Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
De schouders ophalen, de schouders (eventueel afwisselend) op een neer bewegen
WNT: “De schouders ophalen, ten teeken dat men geen antwoord weet, of met iemand begaan is. In Zuid-Nederland.”
Men kan ook schokschouderen van het lachen of schokschouderen bij een inspanning
‘Die tegengoal viel veel te snel’, schokschouderde Brouwers. (nieuwsblad.be)
Eerst ons lekker maken en dan ’t mooiste laten zitten”, schokschouderde ze en lachend vervolgden ze hun weg. (uilenvlucht.jotemo.be)
De volgers van de Tour herkennen de voormalig nummer zes als een klimmer die erg schokschoudert. (wielerflits.be)
de ‘geheime’ dienst die instaat voor het inwinnen van informatie over de ‘veiligheid van de staat’, veiligheidsdienst van de staat, inlichtingendienst van de staat
Van Dale 2013 online: in België
(met hoofdletter omdat het een benaming is van de dienst)
De staatsveiligheid is de laatste tijd in opspraak gekomen met enkele netelige dossiers over het al dan niet volgen van politiekers.
Medewerkers Staatsveiligheid reageren op uitspraken Tobback: “Dit helpt niet om de veiligheid in België te verhogen” (demorgen.be)
De Staatsveiligheid telt momenteel 627 voltijdse werknemers. Tussen 2016 en begin dit jaar zijn er 140 nieuwe medewerkers aangeworven. In 2017 spendeerde de Staatsveiligheid 48,665 miljoen euro, het jaar erna was dat 63,441 miljoen euro. Er werd onder meer geïnvesteerd in ICT, laat de Staatsveiligheid weten. (vrt.be)
zonder er belastingen op te moeten betalen; ook als vertaling van taxfree
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook taks
Belgen die naar een niet-EU-land reizen, mogen in de toekomst meer goederen taksvrij naar huis brengen. (gva.be)
Kerosine is taksvrij en de luchthavens worden nog gesponsord met gemeenschapsgelden. (autoforum.be)
taks op milieuvervuilende producten
Van Dale 2016 online: BE
NL-SN: milieuheffing
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook taks
exsu.be: De milieutaks is van toepassing op wegwerpfototoestellen, batterijen en verpakkingen die sommige nijverheidsproducten bevatten.
hln.be: Ford Genk kan miljoenen besparen met milieutaks
jaarlijkse taks te betalen voor een auto die ingeschreven is
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: geen standaardtaal
DS2010
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, informeel, (vooral) gesproken taal
NL: houderschapsbelasting
Als ge uwe auto verkoopt kunt ge dan een deel van de autotaks die ge voor het lopende jaar al betaald hebt, terugvorderen?
jaarlijkse taks te betalen voor een auto die ingeschreven is
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: geen standaardtaal
DS2010
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, informeel, (vooral) gesproken taal
NL: houderschapsbelasting
Als ge uwe auto verkoopt kunt ge dan een deel van de autotaks die ge voor het lopende jaar al betaald hebt, terugvorderen?
Plaats waar de activiteiten (productie, verkoop, ..) van een bedrijf plaatsvinden. Dit kan verschillen van de maatschappelijke zetel: plaats waar het bedrijf administratief gevestigd is.
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Sommige thuiswerkers wonen in Wallonië, terwijl onze exploitatiezetel in Vlaanderen ligt. (knack.be)
De taal die u t.a.v. uw personeel moet gebruiken, is afhankelijk van het taalgebied waarin de exploitatiezetel (en dus niet noodzakelijk de maatschappelijke zetel) van de onderneming gelegen is. (groups.be)
De website Faillissemetimmo.be wordt beheerd door BY13, Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba) met exploitatiezetel te 1410 Waterloo, Avenue d’Arromanche 20 en hoofdzetel Vielle Place 12 te 7534 Maulde. (Faillissemetimmo.be )
1) gezin
2) huishouden
Vooral langs de Franse grens wordt dit woord gesproken. Uitspraak: ‘menoge’
< Frans ménage
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, (vooral) gesproken taal
1) Hij is met heel zijn menage naar de markt.
2) Straks nog mijn “menage” doen en dan nog eens naar buiten met de doggies. (blog)
bij (sport)
Algemeen Nederlands Woordenboek: Voorzetsel op bij match: (vooral) in België: “Deze combinatie wordt in het BN naast die met het voorzetsel tegen gebruikt; in het NN wordt uitsluitend de variant met tegen gebruikt.): de match op Anderlecht”
“Ideale moment om te gaan winnen op Anderlecht” (hln.be)
Verliezen op Brugge is voor een zogenaamde degradatiekandidaat geen schande. (gva.be
wedstrijd
uitspraak: matsj
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: “In toepassing op met name schaak- en damwedstrijden is match ook in het NN gebruikelijk. Verder komt het woord ook incidenteel in het NN voor als stilistische variant van wedstrijd.)”
ook samenstellingen: voetbalmatch; heenmatch; terugmatch
We hebben de voetbalmatch met drie-bros gewonnen.
Als het toernooi met rechtstreekse uitschakeling is, hoeveel matches worden er in totaal dan gespeeld?
voetbalwedstrijd
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook match
Losgeslagen kangoeroe zet voetbalmatch op stelten – De Standaard
Drie 15-jarige meisjes zijn benaderd om voetbalmatch te vervalsen. (sporza.be)
Vijf doden bij stormloop na voetbalmatch in Angola – Het Nieuwsblad
niet zuinig zijn op het uitgeven van geld
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
ook: op geen frank meer of minder kijken/zien
moderne versie: euro, op geen ~ kijken of zien
Dat zijn ook ploegen die op geen frank kijken. (gva.be)
KOSTER : Ik zou toch op geen frank kijken als ik een grafzerk op haar graf zet, schepen.
