Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #341

    alzeleven
    (bw.)

    eeuwig, immer, altijd

    verwante woorden bij vanzelevens niet!

    Ik heb het alzeleven zo gekend.

    Hij woont alzeleven in hetzelfde dorp, in hetzelfde huis, en het enige dat veranderde is dat hij jaren geleden een grote schuur bouwde, dat … (portugalportal.nl 3 juni 2025)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 19:51
    2 reactie(s)

    #342

    alzeleven
    (bw.)

    eeuwen, immer, altijd

    verwante woorden bij vanzelevens niet!

    Ik heb het alzeleven zo gekend.

    Hij woont alzeleven in hetzelfde dorp, in hetzelfde huis, en het enige dat veranderde is dat hij jaren geleden een grote schuur bouwde, dat … (portugalportal.nl 3 juni 2025)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 19:51
    2 reactie(s)

    #343

    baai
    (de ~ (m.), -en)

    gebreide trui, pull
    uitspraak: boy, boaj, boej, boi, boj

    Van Dale: baai
    (1619) <Frans baie, Oud Frans bai, van Latijn badius (bruin – paard- met zwarte stippen)
    (stofnaam) dik en grof wollen weefsel, op molton lijkend flanel, waarvan onderkleren, vrouwenrokken, hemden worden gemaakt

    zie ook liefbaai; verzamellemma kledij

    ook in sommige Limburgse regio’s en in de Noorderkempen

    Trek zo nie an m’n boy!

    Met dat koud weer kan je wel een boy gebruiken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 19:09
    22 reactie(s)

    #344

    pull
    (de ~ (m.), ~s)

    trui, pullover, baai

    vnw: in België vaak voor: trui, pullover

    anw: pull : ((vooral) in België)

    In Nederland is pullover, uitspraak plover, meer gebruikelijk.

    niet te verwarren met pul

    zie ook verzamellemma kledij

    Pullover

    Ik heb het koud, ik ga een pull aan doen.

    “Sinds kort duiken er in prime time nieuwsankers met pullen op. Het begon met ene Riadh Bahri die op basketschoenen en met col roulé in de broek begon te presenteren. Maar nu begint ook de gêne bij Xavier Taveirne en Wim De Vilder te verdwijnen.” Volgens de kijker komt het dragen van een pull erg onprofessioneel en respectloos over. (vrt.be)

    Op het moment van haar verdwijning droeg ze een pull met twee handjes op de voorkant, een korte broek met zwartwit dammotief en zwarte … (demorgen.be)
    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 19:08
    2 reactie(s)

    #345

    boi
    (de ~ (m.), ~en)

    zie baai

    ook in de Noorderkempen, tegen de grens met NL

    Hij heeft weer een nieuwe boi aan.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 19:08
    1 reactie(s)

    #346

    boi
    (de ~ (m.), ~en)

    Zie baai

    ook in de Noorderkempen, tegen de grens met NL

    Hij heeft weer een nieuwe boi aan.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 19:08
    1 reactie(s)

    #347

    rekker, het aan zijne ~ hebben
    (uitdr.)

    er voor opdraaien, de pineut zijn, betrapt worden

    zie ook zitten, het ~ hebben,
    snare, het aan zijn ~ hebben,
    slikker, het aan zijne ~ hebben,
    fles, het aan zijn ~ hebben
    tutter, het aan zijnen ~ hebben

    Het was niet plezierig maar iemand moest het doen. Ik had het toch wel aan mijne rekker zeker!

    Ik reed aan 160 die heuvel af en toen kwam daar ineens een zwaantje aan en had ik het aan mijne rekker.

    Beist een nachtcontrole van de flieken atie twel an ze rekker hé! (Tijdens een nachtcontrole van de politie was hij er gloeiend bij.)

    Mag ik een jaar vroeger op pensioen? En heb ik een pensioenmalus aan mijn rekker? Onze pensioenexperte beantwoordt lawine aan HLN-lezersvragen na zomerakkoord (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 18:57
    2 reactie(s)

    #348

    dijstendag
    (den ~ (m.), -en)

    dinsdag

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: dinsdag
    DINGSDAG, DIJSSENDAG, DISENDAG enz. —, znw. m. Middelnederlands dinxdach, dinsendach, disendach enz.,

    Prov. Antwerpen: destag
    Brugs: diessendag
    Hageland: dijstag
    Maasland; daesdig/deensdig
    West-Vlaanderen: disendag

    Ik had dijstendag vijfendertig mattentaarten besteld, en woensdag lagen ze al klaar!

