Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
flebitis, aderonsteking
< Fr. la phlébite < Gr.
zie ook verzamellemma geneeskunde
Na een operatie is het risico op flebit zeer hoog.
maatschappij voor ziektekostenverzekering, mutualiteit, ziekenfonds, ziekenbond
zie ook ziekebusse; verzamellemma geneeskunde
Ik breng mijn doktersbriefjes vandaag nog naar de ziekenkas.
ziekenfonds, ziekenkas, mutualiteit
Van Dale 2013 online: gewestelijk
zie ook verzamellemma geneeskunde
Een doktersbriefje kunt ge tot zes maand na datum bij de ziekenbond binnenbrengen voor terugbetaling.
zonder gevoel, op een plaats van het lichaam
zie ook verzamellemma geneeskunde
Mijn lip is nog voos van die spuit bij de tandarts.
> andere betekenis van voos
1. hees zijn
2. voos, zoals de voos van een liedje, komt voor in de uitdrukking ‘van de voos zijn’ die betekent den draad kwijt zijn
zie ook verzamellemma geneeskunde
1. Spreker verontschuldigt zich voor zijn moeilijke spraak, want ‘hij heeft een kou opgedaan en is een beetje voos’.
2. ‘Onderbreek me nu niet altijd, ge brengt me zo van de voos dat ik niet meer weet waar ik gebleven ben.’
> andere betekenis van voos
zenuwen
wordt gezegd als men iemand zodanig ergert, dat hij geprikkeld reageert
Van Dale: (Belgisch-Nederlands, niet algemeen) dat werkt op mijn systeem
ik word er zenuwachtig, geprikkeld van
zie ook: systeem, op iemands ~ werken,
webbe, er de ~ van krijgen
zie ook verzamellemma geneeskunde
Stopt is met zeuren, da werkt op mijn systeem.
de gezondheid of hygiene betreffende
taaladvies.net: Als bijvoeglijk naamwoord is sanitair in de standaardtaal in het hele taalgebied slechts gangbaar in een beperkt aantal woordcombinaties, bijvoorbeeld in: een sanitaire stop (‘plaspauze’), sanitaire artikelen (‘artikelen voor de badkamer of de wc’), sanitaire voorzieningen (‘wasgelegenheid en wc’).
In België wordt sanitair soms gebruikt als bijvoeglijk naamwoord in de betekenis ‘wat de gezondheid betreft’. Het woord is in die betekenis echter geen standaardtaal.
zie ook verzamellemma geneeskunde
Uit de website van een rustoord: Indien noodzakelijk gebeurt de dagelijkse zorgverlening door een thuisverpleegkundige of een gezins- en sanitair helpster naar keuze.
Uit de site van de overheid fgov.be: 3° Bijzondere functies : Sociaal werker,Gegradueerde verpleegkundige, Gebrevetteerde verpleegkundige, Kinderverzorgster,Ziekenhuisoppasser,Gezinshulp en sanitair werkster.
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
zie ook verzamellemma geneeskunde
De zetel van het RIZIV is gevestigd in Brussel.
voluit: Nationale Pyjamadag
Actie van de jongerenzender Ketnet waarbij kinderen in pyjama naar school komen ter ondersteuning van langdurig zieke klasgenoten
uitspraak o.a.: pizjama, met korte a’s (zie ook Vlaamse uitspraak)
zie ook pyjamafuif
zie ook verzamellemma geneeskunde
vrtnwsIs het jou ook opgevallen? Journaalanker @wimdevilder presenteerde “Het Journaal” in zijn pyjamabroek. Op deze Nationale Pyjamadag steunt hij @bednetvzw. (instagram)
Vrijdag 9 maart is het de 3de editie van de Nationale Pyjamadag van Bednet. Ketnet en MNM doen ook mee. Kom in pyjama naar school uit solidariteit met zieke kinderen en jongeren. (bednet.be)
Maar liefst 700 scholen schreven zich in voor de Nationale Pyjamadag van Bednet. (mnm.be)
Kinderen De Zonnevlier doen mee aan pyjamadag · (hln.be)
voluit: Nationale Pyjamadag
Actie van de jongerenzender Ketnet waarbij kinderen in pyjama naar school komen ter ondersteuning van langdurig zieke klasgenoten
uitspraak o.a.: pizjama, meestal met korte a’s
zie ook pyjamafuif
zie ook verzamellemma geneeskunde
vrtnwsIs het jou ook opgevallen? Journaalanker @wimdevilder presenteerde “Het Journaal” in zijn pyjamabroek. Op deze Nationale Pyjamadag steunt hij @bednetvzw. (instagram)
Vrijdag 9 maart is het de 3de editie van de Nationale Pyjamadag van Bednet. Ketnet en MNM doen ook mee. Kom in pyjama naar school uit solidariteit met zieke kinderen en jongeren. (bednet.be)
Maar liefst 700 scholen schreven zich in voor de Nationale Pyjamadag van Bednet. (mnm.be)
Kinderen De Zonnevlier doen mee aan pyjamadag · (hln.be)
nummer dat men in geval van nood moet bellen (100, 101 of 112)
NL: alarmnummer
zie ook: honderd
zie ook verzamellemma geneeskunde
Veel mensen kennen alleen maar het noodnummer 100. Het internationale noodnummer 112 is veel minder bekend.
