Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
paleis van justitie
(vroeger was het trouwens in Antwerpen ook ‘paleis van zjustitie’)
Van Dale 2016 online: BE
Het nieuwe justitiepaleis van Antwerpen wordt al zwanzend ‘de fritzakken’ genoemd.
paleis van justitie
(vroeger was het trouwens in Antwerpen ook ‘paleis van zjustitie’)
Van Dale 2016 online: BE
Het nieuwe justitiepaleis van Antwerpen wordt al zwanzend ‘de fritzakken’ genoemd.
terwijl, binnen (m.b.t. tijd), ondertussen
> binst dat
ook in Oost-Vlaanderen
zie ook: terbinsten, swengst
“De engeltjes komen wel en brengen lekkerdingen, maar ge kunt ze niet zien – ze komen binst we slapen!” – uit ‘Het Kerstekind’, Stijn Streuvels
“Aen ‘t haerdvuer lag een handvol rys, Gezameld binst den dag " – uit ’De Hut in ’t Woud’, Karel Lodewijk Ledeganck, (geschreven ca. 1827-1847)
Alli, ik ga de pc afsluiten. Eten maken en binst m’n dochter wat bezighouden! (www.baby.be)
joint
zie ook toep, een ~ ketten
Past op, de polies komt af, smijt dien toep weg!
perforator
analoog met nietjesmachien
Met dat mijn gaatjesmachien kapot is kan ik mijn papieren niet meer in mijn ringmap steken.
erg kwaad zijn, het hysterisch zijn nabij
zie ook horendol, ergens ~ van worden, hoorndul
ook in de Antw.Kempen
‘Wie honger lijdt, schreeuwt om iemand oorendul te maken’ Teyrlinck, Land van Belofte.
bewegen
ook figuurlijk
uitspraak in Antwerpen: klik hier
< Frans bouger
Op het spitsuur op den tram is er geen bougeren aan. Als ge wilt afstappen, moet ge u op tijd naar de deur wriemelen.
Hij moet mij nog 20 euro, maar hij bougeert niet.
Wordt gezegd als een vijs niet meer pakt, meestal omdat de draad versleten of beschadigd is.
Ik krijg die vijzen niet meer uit dat scharnier want ze draaien dul, dan zal ik ze maar loswringen met een koevoet.
kwaad, boos
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2018: dul
< 1599, verkort uit duil
3. niet algemeen boos
Je moet je niet dul maken, er is niets gebeurd.
> andere betekenis van dul
Brak is het Antwerps/Kempisch (jeugd) woord voor de staat na de dronkenschap, ook wel de kater genoemd. Kan ook staan voor zware vermoeidheid.
“Kzen echt zo brak, kheb al twee keer moete spauwen.”
“Heel den dag gewerkt, kzen brak !”
“Bert, ge hed echt den brakste kop van vlaanderen”
> andere betekenis van brak
1. heel zout: ‘zo zout als brak’ (in deze uitdrukking ook gebruikt in Antwerpen stad)
2. zuur, uitdr.: brak, zo zuur als ~.
3. goor
4. zoet: zie zo zoet als brak
1. Dat water van de patatten is precies brak. Hoeveel zout hebt ge erin gedaan?
2. Kapt (kappen) die pap maar weg, die is brak.
3. Dat afwaswater is brak, laat maar proper water lopen voor de potten af te wassen.
De aquarium van dien ouwe veva moet dringend ververst worden. Het water is brak geworden. Ge ziet de vissen amper zwemmen.
> andere betekenis van brak
1. de staat na de dronkenschap, een kater = SN
2. zware vermoeidheid, oep zijn
3. lelijk
1. “Kzen echt zo brak, kheb al twee keer moete spauwen.”
2. “Heel den dag gewerkt, kzen brak !”
3. “Bert, ge hed echt den brakste kop van vlaanderen”
> andere betekenis van brak
kwajongen, straatbengel
brakkevolk, braker(m.)-braak (v.)
(woord is verouderd in genoemde regio)
in Lier wordt dit nog gebruikt: ook brakkejoeng
(vroeger zong men) De school is uit, de school is uit, de brakken komen truit!
> andere betekenis van brak
bitter
Rauw witlof lust ik niet. Té brak van smaak.
> andere betekenis van brak
postzegel
ook tember
< Fr. timbre(-poste)
Nen temper op nen brief plakken.
> andere betekenis van temper
een papje op basis van water of melk met maïszetmeel of aardappelbloem, wordt gebruikt om een saus te binden.
Het papje wordt gemaakt in koude vloeistof en al roerend in de hete te binden vloeistof gegoten.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: temper
3. Dun beslag van verschillende dooreengemengde ingrediënten voor pannekoeken, wafels enz.; ook een mengsel van meel met water enz. om saus en derg. te binden. In Vlaanderen, Brabant en Zeeland.
