Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #32661

    ingeval van
    (voorz.)

    in geval van

    Verplichte verzekering ingeval van brand en ontploffing.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door nthn op 11 Aug 2019 02:31
    2 reactie(s)

    #32662

    naaktfouille
    (zn. v.; ~s)

    het naakt fouilleren van een verdachte; naaktfouillering

    google2019: .BE (285) ; .NL (9 m.b.t. BE)

    zie ook fouille

    Als er dan nog verdere ernstige aanwijzingen zijn dat er drugs aanwezig zijn, kan er overgegaan worden tot een naaktfouille. (vrt.be)

    Grondwettelijk Hof vernietigt systematische naaktfouilles gedetineerden (polinfo.kluwer.be – 2014)

    Politie verdedigt naaktfouilles op festivals – De Standaard

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 21:11
    0 reactie(s)

    #32663

    fouille
    (zn. v.; ~s)

    fouillering

    google2019 “een fouille”: .BE (>897) ; .NL (>78 vele mbt BE)

    zie ook naaktfouille

    Juridisch gezien kunnen bewakingsagenten en vrijwilligers nooit een fouille verrichten zoals de wetgeving dit voorziet voor de politiediensten. (gemeentemol.be)

    Fouille aan festival niet meer tegen wet – De Standaard

    Bij een fouille werd ook de gestolen iPhone bij één van de verdachten aangetroffen, en even verderop lag de gestolen portefeuille. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 21:11
    0 reactie(s)

    #32664

    naaktfouille
    (zn. v.; ~s)

    het naakt fouilleren van een verdachte

    google2019: .BE (285) ; .NL (9 m.b.t. BE)

    zie ook fouille

    Als er dan nog verdere ernstige aanwijzingen zijn dat er drugs aanwezig zijn, kan er overgegaan worden tot een naaktfouille. (vrt.be)

    Grondwettelijk Hof vernietigt systematische naaktfouilles gedetineerden (polinfo.kluwer.be – 2014)

    Politie verdedigt naaktfouilles op festivals – De Standaard

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 21:07
    0 reactie(s)

    #32665

    naaktfouille
    (zn. v.; ~s)

    het naakt fouilleren van een verdachte

    google2019: .BE (285) ; .NL (9 m.b.t. BE)

    Als er dan nog verdere ernstige aanwijzingen zijn dat er drugs aanwezig zijn, kan er overgegaan worden tot een naaktfouille. (vrt.be)

    Grondwettelijk Hof vernietigt systematische naaktfouilles gedetineerden (polinfo.kluwer.be – 2014)

    Politie verdedigt naaktfouilles op festivals – De Standaard

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 21:06
    0 reactie(s)

    #32666

    uitzwieren
    (ww. zwierde uit; uitgezwierd)

    Woordenboek der Nederlandse Taal: (Vl., Belg.-Brab.) M. betr. t. hetgeen zwaait, beweegt als schommels e.d.: door laten zwaaien tot hij vanzelf tot stilstand komt.

    Den touter laten uitzwieren, CORN.-VERVL., Aanh. (1906).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 19:40
    0 reactie(s)

    #32667

    De Poesje
    (begrip en eigennaam)

    afkorting van “poesjenellentheater”, een Vlaams poppentheater in Antwerpen.
    Er zijn slechts enkele “Poesje”-theaters in Antwerpen, waarvan dat in de Repenstraat de poesjenellenkelder de bekendste is.

    Woordenboek der Nederlandse taal: poesje: Een slechts in Vl. België, en wel voornamelijk in Antwerpen gebezigde verkorting van Poesjenellenkelder, den naam van een zeer oud en primitief poppentheater aldaar.

