Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
(bouwkunde) bouwwerk niet bestemd voor bewoning dat een deel uitmaakt van de infrastructuur bestemd voor transport te land en te water
zie ook: sas
Dat laatste “kunstwerk” op de Schoten-vaart net voor dat je op het Albertkanaal komt, ligt er weer uit (liggen, eruit ~).
Aan het sas van Herentals staat een witte plaat met “verboden het kunstwerk te betreden” erop. Het kunstwerk verbindt het Albertkanaal met het Kempisch kanaal.
“Een aquaduct is een waterbouwkundig kunstwerk bestaande uit een meestal betonnen bak op ondersteuningen, ofwel een brug waarmee een kanaal over een daaronder lopende weg of over een uitholling in het terrein wordt geleid.”(http://www.joostdevree.nl/shtmls/aquaduct.shtml)
(bouwkunde)
zie ook: sas
Dat laatste “kunstwerk” op de Schoten-vaart net voor dat je op het Albertkanaal komt, ligt er weer uit (liggen, eruit ~).
Aan het sas van Herentals staat een witte plaat met “kunstwerk” op. Het kunstwerk verbindt het Albertkanaal met het Kempisch kanaal.
bij wijze van voorbeeld (enzovoort)
VD 2018
en zo
tussenwerpsel
1informeel; verkorting van enzovoort
Die coureurs van tegenwoordig, Tom Boonen enzo, dat zijn nogal vedetten zenne.
Wie was daar nog allemaal? Wel, euh … de Jean enzo…
hinken, strompelend gaan
Alhoewel zijn linker been wat korter is, pikkelt hij nog niet erg.
“Belgisch kampioen Eric Vanderaerden reed lek met de Koppenberg in het vizier. Als volleerd crosser slalomde hij tussen gelosten en te voet verder pikkelende collega’s naar de kruin. " (NB 210317)
stoeltje op drie poten
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
De koeien werden vroeger gemolken, gezeten op een driepikkel.
19 nov. 2018 – 3 driepikkels (krukken) (melkstoeltjes) + 1 gesculpteerde bijzettafel Bijzettafel of stoeltje in Zwarte Woudstijl. € 50,00. 0 bieding(en).
uitspraakvariant van hartelijk
aangenaam in de omgang, vriendelijk
kan ook negatief of ironisch gebruikt worden; aan de vlaamse middenkust nooit negatief of neerbuigend
“Kortom, “ertelijk” welgekomen !” (Minirock Gits op Facebook)
Ik moest gisteren naar het ziekenhuis en die mevrouw aan het onthaal, dat was een ertelijke, moet ik zeggen! Toen ik haar een vraag stelde, keek ze mij aan alsof ik een idioot was en bovendien beet ze mij het antwoord toe.
uitspraakvariant van hartelijk
aangenaam in de omgang, vriendelijk
kan ook negatief of ironisch gebruikt worden; aan de vlaamse middenkust nooit negatief of neerbuigend
Ik moest gisteren naar het ziekenhuis en die mevrouw aan het onthaal, dat was een ertelijke, moet ik zeggen! Toen ik haar een vraag stelde, keek ze mij aan alsof ik een idioot was en bovendien beet ze mij het antwoord toe.
uitspraakvariant van hartelijk
aangenaam in de omgang, vriendelijk
Dikwijls ook gebruikt in negatieve of ironische zin.
Ik moest gisteren naar het ziekenhuis en die mevrouw aan het onthaal, dat was een ertelijke, moet ik zeggen! Toen ik haar een vraag stelde, keek ze mij aan alsof ik een idioot was en bovendien beet ze mij het antwoord toe.
heel mooi weer
zie ook hoogmis
Laten we ons verheugen in die prachtige lente, bv. op het terrasje van enkele zinnen geleden, met e weer lèk en hoewegmis (een weer als een hoogmis). (http://www.zevenneten.be/cultuur/dialect/index.php?page=63)
onachtzaamheid
Van Dale 2018 BE fout doordat je iets bent vergeten te doen
betekenis in het AN is abstract: het “vergeten” of “vergeten zijn”
Over deze vergetelheid ga je u nog beklagen. (Van Dievel Consulting)
onachtzaamheid
VD 2018 BE fout doordat je iets bent vergeten te doen
betekenis in het AN is abstract: het “vergeten” of “vergeten zijn”
Over deze vergetelheid ga je u nog beklagen. (Van Dievel Consulting)
> nen
de eind-n van nen wordt -m door asslmilatie met een -b aan het begin van het volgend woord
/Die met zijnem blauwen trui aan is de Jef./
Afkomstig van de accusatief in het oude naamvallenstelsel, dat er zo uitzag voor het mannelijk onbepaald lidwoord:
1. nominatief: een / ‘n
2. genitief: eens / ‘ns
3. datief: enen / ‘nen
4. accusatief: enen / ‘nen
Voorbeelden in het oude naamvallenstelsel:
- nen sterken koning
- nen groten boom
- nen roden vis
Voordat het AN als standaardtaal werd geïmporteerd, pleitten sommige Vlaamse grammatici ervoor “nen” en “den” als mannelijke lidwoorden in te voeren in de orthografie ook in de nominatief – Zoals hierboven voorbeelden voor gegeven werden. De neiging om accusatieven te gebruiken in stede van nominatieven heet “accusativisme”.