    Regio Groene Gordel
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 18:22
    4 reactie(s)

    #349

    foetelen

    valsspelen

    Ze heeft gefoeteld bij het kaarten, de aas was verstopt.
    synoniemen: trichen (Brussel)

    Provincie Limburg
    Bewerking door remcola op 21 Jul 2025 18:21
    2 reactie(s)

    #350

    marcel
    (zn. m.; ~len)

    mouwloos wit onderhemd dat tegenwoordig als shirt gedragen wordt

    opm: oorspronkelijk zo goed als uitsluited diminutief gebruikt (marcelleke)

    Guetta – in strakke witte marcel – is een van de artiesten die duidelijk geniet van een meer rechtstreeks contact met de ‘people of Tomorrow. (vrt.be)

    Altijd zijn ze voorzien van een witte marcel, klassieke muziek vraagt echter voor meer stijl en klasse, vandaar de zwarte marcels.(dieverdammtespielerei.be)

    Daarom draag ik het liefst van al een witte marcel en een witte katoenen slip. (demorgen.be)

    Wie had ooit gedacht dat we zó fan zouden zijn van een zanger die een short met een marcel combineert? (humo.be)

    Uit dit filmpje kunnen we meerdere lessen trekken. Een man met een marcel en een minishort kan tegen alle verwachtingen in gevaarlijk zijn (vroom.be)

    Die Verdammte Spielerei, bekend om zijn ‘witte marcels’-uitrusting ruilt deze voor ‘zwarte marcels’ in ‘Pakske Klassiek’ (uitinvlaanderen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 13:05
    0 reactie(s)

    #351

    kledij
    (verzamellemma)

    De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.

    kledij:
    aanschieter
    aanstekers
    baai
    bain de soleil
    badkostuum
    blokken
    boi
    botten
    bottinen
    bovenlijfke
    bretellen
    broeksriem
    centuur
    combiné
    cravat
    debardeur
    duffelcoat
    foelaar
    frak
    frennen
    frulleke
    fuck-me-botjes
    gaine
    gilet
    golf
    gordel
    hemd
    hoge col
    kap
    kaptrui
    kaspoesjeir
    kepie
    klak
    kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
    kloef
    kloon
    knop
    kostuum
    kousen
    kousenbroek
    kravat
    k-way
    lits
    maillot
    manchetknop
    mantel
    marcelleke
    marcel
    molière
    nestels
    neuke
    nylons
    onderhemd
    onderlijfke
    onderpull
    onderzip
    overal
    palto
    pantoffels
    peignoir
    pelse frak
    pitteleir
    plastron
    pots
    pression
    pull
    regenscherm
    rijkoord
    sacoche
    salopette
    short
    sjerp
    skibot
    sleffers
    sletsen
    sloefen
    sous-pull
    swieter
    tailleur
    tallon
    tenue
    tiret
    vellen frak
    vest
    veston
    voorschoot
    vriezebroek
    zip
    zot

    werkwoorden:
    aanduffelen
    aanspelen, aanstoten, aantakelen, aantoortelen
    afbiezen, afboorden
    fronsen
    opplooien, plooien
    sletsen
    tailleren

    varia:
    afgeborsteld
    avondkledij
    buil
    col
    coupe regentes
    droogkast
    droogkuis
    gele hesjes
    hiel
    kapstok
    lap
    mottenbol
    neep
    okselvijver
    pince
    smink
    solden
    spullenhulp
    tent
    wasmachien

    uitdrukkingen:
    aangesanderd zijn
    aangetakeld van de kapel
    aanhebben, iets ~ van iemand
    aap met ne pyjama
    broek, aan zijn ~ houden
    broek, de ~ dragen
    ene frak en twee schoenen
    frak, amaai mijne ~
    Jean met de klak
    kiekens, de ~ zitten door den draad
    klak, amai mijn ~
    klak, er met de ~ naar gooien
    kleedje, in een nieuw ~ steken
    klonen, de ~ van iets aanhebben
    kroon, de ~ ontbloten
    met de klak rondgaan
    nestel, zijnen ~ afdraaien
    sloef, op zijn ~en afkomen
    uit een doosje komen
    voorschoot, een ~ groot

    > andere betekenis van kledij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 13:04
    2 reactie(s)

    #352

    marcelleke
    (sneuveltekst)

    mouwloos, aan de hals uitgesneden, aansluitend hemd dat wordt gedragen als onderhemd of als T-shirt

    Traps training
    Klassiek marcelleke 

    Andere spelling: marcelleken, marselleke

    Voorbeelden:

    Herkomst:
    < Frans: le marcel. 
    De naam is ontstaan in de 19de eeuw wanneer de “Etablissements Marcel” in Frankrijk het kledingstuk in serie fabriceerden.