Een noodnummer kunt ge ook bellen met een gsm zonder belkrediet.
ziekenfonds, ziekenkas, ziekenbond
ook wordt de meervoudsvorm mutualiteiten gebruikt voor het enkelvoud (zie voorbeelden waarbij ‘de mutaliteiten’ vervangen kan worden door ‘het ziekenfonds’)
Van Dale 2018 online: BE
< Frans: mutualité
Taaladvies.net:
“In België wordt naast ziekenfonds ook mutualiteit gebruikt. Beide woorden worden in de praktijk vaak door elkaar gebruikt, zij het met een duidelijke voorkeur voor ziekenfonds. Mutualiteit wordt door veel mensen niet als standaardtaal geaccepteerd. Mutualiteit komt echter ook voor in de officiële naam van sommige ziekenfondsen. In die gevallen kan er moeilijk een bezwaar tegen gemaakt worden.”
zie ook verzamellemma geneeskunde
Ik moet de briefkes van mijn dokter eens naar de mutualiteit brengen.
De Christelijke en Socialistische Mutualiteiten vragen om niet langer een doktersbriefje uit te laten schrijven voor een afwezigheid van één dag.
Zij moeten niet meer steeds naar de mutualiteiten gaan voor hun terugbetaling. (www.icho-info.be)
Als deze instelling aangevinkt staat, kan u elektronisch uw derde betaler getuigschriften doorsturen naar de mutualiteiten. (helpdesk.dentadmin.com)
Ik moet nog langs den Delhaize, de mutualiteiten en de post.
Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.
aandoeningen:
appelsienhuid
appendicite
attak
bommaziekte
buikstorm
brand
bronchite
cellulite
crise
deshydratatie
deurvlogentheid
dikoor
draaiing
fleuris
geel
geestesgestoord
geraaktheid
griepig
kerkhofblommen
kiekeborst
kiekhoest
klierkoorts
knikkebolziekte
nevenverschijnsel
notarisziekte
plekken
’t pootje
rattenziekte
rodehond
sinusite
slaptitude
slepende ziekte
vallende ziekte
valling
vuil ziekte
wateroog
onechte aandoeningen:
hypo
jupilitis
manzjenieziekte
Sinte-Medunkt
vanbrustum
het menselijk lichaam:
billen
kaaken
karuur
kas
kop
vel
wervelzuil
wijsheidstanden
gezondheidsverlening:
arbeidsgeneesheer
baxter
cocoonvaccinatie
collocatie
dokteres
dokter van wacht
dokteur
doktoor
gasthuis
Geel
Het Vlaamse Kruis
honderd
hospitaal
hospitalisatie
huisapotheker
huisartsenwachtpost
intensieve
intensieve zorgen
internering
kinderbed
kine
kinesist
kinesitherapeut
kinesietherapie
kliniek
materniteit
medicijnen
moederhuis
mug
O.K.
operatiekwartier
palliatieve
pikuur
plaaster
plaasterspecialist(e)
plakker
plomberen
recupereren
senologie
spoed
spoedarts
tandplaaster
tantist
urgentiearts
vloed
wasdom
zorgen
zothuis
documenten:
dixitattest
doktersbriefje
gmd
klevertje
maagdelijkheidsattest
sis-kaart
ziekenbrief
uitdrukkingen:
beterhand, aan de ~ zijn
in het kinderbed blijven
klot, van zijne ~ vallen
laste, ten ~ van de patiënt
losbreken
mensen, het zit onder de ~
vallen, van zijnzelve ~
sus, van zijne ~ draaien
ziek vallen
ziek vieren
varia:
arbeidsonbekwaam
Bednet
berechten
b-fast
center
compensatiekas
coronacoalitie
coronavluchteling
disponibiliteit
gezondheidsfactuur
hospitalisatieverzekering
medische bijpremie
mutualiteit
noodnummer
pyjamadag
Riziv
sanitair
systeem
voos
werkonbekwaam
ziekenbond
ziekenkas
-
een fonds beschikbaar voor tegemoetkomingen aan zware en/of chronisch zieken
zie ook medische bijpremie, wet-Partyka, opvolgingsbureau
VD2015 online: BE, niet algemeen
opm: verklaring VD2015: ‘fonds voor de kinderbijslag’ (dit is de na-oorlogse betekenis)
zie ook verzamellemma geneeskunde
vlaamspatientenplatform.be: Wanneer je een bijpremie krijgt voorgesteld van meer dan 125 procent kom je in aanmerking voor het solidariteitsmechanisme, de Compensatiekas. Bij een bijpremie die meer dan 125 procent bedraagt, vraagt de verzekeraar automatisch een tussenkomst bij de Compensatiekas aan voor het overschrijdende bedrag. Je bijpremie wordt met andere woorden begrensd tot maximaal 125 procent van de basispremie. Er geldt ook een bovengrens: de tussenkomst van de Compensatiekas kan nooit meer dan 800 procent van de basispremie bedragen.
