Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
ooglid
Van Dale 2018 niet algemeen
dialectwoordenboek: oogscheel , oogscheel , ooglid, zooveel als oogdeksel. Zie Scheel.
Bron: Panken, P.N. (1850) Kempensch taaleigen, Idioticon I, A-Z, Idioticon II, H-Z, red. Johan Biemans, 2010, Bergeijk
Woordenboek der Nederlandsche Taal onder “scheel” 2. Ooglid, lid (t.w. van het oog). Nog in zuidelijke dialecten.
“Ook voor de oogziekte trichiasis (het groeien van wimpers aan de binnenkant van het oogscheel) hadden ze al een oplossing.” (HLN 01/09/18)
er goed uitzien – vooral het hoofd
Ik ben weer kopziend zei mijn man toen hij van de kapper kwam.
neologisme: een kleine opening in de afrastering waardoor de egel van de ene hof naar de andere kan
slechts 5 goegels in .NL meestal m.b.t. .BE
In de deelnemende gemeenten krijgt iedereen die een egelwegel maakt een egelwegelbordje.(gemeentevoordetoekomst.be)
Pimp je tuin egelvriendelijk op: maak met de kids bordjes met ‘egelwegel’ (rlm.be)
Dan helpt een egelteam jullie op weg en krijgen jullie het bordje egelwegel om boven de doorgang te hangen. (koksijde.be)
hoge babystoel, eventueel met een pispot ingewerkt
zie ook kakkestoel
Van Dale online: informeel, postoel
Het kindje zit bij aan tafel, in zijne kakstoel.
StomaVlaanderen met steun van Kom op tegen Kanker in samenwerking met Horeca Vlaanderen, Unizo, Comeos en NSZ bieden u een toiletpas aan die een hulp mag zijn bij lekkage of andere dringende problemen. Op vertoon van de toiletpas wordt u zeer discreet toegang verleend tot de sanitaire installaties. (stoma-actief.be)
google2018: .BE (>2.640) ; .NL (>399)
Patiënten met een chronische darmaandoening krijgen nog te vaak het deksel op de neus wanneer ze in winkels of horecazaken toelating vragen om naar het toilet te gaan. Nochtans bestaat er al zo’n 30 jaar een ‘toiletpas’ die dat allemaal makkelijker zou moeten maken. (vrt.be)
‘Mag ik u beleefd vragen, om dringende medische redenen ten gevolge van een niet besmettelijke aandoening, uw toilet te mogen gebruiken? Dank u.’ Dat staat er te lezen op de toiletpas die StomaVlaanderen met de steun van UNIZO, Horeca Vlaanderen, Comeos en het NSZ lanceerde. (unizo.be)
De toiletpas geeft stomadragers een gevoel van veiligheid, wat hen toelaat om actief deel te nemen aan de samenleving. Hij wordt uitgereikt op basis van een aanvraagformulier dat de huisarts invult. (fnbv.be)
uitspraakvariant van paardenoog, spiegelei
Een omelet of een peersoog, wa zal ’t zijn ?
comité, commissie, raad, vereniging (verouderd)
vnw: (het, -en) comité, bestuur
gwnt: o. (-en), (Zuidn.) comité
Omstreeks 11 november 1934 werd in Nossegem het Comiteit ‘Gedenkteken’ opgericht, onder het voorzitterschap van gemeenteraadslid Edmond de Pauw. (onroerenderfgoed.be)
Het is voor het Comiteit een aanmoedigend verschijnsel te bestatigen dat zijn werking van jaar tot jaar meer gewaardeerd en begrepen wordt. (historischekranten.be)
De andere leden van ’t comiteit te Bornem hadden geen van al tijd om er een conferentie bij te wonen over verzorging van de tuberculosen! (wo1bornem.be)
In Kortrijk, de geboorteplaats van de pianist, werd reeds in 1907 via de comiteit André Devaere werk gemaakt van het ondersteunen van de jonge virtuoos. (muzikaalerfgoed.be)
ovale rotonde, ovaal rondpunt
ook: ovalen rondpunt, ovalen punt, ovaalpunt
Wikipedia: In België wordt het otonde of ovonde genoemd; in Nederland spreekt men van ovatonde, ovotonde of een ovonde.
zie ook verzamellemma wegcode
Het zand van de afgegraven grondophoping wordt afgevoerd via de ovonde aan de Ring naar het Albertkanaal. (heraanleg Nete, Herentals)
Onze gemeente heeft maar 1 ovonde waarop 7 wegen zijn aangesloten. Ze ligt op een grote 100m voor de spoorovergang. Ge kunt u wel inbeelden zeker hoe de verkeerssituatie op de ovonde is tijdens het spitsuur?
jongen
Joewen, seg, stopt daar es mee!
Die joewens van de Chiro komen wafels verkopen om hun kamp te kunnen betalen.
De buurvrouw is bevallen van een joewen.
morsen, sturten, kwanselen, smossen, smodderen
He! Pas op! Je zwanselt koffie op je vestje!
“Hij swanselt het bier uit het glas” De Bo (1873).
