Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #28821

    kant, er de ~jes (van) afrijden

    zie er de kantjes (van) afrijden

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Mar 2020 08:06
    0 reactie(s)

    #28822

    kant, er de ~jes (van) aflopen

    zie er de kantjes (van) aflopen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Mar 2020 08:06
    0 reactie(s)

    #28823

    blijf in uw kot
    (Uitdr. )

    Blijf in je huis.

    “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. “Ik meen het”, voegde ze er nog aan toe. Hoe goed ze het ook bedoelde, er wordt nogal mee gelachen.

    kot, in zijn ~ blijven

    Het eerste coronanummer is een feit: MNM komt met ‘Blijf In Uw Kot’-remix van Maggie De Block

    Waarom is “in uw kot blijven” zo belangrijk? Goedele Wachters legt het helder uit in drie minute (vrt.be)

    “Blijf in uw kot of ruim uw vuil op”: Vogelbescherming Vlaanderen roept coronawandelaars op afval beter op te ruimen (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Mar 2020 08:05
    1 reactie(s)

    #28824

    redder
    (zn. m., ~s)

    badmeester

    zie ook strandredder, zwembadredder, redder aan zee

    Aan de kust zijn de redders al sinds Pasen op het strand.

    Hij is redder in het gemeentelijk zwembad.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Mar 2020 21:39
    0 reactie(s)

    #28825

    strandredder

    persoon die toeziet op de veiligheid van badgasten en indien nodig reddend kan optreden bij verdrinking

    NL: strandwacht

    zie ook redder, redder aan zee

    Je kent ze vooral van hun toeters en de zwaaibewegingen die ze maken als je te ver afdrijft in zee. Maar wat houdt een job als strandredder precies in? (vacature.be)

    Wanneer de hevige onderstroom twee jonge badgasten grijpt, twijfelt strandredder Margot geen seconde en duikt ze de drenkelingen achterna. (oostende.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Mar 2020 21:39
    0 reactie(s)

    #28826

    redder aan zee
    (begrip)

    strandwacht aan de Belgische/Vlaamse kust

    zie ook strandredder, redder

    De cursussen ‘redder aan zee’ worden sinds 1997 georganiseerd door het WOBRA, dit is de afkorting voor “West-Vlaams Opleidingscentrum voor Brandweer- Reddings- en Ambulancediensten vzw”. (redfed.be)

    Zin in een vakantiejob als redder aan zee, monitor speelpleinwerking, zomermedewerker of eerstehulpverlener op het strand? Solliciteer hier. (knokke-heist.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Mar 2020 21:38
    0 reactie(s)

    #28827

    kot
    (zn. o. -en)

    1. hokje, cel (autobuskotje: bushok; telefoonkot: telefooncel)
    2. gewoon huis
    3. achtergebouw

    Bushokje

    zie ook verzamellemma koterij

    1. We kunnen schuilen bij regen in het autobuskotje.

    2. Ik baal ervan als ik hoor dat het tijd is huiswaarts te keren, men spreekt van: we gaan naar ons kot!

    Zelfs in tijden van corona kan je aan cultuur doen, vanuit je eigen kot (demorgen.be)

    3. De buren beginnen met de afbraak van hun koterijen (achtergebouwtjes).

    > andere betekenissen van kot

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 20:49
    1 reactie(s)

    #28828

    kot, in zijn ~ blijven
    (uitdr.)

    1) thuis, binnen blijven
    2) zich gedeisd houden (antoniem: uit zijn kot komen (kot, uit z’n ~ komen)

    zie ook verzamellemma koterij; kot

    zie ook blijf in uw kot

    1) “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. (hln.be)

    1) ‘Vrouwen, blijf in uw kot op Internationale Vrouwendag!’ (demorgen.be)

    2) Maar zoals gezegd: blijf niet in uw kot zitten, ga rond, stuur zelf brieven en toon initiatief.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 20:48
    1 reactie(s)

    #28829

    blijf in uw kot
    (Uitdr. )

    Blijf in je huis.

    “Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. “Ik meen het”, voegde ze er nog aan toe. Hoe goed ze het ook bedoelde, er wordt nogal mee gelachen.

    kot, in zijn ~ blijven

    Het eerste coronanummer is een feit: MNM komt met ‘Blijf In Uw Kot’-remix van Maggie De Block

    Waarom is “in uw kot blijven” zo belangrijk? Goedele Wachters legt het helder uit in drie minute (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 19:25
    1 reactie(s)

    #28830

    er de kantjes (van) afrijden

    de grenzen opzoeken van wat mag/kan en niet mag/kan

    ook: er de kantjes (van) aflopen

    google2020: weinig goegels in .NL (meestal mbt .BE of in een andere betekenis)

    “De hele bevolking moet beseffen dat dit niet het moment is om op onze typisch Belgische manier er de kantjes af te rijden.” (vrt.be)

    …in een gesprek met hem zijn het net diegenen met attest die er dikwijls “de kantjes afrijden”, want zij krijgen toch geen controle (ecobouwers.be)

    Een nobele taak, maar dreigen de vakbonden zo niet de beschermers te worden van de werklozen die er de kantjes van afrijden? (tijd.be)

    Altijd en overal er de kantjes van afrijden en verstoppen wat ondeugdelijk is.(gptoday.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 12:38
    0 reactie(s)

    #28831

    er de kantjes (van) aflopen
    (uitdr.)

