Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #17941

    concessie
    (de ~ (v.), ~s)

    vestiging van een grote keten, verdeelcentrum van een firma

    vnw: in België ook:
    •recht om als enige in een bepaald gebied een winkel te beginnen of een product of dienst aan te bieden

    vgl. concessiehouder

    Tupperware België heeft in Vlaanderen 20 concessies.
    1 dag in de week gaat de vergadering in de concessie door, worden er opleidingen gegeven, genodigden worden in de watten gelegd en er kunnen de alom bekende ‘potjes’ worden afgehaald.

    Starbucks heeft verschillende concessies in binnen- en buitenland.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Feb 2022 08:02
    0 reactie(s)

    #17942

    concertatie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: overleg

    Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    vgl. concerteren

    “Een voorafgaande en ernstige concertatie met de vakbonden is onontbeerlijk”, stelt de partij. (demorgen.be)

    Hierop moet worden opgemerkt dat, tengevolge de concertaties die hebben plaatsgevonden op federaal vlak tussen de Ministers, betrokken bij de uitvoering van het Verdrag, twee wetsontwerpen in voorbereiding zijn, resp. ter creatie van een exclusieve economische zone door Belgie¨ en ter bescherming van het mariene milieu. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Feb 2022 09:51
    0 reactie(s)

    #17943

    bouwshift
    (zn. m.; ~s of en)

    neologisme: nieuwe (officiële) term voor betonstop

    Betonstop wordt bouwshift. Wat betekent dat voor de eigenaars van bouwgrond? (era.be)

    Daarom besliste de vorige Vlaamse regering om de inname van open ruimte te halveren tegen 2025 en te stoppen tegen 2040. Dat werd aanvankelijk “betonstop” genoemd, deze Vlaamse regering spreekt liever van “bouwshift”. (vrt.be)

    De kleine bouwloten hoeven dus niet de inzet te worden van de bouwshift, stelt Lacoere. (demorgen.be)

    Een “bouwshiftfonds” oprichten, dat is het voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) om de betonstop – of bouwshift, voor de liefhebbers – te financieren. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Feb 2022 09:18
    2 reactie(s)

    #17944

    betonstop
    (zn. m.)

    neologisme: het halt toeroepen aan het ongebreideld volbouwen van de open ruimte

    ook: bouwshift

    google2016: .BE (>4.200) ; .NL (>380)

    vgl. betonwoede

    Tijd voor een betonstop. Verlos ons van onze dagelijkse baksteen. (standaard.be – 10 december 2015)

    Verder blijken vier op de vijf ondervraagden gewonnen voor een radicale betonstop. (hln.be – 2014)

    Tegen 2050 wil minister Schauvliege een betonstop doorvoeren in Vlaanderen. Dat blijkt uit nieuwe Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd. (standaard.be)

    Een “bouwshiftfonds” oprichten, dat is het voorstel van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) om de betonstop – of bouwshift, voor de liefhebbers – te financieren. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Feb 2022 09:17
    4 reactie(s)

    #17945

    concerteren
    (ww. concerteerde, geconcerteerd)

    overleggen, raadplegen
    opm: dikwijls in socio-politieke context

    vgl. concertatie

    Ik heb dat zeer recent kunnen bespreken met de Franse ambassadrice, die ook op die lijn zat. Het is goed dat we kunnen concerteren over de visie op de Europese Unie en over de brexit. (vlaamsparlement.be)

    Ik zeg u dat ik met hem geconcerteerd heb en wij hebben met onze partij eensgezindheid wat dat betreft. (dekamer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Feb 2022 06:41
    0 reactie(s)

    #17946

    concertatie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: overleg

    Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    vgl. concerteren

    “Een voorafgaande en ernstige concertatie met de vakbonden is onontbeerlijk”, stelt de partij. (demorgen.be)

    Hierop moet worden opgemerkt dat, tengevolge de concertaties die hebben plaatsgevonden op federaal vlak tussen de Ministers, betrokken bij de uitvoering van het Verdrag, twee wetsontwerpen in voorbereiding zijn, resp. ter creatie van een exclusieve economische zone door Belgie¨ en ter bescherming van het mariene milieu. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Feb 2022 06:35
    0 reactie(s)

    #17947

    pier

    aardworm

    die pier ligt daar te kronkelen op grond

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 12:48
    4 reactie(s)

    #17948

    sargie
    (de ~ (v.), ~s)

    (verouderd in Nederland) deken

    < Frans serge (lichte, gekeperde, wollen stof) < Latijn serica ‘zijden stof’ < Grieks serikos

    Varianten:
    Antwerpen: serze (tweemaal doffe e)
    Antwerpse Kempen: seuzze, ~ke
    Noorderkempen -Turnhout: sasie
    Brugge: soase
    Hageland: seuzze(ke)
    Leiestreek: sjarge
    Vlaamse Ardennen: sorze
    Vlaams Brabant: seus, sorge
    Westhoek: serze
    West-Vlaanderen: sjarze, soaze, saarske

    Blankets 5

    “Toegedekt met een sargie” St. Streuvels, in Vlaanderen

    “Onder de groene sargie liggen of steken”, begraven zijn (Cornelissen-Vervliet (1899)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 09:23
    7 reactie(s)

