Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #16811

    aanbusselen

    slordig of lelijk aankleden.

    “Hoe is dat kind nu aangebusseld!”

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Frans Denissen op 01 May 2022 17:23
    0 reactie(s)

    #16812

    dreigementen allerhande
    (idioom)

    allerlei dreigementen

    zie reacties voor meer toepassingen met: ~ allerhande
    (allerhande na zelfstandig naamwoord)

    Wat u ook van mij mag verwachten, is dat ik ongevoelig ben voor gezwaai met visitekaartjes en dreigementen allerhande. (deredactie.be)

    Na een aanval met een fles door een klant en dreigementen allerhande is dit de druppel. Ik kan het voorlopig niet meer opbrengen.’ (Nieuwsblad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 May 2022 17:12
    3 reactie(s)

    #16813

    allerhande na zelfstandig naamwoord
    (vaste woordplaats)

    liedjes allerhande, vragen allerhande, voorbeelden allehande, … In VL wordt de allerhande dikwijls na het zelfst. naamw. geplaatst, terwijl het in NL ongebruikelijk is

    zie ook dreigementen allerhande

    brusselnieuws.be: Het werd er al snel een gezellige boel, met liedjes allerhande.

    skynetblogs.be/: Een goeie marketing is alles, en wie dit niet geloven wil kan ik plat bombarderen met voorbeelden allerhande

    ugent.be:De Universiteit Gent ontvangt van 15 tot 23 maart grote en kleine liefhebbers van verhalen allerhande.

    lad-tessenderlo.be: Honderden illustraties en tekeningen allerhande samengebracht door Julien Hermans in een prachtige uitgave Broeder Max Illustrator.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 01 May 2022 17:11
    1 reactie(s)

    #16814

    doen
    (doe, deed, gedaan, sterk werkwoord)

    (spreektaal) dikwijls gebruikt in plaats van een ander werkwoord

    woorden-org: Z-NL: studies doen, een eed doen, de proef doen
    doktersjargon: een infarct doen
    zie ook reacties

    vgl. eed, een ~ doen

    De prijzen in de Colruyt zijn verschillend in de grensstreek dan van het binnenland. Test-aankoop heeft de proef gedaan.

    Een lompe is dat niet zenne, die heeft studies gedaan!

    Na zijn goal deed de voetballer een salto.

    Mijn broer heeft gisteren een embolie gedaan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 May 2022 10:19
    8 reactie(s)

    #16815

    eed, een ~ doen
    (uitdr.)

    zweren, een belofte doen

    vnw: een eed afleggen

    woorden-org: Z-NL: een eed doen

    zie ook doen

    dit omdat ze nu duidelijk bewezen hebben dat er genen ene de grondwet gevogd heeft ( waartoe ze een eed gedaan hebben ) ze hebben verzaak voor het land en hun burgers te zorgen.
    Meld als ongepast (hln.be)

    Iedereen die toetrad deed een eed tot absolute geheimhouding waarbij de straf bij overtreding was dat de keel zou overgesneden worden (seniorennet.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 May 2022 10:18
    0 reactie(s)

    #16816

    eed, een ~ doen
    (uitdr.)

    zweren, een belofte doen

    vnw: een eed afleggen

    woorden-org: Z-NL: een eed doen

    dit omdat ze nu duidelijk bewezen hebben dat er genen ene de grondwet gevogd heeft ( waartoe ze een eed gedaan hebben ) ze hebben verzaak voor het land en hun burgers te zorgen.
    Meld als ongepast (hln.be)

    Iedereen die toetrad deed een eed tot absolute geheimhouding waarbij de straf bij overtreding was dat de keel zou overgesneden worden (seniorennet.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 May 2022 10:18
    0 reactie(s)

    #16817

    wandeling
    (z.nw. de ~ (v) ~en)

    1) Gevangenen die een luchtje scheppen en daarbij al dan niet letterlijk op de binnenkoer een wandelingetje maken;
    in Nederland: het luchten

    2) (in jargon binnen het gevangeniswezen) de plaats waar de wandeling gebeurt
    In algemeen gebruik: de binnenkoer
    in Nederland: de luchtplaats

    zie ook wandeling doen

    1) "Na de dagelijkse wandeling in de gevangenis van Sint-Gillis weigerden zeven gevangenen terug te keren naar hun cellen. " (deredactie.be)

    1) Op de beelden is hij te zien tijdens zijn wandeling in de gevangenis. (hln.be)

