Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Amerikaan
zie ook Duits, Indisch, Irakees, Iranees, Japanees, Spanjool
Waart ge nen Engelsman of nen Amerikaander geweest, ge waart een wereldster. Maar ge waart nen Meetjeslander en schreef liederen in het Vlaams. Een uniek persoon. Ne poëet. Nen braven djoel. Ne goestendoender. Nen plantrekker. Ne held. (gorki.be)
steek onder water, een opmerking die pijn doet
prov. Antwerpen: uitdr. ‘dat pikt hè’ (zie pikken)
Met zijn antwoord heeft hij hem een ferm pikuur gezet.
> andere betekenis van pikuur
opvallen, weinig gebruikt gebruikt in NL (frapperend en frappant weer wel)
ook: keukenterm voor versneld laten afkoelen van iets (laten schrikken)
Wat frappeert is dat zij altijd weer iets bijzonders op tafel tovert.
stroop om de mond smeren, aap-wat-heb-je-mooie-jongen spelen (met de bedoeling te bedriegen)
Frans filou (bedrieger, mooiprater)
vgl. finoeën
As dèè begint te filoeë, haad dan mêr z’n maole tau! (Als die met zijn mooie praatjes begint, hou dan maar je zakken gesloten!)
korst, korstje, broodkorst < Frans croûte
Zullen we van brood kroetjes maken voor bij de erwtensoep?
Ik heb sinds gisteren een schaafwonde op mijn knie, er staat nu al een ferme kroet op.
stop, zekering
zie ook: plomb, plond
in Brugge: plong
Doordat er kortsluiting ontstond, sprong de plon af.
Smeltveiligheid is de formele naam voor een elektrische smeltzekering in de volksmond ook wel stop of plon (Vlaanderen) genoemd, zoals die bijvoorbeeld in verdeelinrichtingen wordt toegepast, in woningen ook (enigszins verouderd) stoppenkast genoemd. (wikipedia)
een brief met wensen die op school wordt voorbereid en voorgelezen wordt aan ouders, grootouders, peter en meter
Van Dale 2016 online: BE
vgl. nieuwjaar
.jpg)
Nieuwjaarsbrief 1 januari 1890
zie andere betekenis nieuwjaarsbrief
Één voor één gingen de kinderen op een stoel staan om hun nieuwjaarsbrief voor te dragen.
Liefste peter,
Zoveel te meer ge geeft, zoveel te beter.
Uw petekind Jean,
Mortsel, 1 januari 2016.
(intentie)verklaringen die bij het begin van het jaar uitgesproken of geschreven worden met relevantie voor een organisatie of voor de samenleving. Bijvoorbeeld de nieuwjaarsbrief van een voorzitter van een politieke partij.
zie oorspronkelijke betekenis nieuwjaarsbrief
Coens stelde in zijn nieuwjaarsbrief een zeer interessante vraag: “Waarom geen werk maken van kleinere kieskringen? Dat is politiek dichter bij de mensen.” (vrt.be)
Nieuwjaarsbrief: ‘Beste burgeractivist’ – MO* Magazine
In een nieuwjaarsbrief op Facebook heeft premier Charles Michel (MR) zijn ambities onderlijnd voor het komende jaar. (demorgen.be)
Nieuwjaarsbrief van Ignace Van Doorselaere (CEO Van de Velde): voor een land dat economisch wil groeien (knack.be)
lange en brede, opvallende oorbel, dikwijls nogal barok van uitvoering
meestal in het meervoud gebruikt, om voor de hand liggende reden
Bij avond- en bruidskleding worden dikwijls lusters gedragen, al dan niet met parels of strass.
Die lusters zien er zwaar uit, maar zijn het niet: de kralen zijn hol, niet vol.
> andere betekenis van luster
drukt een verwondering of verbazing uit, zowel in positieve als in negatieve zin
Woordenboek der Nederlandsche Taal: A of Ah en mij: als uitroep van leedgevoel of verontwaardiging, van smart, pijn, afkeer, medelijden enz. Niet meer in gebruik, maar vervangen door het thans gewone Ai mij!
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1936, 1938, 1939), Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Bijvoegsel:
Amai, Amei, Amij, tw. – Ai mij. Amai! dat doe’ zeer! – Uiting van spot. Amai! gij kunt liegen! Amai! wa’ sto?fer! – Amai m’n oog, m’n oor, m’nen hiel, m’n voeten! enz., spottende versterking (Antwerpen). Ze gaan trouwen en ze weten nog nie eens of da’ ze de kost zullen winnen. Amai! m’n voeten!