    VL: de grenzen opzoeken van wat mag/kan en niet mag/kan
    NL-SN: aan de kant blijven, ergens weinig inspanning voor doen, om het werk heenlopen, lui zijn

    ook er de kantjes (van) afrijden

    Bij elke verstrenging van de corona-aanpak loopt de Belg er de kantjes van af. Dat moet stoppen. Nu (demorgen.be)

    De mannen die er de kantjes aflopen en met het reglement van de vakbond staan te zwaaien, vind je overal. (gva.be)

    Van Kemseke vermoedt dat sommige vrachtaanbieders er de kantjes aflopen om te ontsnappen aan de kost van een effectieve weging.(flows.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 12:34
    0 reactie(s)

    #28832

    er de kantjes (van) aflopen
    (uitdr.)

    VL: de grenzen opzoeken van wat mag/kan en niet mag/kan
    NL-SN: aan de kant blijven, ergens weinig inspanning voor doen, om het werk heenlopen, lui zijn

    Bij elke verstrenging van de corona-aanpak loopt de Belg er de kantjes van af. Dat moet stoppen. Nu (demorgen.be)

    De mannen die er de kantjes aflopen en met het reglement van de vakbond staan te zwaaien, vind je overal. (gva.be)

    Van Kemseke vermoedt dat sommige vrachtaanbieders er de kantjes aflopen om te ontsnappen aan de kost van een effectieve weging.(flows.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 08:44
    0 reactie(s)

    #28833

    er de kantjes aflopen
    (uitdr.)

    VL: de grenzen opzoeken van wat mag/kan en niet mag/kan
    NL-SN: aan de kant blijven, ergens weinig inspanning voor doen, om het werk heenlopen, lui zijn

    Bij elke verstrenging van de corona-aanpak loopt de Belg er de kantjes van af. Dat moet stoppen. Nu (demorgen.be)

    De mannen die er de kantjes aflopen en met het reglement van de vakbond staan te zwaaien, vind je overal. (gva.be)

    Van Kemseke vermoedt dat sommige vrachtaanbieders er de kantjes aflopen om te ontsnappen aan de kost van een effectieve weging.(flows.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Mar 2020 07:53
    0 reactie(s)

    #28834

    goedje
    (zn. dim.)

    een goed(e) (kind, leerling, werkkracht, collega, persoon,…)

    Ik denk dat het zich uit W-Vl verspreid heeft, maar zeker weet ik het niet.

    in Antwerpen een goeike, een goeke
    in Brabant een goeike, m. ne goeie

    Die nieuwe aan de receptie, dat is een goedje zenne. Heel vriendelijk en behulpzaam.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Mar 2020 00:43
    0 reactie(s)

    #28835

    goeike
    (uitdr./znw.)

    iets dat goed is/was/wordt: een mop, een wedstrijd, een voorstelling, een mens, …

    zie ook goedje

    ’k vind ’t nu al grappig , goeike en efkes denken (ketnet.be)

    Idd een goeike! Maar valt juist buiten mijnen top3! (tijdloze.stijnshome.be)

    Weer een ‘goeike’ om de restjes bladerdeeg van een tweepersoonsquiche te verwerken. Kan ook zonder de ananas, dan heb je een puddingtaartje. (veglog.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Mar 2020 00:43
    0 reactie(s)

    #28836

    geneeskunde
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

    aandoeningen:
    appelsienhuid
    appelsienvel
    appendicite
    attak
    bommaziekte
    buikstorm
    brand
    bronchite
    cellulite
    crise
    deshydratatie
    deurvlogentheid
    dikoor
    draaien
    draaiing
    flebit
    fleuris
    geel
    geestesgestoord
    geraaktheid
    griepig
    kerkhofblommen
    kiekeborst
    kiekhoest
    klierkoorts
    knikkebolziekte
    nevenverschijnsel
    notarisziekte
    plekken
    ’t pootje
    rattenziekte
    rodehond
    sciatique
    sinusite
    slaptitude
    slepende ziekte
    vallende ziekte
    valling
    vuil ziekte
    wateroog

    onechte aandoeningen:
    hypo
    jupilitis
    manzjenieziekte
    Sinte-Medunkt
    vanbrustum

    het menselijk lichaam:
    billen
    kaaken
    karuur
    kas
    kop
    vel
    wervelzuil
    wijsheidstanden

