Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #27941

    coronacoalitie
    (zn. v.; ~s)

    term door Joachim Coens overgenomen van journalist Michaël Van Droogenbroeck (zie reacties): Om het hoofd te bieden aan het coronavirus heeft het land dringend een noodregering nodig

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Joachim Coens (CD&V) pleit voor ‘coronacoalitie’: “Crisis vergt maatregelen van slagkrachtige regering” (tijd.be)

    Na de paars-gele coalitie, en de Vivaldicoalitie, lanceert CD&V een nieuwe formule om tot een federale regering te komen: “de coronacoalitie”. (kgeens.be)

    Joachim Coens (CD&V) pleit voor ‘coronacoalitie’: “Crisis vergt maatregelen van slagkrachtige regering” (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:39
    4 reactie(s)

    #27942

    center
    (de ~ (m.) geen meervoud)

    bewustzijn, gezondheid

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: center
    znw. onz. (in Z.-Ndl. ook m.). Ontleend aan frans centre.
    Middelpunt, in overdrachtelijken zin. Thans alleen in Z.-Ndl.
    — Uit —, niet bij —, niet op zijn center zijn, niet in zijn gewone doen, in de war, niet wel zijn.
    “Ik ben vandaag op myne’ center nie”, Corn.-Vervliet

    zie ook vallen, van zijne center ~,
    draaien, van zijne center ~

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Hij valt van zijne center = hij verliest het bewustzijn

    ’k Ben niet op mijne center = ik voel mij niet goed

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:39
    1 reactie(s)

    #27943

    B-FAST
    (letterwoord)

    Belgian First Aid and Support Team

    B-FAST is een snelle interventiestructuur die verantwoordelijk is voor de organisatie van noodhulp bij rampen in het buitenland.
    In principe beperkt een B-FAST-operatie zich tot onmiddellijke hulp en duurt 10 dagen.
    Naargelang de aard van de ramp bestaat een B-FAST-team uit gespecialiseerde artsen en verpleegkundigen, militairen, leden van de brandweer en civiele bescherming, begeleiders van reddingshonden.

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    “De interventieploeg B-FAST keert op zondag 23 november 2013 terug naar België. Onze reddingsploeg verzorgde na de doortocht van tyfoon Haiyan ongeveer 1.000 patiënten op een week. Een record.

    De snelle interventieploeg Belgian First Aid & Support Team (B-FAST) was het eerste Europese team ter plaatse. De ploeg bestond uit veertien militairen die vertrokken met veertig ton materieel. Daarnaast namen ook 23 personeelsleden deel van de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken en de Civiele Bescherming.
    De ploeg kwam op 12 november aan en installeerde meteen een veldhospitaal. Ze begonnen puin te ruimen en hun medische stands op te bouwen, waardoor ze op vrijdag de 15de operationeel waren. De Belgen verzorgden vervolgens breuken en kleine verwondingen naar rato van ongeveer 200 patiënten per dag. Meer ernstige gevallen werden overgebracht naar een tijdelijk Australisch ziekenhuis." (www.mil.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:39
    0 reactie(s)

    #27944

    berechten
    (ww., berechtte, berecht)

    een doodzieke persoon het H.-Oliesel toedienen

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Vroeger kon je wel eens een paster tegenkomen die met een misdienaar en kruisbeeld op weg was naar een zieke om hem te berechten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:39
    0 reactie(s)

    #27945

    Bednet

    Bednet is een vzw die ervoor zorgt dat landurig zieke kinderen thuis of in het ziekenhuis synchroon kunnen lesvolgen: zij kunnen de les die in hun klas doorgaat tegelijk mee volgen. Daarvoor installeert Bednet een laptop, webcam en randmateriaal in de klas en bij het kind. Via een gesloten systeem op het internet, volgt het kind actief de lessen: antwoorden, toetsen maken, spreekbeurten, groepswerk. (bron: Go! onderwijs van de Vlaamse gemeenschap)

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Via het Bednet-systeem kunnen de zieke kinderen ook in contact blijven met het schoolgebeuren en met hun klasgenoten en leerkrachten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:38
    0 reactie(s)

    #27946

    ziek vieren
    (uitdrukking)