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal.
    Nederland: singlet, onderhemd

    zie ook marcel

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 13:03
    5 reactie(s)

    #353

    marcelleke
    (het ~, ~s )

    mouwloos, aan de hals uitgesneden, aansluitend hemd dat wordt gedragen als onderlijfke of als T-shirt

    < Frans: le marcel.

    De naam is ontstaan in de 19de eeuw wanneer de “Etablissements Marcel” het kledingstuk in serie fabriceerden.

    Bron: Wikipedia Frans: débardeur

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal.
    Nederland: singlet

    zie synoniemen bij onderlijfke

    zie ook verzamellemma kledij

    Traps training
    Klassiek marcelleke

    zie ook marcel

    Onder mijne pull heb ik altijd een marcelleke aan.

    ‘Wie loopt bij deze hitte dan niet in een marcelleke’ (demorgen.be – H.Camps)

    In “marcelleke” of bikini op zeedijk Knokke-Heist? U riskeert een boete van 250 euro (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 13:03
    13 reactie(s)

    #354

    marcel
    (zn. m.; ~len)

    mouwloos wit onderhemd dat tegenwoordig als shirt gedragen wordt

    opm: was oorspronkelijk zo goed als uitsluited diminutief gebruikt (marcelleke)

    Guetta – in strakke witte marcel – is een van de artiesten die duidelijk geniet van een meer rechtstreeks contact met de ‘people of Tomorrow. (vrt.be)

    Altijd zijn ze voorzien van een witte marcel, klassieke muziek vraagt echter voor meer stijl en klasse, vandaar de zwarte marcels.(dieverdammtespielerei.be)

    Daarom draag ik het liefst van al een witte marcel en een witte katoenen slip. (demorgen.be)

    Wie had ooit gedacht dat we zó fan zouden zijn van een zanger die een short met een marcel combineert? (humo.be)

    Uit dit filmpje kunnen we meerdere lessen trekken. Een man met een marcel en een minishort kan tegen alle verwachtingen in gevaarlijk zijn (vroom.be)

    Die Verdammte Spielerei, bekend om zijn ‘witte marcels’-uitrusting ruilt deze voor ‘zwarte marcels’ in ‘Pakske Klassiek’ (uitinvlaanderen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 13:02
    0 reactie(s)

    #355

    drasj national
    (uitdr.)

    regen over heel het land, en speciaal op de nationale feestdag op 21 juli

    zie ook drache; het weer

    ook: drache nationale

    Volgens Frank de Boosere krijgen we op 21 juli ek. een drasj national. 21 graden maar regen over het hele land.

    Dinsdag 21 juli 2015. ACA Denderstreek vzw stelt voor: Geen Drasj National voor ons maar. Dwars door de Zwalmstreek Rit van 110 km (oldtimerweb.be)

    Den ‘drasj national’ is nen dag mis :-) Morgen, 21 juli, droog en lekker fietsweer voor de 12de etappe van Corsa Campagnolo ! (facebook)

    De Nationale Feestdag staat bekend om zijn hevige buien, in de volksmond beter bekend als ‘drasj national’.(gva.be)

    Hoe typisch is een “drache nationale” op 21 juli? (vrt.be)

    Koninklijke familie wordt getrakteerd op ‘drache nationale’ en Mathilde is zichtbaar trots: volg de festiviteiten rond de Nationale Feestdag live mee (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 12:40
    0 reactie(s)

    #356

    verdeelcentrum
    (zn. o.; ~s of ~centra)

    SN-NL: distributiecentrum

    zie ook verdelen

    Het verdeelcentrum aan de Havenlaan in Tessenderlo is 30.000 vierkante meter groot, en moet op termijn enkele honderden jobs opleveren. (vrt.be)

    Landbouwers aangesloten bij het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) voeren vanochtend actie aan het verdeelcentrum van distributeur Aldi in Erpe-Mere.(demorgen.be)