    #17949

    pier

    aardworm

    die pier ligt daar te kronkelen op grond

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door debodt op 09 Feb 2022 09:23
    4 reactie(s)

    #17950

    sorge
    (sogge)

    een deken

    zie sargie

    ik lig onder de sorge / sogge

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 09:23
    0 reactie(s)

    #17951

    sorge
    (sogge)

    een deken

    ik lig onder de sorge / sogge

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door debodt op 09 Feb 2022 09:18
    0 reactie(s)

    #17952

    krawietelen

    kronkelen

    Zie, die pier (aardworm) staat te krawietelen

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door debodt op 09 Feb 2022 09:16
    0 reactie(s)

    #17953

    teller
    (zn. m.; ~s)

    Typisch Vlaams: gasteller/waterteller/… In Algemeen Nederlands wordt ‘teller’ alleen gebruikt in ‘kilometerteller’. Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    zie ook compteur, elektriciteitsteller

    Bekisting rond teller van de gas + eventueel bureau hier rond uitwerken. (twizzi.be)

    De garage heeft een aparte teller voor de elektriciteit (zimmo.be)

    De koudwaterverdeling gebeurt vanaf de stijgleidingen dit vanaf de individuele tellers in de kelder. (woestyn.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 08:35
    0 reactie(s)

    #17954

    witte kassa
    (begrip)

    kassa die zwartwerk en zwarte inkomsten in de horeca moeilijk of onmogelijk moet maken

    “2.000 horecazaken dicht door witte kassa” (knack.be)

    De zogenaamde witte kassa’s, die al het zwart geld uit de horeca moeten bannen, zullen pas vanaf 2016 officieel in werking treden. Dat zei minister van Financiën Koen Geens vandaag in Hasselt. (tvl.be)

    Bij controles op zwartwerk in de horeca wordt ruim de helft betrapt, ondanks de witte kassa en de flexi-jobs. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 07:06
    1 reactie(s)

    #17955

    concertatie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: overleg

    Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    “Een voorafgaande en ernstige concertatie met de vakbonden is onontbeerlijk”, stelt de partij. (demorgen.be)

    Hierop moet worden opgemerkt dat, tengevolge de concertaties die hebben plaatsgevonden op federaal vlak tussen de Ministers, betrokken bij de uitvoering van het Verdrag, twee wetsontwerpen in voorbereiding zijn, resp. ter creatie van een exclusieve economische zone door Belgie¨ en ter bescherming van het mariene milieu. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 05:55
    0 reactie(s)

    #17956

    concentratieschool
    (z.nw. de ~ v., ~en )

    school met veelal allochtone leerlingen die soms een leerachterstand hebben

    vnw: school waarop overwegend migrantenkinderen zitten

    ongemarkeerd in VD
    in NL eerder: zwarte school

    google2017:
    “concentratieschool” .BE (>2.080) ; .NL (834)
    “concentratiescholen” .BE (>8.800) ; .NL (845)
    “zwarte school” .BE (817) ; .NL (>105.000)
    “zwarte scholen” .BE (1.140) ; .NE (>44.500)

    Op basisschool De Ham in Mechelen hebben dinsdag vier kansrijke ouders hun kind ingeschreven, in een zogenaamde concentratieschool. Ze kozen er bewust voor om niet te kamperen voor een van de gegeerde scholen. Dankzij het project School in zicht. (Gazet van Antwerpen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Feb 2022 05:47
    1 reactie(s)

    #17957

    mamzel
    (de ~ (v.), ~len)

    juffrouw, tienermeisje

    < Fr. mademoiselle < demoiselle < Lat. dominicella

    Uitspraak: /mamzèl/

    ook mammezel

    Met haar communie was ons Margriet een schoon mamzel.

    De mamzelkes van de Chiro kwamen langs met koekjes.

    Zo gaat het, blijkbaar: toen een mamzel die nog moet wennen aan haar nieuwe stiletto’s, nu een gekwetste schipper. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Feb 2022 08:29
    5 reactie(s)

    #17958

    vodden-

    zie vodde-

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Feb 2022 08:12
    0 reactie(s)

    #17959

    vodde-
    (eerste lid van samenstelling)

    drukt misprijzen uit
    (vergelijk NL “rot-”)

    bv. voddevent, voddeman

    door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven

    De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
    “Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)

    ‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Feb 2022 08:11
    0 reactie(s)

    #17960

    vodde-
    (eerste lid van samenstelling)

    drukt misprijzen uit
    (vergelijk NL “rot-”)

    bv. voddevent, voddeman

    door de nieuwe spellingsregels wordt dit voorvoegsel dikwijls “vodden-” geschreven

    De Lange Wapper is dus niet definitief van de baan. Die voddegazet zit er nog maar eens naast. (http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=518058&page=180)
    “Gaat u opnieuw aan de oppositie vragen te wachten tot na 7 juni voor u bescheid geeft over wat u zelf denkt over uw eigen positie als eerste minister van zo’n voddenregering?”, aldus de Vlaams Belangfractieleider.” (https://www.vlaamsbelang.org/regering-van-rompuy-aan-diggelen/)

    ‘Met peeschijven, waarschijnlijk,’ hernam Anastasie. ‘En uw prachtvuur in uw vodden-salon?’ (Tante Fien en hare erfgenamen – Gustaaf Segers)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Feb 2022 08:11
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.