Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
kont, achterwerk, zitvlak
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
gejaagd, onrustig, zenuwachtig
Amai, je bent zo schiessig, te veel straffe koffie gedronken of zo? Of moet je dringend nog ergens zijn?
achterwerk, kont, zitvlak
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
orgelspeler, organist
znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7
De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)
Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)
Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)
1. nietsnut, losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
2. kwibus, gek persoon, kwiet, kwiebel, kwieten
soms ook bistenkwiebel
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930
1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.
2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!
wond, kwetsuur, verwonding, blessure
zie ook kwetsing
In België is wonde de gebruikelijkste vorm. In Nederland is wond dat, behalve in vaste verbindingen als zout in de wond(e) strooien en een pleister op de wond(e). (vrt)
in prov. Antw. is wond couranter dan wonde
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, algemeen behalve in enige vaste verbindingen
DS2015 standaardtaal
Een gapende wonde aan het hoofd.
weg, verdwenen, foetsie, ook ‘ribbedie’
ribbedebie zijn:
- mensen: zich snel uit de voeten maken of gewoon aankondigen dat men weg gaat
- voorwerpen: ze zijn dan spoorloos verdwenen of men vindt ze niet in eerste instantie
< mogelijk uit Bargoens ‘rip’ + “de bie = (de) weg”): zie bie, de ~ jallen. Rip betekende vroeger weg, vertrokken, verdwenen, gevlucht, gestolen.
< volgens J.L. Pauwels zou het een verbastering zijn van het Frans ‘à bride abattue’: met losse teugel
zie ook piepedada, pist, de ~ in zijn
Als je begint over betalen, is hij ribbedebie.
Ben ribbedebie, salodder en tot morgen allemaal.
Mijn sleutels zijn ribbedebie. Waar heb ik die weer gelegd?
Volgende week zijn wij ribbedebie, op vakantie!
SN-NL: oliebol, een baksel gemaakt van een vloeibaar gerezen beslag dat in hete olie gebakken is
vnw: smout(e)bol: oliebol
Het is een traditioneel gefrituurd gistdeeggerecht uit de lage landen. Ook worden ze het hele jaar door op kermissen verkocht.
BE: In enkele streken wordt het gerecht “smoutebol” genoemd. Dit omdat ze vroeger in smout werden gebakken. Een smoutebol is niet gevuld, in tegenstelling tot de Hollandse oliebol.
Algemeen Nederlands Woordenboek: ((vooral) in België)
bolvormige koek van beslag die in frituurolie wordt gebakken
zie ook smoutebollenkraam
Er zit veel te veel suiker op de smoutebollen.
lui, vadsig, moe
zie ook tammen, tamzak, lammen tamme
“Een volledig verslag volgt, nu ga ik eerst de laatste tiramisu naar binnen werken en tam in de zetel hangen!” (http://juffrouwsanseveria.blogspot.be/060611)
“Ook” betekent normaal een toevoeging: “Jan is ook meegegaan.” In de Kempen, en misschien ook in andere streken, wordt (werd?) “ook” gebruikt als een soort bijwoord in speciale contexten. Dat gaat als volgt: men vertelt iets negatiefs over iemand anders en men voegt “ook” toe aan de boodschap. Dit is een soort verzachting, een soort excuus voor het feit dat men eigenlijk aan het roddelen is of iets treurigs vertelt.
Uitspraak van ook in de Kempen: “ok” met korte o.
Jakke van Tilleke heeft ook kanker. Zeggen ze.
ijstaart in de vorm van een lam met een vulling van frambozencoulis. Wanneer de kop van het lam wordt afgesneden, vloeit het bloed (grenadine, frambozencoulis e. d.)
zie ook: bloedend lam
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Eerste communicanten kiezen nog vaak voor een traditioneel vanille-ijslam gevuld met grenadine, dat door de communicant plechtig (en bloederig) geslacht kan worden. (gva)
En dan te bedenken dat er in de jaren stillekes in België ochottekes ‘teen en tander’ te doen was omtrent het bloedend nekske van de ijslammekes voor communicantjes. (blog)
ijstaart in de vorm van een lam met een vulling van frambozencoulis. Wanneer de kop van het lam wordt afgesneden, vloeit het bloed (grenadine, frambozencoulis e. d.)
zie ijslam
Het bloedend lammeke is een traditioneel dessert op communiefeesten.
In een traditionele ijslam zit een siroop van rode bessen. Als je het hoofd van het lam er dan afsnijdt, lijkt het alsof er bloed uit komt. "We merken dat vooral jongens kiezen voor een “bloedend” lam, maar het is ook mogelijk om de siroop eruit te laten", legt Leen uit. (vrt.be 20-04-2022)
1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
2. kwibus, kwiet, kwiebel, kwieten
soms ook bistenkwiebel
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930
1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.
2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!
verklaren
znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).
Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)
Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)
zie ijslam
Het bloedend lammeke is een traditioneel dessert op communiefeesten.
In een traditionele ijslam zit een siroop van rode bessen. Als je het hoofd van het lam er dan afsnijdt, lijkt het alsof er bloed uit komt. "We merken dat vooral jongens kiezen voor een “bloedend” lam, maar het is ook mogelijk om de siroop eruit te laten", legt Leen uit. (vrt.be 20-04-2022)
gele narcis, paasbloem
Met paasbloem of paaslelie wordt meestal de alom bekende narcis bedoeld, maar de benaming wordt soms ook gebruikt voor sleutelbloemen of madeliefjes. (libelle.be)
De geur- en kleurexplosie van krokus, hyacint en paaslelie zorgt voor een ideaal recept om ons uit de winterdip te trekken (vrt.be)
Terwijl elders in Gent de eerste paaslelie al bloeit, maken ze zich in Flanders Expo op voor de start van het seizoen van de watersport (standaard.be)
ijstaart in de vorm van een lam met een vulling van frambozencoulis. Wanneer de kop van het lam wordt afgesneden, vloeit het bloed (grenadine, frambozencoulis e. d.).
zie ook: bloedend lam
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Eerste communicanten kiezen nog vaak voor een traditioneel vanille-ijslam gevuld met grenadine, dat door de communicant plechtig (en bloederig) geslacht kan worden. (gva)
En dan te bedenken dat er in de jaren stillekes in België ochottekes ‘teen en tander’ te doen was omtrent het bloedend nekske van de ijslammekes voor communicantjes. (blog)
ijstaart in de vorm van een lam met een vulling van frambozencoulis. Wanneer de kop van het lam wordt afgesneden, vloeit het bloed (grenadine, frambozencoulis e. d.).
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
Eerste communicanten kiezen nog vaak voor een traditioneel vanille-ijslam gevuld met grenadine, dat door de communicant plechtig (en bloederig) geslacht kan worden. (gva)
En dan te bedenken dat er in de jaren stillekes in België ochottekes ‘teen en tander’ te doen was omtrent het bloedend nekske van de ijslammekes voor communicantjes. (blog)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
