Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #25781

    sjakosj, in de ~
    (uitdr.)

    klaar, afgewerkt, binnengehaald
    zie ook: sacoche, in de ~ zijn (synoniem)

    Ik heb veel moeite moeten doen om haar zover te krijgen, maar nu is ’t in de sjakosj.

    Trek het u niet aan, dat komt wel in de sjakosj!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:11
    0 reactie(s)

    #25782

    sacoche
    (de ~ (m./v.), ~n)

    handtas

    zie ook: chacoche; sjakosj, in de ~; verzamellemma kledij

    Bolso de cuero, Tarifa, España, 2015

    Er zit teveel gerief in mijn sacoche. Ik vind mijne gsm niet.

    Wacht efkes, ik pak mijne sacoche nog en dan zijn we weg.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:11
    9 reactie(s)

    #25783

    velne frak
    (de ~ (m.), ~ken)

    bontjas, pelsen jas

    zie ook verzamellemma kledij

    Wie draagt bij zo’n weer ne velne frak?
    Veel te warm daarvoor!

    Regio Leiestreek
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:10
    3 reactie(s)

    #25784

    pelsen jas
    (znw. de ~ (m.), ~sen)

    bontjas

    zie ook pelse frak, vellen frak; verzamellemma kledij

    " ‘En hebben ze alles meegenomen?’ ’Ja, zelfs de pelsen jas die mijn moeder droeg met onze plechtige communie." Liesbeth de Visscher, Bambi Bosteels (2015)

    “Van binnen klinkt de stem van een vrouw: ‘Jullie twee, eruit. En jij, met de pelsen jas, jij blijft.’” Zaki, Ondeugender ouder worden (2016)

    Donkerbruine echte pelsen jas voor dames, 42 cm aan de schouders. (2dehands.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:10
    0 reactie(s)

    #25785

    kledij
    (verzamellemma)

    De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.

    kledij:
    aanstekers
    baai
    bain de soleil
    badkostuum
    blokken
    botten
    bottinen
    bovenlijfke
    bretellen
    broeksriem
    centuur
    cravat
    debardeur
    duffelcoat
    frak
    frennen
    frulleke
    gilet
    golf
    gordel
    kap
    kaptrui
    kaspoesjeir
    kepie
    klak
    kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
    kloef
    kloon
    knop
    kostuum
    kousen
    k-way
    lits
    manchetknop
    mantel
    marcelleke
    nestels
    neuke
    onderlijfke
    onderpull
    overal
    palto
    pantoffels
    pelse frak
    pitteleir
    plastron
    pots
    pression
    pull
    regenscherm
    rijkoord
    sacoche
    sletsen
    sloefen
    sous-pull
    tailleur
    tallon
    tiret
    vellen frak
    veston
    voorschoot
    zot

    werkwoorden:
    fronsen
    opplooien
    plooien
    sletsen
    tailleren

    varia:
    afgeborsteld
    avondkledij
    coupe regentes
    droogkast
    droogkuis
    gele hesjes
    hiel
    kapstok
    okselvijver
    smink
    solden
    tent
    wasmachien

    uitdrukkingen:
    broek, de ~ dragen
    ene frak en twee schoenen
    frak, amaai mijne ~
    Jean met de klak
    kiekens, de ~ zitten door den draad
    klak, amai mijn ~
    klak, er met de ~ naar gooien
    kleedje, in een nieuw ~ steken
    klonen, de ~ van iets aanhebben
    kroon, de ~ ontbloten
    met de klak rondgaan
    nestel, zijnen ~ afdraaien
    sloef, op zijn ~en afkomen
    uit een doosje komen
    voorschoot, een ~ groot

    > andere betekenis van kledij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:09
    2 reactie(s)

    #25786

    pelse frak
    (zn. m. -ken)

    bontjas

    West-Vlaanderen: velne frak, vellen frak

    schrijfvariant: pelsen frak

    zie ook pelsen; verzamellemma kledij

    Colorful, woman, portrait, fur coat, frost, woods, winter Fortepan 19358

    “Nu zie je hier echt vanalles lopen, ne pelse frak en ne mini-rok, ene met een pots en handschoenen en mokkes topless aan hun strandkabine (en neen ik heb die luxe niet).” (uit een forum)