Van Dale 2016: amai
< een vervorming van ai mij
1. BE; spreektaal uitroep van verbazing of teleurstelling
< NL: nou, jeetje
zie ook amaai, amai amai, voeten, amai mijn ~
Amai, mijn klein schattebolleke, gij zijt groot geworden!
Amai, goe gedaan. Hoe hebt ge dat klaar gekregen?
Ik zen muug nu, amai, wat was dat vandaag allemaal. Zo’nen heksenketel op het werk.
Amai seg, wat voor nen ambetante vent is me dat!
Mijn benen, amai die doen zeer.
Ik ben weleens in haar programma geweest, ’s morgens op Studio Brussel, en amai! Hoe die bitch haar personeel behandelt, dat is werkelijk wraakroepend. (Clement Peerens in De Morgen)
kip of eend vgl. poel (ook poelier)
→ Frans poule (kip)
ook in de Kempen
Ik heb onze haan de pul zien troien,…
> andere betekenis van pul
genever- of brandewijnkruik, blikken kruik zonder tuit, waarin arbeiders hun koffie meenamen
zie drinkebus
Ik heb de koffie al in uw pul gegoten.
> andere betekenis van pul
kip of eend vgl. poel (ook poelier)
→ Fr. poule (kip)
ook in de Kempen
Ik heb onze haan de pul zien troien,…
> andere betekenis van pul
drinkbus
niet te verwarren met pull
zie ook: pulle
< apulle, van Lat. ampulla (fles).
De scouts hebben hun pul met water gevuld.
> andere betekenis van pul
trui, pullover
In Nederland is pullover, uitspraak plover, meer gebruikelijk.
niet te verwarren met pul
Ik heb het koud, ik ga een pull aan doen.
drinkbus
niet te verwarren met pull
zie ook: pulle
< apulle, van Lat. ampulla (fles).
De scouts hebben hun pul met water gevuld.
drinkbus
niet te verwarren met pull (identieke uitspraak)
zie ook: pulle
< apulle, van Lat. ampulla (fles).
De scouts hebben hun pul met water gevuld.
SN-NL: kroonluchter
contaminatie van kroonluchter met luster
Deze intieme feestzaal heeft een klassevolle inrichting met een schitterende kroonluster als ‘eyecatcher’. (dekroon-brasschaat.be)
Maak er een voederbakje voor vogels van, een leuke pennenhouder voor jouw bureau of wat denk je van een mooie kroonluster? (lunchgarden.be)
Achtarmige kroonluster in kristal. Marie-Térèsemodel. Alle belletjes zijn aanwezig. (uwkringding.be)
kroonluchter, maar ook een gewone hanglamp of zelfs een plafondarmatuur
< Frans: lustre
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Het is niet duidelijk of we luster wel of niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in ieder geval kroonluchter. (taaladvies.net)
zie ook kroonluster
’t Wordt al donker, se. Steek de luster eens aan, ik kan de gazet niet meer lezen.
Vergeet de luster niet uit te doen als ge gaat slapen.
“Ik heb op de rommelmarkt een mooie antieke luster met acht armen gekocht. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net
De luster hangt vol stof, ik zal die nog eens moeten kuisen.
Bloemlezing De Standaard
In zijn atelier rijgt hij met verguld koperdraad kristallen aan elkaar, die hij vervolgens aan de armen van de luster bevestigt. (standaard.be)
Precies 85 lusters hangen aan evenveel kabels afgeboord met witte led- lampen, 170 stuks aan elke zijde van de luster.(standaard.be)
Een luster of een staande lamp kreeg je cadeau als huwelijksgeschenk en bleef vaak jarenlang nadrukkelijk aanwezig in het interieur. (standaard.be)
enz.
kroonluchter
< Frans: lustre
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Het is niet duidelijk of we luster wel of niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in ieder geval kroonluchter. (taaladvies.net)
’t Wordt al donker, se. Steek de luster eens aan, ik kan de gazet niet meer lezen.
Vergeet de luster niet uit te doen als ge gaat slapen.
“Ik heb op de rommelmarkt een mooie antieke luster met acht armen gekocht. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net
De luster hangt vol stof, ik zal die nog eens moeten kuisen.
Bloemlezing De Standaard
In zijn atelier rijgt hij met verguld koperdraad kristallen aan elkaar, die hij vervolgens aan de armen van de luster bevestigt. (standaard.be)
Precies 85 lusters hangen aan evenveel kabels afgeboord met witte led- lampen, 170 stuks aan elke zijde van de luster.(standaard.be)
Een luster of een staande lamp kreeg je cadeau als huwelijksgeschenk en bleef vaak jarenlang nadrukkelijk aanwezig in het interieur. (standaard.be)
enz.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
