Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
regen en zon terzelfdertijd
zie ook het weer
ook: duiveltjeskermis
Toen de zon scheen begon het ook te regenen. ’t Is duvelkeskermis zei mijn vader toendertijd.
Soda
WNT: In Z.-Ndl.
Glazen en pinten afwassen in duvelwater, dan blinken ze schoon.
Met een beetje duvel in warm water, daar krijgt ge de smerigste vettigheid mee afgekuist (afkuisen).
> andere betekenis van duvel
SN/NL: duivel
een van de (weinige) woorden waarbij de oorspronkelijke u-klank nooit gediftongeerd is, vgl. hus → huis, buten → buiten
→ een ander woord dat zijn oorspronkelijke klank heeft kunnen behouden is duzend/duust (duizend)
→ merk op dat zowel voor ‘duvel’ als ‘duzend’ de gediftongeerde vormen ‘duivel’ en ‘duizend’ eigenlijk exclusief voorkomen in de Hollandse dialecten (i.e. van de Nederlandse provincies genaamd ‘Holland’), althans oorspronkelijk
→ in West-Vlaanderen is de u-klank in zijn geheel nooit gediftongeerd, en worden alle woorden die elders een ui-klank hebben nog steeds met een scherpe u uitgesproken
in sommige dialecten treedt zgn. ‘ontronding’ op, en wordt de scherpe u als een scherpe i uitgesproken, vandaar bv. familienamen als ‘Den Dievel’ (vgl. algemeen Vlaams vier voor NL ‘vuur’, dier voor ‘duur’)
wordt ook gebruikt in verschillende andere woorden en uitdrukkingen:
duvel, als nen ~ naar een ziel
duvel, de ~ sjiet ummer op de grwatste houp
duvel-doet-al
duvelen
duvel, iemand de ~ aandoen
duvel jagen
duvelke/duveltje
duvelkeskermis
duvelmanneke
duvels, van zijn ~ dromen
duvels, van zijn ~ maken
duvel, van den ~ bezeten
> andere betekenis van duvel
SN/NL: duivel
een van de (weinige) woorden waarbij de oorspronkelijke u-klank nooit gediftongeerd is, vgl. hus > huis, buten → buiten en Zuid-Holland), althans oorspronkelijk
→ een ander woord dat zijn oorspronkelijke klank heeft kunnen behouden is duzend/duust (duizend)
→ merk op dat zowel voor ‘duvel’ als ‘duzend’ de gediftongeerde vormen ‘duivel’ en ‘duizend’ eigenlijk exclusief voorkomen in de Hollandse dialecten (i.e. van de Nederlandse provincies Noord
→ in West-Vlaanderen is de u-klank in zijn geheel nooit gediftongeerd, en worden alle woorden die elders een ui-klank hebben nog steeds met een scherpe u uitgesproken
in sommige dialecten treedt zgn. ‘ontronding’ op, en wordt de scherpe u als een scherpe i uitgesproken, vandaar bv. familienamen als ‘Den Dievel’ (vgl. algemeen Vlaams vier voor NL ‘vuur’, dier voor ‘duur’)
wordt ook gebruikt in verschillende andere woorden en uitdrukkingen:
duvel, als nen ~ naar een ziel
duvel, de ~ sjiet ummer op de grwatste houp
duvel-doet-al
duvelen
duvel, iemand de ~ aandoen
duvel jagen
duvelke/duveltje
duvelkeskermis
duvelmanneke
duvels, van zijn ~ dromen
duvels, van zijn ~ maken
duvel, van den ~ bezeten
> andere betekenis van duvel
zeer gedreven
Mijn oma en moeder zegden vaak: “Nonnen en pastoors zijn uit op geld gelijk nen duvel naar een ziel.”
iemand die zenuwachtig springt en rondloopt
Hij is lik (lijk) van de duvel bezeten, ze gaan hem moeten laten belezen.
kachel in de vorm van een opstaande cilinder waarin verschillende soorten brandstof kunnen worden gestookt
zie ook duvelke
We hadden vroeger een duveltje om de veranda te verwarmen.
regen en zon terzelfdertijd
zie ook het weer
Toen de zon scheen begon het ook te regenen. ’t Is duvelkeskermis zei mijn vader toendertijd.
flauwe grap, flauwe kul, zever, kwats
< van het werkwoord truten
uitdrukkingen:
truut in pakskes: zever
voor den truut: voor de lol
uitspraak in Antwerpen: klik hier
zie ook: genen truut
Die aprilgrap was maar truut in pakskes.
Ik heb hem nog verwittigd. Dat was niet voor den truut.
“‘t Is maar truut, ge meugt da’ nie’ serieus opnemen” Cornelissen-Vervliet (1903)
gene zever, dat is serieus
zie ook truut
Het loopt zo zuut , da’s genen truut. (muzikum.eu – mijne meulen)
Mijn grootvader zei altijd: “genen truut, want daar kan ik niet mee om, he” (blogspot)
geen truut verkopen, het is zo erg niet, ik heb het ook meegemaakt (mamaforum.lebelle.be)
lawaai
Woordenboek der Nederlandsche Taal: lawaai: in Zuid-Nederland.
Van Dale:
laweit
1574, etymologie onbekend
archaïsch; niet algemeen lawaai
spellingvariant: lawijt
> andere betekenis van laweit
Ga maar vanachteren in den hof laweit maken.
Niet zoveel lawijt maken, ik heb koppijn.
“Het Huis van Alijn lanceert Huis van Lawijt, een museumbeleving voor blinden en slechtzienden.” (persruimte.stad.gent.be 8.3.2017)
Hij werd vooral bekend als ‘Bompa Lawijt’, een rol die hij in de jaren 90? vertolkte in de VTM-serie ‘Chez Bompa Lawijt’. (hln.be)
pinkstermaandag, tweede pinksterdag, sinksenmaandag
zie ook Sinksen
Hoe verlengd weekend? Och ja, het is morgen tweede sinksendag!
Op maandag 26 mei 1890, tweede Sinksendag, zat Frederik Decroy dicht bij zijn woonst in Beselare te kaarten in een herberg. (zonnebeke.be)
Schepen Annemie Langmans bevoegd voor markten en foren bevestigt dat maandag, tweede sinksendag, de markt op de Kioskplaats doorgaat. (nieuwsblad.be)
lawaai/laweit
zie ook Vlaamse geslachten
Bij het slopen van het gebouw werd veel lawaai gemaakt!
Z’en nogal een bitje nest gemakt!
> andere betekenis van nest
rommel
in Limburg en in de Antwerpse Kempen
zie ook Vlaamse geslachten
En toen heb ik dieje ouwe nest weggedaan.
(En toen heb ik die oude rommel van de hand gedaan.)
gehoord in Hasselt op 22/08/17
> andere betekenis van nest
lawaai/laweit
zie ook Vlaamse geslachten
Bij het slopen van het gebouw werd veel lawaai gemaakt!
Z’en nogal een bitje nest gemakt!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