    Klik op de afbeelding
    De Poesje theater in Antwerpen

    “De Poesje” (niet het) is geen handpoppen- maar een marionettentheater met stangenpoppen. (Wikipedia.be)

    De stukken van de Poesje-theaters worden enkel in het Antwerps dialect gespeeld, en hun hoofdpersonage is “De Neus” (een pop met een grote neus), en het andere benoemde personage is Jan zonder vrees, alle overige personages hebben bijnamen als Mie Vis, Jan Lawijt, Den Bronze (met rood haar) etc…

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 19:24
    1 reactie(s)

    #32668

    waaiboom
    (zn. m.; ~bomen)

    Woordenboek der Nederlandse Taal:
    1. (Vl.-België) Fruitboom die vrij in den grond staat en niet tegen een muur of langs latwerk geleid is. Het tegengestelde van: leiboom.
    2. (Plantk.) (Vl.-België) Als benaming voor versch. populiersoorten (Canadeesche Populier, Italiaansche Populier en Ratel-Populier).
    3. (W.-Vl.) Boom met een ronde kruin.
    4. (Scherts. of pejor.) Boom dien men niet nader kan of wil bepalen, of boom van mindere qualiteit. Alleen in de aangeh. dial.-wdb. aangetroffen en wsch. ontstaan onder invloed van de samenst. waaiboomenhout (zie hieronder).
    5. (Scherts.) (Gent) Lang manspersoon.

    Schilders borstelen het gezicht van de streek in de paarse gloed van augustus en het vergezicht van een open gebied met her en der een waaiboom (Natuur vanuit de hemel: de mooiste natuurgebieden van Vlaanderen in vogelvlucht – Wouter Pattyn)

    In de duinen hebben alleenstaande meidoorns vaak de vorm van een waaiboom. (www.vliz.be)

    Na een klein toneeltje met boer Jan en verschillende waaibomen en appelbomen, begrepen we goed waarom de boer zijn boomgaard beschermt met een rij hoge bomen. (.sint-barbara.be)

    Vooral omdat onze bossen voornamelijk uit knotwilgen zullen bestaan, een oeroude Vlaamse boom, ook gekend als kopbomen en waaibomen. (reboxzed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 17:27
    0 reactie(s)

    #32669

    windblaas
    (znw., de~, (m.), ~blazen)

    persoon die van alles en nog wat spuit zonder dat er iets van aan is; blaaskaak

    Woordenboek der Nederlandse Taal: Windbuil, windmaker, snoever; zoowel in toep. op vr. als op m. pers. Gewest. in Z.-Ned. en Vl.-België.

    geloofde gy nog wa die windblaas a alma vertelt?!
    Gelooft gij nog wat die windblaas u allemaal vertelt?!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 17:13
    0 reactie(s)

    #32670

    stoofvlees-friet
    (begrip)

    gerecht: stoofvlees geserveerd met frieten. Een salade of andere groenten zijn optioneel. In de stoofvleessaus kunnen eventueel al worteltjes of andere groenten verwerkt zijn.

    vgl. biefstuk-friet

    klik op de afbeelding
    Carbonnade flamande
    Stoofvlees-friet

    deredactie.be: De Vlaming heeft gekozen: dat 14.331 kijkers hebben gestemd op stoofvlees-friet als dé ultieme Vlaamse Klassieker uit alle Vlaamse gerechten die hij de voorbije vijf jaar klaarmaakte in “Dagelijkse kost”. Meus roept zondag 1 maart uit tot Nationale Stoofvlees-frietdag en vraagt de kijkers om die dag massaal dit topgerechtje klaar te maken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:08
    0 reactie(s)

    #32671

    stoofvlees-friet
    (begrip)

    gerecht: stoofvlees geserveerd met frieten. Een salade of andere groenten zijn optioneel. In de stoofvleessaus kunnen eventueel al worteltjes of andere groenten verwerkt zijn.

    vgl. biefstuk-friet

    klik op de afbeelding
    Carbonnade flamande
    Stoofvlees-friet

    deredactie.be: De Vlaming heeft gekozen: dat 14.331 kijkers hebben gestemd op stoofvlees-friet als dé ultieme ]Vlaamse Klassieker] uit alle Vlaamse gerechten die hij de voorbije vijf jaar klaarmaakte in “Dagelijkse kost”. Meus roept zondag 1 maart uit tot Nationale Stoofvlees-frietdag en vraagt de kijkers om die dag massaal dit topgerechtje klaar te maken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:08
    0 reactie(s)

