Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #181

    schreemen
    (ww., schreemde, geschreemd)

    huilen

    Crying

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): schreemen: schreien, wenen
    Het arme kind schreemde van de koude. Men snikte en schreemde rond het lijk. Ik kan dat niet hooren zonder schreemen. Hij schreemde van spijt en berouw, De Bo (1873)

    zie ook schremienge

    Voorbeelden

    Ik heb me bijna doodgeschreemd toen mijn kat overreden was. Nog een geluk dat ze van de eerste keer dood was.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 12:07
    0 reactie(s)

    #182

    kwaksmoel
    (de ~, ~ en man.zelfst. nw.)

    dronkelap, dronkaard, zuipschuit, zuiplap, zatlap, alcoholist, drinkebroer, zatterik, zatladder

    kwak is jenever

    “Un echte kwaksmoel même pas encore klachkop! Décidément…tu nous enterreras tous vieux zwanseur. Bon anniversaire Ketje!” (facebook 16/01/09)

    (Een echte kwaksmoel, zelfs nog geen kletskop! Vast en zeker …ge zult ons nog allemaal begraven oude zwanzer. Gelukkige verjaardag Ketje!)

    Regio Brussel
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 12:07
    1 reactie(s)

    #183

    bobonne

    oma, grootmoeder

    zie bobon

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 12:05
    0 reactie(s)

    #184

    fraai
    (bn. en bw.)

    braaf, lief, deugdzaam, netjes, fatsoenlijk

    tegengestelde van droef

    uitspraak: froai

    regio: Waregem, Westhoek

    Haar ouders ware content: het was een fraaie jongen waarmee ze vrijde.

    Sint Niklaoi goa allene komm’n oa’ j’ froai zij geweest, zulle!
    (‘Sinterklaas zal alleen komen als je braaf bent geweest, hoor!’) (gavergids.be / Waregem)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 12:03
    4 reactie(s)

    #185

    kilometriek
    (de ~ (m.), ~en)

    afstandsmeter, snelheidsmeter, odometer

    vnw: kilometerteller

    Ik heb een nieuwe kilometriek voor mijn velo gekocht.

    De wijzer van de kilometriek van de auto slaagt op hol. Ik rijd 100 en 60 km int d’uur tegelijk.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:56
    0 reactie(s)

    #186

    olé
    (tussenwerpsel)

    jippie, joepie, hoera, jottum

    < Spaans: olé

    dikwijls uitgesproken: ollej

    zie ook jochei

    ’t Is gelukt, olé!

    Olé, olé olé olé, we are the champions, we are the champions…

    Buizen! Ollej! … maar 4 uur nodig hebben om alles te verwerken mja, het is maar wat je zelf gelooft zeker ;) …(9lives.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:56
    0 reactie(s)

    #187

    kwistenbiebel
    (de ~ (m.), ~s)

    1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
    2. gek persoon, kwibus, kwiet, kwiebel, nietsnut, kwieten
    soms ook bistenkwiebel

    Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
    Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
    Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930

    1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.

    2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:51
    6 reactie(s)

    #188

    doeskop
    (de ~(m.), ~pen)

    sufkop, sul, does, koppigaard, sufferd, sukkel, dwaas, domkop, dommie, domoor

    zie ook doezen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: sufkop, stijfkop (Cornelissen-Vervliet 1899)

    Walter Duts is een echte doeskop.

    Die man van mijn vriendin is een dikke does en nen dweize (dweis) doeskop tegelijk.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:50
    2 reactie(s)

    #189

    schiessig
    (bv nw)

    gejaagd, onrustig, zenuwachtig, beangst, angstig, bevreesd, verlegen, bedeesd, bang

    Amai, je bent zo schiessig, te veel straffe koffie gedronken of zo? Of moet je dringend nog ergens zijn?

    Regio Waasland
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:47
    0 reactie(s)

    #190

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    achterdeel, zitvlak, kont, reet, anus, aars

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:46
    7 reactie(s)

    #191

    zejer

    verdriet, leed, zeer, pijn (Blankenbergs dialect)

    “k’en zejer a me powet” = ’k heb pijn aan mijn been.

    Regio Vlaamse Kust
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:45
    0 reactie(s)

    #192

    alzeleven
    (bw.)

    altijd, eeuwig, immer

    verwante woorden bij vanzelevens niet!

    Ik heb het alzeleven zo gekend.

    Hij woont alzeleven in hetzelfde dorp, in hetzelfde huis, en het enige dat veranderde is dat hij jaren geleden een grote schuur bouwde, dat … (portugalportal.nl 3 juni 2025)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:44
    2 reactie(s)

    #193

    poep
    (de ~ (v.), ~en)

    achterwerk, zitvlak, kont, reet, anus, aars

    CSD 2006 Cologne hotpants cropped

    De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.

    < Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis

    vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
    -iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven

    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep

    Zet u neer op uw poep.

    Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.

    Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)

    Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard

    Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:43
    7 reactie(s)

    #194

    reuzegom
    (de ~, ~en, man. zelfst. nw.)