Dit is de verhoging van de schuldsaldoverzekeringspremie omwille van de gezondheidstoestand van de consument.
Als mensen met een zware en/of chronische ziekte een lening willen aangaan voor de aankoop of verbouwing van hun woning, dan rekent de verzekeraar een medische bijpremie aan of hij kan de schuldsaldoverzekering weigeren. Hij moet deze beslissing altijd uitgebreid motiveren.
zie ook wet-Partyka; verzamellemma geneeskunde
- indien een medische bijpremie gevraagd wordt: het bedrag van de bijpremie en het percentage van de bijpremie ten overstaan van de basispremie
- Een 31-jarige patiënte met de ziekte van Crohn wordt, ondanks dat haar ziekte al jaren onder controle is, geconfronteerd met een medische bijpremie voor haar schuldsaldoverzekering van 150%. (katrien.partyka.cdenv.be)
- Uw medische bijpremie (voorgesteld door de verzekeraar of door het opvolgingsbureau) bedraagt minstens 125 % van een gewone premie. De compensatiekas betaalt het deel boven die 125%, met een limiet op 925%. (aginsurance.be)
aanvullende verzekering voor onverwachte ziekenhuiskosten, ziekenhuisdekking
Van Dale 2014 online: in België
DS2015 standaardtaal
zie ook hospitalisatie; verzamellemma geneeskunde
Als ge een hospitalisatieverzekering hebt, dan betaalt die voor een kamer alleen.
de globale kostprijs van medische verzorging voor iemand; kosten voor de gezondheid
zie ook verzamellemma geneeskunde
ABVV start campagne voor lagere gezondheidsfactuur (nieuwsblad.be)
Maggie De Block is schadelijk voor uw gezondheidsfactuur. (belg.be)
Brusselaars meer moeite met gezondheidsfactuur (bruzz.be)
Harde besparingen, broodnodige moderniseringen die uitbleven en de gezondheidsfactuur die de hoogte inging.(devoorzorg-bondmoyson.be)
Statuut waarbij men op non-actief wordt geplaatst wegens gezondheidsredenen. Voor sommige ambtenaren is dit wettelijk voorzien vanaf een bepaalde leeftijd.
google2016: .BE (>23.900) ; .NL (>900)
zie ook verzamellemma geneeskunde
fedweb.belgium.be: Als je ziektekapitaal is uitgeput en je bent nog steeds afwezig wegens ziekte, word je van rechtswege in disponibiliteit wegens ziekte geplaatst. Je hebt dan recht op een maandelijks wachtgeld dat gelijk is aan 60% van de laatste activiteitswedde.
hln.be: De minimumleeftijd voor disponibiliteit – waarop luchtverkeersleiders niet meer hoeven te werken – wordt opgetrokken naar 58 jaar.
term door Joachim Coens overgenomen van journalist Michaël Van Droogenbroeck (zie reacties): Om het hoofd te bieden aan het coronavirus heeft het land dringend een noodregering nodig
zie ook verzamellemma geneeskunde
Joachim Coens (CD&V) pleit voor ‘coronacoalitie’: “Crisis vergt maatregelen van slagkrachtige regering” (tijd.be)
Na de paars-gele coalitie, en de Vivaldicoalitie, lanceert CD&V een nieuwe formule om tot een federale regering te komen: “de coronacoalitie”. (kgeens.be)
Joachim Coens (CD&V) pleit voor ‘coronacoalitie’: “Crisis vergt maatregelen van slagkrachtige regering” (hln.be)
bewustzijn, gezondheid
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: center
znw. onz. (in Z.-Ndl. ook m.). Ontleend aan frans centre.
Middelpunt, in overdrachtelijken zin. Thans alleen in Z.-Ndl.
— Uit —, niet bij —, niet op zijn center zijn, niet in zijn gewone doen, in de war, niet wel zijn.
“Ik ben vandaag op myne’ center nie”, Corn.-Vervliet
zie ook vallen, van zijne center ~,
draaien, van zijne center ~
zie ook verzamellemma geneeskunde
Hij valt van zijne center = hij verliest het bewustzijn
’k Ben niet op mijne center = ik voel mij niet goed
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