    Geen vele transportkilometers naar verschillende handelaars, magazijnen en verdeelcentrums. We plukken onze producten klaar om van te snoepen, vol van smaak … (hoevemahieu.be)

    ‘In verschillende postcentra zijn onze folders binnengebracht. Ik hoop dat de andere verdeelcentra hun werk wel goed gedaan hebben’, zegt Hoeben. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 11:34
    0 reactie(s)

    #357

    verdelen
    (ww. verdeelde, heeft verdeeld)

    verspreiden, rondbrengen, distribueren

    vnw: in België ook: distribueren

    is standaardtaal in België

    Van Dale 2018 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    zie ook verdeler; verdeelhuis; verdeelcentrum

    Wij verdelen dit speciale type in de Benelux.

    Cleanelectric is een bedrijf dat nieuwe elektrische toestellen verdeelt en de oude opruimt. (standaardtaal in België) (taaladvies.net)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 11:30
    1 reactie(s)

    #358

    verdapperen
    (ww., verdapperde, verdapperd)

    versnellen in het lopen, rijden, stappen

    vnw:
    •verhevigen, versterken, sterker worden, meer kracht ontwikkelen
    •harder lopen, versnellen

    wnt: bedr. en onz. zw. ww. Van ver- met dapper. Niet in Middelnederlands Woordenboek. Uitsluitend aangetroffen in Vlaams-België.
    - Verhevigen, versterken; feller, heviger, sterker worden.
    “— Deez meedoogentheit, Zoo vérre van ’t opregt meedoogen afgespreit, Verdappert myn verdriet, doet de ongenucht vermeeren.” De Potter, Getrouwen Herder (1678).
    - Versnellen, verhaasten; sneller worden.
    ¨
    Typisch Vlaams: nieuwe energie opdoen (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 2

    VRT taal: verdapperen: Belgisch-Nederlandse sporttaal. Soms ook in een andere context.
    versnellen, zijn tweede adem vinden, er weer tegenaan kunnen gaan, sterker / feller / groter / duurder worden
    Voorbeelden:
    ?? Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg verdapperde.
    Het peloton kon nog nauwelijks reageren, toen de Belg versnelde.
    ?? Het aandeel verdapperde met 13 % in twee weken.
    Het aandeel werd in twee weken 13 % duurder.

    Toen hij hem achterna zat, begon hij te verdapperen en kon hij hem inhalen.

    Overigens, bepaalde termen die jullie als typisch Vlaams beschouwen zijn in Vlaamse oren eigenlijk louter typisch Wuyts (“verdapperen” bijvoorbeeld: niemand anders hier te lande gebruikt ooit dat werkwoord!) (fiets.nl)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 11:28
    2 reactie(s)

    #359

    verdachte
    (zn. m., ~n)

    Volgens het Belgisch Wetboek van strafvordering is een verdachte slechts verdachte tijdens het vooronderzoek. Het is een term die gebruikt wordt om de persoon aan te duiden tegen wie, tijdens een vooronderzoek, aanwijzingen van schuld rijzen.
    De verdachte kan een onbekende zijn.
    Een verdachte kan vrijgesproken worden, of als veroordeelde dader, mededader of medeplichtige de rechtbank verlaten.

    vnw: (bnl.) persoon tegen wie een vooronderzoek is ingesteld

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, juridisch:
    iemand die het voorwerp is van een vooronderzoek maar tegen wie nog geen strafvordering is ingesteld

    vergelijk beklaagde, beschuldigde, betichte

    De onderzoeksrechter ondervroeg de verdachte over zijn doen en laten op het tijdstip van de moord.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 11:28
    0 reactie(s)

    #360

    verbruikssalon
    (zn. o.; ~s)

    verbruikszaal; ruimte om iets te consumeren

    ook verbruiksalon (zie voorbeelden)

    vnw: verbruik(s)salon (het, -s), verbruikszaal (de, -zalen): koffiekamer, restauratiezaal, lunchroom

    Het dateert van 1886 en opende zijn deuren als kleinhandelswinkel en verbruikssalon van Italiaanse voedingsspecialiteiten. (standaard.be)

    Oude en nieuwe Gentenaars vinden elkaar echter nog steeds in de Mokabon, koffiewinkel met verbruiksalon. (demorgen.be)

    Het Torhoutse stadsbestuur had een aanvraag uit het Nederlandse Enschede ontvangen om in de binnenstad een verbruikssalon voor softdrugs te openen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jul 2025 08:34
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.