    #32672

    klassieker
    (zn. m.; ~s)

    woordenboek der Nederlandse taal (wnt):
    Wsch. een oorspr. in Z.-Nederl. (Vl.) gevormd woord, mog. een ontleening van fr. classique (1910) `belangrijke wielerwedstrijd’ (ESNAULT, Dict. Hist. des argots français 169 a (1965)) met aanpassing van het suffix en toevoeging van -er (VII) of een afl. van klassiek (classiek) met -er (VII), in beide gevallen onder invloed van andere in het vl. gangbare woorden op -(iek)er. Voor zoover uit het materiaal op te maken valt, moet het woord stammen uit de zndl. wielertaal en is het, net als andere vl. wielertermen (afzien, recupereeren enz.), via de nndl. wielertaal in de alg. t. terecht gekomen.
    (…)
    Het hier behandelde woord klassieker is bovendien een jong 20ste-e. woord van vl. origine dat vermoedelijk nooit in de spelling *classieker heeft bestaan.
    1. (Sport) Belangrijke, traditioneele en met een zekere regelmaat gehouden sportwedstrijd.
    2. (Kunst) Creatief product van een kunstenaar of uitvoerend kunstenaar (resp. een groep van derg. personen) dat vanwege zijn (vermeende) kwaliteit ook in lateren tijd door een relatief groot publiek gewaardeerd wordt; succesnummer; inz.: lied dat telkens weer ten gehoore wordt gebracht, boek dat telkens weer gelezen wordt, tooneelstuk dat repertoire houdt, film die telkens weer vertoond wordt.


    Opm: Aan betekenis 2 kunnen ook bv. gerechten toegevoegd worden

    zie ook Vlaamse klassieker, Ardeense klassieker

    1. Kan Mathieu van der Poel al meespelen voor de knikkers in de voorjaarsklassiekers? (sporza.be)

    2. Jeroen Meus maakte zonet bij De Madammen op Radio 2 bekend dat liefst 14 331 kijkers hebben gestemd op stoofvlees-friet als dé ultieme Vlaamse Klassieker uit alle Vlaamse gerechten die Jeroen de voorbije vijf jaar klaarmaakte in Dagelijkse Kost. (een.be)

    2. De vier liedjes die het etiket ‘Klassieker’ krijgen (radio2.be)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:07
    0 reactie(s)

    #32673

    Vlaamse klassieker
    (begrip)

    Vlaamse liedjes die iedereen in Vlaanderen kent

    zie andere definitie van Vlaamse klassieker

    zie ook Vl. oorsprong: klassieker

    Jo Vally zingt Vlaamse klassiekers (ultratop.be)

    100 Vlaamse klassiekers met o.a. Goedemorgen, morgen van Nicole en Hugo, oemperapapero van Marva en nog vele andere, zijn samengebracht in 1 album.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:05
    0 reactie(s)

    #32674

    Vlaamse klassieker
    (begrip)

    typisch Vlaams gerecht, zoals daar zijn: stoofvlees-friet, ballekes in tomatensaus, witloof in den oven, …

    Opm: vele Vlaamse klassiekers zijn eigenlijk Belgische klassiekers

    Vlaamse klassiekers kan ook verwijzen naar de koers

    zie andere definitie van Vlaamse klassieker

    zie ook Vl. oorsprong: klassieker

    Recepten binnen het thema “vlaamse klassiekers” | Lekker van bij ons

    Twee keer per jaar konijn met pruimen, amper nog vol-au-vent, laat staan fricandeau met krieken. We koken de Vlaamse klassiekers niet meer, blijkt uit een onderzoek van de VLAM. (gva.be)

    Jeroen Meus zoekt in Dagelijkse kost Dé Vlaamse Klassieker volgens de kijkers (frontview-magazine.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:05
    0 reactie(s)

    #32675

    Ardeense klassieker
    (begrip)

    wielrennen: de Amstel Gold Race in Nederlands Limburg, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik

    vgl. Vlaamse klassieker

    zie ook Vl. oorsprong: klassieker

    zie ook Ardeens

    “Ik hard me voor de Ardeense klassiekers” (Haacht) – Het Nieuwsblad

    De Ardeense klassiekers worden zijn mikpunt en vooral Luik-Bastenaken-Luik staat omcirkeld. (nieuwsblad.be)

    Niet BMC of Lotto-Belisol is de ploeg van de Ardeense klassiekers. (hln.be)

    Nibali rijdt in principe ook de Ardeense klassiekers, maar met het WK in Innsbruck volgt het hoofddoel pas in het najaar. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:05
    0 reactie(s)

