Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
vestiging van een grote keten, verdeelcentrum van een firma
vnw: in België ook:
•recht om als enige in een bepaald gebied een winkel te beginnen of een product of dienst aan te bieden
vgl. concessiehouder
Tupperware België heeft in Vlaanderen 20 concessies.
1 dag in de week gaat de vergadering in de concessie door, worden er opleidingen gegeven, genodigden worden in de watten gelegd en er kunnen de alom bekende ‘potjes’ worden afgehaald.
Starbucks heeft verschillende concessies in binnen- en buitenland.
vnw: overleg
Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
vgl. concerteren
“Een voorafgaande en ernstige concertatie met de vakbonden is onontbeerlijk”, stelt de partij. (demorgen.be)
Hierop moet worden opgemerkt dat, tengevolge de concertaties die hebben plaatsgevonden op federaal vlak tussen de Ministers, betrokken bij de uitvoering van het Verdrag, twee wetsontwerpen in voorbereiding zijn, resp. ter creatie van een exclusieve economische zone door Belgie¨ en ter bescherming van het mariene milieu. (senate.be)
neologisme: nieuwe (officiële) term voor betonstop
Betonstop wordt bouwshift. Wat betekent dat voor de eigenaars van bouwgrond? (era.be)
Daarom besliste de vorige Vlaamse regering om de inname van open ruimte te halveren tegen 2025 en te stoppen tegen 2040. Dat werd aanvankelijk “betonstop” genoemd, deze Vlaamse regering spreekt liever van “bouwshift”. (vrt.be)
De kleine bouwloten hoeven dus niet de inzet te worden van de bouwshift, stelt Lacoere. (demorgen.be)
Een “bouwshiftfonds” oprichten, dat is het voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) om de betonstop – of bouwshift, voor de liefhebbers – te financieren. (vrt.be)
neologisme: het halt toeroepen aan het ongebreideld volbouwen van de open ruimte
ook: bouwshift
google2016: .BE (>4.200) ; .NL (>380)
vgl. betonwoede
Tijd voor een betonstop. Verlos ons van onze dagelijkse baksteen. (standaard.be – 10 december 2015)
Verder blijken vier op de vijf ondervraagden gewonnen voor een radicale betonstop. (hln.be – 2014)
Tegen 2050 wil minister Schauvliege een betonstop doorvoeren in Vlaanderen. Dat blijkt uit nieuwe Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd. (standaard.be)
Een “bouwshiftfonds” oprichten, dat is het voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) om de betonstop – of bouwshift, voor de liefhebbers – te financieren. (vrt.be)
overleggen, raadplegen
opm: dikwijls in socio-politieke context
vgl. concertatie
Ik heb dat zeer recent kunnen bespreken met de Franse ambassadrice, die ook op die lijn zat. Het is goed dat we kunnen concerteren over de visie op de Europese Unie en over de brexit. (vlaamsparlement.be)
Ik zeg u dat ik met hem geconcerteerd heb en wij hebben met onze partij eensgezindheid wat dat betreft. (dekamer.be)
vnw: overleg
Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
vgl. concerteren
“Een voorafgaande en ernstige concertatie met de vakbonden is onontbeerlijk”, stelt de partij. (demorgen.be)Hierop moet worden opgemerkt dat, tengevolge de concertaties die hebben plaatsgevonden op federaal vlak tussen de Ministers, betrokken bij de uitvoering van het Verdrag, twee wetsontwerpen in voorbereiding zijn, resp. ter creatie van een exclusieve economische zone door Belgie¨ en ter bescherming van het mariene milieu. (senate.be)
(verouderd in Nederland) deken
< Frans serge (lichte, gekeperde, wollen stof) < Latijn serica ‘zijden stof’ < Grieks serikos
Varianten:
Antwerpen: serze (tweemaal doffe e)
Antwerpse Kempen: seuzze, ~ke
Noorderkempen -Turnhout: sasie
Brugge: soase
Hageland: seuzze(ke)
Leiestreek: sjarge
Vlaamse Ardennen: sorze
Vlaams Brabant: seus, sorge
Westhoek: serze
West-Vlaanderen: sjarze, soaze, saarske
“Toegedekt met een sargie” St. Streuvels, in Vlaanderen
“Onder de groene sargie liggen of steken”, begraven zijn (Cornelissen-Vervliet (1899)
Typisch Vlaams: gasteller/waterteller/… In Algemeen Nederlands wordt ‘teller’ alleen gebruikt in ‘kilometerteller’. Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
zie ook compteur, elektriciteitsteller
Bekisting rond teller van de gas + eventueel bureau hier rond uitwerken. (twizzi.be)
De garage heeft een aparte teller voor de elektriciteit (zimmo.be)
De koudwaterverdeling gebeurt vanaf de stijgleidingen dit vanaf de individuele tellers in de kelder. (woestyn.com)
kassa die zwartwerk en zwarte inkomsten in de horeca moeilijk of onmogelijk moet maken
“2.000 horecazaken dicht door witte kassa” (knack.be)
De zogenaamde witte kassa’s, die al het zwart geld uit de horeca moeten bannen, zullen pas vanaf 2016 officieel in werking treden. Dat zei minister van Financiën Koen Geens vandaag in Hasselt. (tvl.be)
Bij controles op zwartwerk in de horeca wordt ruim de helft betrapt, ondanks de witte kassa en de flexi-jobs. (vrt.be)
vnw: overleg
Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
“Een voorafgaande en ernstige concertatie met de vakbonden is onontbeerlijk”, stelt de partij. (demorgen.be)Hierop moet worden opgemerkt dat, tengevolge de concertaties die hebben plaatsgevonden op federaal vlak tussen de Ministers, betrokken bij de uitvoering van het Verdrag, twee wetsontwerpen in voorbereiding zijn, resp. ter creatie van een exclusieve economische zone door Belgie¨ en ter bescherming van het mariene milieu. (senate.be)
school met veelal allochtone leerlingen die soms een leerachterstand hebben
vnw: school waarop overwegend migrantenkinderen zitten
ongemarkeerd in VD
in NL eerder: zwarte school
google2017:
“concentratieschool” .BE (>2.080) ; .NL (834)
“concentratiescholen” .BE (>8.800) ; .NL (845)
“zwarte school” .BE (817) ; .NL (>105.000)
“zwarte scholen” .BE (1.140) ; .NE (>44.500)
Op basisschool De Ham in Mechelen hebben dinsdag vier kansrijke ouders hun kind ingeschreven, in een zogenaamde concentratieschool. Ze kozen er bewust voor om niet te kamperen voor een van de gegeerde scholen. Dankzij het project School in zicht. (Gazet van Antwerpen)
juffrouw, tienermeisje
< Fr. mademoiselle < demoiselle < Lat. dominicella
Uitspraak: /mamzèl/
ook mammezel
Met haar communie was ons Margriet een schoon mamzel.
De mamzelkes van de Chiro kwamen langs met koekjes.
Zo gaat het, blijkbaar: toen een mamzel die nog moet wennen aan haar nieuwe stiletto’s, nu een gekwetste schipper. (demorgen.be)
drukt misprijzen uit
(vergelijk NL “rot-”)
door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven
De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
“Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)
‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)
drukt misprijzen uit
(vergelijk NL “rot-”)
door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven
De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
“Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)
‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
