Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
buien, stortbuien
zie ook het weer
De aanhoudende regendouches zorgen voor wateroverlast.
betrekken, bewolken
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
zie ook het weer
Verdorie, het was zo’n mooi weer vandaag en nu begint het te overtrekken. Straks gaat het nog regenen.
Neemt maar een paraplu mee want het overtrekt helemaal.
> andere betekenis van overtrekken
onweer, onweersbui
zie ook: ijllicht, zoelte; het weer
Verschillende regio’s in Vlaanderen en Wallonië zijn de voorbije nacht opgeschrikt door hevige hagelbuien en zware onweders. (Het Journaal)
Aaah de Belgische kust… mooie verwelkoming na een vakantie in het buitenland. Schitterend inrollend onweder met snel ronddraaiend front waarna het heel donker werd… (AstroForum.nl)
Frank Deboosere: "Het leukste voorbeeld daarvan vind ik ‘het ochtendgrijs’. Dat woord heb ikzelf in 1997 gelanceerd om te spreken over lage bewolking die blijft hangen tot de zon doorbreekt. En ineens begon iedereen dat woord te gebruiken! 25 jaar geleden zou je dat op het KMI nooit gehoord hebben. Ten slotte moet ik toegeven dat spreektaal er bij mij sowieso wel in kruipt. Ik zeg ook al eens ‘ge’ en ‘gij’.”
Nog niet in Van Dale 1995, wel in Van Dale 2012 online, maar zonder label of verwijzing naar de auteur…
Van Dale 2015 online: “1997, bedacht door de Vlaamse weerman Frank Deboosere”
zie ook het weer
Vanmorgend ochtendgrijs dat tot vanavond blijft hangen en morgen zijn we er weer met meer van datzelfde weer.
mist
DS2015 standaardtaal
We spreken van nevel wanneer het zicht meer dan 1000 m bedraagt. Van mist spreken we als het zicht minder is dan 1 km. (noodweer.be)
zie ook het weer
Bij dichte nevel zijn zaterdag ongeveer vijftig voertuigen op elkaar gebotst op een snelweg in Zwitserland. (nieuwsblad.be)
Er hing op het moment van de feiten een dichte nevel en het had zwaar gesneeuwd. (knack.be)
Broer en zus staan middenin een dichte nevel, aan de voet van een reusachtige eik. (eenhoorn.be)
motregen, druilregen, af en toe een lekske regen dat er valt
Van Dale online: gewestelijk: zeer fijne motregen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Z.-N. een term voor motregen
ook in het Hageland
zie ook het weer
Het is maar muggenpis dat er valt.
Noemde dees rege? tis ma wa muggenpis zalle, sebiet nog es wa in mennen hof gaan werken peisek… (Kempen)
(Noemt ge dit regen? Het is muggenpis, sebiet nog eens wat in mijnen hof gaan werken, peins ik…)
Muggepis: ziejever (zever) woa dagge ferm nat van wurdt (Kempen). (muggenpis: zever waar ge serieus nat van wordt)
wisselvallig weer in het voorjaar met afwisselend zon en hevige regen of hagelbuien
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
maartse buien is in NL bekend
aprilse grillen is Belgisch-Nederlands
zie ook het weer
Will Tura – Maartse buien aprilse grillen (1972)
beverenbruist.be: Maartse buien, aprilse grillen, gelukkig hebben we nog niet veel buien gehad.
weerlicht, lichtschichten boven een half open wolkendek, zichtbaar en waarneembaar voor de mens vanop de grond, meestal bij zwoel warm weer. Een aankondiger van een aankomend onweder.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: ijllicht, in Zuid-Nedeland, weerlicht
”Het onweer is nog verre; de glans, die achter de kimme uitschiet, is slechts ijllicht”, Conscience ed. (1868).
Van Dale 2013 online: gewestelijk: heilicht
weerschijn van zeer ver verwijderde bliksems, waarvan de donder niet gehoord kan worden
vgl zoelte
zie ook het weer
Heje al de ijllichten gezien boven de wolken in de locht, blijf ma keut (kort) bei huis, en blijft van die zeisem af, ge kunt noot (nooit) nie weten!! (gehoord: 1700 Sint-Martens-Bodegem op 30 augustus 2011)
fikse regenbui
We waren pas aan ’t wandelen en werden al getrakteerd op een goei drets.
regen over heel het land, en speciaal op de nationale feestdag op 21 juli
Volgens Frank de Boosere krijgen we op 21 juli ek. een drasj national. 21 graden maar regen over het hele land.