    … l’embarras du choix van madame kaka, staande voor haar garderobe, niet wetend welke van haar vierendertig sacochen alweer uitgekozen. het motiefje uit de muts van mobutu was terug te vinden in haar pelsen frak, … (Stoppen met roken in 87 gedichten – Dimitri Verhulst)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:08
    5 reactie(s)

    #25787

    vellen frak

    een mantel in pels

    vgl. ook velne frak, pelse frak, pelsen jas

    <vellen, bn.: van dierenvel gemaakt
    vb. “Hij was moij, met vellen cleere” Esbatementen van de Rode Lelije (± 1560). (Woordenboek der Nederlandsche Taal)

    zie ook verzamellemma kledij

    Tante heeft haar vellen (vellne) frak weer eens uitgehaald, hij riekt naar mottenbollen.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 16 Apr 2020 02:07
    2 reactie(s)

    #25788

    kermislief
    (het ~, ~en, onz. zelfst. nw.)

    een lief waarmee men op prettige wijze de kermisdagen doorbrengt; een scharrel van korte duur

    zie ook kermis, het is nog nieuw ~

    Een in Vlaanderen zeer bekend liedje is het Kermislied van Melis en Hullebroeck waarvan de 2e strophe het kermislief bezingt:
    Een aardig lief, een kermislief,
    Een lief voor twee drie dagen,
    Toe, neem dat lief, dat aardig lief,
    Ze zal niet beter vragen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 19:44
    1 reactie(s)

    #25789

    veirig
    (bijv. nw.)

    klaar, gereed
    Duits fertig

    (“verrig” in Antwerpse Kempen, daar verouderd)

    /Best dich veirig om acht oere?/
    (Zijt ge klaar om acht uur?)

    Regio Limburgse Kempen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 19:38
    0 reactie(s)

    #25790

    groupetto
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    in de wielersport: een groepje van renners (soms sprinters in een bergrit) dat gelost is en achter het peloton rijdt

    De groupetto kwam nog aan binnen de tijd.

    18 mei 2014 – Wie daar eerst bovenkwam zou ik niet kunnen zeggen want ik zat in de groupetto met nog enkele minder begaafde klimmers. (www.demoedigetoeristen.be 18/05/14)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 19:35
    0 reactie(s)

    #25791

    loeas
    (bijv.nw.)

    clever, slim, vooral bij kinderen

    < loos

    Dae klene van ôs Marie weurt al zoea’n richtig loeas menneke / die kleine van ons Marie wordt al zo’n echt slim ventje

    Regio Maasland
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 19:34
    1 reactie(s)

    #25792

    heilicht
    (het ~, ~en)

    weerlicht, bliksem zonder donder of regen, meestal in de verte
    zie ook heilichten

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    heilicht: weerlicht dat slechts een bloot flikkeren is en niet met donder gepaard gaat (Loquela (1891))

    Van Dale online: gewestelijk

    Het heilicht boven de zee kan een mooi natuurlijk lichtspel laten zien.

    Ik zie alleen maar lichtflitsen en ik hoor geen donder. Dat zal heilicht zijn. Ofwel krijgen we sebiet een onweer boven onze kop ofwel waait het over.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 18:31
    0 reactie(s)

    #25793

    heilichten
    (ww., heilichtte, geheilicht)

    bliksemen zonder donder of regen, weerlichten
    zie ook heilicht

    Van Dale online: gewestelijk: in de verte onweren zonder dat men de donder kan horen

    Poëzie,
    tenger en sterk mirakel,
    dat zich voltrekt boven een trosselke woorden,
    boven een enkele zin,
    boven een luttel woord;
    ach trosselken,
    ach woordenrei,
    ach woord weiger van waarde,
    wie heeft uw geest gewekt
    en over wrokkige aarde
    doen heilichten
    - Gods blik die gloort -? (Alice Nahon)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 18:28
    1 reactie(s)

    #25794

    skyperitieven
    (ww. skyperitiefde, geskyperitiefd)

    neologisme: aperitieven via Skype tijdens de coronacrisis

    ook zn. skyperitief

    google2020: .NL (4)

    Hou een ‘skyperitief’ met vrienden door te videochatten en een pintje of een ‘skypirinha’/caipirinha te drinken en wat nootjes of chips te eten. (radio1.be)

