het kneusje van de Wetstraat, alles was de schuld van de sossen. (standaard.be)
loochenen, tegenspreken, een mening of bewering uit het hoofd proberen te praten, bestrijden
Antw.: afstraaje
Limburg: aafstrieje
Kempen: afstraa(n), afstraaje, afstrei(n), afstrei-je
W-Vl: ofstrien
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2018: mbt. een bewering, een mening enz. proberen uit het hoofd te praten, tegenspreken, loochenen
- niet algemeen iem. iets afstrijden
vnw: iets afstrijden: in een woordenstrijd ontkennen, loochenen, in discussie betwisten
Ge moet dat niet afstrijden. Ik weet zeker dat ge het gedaan hebt.
Limburg: De mostat neet aafstrieje, ich weit zeker daste ’t gedoan hubs.
Een president onwaardig, net zoals diegene dat in deze chatgroep aanwezig waren, liegen, afstrijden en een arrogante houding aannemen. (hln.be)
de socialistische partij; de socialisten (zie sos)
vnw: bijnaam voor de socialisten
zie ook sossen, de schuld van de ~
‘Ik hoor al te vaak, zeker in verkiezingstijd: ’Waarom zouden wij begot op de sossen stemmen?’ (kanck.be)
“Of zoals een van mijn gesprekspartners het destijds zei: ‘De PVDA van nu, dat zijn de sossen van vroeger’.” (vrt.be)
1 mei is van iedereen: hoe de Dag van de Arbeid niet meer alleen aan de sossen toebehoort. (demorgen.be)
politiek: dooddoener die van alles de schuld bij de socialisten legt
Het is de schuld van de sossen, die conclusie heeft afgedaan (demorgen.be)
Kopstukkendebat in beeld: over “de schuld van de sossen”, “de vlexit” en de pensioenleeftijd. (vrt.be)
“Als iedereen simplistisch praat over politiek, over politieke partijen, over regeringsvorming, over “Het is de schuld van de sossen”, of over “het zijn de separatisten”, krijgt de kiezer het gevoel dat politiek rechtlijning en simpel is." (vrt.be)
Nee, het is niet de schuld van de ‘sossen’ – een handleiding (standaard.be)
De socialisten knokken bergop voor wat ze waard zijn. Jarenlang leken ze het kneusje van de Wetstraat, alles was de schuld van de sossen. (standaard.be)
wetstratees: dooddoener die van alles de schuld bij de socialisten legt
Het is de schuld van de sossen, die conclusie heeft afgedaan (demorgen.be)
Kopstukkendebat in beeld: over “de schuld van de sossen”, “de vlexit” en de pensioenleeftijd. (vrt.be)
“Als iedereen simplistisch praat over politiek, over politieke partijen, over regeringsvorming, over “Het is de schuld van de sossen”, of over “het zijn de separatisten”, krijgt de kiezer het gevoel dat politiek rechtlijning en simpel is." (vrt.be)
Nee, het is niet de schuld van de ‘sossen’ – een handleiding (standaard.be)
De socialisten knokken bergop voor wat ze waard zijn. Jarenlang leken ze het kneusje van de Wetstraat, alles was de schuld van de sossen. (standaard.be)
dooddoener die van alles de schuld bij de socialisten legt
Het is de schuld van de sossen, die conclusie heeft afgedaan (demorgen.be)
Kopstukkendebat in beeld: over “de schuld van de sossen”, “de vlexit” en de pensioenleeftijd. (vrt.be)
“Als iedereen simplistisch praat over politiek, over politieke partijen, over regeringsvorming, over “Het is de schuld van de sossen”, of over “het zijn de separatisten”, krijgt de kiezer het gevoel dat politiek rechtlijning en simpel is." (vrt.be)
Nee, het is niet de schuld van de ‘sossen’ – een handleiding (standaard.be)
De socialisten knokken bergop voor wat ze waard zijn. Jarenlang leken ze het kneusje van de Wetstraat, alles was de schuld van de sossen. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.