    (verouderd) reus

    alleen nog maar gekend door een oud Vlaams liedje waarin de reuzen bezongen worden die tijdens een ommegang door de straten gedragen worden; zie reuzenommegang
    - gom, het tweede deel van de samenstelling gaat terug op een Germaans woord dat “man” betekent en verwant is met het Latijnse “homo”

    “Al die daer zeidt: ‘de Reus die kom’!’
    Zy liegen daer om.
    Keere weêrom, Reusken, Reusken,
    Keere weêrom,
    Reuzegom!”
    (Oude Vlaemsche liederen(1848)–J.F. Willems)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:43
    3 reactie(s)

    #195

    verbondelijk
    (bn.)

    per verbond van een vereniging, organisatie, …

    vnw: van het verbond, gewestelijk, per gewest

    znwb: Van het (in de context genoemde) verbond, de vereniging enz.; Als bijw.: per (gewestelijk) verbond, per gewest; ook: met het (gewestelijk) verbond

    Op verbondelijk vlak worden ook doelgroepen (jongeren, …) projectmatig en thematisch samengebracht. (hetacv.be)

    Op verbondelijk vlak behoren we tot het verbond Vlaams Brabant. Het lidgeld bedraagt € 35/jaar. (korpus.raakvzw.be)

    André Quintelier, priester van het bisdom Gent, is sedert 1995 verbondelijk pastor van de Christelijke Arbeidersbeweging ACW, nu beweging.net (booksinbelgium.be)

    Militanten en bestuursleden krijgen deze eretekens al na 15, 25 of 35 jaar inzet. Een verbondelijk ereteken is de beloning voor vijftig jaar lidmaatschap. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:43
    0 reactie(s)

    #196

    verbeteringsschool
    (zn. o.; ~scholen)

    historisch: instelling voor deliquente jongeren

    vnw: verbeteringshuis, verbeteringsschool: tuchtschool

    znwb: tuchtschool

    zie ook verbeteringshuis; verbeteringstehuis

    Eva Dubuisson getuigde twee weken geleden ook, over het leven op een ‘verbeteringsschool’ of een instelling voor gerechtskinderen … (standaard.be)

    M.M. was de leerkracht van. G.B. Zij stelde dat G.B. naar een verbeteringsschool gestuurd moest worden omdat het een kind was dat veel loog en veel stal. (libstore.ugent.be)

    Het heet daar nu „Gemeenschapsinstelling voor Bijzondere Jeugdzorg De Zande“. Ter plaatse even goed bekend als „De Verbeteringsschool“. (bloggen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:43
    0 reactie(s)

    #197

    verbeteringshuis
    (zn. o.; ~huizen)

    historisch: instelling waar deliquente jongeren geplaatst werden; verbeteringsgesticht

    vnw: verbeteringshuis, verbeteringsschool: tuchtschool

    znwb: Inrichting voor opvoeding van jeugdige delinquenten, tuchtschool.

    zie ook: verbeteringstehuis; verbeteringsschool

    Ze is naar een ‘verbeteringshuis’ gegaan, zoals men dat toen noemde. Ze is, zonder dat ze dat wist, voor de rechter moeten komen. (vlaamsparlement.be)

    Jongens van het verbeteringshuis van Ieper komen alhier weggevlucht en zijn blij eens in de vrije wereld te zijn. (dekroniekenvandewesthoek.be)

    Op ꞌt laatste wierd ze door gendarmen opgepikt en in een verbeteringshuis gestoken van Maria Magdalena. (blog.seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Unsa op 20 Jul 2025 11:41
    0 reactie(s)

    #198

    kjeisriet

    kaarsvet

    Geen kjeisriet op uw kleren morsen, hoor.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Udid op 20 Jul 2025 11:22
    0 reactie(s)

    #199

    verbondelijk
    (bn.)

    per verbond van een vereniging, organisatie, …

    vnw: van het verbond, gewestelijk, per gewest

    znwb: Van het (in de context genoemde) verbond, de vereniging enz.; Als bijw.: per (gewestelijk) verbond, per gewest; ook: met het (gewestelijk) verbond

    Op verbondelijk vlak worden ook doelgroepen (jongeren, …) projectmatig en thematisch samengebracht. (hetacv.be)

    Op verbondelijk vlak behoren we tot het verbond Vlaams Brabant. Het lidgeld bedraagt € 35/jaar. (korpus.raakvzw.be)

    André Quintelier, priester van het bisdom Gent, is sedert 1995 verbondelijk pastor van de Christelijke Arbeidersbeweging ACW, nu beweging.net (booksinbelgium.be)

    Militanten en bestuursleden krijgen deze eretekens al na 15, 25 of 35 jaar inzet. Een verbondelijk ereteken is de beloning voor vijftig jaar lidmaatschap. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Jul 2025 07:07
    0 reactie(s)

    #200

    verblijfsvergoeding
    (zn. v.; ~en)

    vergoeding van bv. de werkgever voor verblijfskosten

    vnw: vergoeding van verblijfskosten

    Van Dale 2020 online: BE

    Je krijgt een dagelijkse forfaitaire verblijfsvergoeding. Deze dagvergoeding vergoedt de kosten van je maaltijden en van andere ‘kleine uitgaven’ (Vlaanderen.be)

    Als gevolg van de overschrijding van de spilindex in de maand februari 2020 werden de fiscaal aanvaarde forfaitaire vergoedingen die de werkgever betaalt als terugbetaling van verblijfskosten in België vanaf 1 april 2020 aangepast. (groups.be)

    Normaal gezien verschijnt er in het Belgisch Staatsblad jaarlijks een lijst met de bedragen van de dagelijkse forfaitaire verblijfsvergoedingen die worden toegekend aan de ambtenaren van de FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (categorie 1) die in opdracht naar het buitenland gezonden worden. (besox.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Jul 2025 06:59
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.