    (al dan niet) ziek thuisblijven op kosten van de werkgever of de ziekenkas

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Ik vind het namelijk al te gemakkelijk dat een WN zomaar ziek kan vieren (er is altijd wel een dokter die een briefje zal voorschrijven), opzeg geeft en niet komt presteren, …. (juridischforum.be)

    Provincie Limburg
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:38
    2 reactie(s)

    #27947

    ziek vallen
    (ww. viel ziek, ziek gevallen)

    ziek worden

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    De Paul kan niet komen want hij is gisteren ziek gevallen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:38
    2 reactie(s)

    #27948

    sus, van zijne ~ draaien
    (uitdr.)

    flauwvallen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie sus, van zijne ~ vallen

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Als hij bloed ziet, draait hij van zijne sus.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:38
    0 reactie(s)

    #27949

    vallen, van zijnzelve ~
    (uitdr.)

    flauwvallen

    zie ook klot, van zijne ~ vallen,
    sus, van zijne ~ draaien

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Ze is ineens van haarzelve gevallen. Ja, ze heeft suikerziekte en dan kan dat al eens gebeuren als ze te laag staat. Cola helpt meestal heel rap om ze erdoor te laten komen (erdoor komen).

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:38
    0 reactie(s)

    #27950

    mensen, het zit onder de ~
    (uitdr.)

    het is besmettelijk, iedereen heeft dezelfde ziekte of symptomen van een ziekte, een soort kleinschalige epidemie

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Zij heeft het, hij heeft het, zij hebben het: een goei valling en buikstorm. Het zit precies serieus onder de mensen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:37
    0 reactie(s)

    #27951

    losbreken
    (ww. brak los, losgebroken)

    ontstaan, uitbreken

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Kanker is veel meer dan “gewoon pech hebben”, zo toont nieuw Amerikaans onderzoek aan. In veel kankergevallen is er een externe factor in het spel die de ziekte heeft doen losbreken. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:37
    0 reactie(s)

    #27952

    laste, ten ~ van de patiënt

    deel van de ziekenhuisfactuur dat te betalen is door de patiënt na tussenkomst van de ziekenkas

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Op de factuur staat duidelijk wat nog ten laste van de patiënt is.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:37
    0 reactie(s)

    #27953

    klot, van zijne ~ vallen
    (uitdr.)

    flauwvallen

    ook in de Antwerpse Kempen

    zie ook: sus, van zijne ~ vallen,
    sies, van zijne ~ vallen,
    sus, van zijne ~ draaien,
    vallen, van zijnzelve ~

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Vroeger had ik lage bloeddruk en dan kon het gebeuren dat ik van mijne klot viel.

    Regio Hageland
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:37
    0 reactie(s)

    #27954

    beterhand, aan de ~ zijn
    (uitdr.)

    aan de betere hand zijn, aan de beterende hand zijn

    VRT Taalnet: standaardtaal in België
    Algemeen Nederlands is aan de betere hand.
    Aan de beterende hand is standaardtaal in Nederland.
    Van Dale 2015 online: BE
    Typisch Vlaams: 7 leeuwen

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    “‘k Heb gehoord dat ’em aan de beterhand is na z’n ziekte, hij kan terug eten gelijk vroeger.”

    Tegen het beste team van België heb ik tekenen gezien die doen vermoeden dat we aan de beterhand zijn. De match was evenwichtig. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:37
    0 reactie(s)

    #27955

    SIS-kaart
    (zn. v., ~en)

    sociale identiteitskaart (Sociaal Informatie Systeem) in Belgie, sinds 2017 volledig vervangen door de identiteitskaart

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Als ge naar den dokter, den apotheker, den tandarts of de ziekenkas gaat dan neemt ge best uw SIS-kaart mee. Vroeger was dat met plakkerkes, maar nu is dat geautomatiseerd met de computer.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:36
    0 reactie(s)

    #27956

    maagdelijkheidsattest
    (zn. o.; ~en)

    attest dat bevestigt dat een vrouw nog maagd is

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Orde der artsen vraagt dokters geen maagdelijkheidsattesten meer af te leveren (vrt.be)

    In België worden jaarlijks een paar tientallen maagdelijkheidsattesten opgesteld. Dit is dus geen verwaarloosbaar probleem. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:35
    0 reactie(s)

    #27957

    globaal medisch dossier
    (begrip)

    systeem waarbij de vaste huisarts het medisch dossier van de patiënt beheert, kortweg gmd

