Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
huilen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schreemen: schreien, wenen
Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)
zie ook schremienge
Voorbeelden
Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.
dronkelap, dronkaard, zuipschuit, zuiplap, zatlap, alcoholist, drinkebroer, zatterik, zatladder
kwak is jenever
“Un echte kwaksmoel même pas encore klachkop! Décidément…tu nous enterreras tous vieux zwanseur. Bon anniversaire Ketje!” (facebook 16/01/09)
(Een echte kwaksmoel, zelfs nog geen kletskop! Vast en zeker …ge zult ons nog allemaal begraven oude zwanzer. Gelukkige verjaardag Ketje!)
braaf, lief, deugdzaam, netjes, fatsoenlijk
tegengestelde van droef
uitspraak: froai
regio: Waregem, Westhoek
Haar ouders ware content: het was een fraaie jongen waarmee ze vrijde.
Sint Niklaoi goa allene komm’n oa’ j’ froai zij geweest, zulle!
(‘Sinterklaas zal alleen komen als je braaf bent geweest, hoor!’) (gavergids.be / Waregem)
afstandsmeter, snelheidsmeter, odometer
vnw: kilometerteller
Ik heb een nieuwe kilometriek voor mijn velo gekocht.
De wijzer van de kilometriek van de auto slaagt op hol. Ik rijd 100 en 60 km int d’uur tegelijk.
jippie, joepie, hoera, jottum
< Spaans: olé
dikwijls uitgesproken: ollej
zie ook jochei
’t Is gelukt, olé!
Olé, olé olé olé, we are the champions, we are the champions…
Buizen! Ollej! … maar 4 uur nodig hebben om alles te verwerken mja, het is maar wat je zelf gelooft zeker ;) …(9lives.be)
1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
2. gek persoon, kwibus, kwiet, kwiebel, nietsnut, kwieten
soms ook bistenkwiebel
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930
1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.
2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!
sufkop, sul, does, koppigaard, sufferd, sukkel, dwaas, domkop, dommie, domoor
zie ook doezen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: sufkop, stijfkop (Cornelissen-Vervliet 1899)
Walter Duts is een echte doeskop.
Die man van mijn vriendin is een dikke does en nen dweize (dweis) doeskop tegelijk.
gejaagd, onrustig, zenuwachtig, beangst, angstig, bevreesd, verlegen, bedeesd, bang
Amai, je bent zo schiessig, te veel straffe koffie gedronken of zo? Of moet je dringend nog ergens zijn?
achterdeel, zitvlak, kont, reet, anus, aars
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
verdriet, leed, zeer, pijn (Blankenbergs dialect)
“k’en zejer a me powet” = ’k heb pijn aan mijn been.
altijd, eeuwig, immer
verwante woorden bij vanzelevens niet!
Ik heb het alzeleven zo gekend.
Hij woont alzeleven in hetzelfde dorp, in hetzelfde huis, en het enige dat veranderde is dat hij jaren geleden een grote schuur bouwde, dat … (portugalportal.nl 3 juni 2025)
achterwerk, zitvlak, kont, reet, anus, aars
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
(verouderd) reus
alleen nog maar gekend door een oud Vlaams liedje waarin de reuzen bezongen worden die tijdens een ommegang door de straten gedragen worden; zie reuzenommegang
- gom, het tweede deel van de samenstelling gaat terug op een Germaans woord dat “man” betekent en verwant is met het Latijnse “homo”
“Al die daer zeidt: ‘de Reus die kom’!’
Zy liegen daer om.
Keere weêrom, Reusken, Reusken,
Keere weêrom,
Reuzegom!”