    “Ik hoor in het nieuws dat het bakpoeder op is en dat mensen nu massaal Skyperitieven. Zeer fijn, maar laten we dat vooral met mate doen” (vrt.be)

    Skyperitieven met de collegaatjes! #Lockdown #Week (krokant.be)

    ‘Skyperitieven’, eenzaamheid en pintjes tijdens de werkuren: experts bezorgd over lockdowndrinken.(demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2020 13:39
    1 reactie(s)

    #25795

    Kotegem
    (plaatsnaam)

    pseudo-plaatsnaam voor thuis

    ook Kottegem

    zie ook kot
    zie ook verzamellemma koterij

    Heb dan maar een drietal enames in de “laize” gegoten (wat dan weer niet goed is voor mijnen body :-D ) en vervolgens terug naar Kotegem. (mountainbike.be)

    Ik ga maar eens naar Kottegem gaan. Morgen vroeg dag.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2020 10:16
    1 reactie(s)

    #25796

    Kotegem
    (plaatsnaam)

    pseudo-plaatsnaam voor thuis

    ook Kottegem

    zie ook kot
    zie ook verzamellemma koterij

    Heb dan maar een drietal enames in de “laize” gegoten (wat dan weer niet goed is voor mijnen body :-D ) en vervolgens terug naar Kotegem. (mountainbike.be)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2020 10:14
    1 reactie(s)

    #25797

    koterij
    (verzamellemma)

    De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.

    Samenstellingen:

    apenkot
    ballenkot
    bergkot
    bergingskot
    bezemkot
    buskotje
    digikot
    doempkot
    drugskot
    druppelkot
    duivenkot
    fietsenkot
    frietkot
    fritkot
    hoerenkot
    hondenkot
    houtkot
    hullekot
    jeneverkot
    kattenkot
    kiekenkot
    koffiekot
    kolenkot
    koolkot
    kruipkot
    paskot
    platen kot
    rattekot
    rokerskot
    rommelkot
    smoorkot
    smurfenkot
    stampkot
    stemkotje
    studentenkot
    telefoonkot
    tuinkot
    vogelkot
    vogelkotje
    waskot
    wc-kot
    werkkot
    wietkot
    zottekot
    zuipkot
    zwienekot
    zwijnenkot

    Studentenjargon:
    boerenkot
    kotstudent
    kotbaas, kotmadam
    kotbaasbedrijf
    kotencomplex
    kotfuif
    kotreglement
    kotleven
    koteten en daarmee ook kotkilo’s
    kotlabel
    kotbelasting/kottaks
    luxekot

    Uitdrukkingen:
    blijf in uw kot
    dansen, mijn kot staat te ~
    kot, eerst een ~ en dan een varken
    kot, het ~ afbreken
    kot, het ~ in brand steken
    kot, het ~ is te klein
    kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
    kot, het ~ vrij hebben
    kot houden
    kot, iemand uit zijn ~ lokken
    kot, in zijn ~ blijven
    kot, op ~ gaan
    kot, op ~ zitten
    kot, uit z’n ~ komen

    Regionaal beperktere uitdrukkingen:
    Kotegem
    kot, daar hebt ge het ~
    kot, iemand naar zijn ~ rijden
    kot, er zijn ~ in hebben
    sterven op het kot
    kotje, in een ~ zitten
    vogelkotje, tegen het ~ gelopen

    zie ook kot, -erij

    > andere betekenissen van koterij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2020 10:14
    1 reactie(s)

    #25798

    Kotegem
    (plaatsnaam)

    pseudo-plaatsnaam voor thuis

    ook Kottegem

    zie ook kot

    Heb dan maar een drietal enames in de “laize” gegoten (wat dan weer niet goed is voor mijnen body :-D ) en vervolgens terug naar Kotegem. (mountainbike.be)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2020 10:13
    1 reactie(s)

    #25799

    Kottegem

    zie Kotegem

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2020 10:11
    0 reactie(s)

    #25800

    Kotegem
    (plaatsnaam)

    pseudo-plaatsnaam voor thuis

    ook Kottegem

    Heb dan maar een drietal enames in de “laize” gegoten (wat dan weer niet goed is voor mijnen body :-D ) en vervolgens terug naar Kotegem. (mountainbike.be)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2020 10:10
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.