    #32676

    Vlaamse klassieker
    (begrip)

    wielrennen: een klassieker (= een belangrijke eendagskoers) die in Vlaanderen gereden wordt; veel voorjaarsklassiekers zijn Vlaamse klassiekers
    voorbeelden: Omloop Het Nieuwsblad (vroeger Omloop Het Volk), Kuurne-Brussel*Kuurne, Dwars door Vlaanderen, e3-Prijs Harelbeke, Gent-Wevelgem, Ronde van Vlaanderen, Scheldeprijs

    opm: Vlaamse klassiekers kan ook duiden op gerechten.

    zie andere definitie van Vlaamse klassieker

    zie ook Vl. oorsprong: klassieker

    vgl. Ardeense klassieker

    Remco Evenepoel: “Geen Vlaamse klassiekers voor mij” (nieuwsblad.be)

    UCI keurt nieuwe positie Vlaamse klassiekers goed: de wielerkalender van 2018 (nieuwsblad.be)

    T-Shirt ter ere van de Vlaamse klassiekers – Sport.be

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:04
    1 reactie(s)

    #32677

    klassieker
    (zn. m.; ~s)

    woordenboek der Nederlandse taal (wnt):
    Wsch. een oorspr. in Z.-Nederl. (Vl.) gevormd woord, mog. een ontleening van fr. classique (1910) `belangrijke wielerwedstrijd’ (ESNAULT, Dict. Hist. des argots français 169 a (1965)) met aanpassing van het suffix en toevoeging van -er (VII) of een afl. van klassiek (classiek) met -er (VII), in beide gevallen onder invloed van andere in het vl. gangbare woorden op -(iek)er. Voor zoover uit het materiaal op te maken valt, moet het woord stammen uit de zndl. wielertaal en is het, net als andere vl. wielertermen (afzien, recupereeren enz.), via de nndl. wielertaal in de alg. t. terecht gekomen.
    (…)
    Het hier behandelde woord klassieker is bovendien een jong 20ste-e. woord van vl. origine dat vermoedelijk nooit in de spelling *classieker heeft bestaan.
    1. (Sport) Belangrijke, traditioneele en met een zekere regelmaat gehouden sportwedstrijd.
    2. (Kunst) Creatief product van een kunstenaar of uitvoerend kunstenaar (resp. een groep van derg. personen) dat vanwege zijn (vermeende) kwaliteit ook in lateren tijd door een relatief groot publiek gewaardeerd wordt; succesnummer; inz.: lied dat telkens weer ten gehoore wordt gebracht, boek dat telkens weer gelezen wordt, tooneelstuk dat repertoire houdt, film die telkens weer vertoond wordt.


    Opm: Aan betekenis 2 kunnen ook bv. gerechten toegevoegd worden

    zie ook Vlaamse klassieker, Ardeense klassieker

    1. Kan Mathieu van der Poel al meespelen voor de knikkers in de voorjaarsklassiekers? (sporza.be)

    2. Jeroen Meus maakte zonet bij De Madammen op Radio 2 bekend dat liefst 14 331 kijkers hebben gestemd op stoofvlees-friet als dé ultieme Vlaamse Klassieker uit alle Vlaamse gerechten die Jeroen de voorbije vijf jaar klaarmaakte in Dagelijkse Kost. (een.be)

    2. De vier liedjes die het etiket ‘Klassieker’ krijgen (radio2.be)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:03
    0 reactie(s)

    #32678

    klassieker
    (zn. m.; ~s)

    woordenboek der Nederlandse taal (wnt):
    Wsch. een oorspr. in Z.-Nederl. (Vl.) gevormd woord, mog. een ontleening van fr. classique (1910) `belangrijke wielerwedstrijd’ (ESNAULT, Dict. Hist. des argots français 169 a 1965) met aanpassing van het suffix en toevoeging van -er (VII) of een afl. van klassiek (classiek) met -er (VII), in beide gevallen onder invloed van andere in het vl. gangbare woorden op -(iek)er. Voor zoover uit het materiaal op te maken valt, moet het woord stammen uit de zndl. wielertaal en is het, net als andere vl. wielertermen (afzien, recupereeren enz.), via de nndl. wielertaal in de alg. t. terecht gekomen.
    (…)
    Het hier behandelde woord klassieker is bovendien een jong 20ste-e. woord van vl. origine dat vermoedelijk nooit in de spelling *classieker heeft bestaan.
    1. (Sport) Belangrijke, traditioneele en met een zekere regelmaat gehouden sportwedstrijd.
    2. (Kunst) Creatief product van een kunstenaar of uitvoerend kunstenaar (resp. een groep van derg. personen) dat vanwege zijn (vermeende) kwaliteit ook in lateren tijd door een relatief groot publiek gewaardeerd wordt; succesnummer; inz.: lied dat telkens weer ten gehoore wordt gebracht, boek dat telkens weer gelezen wordt, tooneelstuk dat repertoire houdt, film die telkens weer vertoond wordt.