SCHEPEN : Waarvoor is dat goed?
(toneelfonds.be)
Mijn drang naar mooie materialen dwong me tot deze aankopen en voor zoiets mag je op geen frank kijken. (tejosblog)
Omdat het toen nog goed ging in de Vlaamse showbiz, werd op geen frank meer of minder gekeken, wat duidelijk op de hoes te zien is (blogspot)
Juleke zijn vrienden en kozijns, Mil en Frans, moeten op geen frank zien en genieten van het leven onder de leuze " Hoe zotter hoe liever". (retrofilms.be)
Sommigen komen naar hier voor een paar wortelen, terwijl anderen op geen frank zien en naar buiten gaan met een rekening van 80 euro. (leuven360blog)
iemand die graag, veel achter de meisjes zit
vgl. vrouwenzot
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
N-NL: meisjesgek, meidengek
uitspraakvarianten:
Antwerpen: maskeszot
‘Toen ze hem de eerste keer nariepen: meisjeszot, begreep hij niet wat ze wilden zeggen, maar werd rood en beschaamd.’ (Gerard Walschap, ‘Een mens van goeden wil’)
- Een Vlaming die houdt van de Frans(talig)e cultuur en een voorstander is van het gebruik van de Franse taal in Vlaanderen.
- scheldnaam
zie ook Fransquillon
RBBN: Soort belgicisme: cultuurgebonden
Van Dale: Vlaming die voorstander is van de overheersing van het Frans in België (scheldnaam)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook franskiljonisme
Die vuile Franskiljon moet zijn bakkes eens houden.
“Hij die ’t licht niet kan verdragen der Geen Taalse zon,
hij weze een kaloot of een bekrompen franskiljon.” (studentenlied)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: “beweging in België die voorstander is van de overheersing van de Franse taal in België; beweging, gezindheid van franskiljons”
zie ook franskiljon
Het Nieuwe Franskiljonisme Spreekt Engels.” (biblio.ugent.be)
In de jaren dat ik lokaal actief was in de Brusselse politiek, in Elsene en Vorst, heb ik geleerd dat het franskiljonisme nergens groter is dan bij de PS. (tijd.be)
Tot vandaag blijven restanten van het aloude franskiljonisme opduiken. (Brussel: een politiek incorrecte schets – Luckas Vander Taelen)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: “periode van ongeveer een week die in het teken staat van de promotie van het jeugdboek”
De Jeugdboekenweek is een project van Stichting lezen in samenwerking met de bibliotheken, het onderwijs en het boekenvak. (antwerpenboekenstad.be)
De Jeugdboekenweek, die morgen officieel van start gaat, is het ideale excuus om twee weken lang met je neus in de boeken te zitten. (hln.be)
Jeugdboekenweek wordt jeugdboekenmaand – Gemeente Overijse
Want straks is het Jeugdboekenweek. En iedereen weet dat tijdens de Jeugdboekenweek de wereld ontdooit, de bomen in bot staan en de lente echt begint. (tinemortier.be)
de Vlaamgsgezinde beweging
Algemeen Nederlands Woordenboek: ((vooral) in België): beweging in (Vlaams) België die zich verzet tegen de overheersing van het Frans en die opkomt voor en streeft naar de emancipatie van het Vlaams in België; beweging, gezindheid van flaminganten
zie ook flamingant; flamingantisch
vgl. wallingantisme
Het flamingantisme ontstond aan het einde van de negentiende eeuw.
Verhofstadts recente bekering tot het flamingantisme was de eerste as uit de nieuwe strategie. (De Standaard, 1996)
Sinds vrijdagochtend hangt er aan het huis van de Antwerpse burgemeester een Vlaamse Leeuw te wapperen. Moet dit gelezen worden als een anti-voetbalstatement of als een opstoot van flamingantisme? (GVA.be)
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: overeenkomstig het flamingantisme, neigend naar het flamingantisme, (als) van een flamingant; pro-Vlaams in (Vlaams) België
U vervangt Jos Verstraeten, die zich volgens het bisdom te flamingantisch opstelde. U komt ook uit een Vlaamsgezind nest. (standaard.be)
Groeide op in het daensistisch, flamingantisch milieu van de industriestad Aalst. (theater.ua.ac.be)
een functie bekleden zonder ze daadwerkelijk uit te voeren
Van Dale 2017 online: BE
NL-SN: titulair
Tijdens de duur van zijn ministerschap wordt Alexander De Croo titelvoerend burgemeester in het Oost-Vlaamse Brakel en wellicht ook gemeenteraadsvoorzitter. (hln.be)
In het gemeentedecreet is er geen sprake van een onderscheid tussen enerzijds een titelvoerend burgemeester, schepen of gemeenteraadslid en anderzijds een waarnemend burgemeester, schepen of gemeenteraadslid. (vlaamsparlement.be)
In memoriam Zijn Excellentie Monseigneur Eugeen Van Rechem, titelvoerend bisschop van Carpasia, Ve algemeen overste der Zusters van liefde van Jezus en Maria van Gent (1858-1943). (ugent.be)
Calvo wordt titelvoerend eerste schepen omdat hij geen schepenambt mag cumuleren met zijn job als fractieleider in de Kamer. (vrt.be)
heel goed
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook kei-
Ondertussen in NL zeker ook gebruikelijk. Zie bv. liedje Ik Voel Me Keigoed van Hans Teeuwen -
Ik ben een week of 2 geleden door te googelen op deze site terechtgekomen en vind hem keigoed. (alcoholhulp.be)
17 redenen waarom mensen die breien of haken keigoed bezig zijn (newsmonkey.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.