Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Wat is er (met u) (aan de hand)?
eigenlijk “wa is ’t”/“wad is ’t”
wordt dikwijls, al dan niet ironisch, agressief gebruikt
interessant aan deze uitdrukking is dat ze in gans Vlaanderen wordt gebruikt, hoewel ‘t’/‘het’ op zich – in de betekenis van ‘der’ – heden ten dage enkel nog in West- en Oost-Vlaanderen en de Antwerpse Kempen voorkomt
zie ook hoe is ’t
Wa is ’t he jong, heb ’k iet van ou aan ofwa?
Awel, wa is ’t? Wa is er gebeurd?
Wa is ’t? Voorwat zijn we gestopt?
Wa is ’t? Eieren of jong?
Wat is het (der), ge ziet zo bleek?
Hoe gaat het met u? Hoe stel je het? Hoe is het met u?
zie ook ça va, op het gemak, wat is ’t
Dag Jean, hoe is ’t?
demorgen.be: titel:“Hoe het gaat? Dat is voor ons geen gemakkelijke vraag”. inleiding: "Matthias Declercq en Jonas Lampens rijden voor deze rubriek lukraak door het land en klampen mensen aan met de simpele vraag: ‘Meneer, mevrouw, oe is ’t?’ "
gratis, voor niets, zonder betalen
zie ook verniet, niet
Met diejen bon kunde voorniet ne keer naar Walibi.
ik heb het hier dus niet over dure rust, ook wel vakantie genaamd, maar over de voorniete rust, die we dagelijks, wekelijks, maandelijks, jaarlijks, onszelf gunnen kunnen (lieverleven.be)
gratis
“niets” is oorpronkelijk de genitiefvorm van “niet”; het is dus eigenlijk
“voor/veur niet” met verdoffing tot doffe e
Middelnederlandsch Woordenboek: Vore niet (14de E.)
variant: voorniet
zie ook de uitdrukkingen: van de verniet, steendood of Verniet, steendood, verniet, van de ~ zijn
In den Bazar kunt ge nen tweede koffie verniet krijgen.
“Gij krijgt het boek voor niet, als het gedrukt is”, Conscience (ed. 1867)
En donderdag = verniete inkom! (9lives.be)
> andere betekenis van verniet
tevergeefs
> voor niets, voorniet, veurniet, …
Hoe hij is niet thuis? Dan ben ik helemaal verniet naar hier gekomen?
Al mijn werk verniet: heb ik juist gedaan met kuisen, komt gij hier met uw vuil botten binnen.
> andere betekenis van verniet
gratis
“niets” is oorpronkelijk de genitiefvorm van “niet”; het is dus eigenlijk
“voor/veur niet” met verdoffing tot doffe e
Middelnederlandsch Woordenboek: Vore niet (14de E.)
zie ook de uitdrukkingen: van de verniet, steendood of Verniet, steendood, verniet, van de ~ zijn
In den Bazar kunt ge nen tweede koffie verniet krijgen.
“Gij krijgt het boek voor niet, als het gedrukt is”, Conscience (ed. 1867)
En donderdag = verniete inkom! (9lives.be)
> andere betekenis van verniet
tevergeefs
> voor niets, voorniet, veurniet, …
Hoe hij is niet thuis? Dan ben ik helemaal verniet naar hier gekomen?
Al mijn werk verniet: heb ik juist gedaan met kuisen, komt gij hier met uw vuil botten binnen.
> andere betekenis van verniet
gratis
“niets” is oorpronkelijk de genitiefvorm van “niet”; het is dus eigenlijk
“voor/veur niet” met verdoffing tot doffe e
Middelnederlandsch Woordenboek: Vore niet (14de E.)
zie ook de uitdrukkingen: van de verniet, steendood of Verniet, steendood, verniet, van de ~ zijn
In den Bazar kunt ge nen tweede koffie verniet krijgen.
“Gij krijgt het boek voor niet, als het gedrukt is”, Conscience (ed. 1867)
> andere betekenis van verniet
gratis, voor niets, zonder betalen
zie ook verniet, niet
Met diejen bon kunde voorniet ne keer naar Walibi.
gratis, voor niets, zonder betalen
zie ook verniet, niet
Met diejen bon kunde voorniet ne keer naar Walibi.
SN/NL: u vraagt, wij draaien
De baardpoll loopt intussen als een trein @tomboonen1 Gij vraagt, wij draaien… (twitter.com)
Hier zie ventje, gij vraagt, wij draaien (forum.politics.be)
Gij vraagt … wij draaien … (seniorennet.be)
< Frans dépôt
1. stelplaats zie aldaar
2. stapelplaats, pakhuis (bv. Felix ~), loskade of -plaats
vgl. entrepot (AN)
“Allee, dan rijden we eerst naar den diepoo om te lossen.” (gehoord uit de mond van een vrachtwagen-chauffeur, die een oude verwarmingsketel had opgeladen uit de kelder van een gebuur).