(Oude Vlaemsche liederen(1848)–J.F. Willems)
per verbond van een vereniging, organisatie, …
vnw: van het verbond, gewestelijk, per gewest
znwb: Van het (in de context genoemde) verbond, de vereniging enz.; Als bijw.: per (gewestelijk) verbond, per gewest; ook: met het (gewestelijk) verbond
Op verbondelijk vlak worden ook doelgroepen (jongeren, …) projectmatig en thematisch samengebracht. (hetacv.be)
Op verbondelijk vlak behoren we tot het verbond Vlaams Brabant. Het lidgeld bedraagt € 35/jaar. (korpus.raakvzw.be)
André Quintelier, priester van het bisdom Gent, is sedert 1995 verbondelijk pastor van de Christelijke Arbeidersbeweging ACW, nu beweging.net (booksinbelgium.be)
Militanten en bestuursleden krijgen deze eretekens al na 15, 25 of 35 jaar inzet. Een verbondelijk ereteken is de beloning voor vijftig jaar lidmaatschap. (standaard.be)
historisch: instelling voor deliquente jongeren
vnw: verbeteringshuis, verbeteringsschool: tuchtschool
znwb: tuchtschool
zie ook verbeteringshuis; verbeteringstehuis
Eva Dubuisson getuigde twee weken geleden ook, over het leven op een ‘verbeteringsschool’ of een instelling voor gerechtskinderen … (standaard.be)
M.M. was de leerkracht van. G.B. Zij stelde dat G.B. naar een verbeteringsschool gestuurd moest worden omdat het een kind was dat veel loog en veel stal. (libstore.ugent.be)
Het heet daar nu „Gemeenschapsinstelling voor Bijzondere Jeugdzorg De Zande“. Ter plaatse even goed bekend als „De Verbeteringsschool“. (bloggen.be)
historisch: instelling waar deliquente jongeren geplaatst werden; verbeteringsgesticht
vnw: verbeteringshuis, verbeteringsschool: tuchtschool
znwb: Inrichting voor opvoeding van jeugdige delinquenten, tuchtschool.
zie ook: verbeteringstehuis; verbeteringsschool
Ze is naar een ‘verbeteringshuis’ gegaan, zoals men dat toen noemde. Ze is, zonder dat ze dat wist, voor de rechter moeten komen. (vlaamsparlement.be)
Jongens van het verbeteringshuis van Ieper komen alhier weggevlucht en zijn blij eens in de vrije wereld te zijn. (dekroniekenvandewesthoek.be)
Op ꞌt laatste wierd ze door gendarmen opgepikt en in een verbeteringshuis gestoken van Maria Magdalena. (blog.seniorennet.be)
per verbond van een vereniging, organisatie, …
vnw: van het verbond, gewestelijk, per gewest
znwb: Van het (in de context genoemde) verbond, de vereniging enz.; Als bijw.: per (gewestelijk) verbond, per gewest; ook: met het (gewestelijk) verbond
Op verbondelijk vlak worden ook doelgroepen (jongeren, …) projectmatig en thematisch samengebracht. (hetacv.be)
Op verbondelijk vlak behoren we tot het verbond Vlaams Brabant. Het lidgeld bedraagt € 35/jaar. (korpus.raakvzw.be)
André Quintelier, priester van het bisdom Gent, is sedert 1995 verbondelijk pastor van de Christelijke Arbeidersbeweging ACW, nu beweging.net (booksinbelgium.be)
Militanten en bestuursleden krijgen deze eretekens al na 15, 25 of 35 jaar inzet. Een verbondelijk ereteken is de beloning voor vijftig jaar lidmaatschap. (standaard.be)
vergoeding van bv. de werkgever voor verblijfskosten
vnw: vergoeding van verblijfskosten
Van Dale 2020 online: BE
Je krijgt een dagelijkse forfaitaire verblijfsvergoeding. Deze dagvergoeding vergoedt de kosten van je maaltijden en van andere ‘kleine uitgaven’ (Vlaanderen.be)
Als gevolg van de overschrijding van de spilindex in de maand februari 2020 werden de fiscaal aanvaarde forfaitaire vergoedingen die de werkgever betaalt als terugbetaling van verblijfskosten in België vanaf 1 april 2020 aangepast. (groups.be)
Normaal gezien verschijnt er in het Belgisch Staatsblad jaarlijks een lijst met de bedragen van de dagelijkse forfaitaire verblijfsvergoedingen die worden toegekend aan de ambtenaren van de FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (categorie 1) die in opdracht naar het buitenland gezonden worden. (besox.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.