    Opm: Aan betekenis 2 kunnen ook bv. gerechten toegevoegd worden

    zie ook Vlaamse klassieker, Ardeense klassieker

    1. Kan Mathieu van der Poel al meespelen voor de knikkers in de voorjaarsklassiekers? (sporza.be)

    2. Jeroen Meus maakte zonet bij De Madammen op Radio 2 bekend dat liefst 14 331 kijkers hebben gestemd op stoofvlees-friet als dé ultieme Vlaamse Klassieker uit alle Vlaamse gerechten die Jeroen de voorbije vijf jaar klaarmaakte in Dagelijkse Kost. (een.be)

    2. De vier liedjes die het etiket ‘Klassieker’ krijgen (radio2.be)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:02
    0 reactie(s)

    #32679

    klassieker
    (zn. m.; ~s)

    woordenboek der Nederlandse taal (wnt):
    Wsch. een oorspr. in Z.-Nederl. (Vl.) gevormd woord, mog. een ontleening van fr. classique (1910) `belangrijke wielerwedstrijd’ (ESNAULT, Dict. Hist. des argots français 169 a 1965) met aanpassing van het suffix en toevoeging van -er (VII) of een afl. van klassiek (classiek) met -er (VII), in beide gevallen onder invloed van andere in het vl. gangbare woorden op -(iek)er. Voor zoover uit het materiaal op te maken valt, moet het woord stammen uit de zndl. wielertaal en is het, net als andere vl. wielertermen (afzien, recupereeren enz.), via de nndl. wielertaal in de alg. t. terecht gekomen.
    (…)
    Het hier behandelde woord klassieker is bovendien een jong 20ste-e. woord van vl. origine dat vermoedelijk nooit in de spelling *classieker heeft bestaan.
    1. (Sport) Belangrijke, traditioneele en met een zekere regelmaat gehouden sportwedstrijd.
    2. (Kunst) Creatief product van een kunstenaar of uitvoerend kunstenaar (resp. een groep van derg. personen) dat vanwege zijn (vermeende) kwaliteit ook in lateren tijd door een relatief groot publiek gewaardeerd wordt; succesnummer; inz.: lied dat telkens weer ten gehoore wordt gebracht, boek dat telkens weer gelezen wordt, tooneelstuk dat repertoire houdt, film die telkens weer vertoond wordt.


    Opm: Aan betekenis 2 kunnen ook bv. gerechten toegevoegd worden

    1. Kan Mathieu van der Poel al meespelen voor de knikkers in de voorjaarsklassiekers? (sporza.be)

    2. Jeroen Meus maakte zonet bij De Madammen op Radio 2 bekend dat liefst 14 331 kijkers hebben gestemd op stoofvlees-friet als dé ultieme Vlaamse Klassieker uit alle Vlaamse gerechten die Jeroen de voorbije vijf jaar klaarmaakte in Dagelijkse Kost. (een.be)

    2. De vier liedjes die het etiket ‘Klassieker’ krijgen (radio2.be)

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2019 16:02
    0 reactie(s)

    #32680

    dikke nek
    (de ~ (m.), ~ken)

    zelfingenomen persoon, iemand die denkt dat hij beter is dan de anderen en dat laat merken

    Belgisch-Frans ‘avoir le gros cou’, overgenomen uit het Vlaams ‘dikke nek’

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    zie ook: nek, een dikke ~ hebben of krijgen

    Enkel dikke nekken rijden met dat soort auto’s.

    Al in de zestiende eeuw hadden Antwerpenaren namelijk last van een dikke nek. (demorgen.be)

    Gooi maar niet teveel met bloemen, want ze gaan nog een dikke nek krijgen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2019 12:55
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.