Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #2021

    uitschieten
    (ww. schoot uit; uitgeschoten)

    uitvliegen, uitvaren

    vnw: tegen iemand uitschieten: uitvallen, uitvaren tegen iemand, boos worden

    znwb: Van pers.: boos worden, woedend worden; uitvallen, uitvaren, opspelen; snauwen; vaak in de verb. tegen iem., iets uitschieten.

    “In die zin dat ik wel eens een keer kon uitschieten tegen mijn spelers, maar dat had niets met mijn mens-zijn te maken. " (hbvl.be)

    Hij schoot uit tegen een medewerker zonder te beseffen dat zijn microfoon nog aanstond. (vrt.be)

    Het zit nu bovenarms op tussen Peter en Femke, zij is ferm uitgeschoten tegen Peter. (thuisforum.be)

    Piet Piryns schoot woedend uit: ” De ton? Gij beweert dus dat er in De ton ’s avonds geen bediening is? Joël, tot hoe laat is De ton op de kaai in Bangkok …" (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jun 2025 08:24
    0 reactie(s)

    #2022

    voorraad, tot uitputting van de ~
    (uitdr.)

    zolang de voorraad strekt

    vnw: tot uitputting van de voorraad: zolang de voorraad strekt

    Team Taaladvies: De combinatie tot uitputting van de voorraad is standaardtaal in België. Ze betekent ‘tot de voorraad op is’. Standaardtaal in het hele taalgebied is zolang de voorraad strekt.

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    Fr. jusqu’à épuisement du stock

    zie ook uitgeput zijn

    Actie topokkazies (occasie) tot uitputting voorraad!
    Op 23 februari 2006 werden voor de eerste keer binnen de abdij Westmalle champagneflessen afgevuld, voorlopig nog tot uitputting van de voorraad in de geëmailleerde flessen, maar nadien zullen herbruikbare bruine flessen gebruikt worden, voorzien van een etiket. (op Zythos.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Jun 2025 08:16
    0 reactie(s)

    #2023

    noodsein
    (zn. o.; ~en)

    een noodrem in de trein

    vnw: noodrem

    znwb: In Belg. treinen: noodrem (ter vert. van fr. alarme).

    Elk compartiment heeft een noodsein en er zijn er nog enkele in de gang zelf. Op de trein heerste er chaos. Geroep, getier. (hln.be)

    Het noodsein was niet sterk genoeg verlicht, in de trein ontbrak een verplicht veiligheidssysteem en de bestuurder heeft wel degelijk het … (nieuwsblad.be)

    Het is immers onze (en ook die van de bestuurder) taak om het afgetrokken noodsein te herbewapenen (waardoor de remmen weer lossen), pas dan kan de rit verder gezet worden. (forum.modelspoormagazine.be)

    In Mechelen werden dan weer de noodseinen van een treinstel gemanipuleerd en werd een werkwillige treinbegeleider zodanig verbaal geïntimideerd en … (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 23:08
    0 reactie(s)

    #2024

    villageneeskunde
    (zn. v.; geen mv.)

    dure geneeskunde die eerder in de spreekwoordelijke villa van de specialist bedreven wordt dan in de ziekenhuizen

    Woordenboek van Neologismen – Marc de Coster (1999): Villageneeskunde – luxebehandeling, bijvoorbeeld in een particuliere kliniek; peperdure gezondheidszorg die niet voor iedereen is weggelegd. Pejoratief.

    Google 2025: .NL (9); .BE (114)

    “Villageneeskunde noem ik dat. Het is een kwalijke tendens dat je sneller privé bij een specialist terechtkan als je meer betaalt, terwijl de wachtlijsten in ziekenhuizen oplopen.” (vrt.be)

    Ons land telt meer en meer commerciële klinieken waar aan villageneeskunde wordt gedaan. (zorgneticuro.be)

    Professor Tom Balthazar: “Er ontstaat een ‘villageneeskunde’, waarbij artsen zich terugtrekken in privépraktijken.” (hln.be)

    Ze vrezen dat Vandenbroucke komaf wil maken met wat hij eerder al ‘villageneeskunde’ noemde. (standaard.be)

    Dreigt geen averechts effect, met een kloof tussen de officiële zorgstructuur met wachtlijsten en private villageneeskunde? (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 21:44
    0 reactie(s)

    #2025

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verklaren

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 21:33
    0 reactie(s)

    #2026

    kwakrijgs
    (bn.)

    moeilijk te verkrijgen, schaars

    Door de rantsoenering waren tijdens de oorlog veel eetwaren kwakrijgs.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 21:32
    1 reactie(s)

    #2027

    kwakrijgs
    (bn.)

    moeilijk te verkrijgen, zeldzaam, schaars

    Door de rantsoenering waren tijdens de oorlog veel eetwaren kwakrijgs.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door Spurth op 28 Jun 2025 20:09
    1 reactie(s)

    #2028

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verduidelijken, verklaren, verhelderen

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Spurth op 28 Jun 2025 20:07
    0 reactie(s)

    #2029

    besjrapt
    (bn.)

    zeldzaam, weinig

    Als men bv. in geldnood zit, weinig eten heeft of weinig in huis heeft o.a. voedingswaren, wasproducten en noem maar op, dan zit men besjrapt.