“Haest u, maekt den temper gereed: ik wil wafels eten van dezen avond. En klutst er een ey of twee in, ’t mag er nu af” Duvillers (1851).
“Wij zullen wafels bakken, De gist is goed, de temper is aan ’t gaan” Uit een volksliedje, bij Schuermans (1865-1870).
A.A. Weijnen: temper, timper beslag = eng. temper ‘geschikt mengsel’. Afleiding van temperen ‘regelen’ « latijn temperare ‘mengen, zich inhouden’. Uit deze betekenissen zijn ook ontstaan die van: temperatuur en, via de antieke vochtenleer, temperament: de vochten zouden namelijk in een bepaalde verhouding werken.
Van Dale 2018: temper
1847, van temperen in de betekenis ‘in de juiste verhouding mengen’
stofnaam; niet algemeen dun beslag voor wafels, pannenkoeken enz.
De saus is nogal dun. Maak eens een temper om ze te dikken!
> andere betekenis van temper
een papje op basis van water of melk met maïszetmeel of aardappelbloem, wordt gebruikt om een saus te binden.
Het papje wordt gemaakt in koude vloeistof en al roerend in de hete te binden vloeistof gegoten.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: temper
3. Dun beslag van verschillende dooreengemengde ingrediënten voor pannekoeken, wafels enz.; ook een mengsel van meel met water enz. om saus en derg. te binden. In Vlaanderen, Brabant en Zeeland.
“Haest u, maekt den temper gereed: ik wil wafels eten van dezen avond. En klutst er een ey of twee in, ’t mag er nu af” Duvillers (1851).
“Wij zullen wafels bakken, De gist is goed, de temper is aan ’t gaan” Uit een volksliedje, bij Schuermans (1865-1870).
A.A. Weijnen: temper, timper beslag = eng. temper ‘geschikt mengsel’. Afleiding van temperen ‘regelen’ « latijn temperare ‘mengen, zich inhouden’. Uit deze betekenissen zijn ook ontstaan die van: temperatuur en, via de antieke vochtenleer, temperament: de vochten zouden namelijk in een bepaalde verhouding werken.
Van Dale 2018: temper
1847, van temperen in de betekenis ‘in de juiste verhouding mengen’
stofnaam; niet algemeen dun beslag voor wafels, pannenkoeken enz.
De saus is nogal dun. Maak eens een temper om ze te dikken!
een papje op basis van water of melk met maïszetmeel of aardappelbloem, wordt gebruikt om een saus te binden.
Het papje wordt gemaakt in koude vloeistof en al roerend in de hete te binden vloeistof gegoten.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: temper
3. Dun beslag van verschillende dooreengemengde ingrediënten voor pannekoeken, wafels enz.; ook een mengsel van meel met water enz. om saus en derg. te binden. In Vlaanderen, Brabant en Zeeland.
“Haest u, maekt den temper gereed: ik wil wafels eten van dezen avond. En klutst er een ey of twee in, ’t mag er nu af” Duvillers (1851).
“Wij zullen wafels bakken, De gist is goed, de temper is aan ’t gaan” Uit een volksliedje, bij Schuermans (1865-1870).
A.A. Weijnen: temper, timper beslag = eng. temper ‘geschikt mengsel’. Afleiding van temperen ‘regelen’ « lat. temperare ‘mengen, zich inhouden’. Uit deze betekenissen zijn ook ontstaan die van: temperatuur en, via de antieke vochtenleer, temperament: de vochten zouden namelijk in een bepaalde verhouding werken.
Van Dale 2018: temper
1847, van temperen in de betekenis ‘in de juiste verhouding mengen’
stofnaam; niet algemeen dun beslag voor wafels, pannenkoeken enz.
De saus is nogal dun. Maak eens een temper om ze te dikken!
zien naar iets wat men graag ziet
Woordenboek der Nederlandsche Taal: ‘zijn oogen verklaren’, zijn oogen verlustigen, zich verlustigen in —, genieten van het zien van iets of iemand, bepaald degene van wie men houdt. De verbinding zal ontstaan zijn uit een betekenis ‘de oogen doen glanzen, schitteren (van plezier, genoegen e.d.). In de algemene taal verouderd of in ieder geval in de 20ste eeuw weinig gebruikt, maar gewestelijk nog zeer verbreid (Gron., W.-Vl., Z.O.-Vl., Antw., Deventer).
Ze geven vanavond op tv een show met de danseressen van de Moulin Rouge. De mannen zullen hun oogskes kunnen verkleiren!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