Mettertijd werd er steeds meer geassimileerd en op den duur ontwikkelde zich het tegenwoordige, bij de eerste aanblik vrij chaotisch voorkomende, stelsel:
nen – voor alle klinkers, en een paar medeklinkers: d, t en h
nem – voor ‘b’, wordt door de meesten geschreven als ”nen” (behalve in Limburg waar geen n wordt uitgesproken voor de b)
ne – in alle andere gevallen, dwz voor: c f g j k l m n p q r s v w x y z sj zj …
Dezelfde flexie wordt gebruikt voor bijvoegelijke naamwoorden, voor den, voor bezittelijke voornaamwoorden, etc. Ook in die gevallen zijn de vormen af te leiden van oude accusatieven.
Sommigen gebruiken ( onder invloed van het AN) “een” ook bij mannelijke woorden.
zie ook: tussen-n in combinatie met man. znw.
Ik heb ne motocyclette gekocht van ne Chinees.
Ik heb nen oranje motocyclette gekocht van nen oranje Chinees.
Ik heb nen boom gekocht van ne Japanees.
Van dezelfde Japanner ook nen automobiel.
Ik heb nen otto gekocht van nen Hollander.
Dit is nem blauwen boom. Uitzondering: in Limburg hoor je in het lidwoord of attributief gebruikt adjectief geen -m voor een b; daar is het: ne boom, ne braune boom.
Voor de volledigheid
De archaïsche flexie van “een” voor vrouwelijke naamwoorden:
1. nominatief: ene / ’ne > een / ’n
2. genitief: ener / ’ner
3. datief: ener / ’ner
4. accusatief: ene / ’ne > een / ’n
Dankzij het feit dat het vrouwelijk lidwoord gereduceerd is tot “een”, onstaan geen problemen doordat men tegenwoordig “ne” zegt bij mannelijke woorden.
En – hetgeen hier bijna niets terzake doet – het onzijdige:
1. nominatief: een / ’n
2. genitief: eens / ’ns
3. datief: enen / ’nen
4. accusatief: een / ’n
(bouwbedrijf) het werk stilleggen wegens de weersomstandigheden in de winter
Als dat zo koud blijft vriezen we er toekomende week waarschijnlijk uit.
overgevoelig en bang iemand
“Heeft die flauwe scheet eigenlijk nooit gehoord van staand onderwijzen, of zo?” (http://www.studentizine.be)
“Hier met Sietze helaas een flauwe scheet in huis. Is toch heel vaak de aard van het kindje ook hoor. Hij is van zoveel dingen bang, terwijl ik ook eerder een mama ben die wil dat haar kind op verkenning gaat en overal opklimt enzo, niet bang is.”(https://www.baby.be/)
onbenullig en vervelend persoon
Die broekhoest zou beter zwijgen, bluffen kan hij wel maar resultaten boeken is wat anders.
windje, scheet, poert, protten
Als je een broekhoest laat ga dan buiten staan, heel het huis geurt er naar.
exotisch fruit (Citrus ×paradisi)
NL: grapefruit
Van Dale 2015 online: BE
< tamil pampalimasu.
zie ook pompelmoessap
Ik eet liever appelsienen dan pompelmoezen.
rolmops
in het Meetjesland, de provincie Antwerpen
Van Dale:
rolmops: opgerolde halve haringen, in kruidenazijn gemarineerd
pekelharing: vers gekaakte haring, die in lagen met zout in tonnen wordt gepakt en dan enige tijd in de pekel blijft liggen, zoute haring
Een boterham met pekelharing eten.
rolmops
Van Dale:
rolmops: opgerolde halve haringen, in kruidenazijn gemarineerd
pekelharing: vers gekaakte haring, die in lagen met zout in tonnen wordt gepakt en dan enige tijd in de pekel blijft liggen, zoute haring
Een boterham met pekelharing eten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