    Regio Westhoek
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 18:31
    0 reactie(s)

    #2030

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verklaren

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 18:29
    0 reactie(s)

    #2031

    ribbedebie
    (bw.)

    weg, verdwenen, ook ‘ribbedie’

    ribbedebie zijn:
    - mensen: zich snel uit de voeten maken of gewoon aankondigen dat men weg gaat
    - voorwerpen: ze zijn dan spoorloos verdwenen of men vindt ze niet in eerste instantie

    < mogelijk uit Bargoens ‘rip’ + “de bie = (de) weg”): zie bie, de ~ jallen. Rip betekende vroeger weg, vertrokken, verdwenen, gevlucht, gestolen.
    < volgens J.L. Pauwels zou het een verbastering zijn van het Frans ‘à bride abattue’: met losse teugel

    zie ook piepedada, pist, de ~ in zijn

    Als je begint over betalen, is hij ribbedebie.

    Ben ribbedebie, salodder en tot morgen allemaal.

    Mijn sleutels zijn ribbedebie. Waar heb ik die weer gelegd?

    Volgende week zijn wij ribbedebie, op vakantie!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Jun 2025 18:28
    14 reactie(s)

    #2032

    Samsonworst
    (zelfst. nw. v. -en)

    boterhamworst met de afbeelding van de hond Samson

    Samsonworst

    zie ook roos rolleke

    “Waar is de tijd dat ik nog samson worst kreeg bij de slager?” (facebook)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Agglomeratie op 28 Jun 2025 18:22
    1 reactie(s)

    #2033

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verduidelijken, verhelderen, verklaren, uitspinnen

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Agglomeratie op 28 Jun 2025 18:08
    0 reactie(s)

    #2034

    besjrapt
    (bn.)

    zeldzaam, schaars, kwakrijgs

    Als men bv. in geldnood zit, weinig eten heeft of weinig in huis heeft o.a. voedingswaren, wasproducten en noem maar op, dan zit men besjrapt.

    Regio Westhoek
    Bewerking door Agglomeratie op 28 Jun 2025 18:07
    0 reactie(s)

    #2035

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verduidelijken, verhelderen, verklaren

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Agglomeratie op 28 Jun 2025 18:05
    0 reactie(s)

    #2036

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verduidelijken, verklaren

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Agglomeratie op 28 Jun 2025 18:04
    0 reactie(s)

    #2037

    uitleggen
    (ww. legde uit; uitgelegd)

    verklaren

    znwb: Verklaren. (In de standaardt. wel: toelichten, duidelijk maken enz.).

    Dit legt uit waarom de socialisten, ook na de invoering van het meervoudig algemeen stemrecht, zoveel last ondervonden om een Senaatszetel te veroveren. (doorbraak.be)

    Dit legt trouwens uit hoe het komt dat men zoveel moeilijkheden ontmoet op het terrein van de universele eenmaking. (bib.kuleuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 17:44
    0 reactie(s)

    #2038

    uithalen
    (ww. haalde uit; uigehaald)

    te voorschijn halen, ten berde brengen

    vnw: zijn beste Frans/Engels uithalen: zijn beste Frans/Engels te voorschijn halen

    We moeten zelfs ons beste Frans uithalen om hen een beetje te gidsen en gerust te stellen. (kw.be)

    De oudere kinderen hebben hun beste Frans uitgehaald en legden het pedagogisch project van Don Bosco uit vanuit de 4 pijlers: de school, de parochie, de thuis en het spel. (internaat-donbosco-wijnegem.be)

    Ik moet hier zowaar Brusselse manieren uithalen om me te laten gelden. (forum.bmw-mc-vl.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 17:41
    0 reactie(s)

    #2039

    uitgiftepremie
    (zn. v;; ~s)

    de extra prijs die men betaalt bij de aankoop van een aandeel of obligatie bovenop de echte waarde ervan

    vnw: emissiepremie

    De uitgiftepremie is het verschil tussen de uitgifteprijs en de nominale waarde van een obligatie of aandeel. (test-aankoop.be)

    Als de kapitaalverhoging gepaard gaat met een uitgiftepremie wordt enkel het bedrag van de kapitaalverhoging afgetrokken van het overgebleven bruikbare bedrag van het toegestane kapitaal. (tijd.be)

    De raad van bestuur zal bij elke kapitaalverhoging de prijs, de eventuele uitgiftepremie en de uitgiftevoorwaarden van de nieuwe aandelen vaststellen (corporate.homeinvest.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 17:41
    0 reactie(s)

    #2040

    uiteendoen
    (ww. dded uiteen; uiteengedaan)

    uiteenzetten; uitleggen

    vnw: iets uiteendoen: iets vertellen, iets uiteenzetten

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands: Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    zie ook uiteen doen; uiteen~

    Op een infomarkt van energieproducent Eneco in Damme toonden buurtbewoners nog eens hun ongenoegen over de plannen die werden uiteengedaan. (vrt.be)

    Dat zijn korte werkstukken die je schrijft over bepaalde onderwerpen uit de klassieke oudheid en je mening uiteendoen over een of andere veldslag. (hbvl.be)

    Ik zal lesgeven op een actieve manier, waarbij ik eerst de theorie zal uiteendoen. Daarna zal uw zoon/dochter/groep zelfstandig oefeningen maken, waarbij ik hem … (superprof.be)

    Wie met vragen zit, kan naar een infonummer bellen waar wordt uiteengedaan dat de uitzending fictie is. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 28 Jun 2025 17:39
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.