Dinsdag 21 juli 2015. ACA Denderstreek vzw stelt voor: Geen Drasj National voor ons maar. Dwars door de Zwalmstreek Rit van 110 km (oldtimerweb.be)
Den ‘drasj national’ is nen dag mis :-) Morgen, 21 juli, droog en lekker fietsweer voor de 12de etappe van Corsa Campagnolo ! (facebook)
De Nationale Feestdag staat bekend om zijn hevige buien, in de volksmond beter bekend als ‘drasj national’.(gva.be)
plots, hevig regenen
schrijfwijze ook: drachen
zie ook drache, drets; het weer
We zaten gisteren rustig te barbecuen en ineens begost dat daar te drasjen dat het niet schoon was.
> andere betekenis van drasjen
plotse, hevige regenbui
> Belg.-Fr. la drache
Uitspraak: /drasj/ [dra?]
zie ook het weer
Miljaar, ik zat middenin die drache en ik had alleen een dun t-shirtje aan.
bliksem, zie: ketterslag
zie ook het weer
Het weer verandert snel vanaf de Franse grens. Er is kans op donderslag.
weertype met een afwisseling van regenvlagen en droge periodes
zie ook het weer
Buiencaroussel (sic) blijft rondjes draaien, zaterdag amper 15°C. (hln)
Je denkt dus een droge wandeling te kunnen maken maar ondertussen kan er een stevige buiencarrousel op gang gekomen zijn. (weerstation Wichelen)
standaard.be: In de plaats komt een zwakke wig van hoge druk, die van het westen uit de buiencarrousel een halt toe roept.
guur weer in april
vnl. in de weerspreuk
Van Dale online: algemeen Belgisch-Nederlands
zie ook maartse buien, aprilse grillen; het weer
Maartse buien en aprilse grillen komen wanneer ze willen.
is grijs, mistig, reeds een beetje kou, zonder regen, zonder zon, zonder wind.
Niet in Van Dale 2005.
Van Dale online 2018: allerheiligenweer
grijs, fris, mistig weer zoals omstreeks Allerheiligen weleens voorkomt
zie ook het weer
Als we naar het kerkhof gaan is het doorgaans allerheiligenweer.
het weer voorspellen
zie ook het weer
We zouden van het weekend willen BBQ-en, welk weer geven ze uit?
Ze geven voor van het weekend schoon weer uit. Het mag wel eens.
Wilt ge weten wat voor weer ze uitgeven? De vrt is als zo’n toestelleke van vroeger: verschijnt het vrouwke Sabine met haar paraplu, dan gaat het regenen. Komt het ventje Frank met zijn fiets, dan gaat de zon schijnen.
Zelfs het weer is anders in België dan in Nederland. In dit lemma bewaren we een overzicht van de Vlaamse weerterminologie en daaraan gerelateerde uitdrukkingen.
meteorologische fenomenen:
allerheiligenweer
aprilse grillen
buiencarrousel
donderslag
drache
drasjen
drasj national
drets
heilicht
ijllicht
maartse buien, aprilse grillen
muggenpis
nevel
ochtendgrijs
onweder
overtrekken
regendouche
regenvlaag
salavlaagje
schoon weer
smoor
smuiken
snipsneeuw
stofhagel
vlaag
weerlichten
winterprik
zeveren
zoelte
varia:
weeranker
uitdrukkingen:
het weer uitgeven
Onzen heer is nen …
regenen dat het giet
regenen, oude wijven ~
-
weerlicht, bliksem zonder donder of regen, meestal in de verte
zie ook heilichten
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
heilicht: weerlicht dat slechts een bloot flikkeren is en niet met donder gepaard gaat (Loquela (1891))
Van Dale online: gewestelijk
zie ook het weer
Het heilicht boven de zee kan een mooi natuurlijk lichtspel laten zien.
Ik zie alleen maar lichtflitsen en ik hoor geen donder. Dat zal heilicht zijn. Ofwel krijgen we sebiet een onweer boven onze kop ofwel waait het over.
zwangerschapsverlof, bevallingsverlof
Van Dale online 2020: BE, ambtelijk
Haar bevallingsrust is ten einde; maandag komt ze terug werken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