SN/NL: kijk (eens/es) wie we daar hebben
varianten: wie da we daar hebben/hemmen/hen, wie da me daar hebben/hemmen/hen, …
Daarna zien we een paar oude kennissen terug die ook mekaar al lang niet meer gezien hebben: Wie da we daar hebben» (De Poperinghenaar, 29 november 1936, historischekranten.be)
Awel Awel Awel, wie da we daar hebben sie?! Joat Joat, ’t zijn die mannen van de scouts! (stbarbara.scoutsgroep.be)
Wie we daar hebben! (Thuis, een.be)
SN/NL: kijk (eens/es) wie we daar hebben
varianten: wie da we daar hebben/hemmen/hen, wie da me daar hebben/hemmen/hen, …
Daarna zien we een paar oude kennissen terug die ook mekaar al lang niet meer gezien hebben: Wie da we daar hebben» (De Poperinghenaar, 29 november 1936, historischekranten.be)
Awel Awel Awel, wie da we daar hebben sie?! Joat Joat, ’t zijn die mannen van de scouts! (stbarbara.scoutsgroep.be)
Wie we daar hebben! (Thuis, een.be)
commentaarstuk, redactioneel artikel
Nl_SN: hoofdartikel
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
zie ook editorialist
In het editoriaal van vandaag legt de hoofdredactrice de nadruk op het progressieve karakter van de krant.
bloemlezing De Standaard:
In het editoriaal maakt Indra Dewitte zich zorgen over de vele jongeren van allochtone afkomst in Limburg.(standaard.be)
In het editoriaal doet Frans De Smet de zoektocht binnen CD&V naar een bewoner van de Wetstraat 16 uit de doeken.(standaard.be)
Twee toonaangevende kranten, Le Soir en La Libre Belgique, wijten zelfs het editoriaal niet aan de laatste ontwikkeling in de regeringscrisis, …(standaard.be)
Inzet van deze twist is de editoriaal van de laatste editie van de stadskrant, met als titel Lokeraars vluchten voor politie. (standaard.be)
De NYT beschrijft de vastgoedmaganaat in een editoriaal als ’de slechtste kandidaat van een grote partij in de moderne Amerikaanse …(standaard.be)
enz.
hebben
Jantje was verdwenen, z’ hemmen hem nooit meer teruggevonden.
Moete gij er enen hemmen?
Nee, w’hemmen er gisteren gaan kopen dus ‘k hem er al ene. Z’hemmen er trouwens nog veel te koop liggen.
hebben
uitspraak met scherpe ‘e’, de ‘h’ wordt niet uitgesproken
in gebruik in West-Vlaanderen en westelijk+centraal Oost-Vlaanderen
OTT: ik he, gij he(d), hij he(d) (W-Vl)/ hij hee(d) (O-Vl)
? aan de kust wordt in de 1e persoon enkelvoud altijd de infinitief gebruikt, en is het dus ‘ik hen’
OVT: de infinitief is ‘hadden’, behalve aan de kust, waar het door het wegvallen van de ‘dd’, het nimmer uitspreken van de doffe e (een kenmerk van alle West- en Oost-Vlaamse dialecten) en het wél uitspreken van de eind-n in werkwoorden en verkleinwoorden (eveneens kenmerkend voor West- en Oost-Vlaamse dialecten), ±’haan’ is geworden
? omwille van voorgaande regel is de 1e persoon enkelvoud van de OVT aan de kust dus ook ‘ik haan’
zie ook hemmen
Dien Hollander was der vanalles en nog wa aan ’t zeggen, ma ’k en he der niet van verstaan.
hebben
uitspraak met scherpe ‘e’, de ‘h’ wordt niet uitgesproken
in gebruik in West-Vlaanderen en westelijk+centraal Oost-Vlaanderen
OTT: ik he, gij he(d), hij he(d) (W-Vl)/ hij hee(d) (O-Vl)
> aan de kust wordt in de 1e persoon enkelvoud altijd de infinitief gebruikt, en is het dus ‘ik hen’ en Oost-Vlaamse dialecten) en het wél uitspreken van de eind-n in werkwoorden en verkleinwoorden (eveneens kenmerkend voor West- en Oost-Vlaamse dialecten), ±’haan’ is geworden
OVT: de infinitief is ‘hadden’, behalve aan de kust, waar het door het wegvallen van de ‘dd’, het nimmer uitspreken van de doffe e (een kenmerk van alle West
→ omwille van voorgaande regel is de 1e persoon enkelvoud van de OVT aan de kust dus ook ‘ik haan’
zie ook hemmen
Dien Hollander was der vanalles en nog wa aan ’t zeggen, ma ’k en he der niet van verstaan.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