    Van Dale 2016 online: gmd: BE

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    gezondheid.be: Sinds 1 mei 2002 kan iedereen het beheer van een globaal medisch dossier aan zijn huisarts toevertrouwen. En ook genieten van de 30 procent vermindering op het remgeld voor raadplegingen in het huisartsenkabinet.

    fgov.be: Door een globaal medisch dossier (GMD) te openen bij uw huisarts, maakt u een betere individuele begeleiding en een beter overleg tussen de artsen mogelijk.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:35
    0 reactie(s)

    #27958

    geneeskunde
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

    aandoeningen:
    appelsienhuid
    appendicite
    attak
    bommaziekte
    buikstorm
    brand
    bronchite
    cellulite
    crise
    deshydratatie
    deurvlogentheid
    dikoor
    draaiing
    fleuris
    geel
    geestesgestoord
    geraaktheid
    griepig
    kerkhofblommen
    kiekeborst
    kiekhoest
    klierkoorts
    knikkebolziekte
    nevenverschijnsel
    notarisziekte
    plekken
    ’t pootje
    rattenziekte
    rodehond
    sinusite
    slaptitude
    slepende ziekte
    vallende ziekte
    valling
    vuil ziekte
    wateroog

    onechte aandoeningen:
    hypo
    jupilitis
    manzjenieziekte
    Sinte-Medunkt
    vanbrustum

    het menselijk lichaam:
    billen
    kaaken
    karuur
    kas
    kop
    vel
    wervelzuil
    wijsheidstanden

    gezondheidsverlening:
    arbeidsgeneesheer
    baxter
    cocoonvaccinatie
    collocatie
    dokteres
    dokter van wacht
    dokteur
    doktoor
    gasthuis
    Geel
    Het Vlaamse Kruis
    honderd
    hospitaal
    hospitalisatie
    huisapotheker
    huisartsenwachtpost
    intensieve
    intensieve zorgen
    internering
    kinderbed
    kine
    kinesist
    kinesitherapeut
    kinesietherapie
    kliniek
    materniteit
    medicijnen
    moederhuis
    mug
    O.K.
    operatiekwartier
    palliatieve
    pikuur
    plaaster
    plaasterspecialist(e)
    plakker
    plomberen
    recupereren
    senologie
    spoed
    spoedarts
    tandplaaster
    tantist
    urgentiearts
    vloed
    wasdom
    zorgen
    zothuis

    documenten:
    dixitattest
    doktersbriefje
    gmd
    klevertje
    maagdelijkheidsattest
    sis-kaart
    ziekenbrief

    uitdrukkingen:
    beterhand, aan de ~ zijn
    in het kinderbed blijven
    klot, van zijne ~ vallen
    laste, ten ~ van de patiënt
    losbreken
    mensen, het zit onder de ~
    vallen, van zijnzelve ~
    sus, van zijne ~ draaien
    ziek vallen
    ziek vieren

    varia:
    arbeidsonbekwaam
    Bednet
    berechten
    b-fast
    center
    coronacoalitie
    coronavluchteling
    disponibiliteit
    gezondheidsfactuur
    hospitalisatieverzekering
    medische bijpremie
    mutualiteit
    noodnummer
    pyjamadag
    Riziv
    sanitair
    systeem
    voos
    werkonbekwaam
    ziekenbond
    ziekenkas

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:35
    5 reactie(s)

    #27959

    gmd

    zie globaal medisch dossier

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:35
    0 reactie(s)

    #27960

    klevertje
    (het ~, ~s)

    Identificatie-etiket dat de mutualiteit geeft aan de zieken. Men dient het op bepaalde medische documenten te plakken ter identificatie voor de terugbetaling van medische onkosten.
    Elk ziekenfonds heeft zijn eigen kleur voor een klevertje.

    niet in Van Dale

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Een huisarts uit Mol maakt klevertje ziekenfonds overbodig. Hij is in het bezit van een apparaat dat zo’n klevertje kan afprinten. (De Standaard, online)

    De klevertjes van mijn ziekenkas zijn zelfklevende stickers en moeten niet meer nat gemaakt worden om te kunnen kleven.

    Op een doktersbriefje moet een klevertje op, anders trekt ge niet terug van de ziekenbond.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 14 Mar 2020 22:35
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.