J, afkorting van joint
zie ook: jee smoren, shit smoren, indianen
Hebt gij ne jee bij?
neuken, vrijen
vnw: (vulgair) vrijen, neuken, geslachtsgemeenschap hebben
uitspraak: de /oe/wordt kort uitgesproken
Officieel vermeldt de Van Dale hier de betekenis van kakken, en vermeldt de Vlaamse betekenis als bijkomstig, en grof. Ik denk niet dat de gemiddelde Vlaming poept op het toilet, een Nederlander doet dat wel. Een Vlaming poept graag met z’n twee, een Nederlander vindt dat maar een vieze gedachte.
< Het woord gaat terug op poppen ‘met poppen spelen’, als afleiding van pop. Daaruit ontwikkelden zich de betekenissen ‘koesteren, strelen’ en ‘het minnespel spelen, vrijen, neuken’. (Etymologisch Woordenboek Nederlands)
Van Dale 2016 online: BE
DS2015 geen standaardtaal
zie ook poepvet, Chinees poepen, weekendpoeper, poeper, bospoeper, torenpoeper
Maasland: poppen
Evelien liet in een geile bui aan Flor weten dat ze goesting had om met hem te poepen.
- Van poepen wordt ge doof.
- Wat zegt ge?
VIDEO. Wat doen Erasmusstudenten? Poepen in het buitenland – De Standaard
opgelet, attentie
Van Dale 2016 online: BE
opm: de aandacht als zn. is SN
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1; ‘Aandacht’ wordt hier beschouwd als een purisme voor ‘attentie!’.
ook verdubbeling: aandacht, aandacht
libelle.be: Aandacht aandacht, jij wordt op de Libelle Winterfair verwacht!
standaard.be: Aandacht, aandacht voor de kilometerheffing.
newsmonkey.be: Aandacht, aandacht coffeelovers: vanaf nu kan je koffie in kratjes kopen.
hln.be: Aandacht aub! Twee op vijf vrouwen geeft toe iemand anders te hebben gekust bij het uitgaan.
happymama.be : Een man die zich onder zijn oksels scheert, vind ik proper en te doen, maar gladgeschoren benen vind ik wel wat janetachtig.
blogspot.be: “Dancing Queen” was het nummer dat speelde toen ik vanmorgen de radio opzette. Ik begon terug janetachtig te shaken met mijn lekkere kont.
1) fig.: alg. iets laten springen, exploderen, ontvlammen
2) de koers laten openbarsten, exploderen
1) Van Dale 2016 online: BE
vergelijk: letterlijke betekenis dynamiteren
2) nieuwsblad.be: De onbekende Rus dynamiteerde het peloton, al bood Gianni Meersman het langst weerstand.
2) hln.be: Tom Boonen, die voor het eerst in zijn Roubaix-carrière lek reed (twee keer zelfs), dynamiteerde de helletocht al heel vroeg.
1) demorgen.be: Volgens FN-stichter Jean-Marie Le Pen is het niet hij, maar zijn dochter en huidig partijvoorzitter Marine Le Pen die bezig is “haar eigen partij te dynamiteren”.
1) hbvl.be: Als deze onderhandelingen spaak lopen, zal het dus een Vlaamse partij zijn die de boel dynamiteert.
gemotoriseerd voertuig waarmee men kan reizen en in kan verblijven
NL: camper
zie ook mobilhome
Welkom op Campersite.be U vindt hier alle informatie over zwerven met de motorhome, motorhomeparkings, en reisverhalen of weekendtrips. (reclame)
een periode van twee weken
Larousse “quinzaine, nom féminin:
période de deux semaines consacrée à une activité: La quinzaine du blanc; Salaire de deux semaines.”
Een periode van twee weken of het salaris dat voor die periode betaald wordt, op de quinzième (vijftiende dag) kreeg men dus zijn pree. Dit woord werd waarschijnlijk overgenomen door Vlaamse werklie die seizoensarbeid deden in Wallonië of Frankrijk. Het werd vervlaamst tot kezeem, kezem, quinziem, kazeem, keziejem en waarschijnlijk nog heel wat meer varianten.
Van Dale vermeldt “kazeem” of “kazem”:
1) verouderd wekelijkse of veertiendaagse betaaldag van werknemers
vormvariant kazem
2) uitbetaald loon
Dus ook in Nederland was deze Franse (zij het vervormde) term ooit gangbaar.
Een quinzaine is een veertiendaagse verhandelingsperiode op de Brusselse doorlopende markt die reeds enige tijd werd afgeschaft waardoor nu alles contant wordt afgerekend. (encyclo.nl)
afkorting van Eerste Hulp Bij Ongevallen
SN-NL: Eerste Hulp bij Ongelukken
Eerstehulpverlening door leken, bij slachtoffers met ademhalingsstoornissen, stoornissen van het bewustzijn en bij shock. Daarnaast kunnen ze wonden, warmte- en koudeletsels, vergiftigingen en elektriciteitsletsels bij slachtoffers behandelen in afwachting van professionele hulpverleners of het slachtoffer doorverwijzen naar de huisdokter of naar de spoed.
Op ieder grootschalig evenement staat er een EHBO-stand van het Rode Kruis.
Voor een cursus EHBO kunt ge u inschrijven bij het Rode Kruis.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