    gezondheidsverlening:
    arbeidsgeneesheer
    baxter
    cocoonvaccinatie
    collocatie
    dokteres
    dokter van wacht
    dokteur
    doktoor
    gasthuis
    Geel
    Het Vlaamse Kruis
    honderd
    hospitaal
    hospitalisatie
    huisapotheker
    huisartsenwachtpost
    intensieve
    intensieve zorgen
    internering
    kinderbed
    kine
    kinesist
    kinesitherapeut
    kinesietherapie
    kliniek
    materniteit
    medicijnen
    moederhuis
    mug
    O.K.
    operatiekwartier
    palliatieve
    pikuur
    plaaster
    plaasterspecialist(e)
    plakker
    plomberen
    recupereren
    senologie
    spoed
    spoedarts
    tandplaaster
    tantist
    urgentiearts
    vloed
    wasdom
    zorgen
    zothuis

    documenten:
    dixitattest
    doktersbriefje
    gmd
    klevertje
    maagdelijkheidsattest
    sis-kaart
    ziekenbrief

    uitdrukkingen:
    beterhand, aan de ~ zijn
    in het kinderbed blijven
    klot, van zijne ~ vallen
    laste, ten ~ van de patiënt
    losbreken
    mensen, het zit onder de ~
    vallen, van zijnzelve ~
    sus, van zijne ~ draaien
    ziek vallen
    ziek vieren

    varia:
    arbeidsonbekwaam
    Bednet
    berechten
    b-fast
    center
    compensatiekas
    coronacoalitie
    coronanummer
    coronaregering
    coronavluchteling
    coronavrijwilliger
    disponibiliteit
    gezondheidsfactuur
    hospitalisatieverzekering
    medische bijpremie
    mutualiteit
    noodnummer
    pyjamadag
    Riziv
    sanitair
    systeem
    voos
    werkonbekwaam
    ziekenbond
    ziekenkas

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 15 Mar 2020 19:50
    5 reactie(s)

    #28837

    draaien
    (ww. draaide, gedraaid)

    draaierig zijn, duizelende kop hebben

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    De symptomen van een lage bloeddruk zijn onder andere draaien, bleek zien, slap voelen, koud zweet, …

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 15 Mar 2020 19:50
    0 reactie(s)

    #28838

    appelsienvel
    (znw. het ~, geen mv.)

    appelsienhuid, cellulite

    ook: appelsienenvel

    SN/NL: sinaasappelhuid, peau d’orange

    zie ook appelsien, vel; verzamellemma geneeskunde

    wordt ook gebruikt voor oneffen geschilderde oppervlakken

    Voor haar leeftijd heeft ze schone billen zonder appelsienvel (happymama.be)

    Begint de steen de borrelen en appelsienvelleke te vertonen dan heb je te maken met een kalkgesteente (bouwinfo.be)

    Je benen vol blauwe plekken en de nodige hoeveelheid ‘appelsienenvel’? Klinkt bekend. Maar geen zorgen, Chrissy Teigen heeft het ook! (janitv.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Mar 2020 19:08
    0 reactie(s)

    #28839

    appelsienhuid
    (znw. de ~ (v.), geen mv.)

    appelsienvel, cellulite, cellulitis

    ook: appelsienenhuid

    SN/NL: sinaasappelhuid, peau d’orange

    ‘appelsienhuid’ in de ANW: (vooral) in België

    zie ook appelsien; verzamellemma geneeskunde

    wordt ook gebruikt voor oneffen geschilderde oppervlakken

    Maar liefst 90 procent van de vrouwen krijgt na de puberteit te maken met die gevreesde appelsienhuid. (hln.be)

    “Als je wil verven is er veel minder vulstof nodig anders wordt de coating te dik en krijg je appelsienhuid bij het aanbrengen.” (livios.be)

    Flair – Vaarwel, appelsienenhuid. | Facebook

    Maar als het in de familie zit, heb je ook die typische appelsienenhuid, ook al ben je niet dik. (radio2.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Mar 2020 19:07
    0 reactie(s)

    #28840

    appelsienvel
    (znw. het ~, geen mv.)

    appelsienhuid, cellulite

    SN/NL: sinaasappelhuid, peau d’orange

    zie ook appelsien, vel; verzamellemma geneeskunde

    wordt ook gebruikt voor oneffen geschilderde oppervlakken

    ook: appelsienenvel

    Voor haar leeftijd heeft ze schone billen zonder appelsienvel (happymama.be)

    Begint de steen de borrelen en appelsienvelleke te vertonen dan heb je te maken met een kalkgesteente (bouwinfo.be)

    Je benen vol blauwe plekken en de nodige hoeveelheid ‘appelsienenvel’? Klinkt bekend. Maar geen zorgen, Chrissy Teigen heeft het ook! (janitv.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Mar 2020 19:06
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.