    2) Radicale elementen sluiten we bij voorkeur niet op in een isoleercel met zicht op de wandeling. (erikraspoet.be)

    2) De wandeling is in Belgische gevangenissen de benaming voor de plek waar gevangenen een luchtje mogen scheppen en de benen kunnen strekken. Het is vaak niet meer dan een betonnen buitenruimte, ommuurd en beveiligd met prikkeldraad.. (prisongear.be/news)

    2) Behalve de cellen beschikt de gevangenis nog over de volgende accommodatie.
    - Voor de wandeling: 1 gemeenschappelijke wandeling met sportveld voor minivoetbal en volleybal, gymnastiekrekken, tafeltennistafels;
    1 sportwandeling met terrein voor balspelen
    en openluchtfitnesstoestellen, 1 wandelplaats op de vrouwenafdeling met groenaanleg; (jaarverslag 2012 hulp- en dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenis van Gent -4.vlaanderen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:30
    6 reactie(s)

    #16818

    doen, wandeling ~

    zie wandeling doen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:14
    0 reactie(s)

    #16819

    wandeling doen
    (uitdr.)

    vnw: een wandeling doen: een wandeling maken

    zie ook wandeling

    Wil je deze wandeling doen en onderweg verrast worden door een tas met streeklekkers? (.toerisme-malle.be)

    Deze ochtend een wandeling gedaan en enkele foto’s genomen zodat jullie even kunnen meegenieten. (facebook)

    Op een dag nam ik een halsring en een touw, ik nam haar mee op straat en we deden een wandelingetje. (horsefulness.be)

    De hebben een wandelingske gedaan, en een winkel gezocht voor sigaretten. (verbindjeverhaal.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:14
    0 reactie(s)

    #16820

    wandeling doen
    (uitdr.)

    vnw: een wandeling doen: een wandeling maken

    zie ook wandeling

    Wil je deze wandeling doen en onderweg verrast worden door een tas met streeklekkers? (.toerisme-malle.be)

    Deze ochtend een wandeling gedaan en enkele foto’s genomen zodat jullie even kunnen meegenieten. (facebook)

    Op een dag nam ik een halsring en een touw, ik nam haar mee op straat en we deden een wandelingetje. (horsefulness.be)

    Deze morgen naar de markt geweest en juist nog een wandelingske gemaakt met mijn hondje. (seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:12
    0 reactie(s)

    #16821

    doen, overuren ~

    zie overuren doen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:06
    0 reactie(s)

    #16822

    overuren doen
    (vaste woordverbinding)

    SN: overuren maken

    zie ook kloppen, overuren ~; overuren presteren

    vnw: overuren doen: overuren maken

    DS2015: geen standaardtaal

    De Jean doet geen overuren meer zolang als dat hij er niet voor betaald wordt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:06
    0 reactie(s)

    #16823

    doelwachter
    (de ~ (m.), ~s)

    doelverdediger, verdediger van het doel bij balspelen

    Van Dale 2018 online: BE, verouderd

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 4

    Bij het nemen van de strafschop zette hij de doelwachter op het verkeerde been.

    Georgy Fourcroy was jarenlang een bijzonder gepassioneerd doelwachter bij Racing. (hockey.be)

    Ik ben 32 jaar, doelwachter bij de nationale ploeg van Andorra, en er is mij gevraagd om tijdens het duel tegen de Rode Duivels een blog bij te houden; in plaats van het traditionele verslag van een absolute non-wedstrijd. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 10:03
    2 reactie(s)

    #16824

    doeken, in de ~ doen
    (uitdr.)

    foppen, bedriegen, beetnemen, bedotten

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    vnw: iemand in de doeken doen, iemand beetnemen, iemand in de luren leggen

    Laat u niet in de doeken doen. Verkopers willen verkopen. Als het u niet aanstaat, niet kopen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 06:57
    1 reactie(s)

    #16825

    dodo doen
    (uitdr.)

    slapen in kindertaal

    ook dokes doen, dodokes doen

    klemtoon op de 2e do

    vnw: dodo doen: gaan slapen

    Van Dale: do­do
    Frans
    toegevoegd in oktober 2011
    BE; in­for­meel; kin­der­taal do­do doen
    sla­pen

    Nu gaat Hanne schoon dodoke doen, daarna gaan we naar de eendjes.

    ‘Tante ]eanne gaat dodo doen,’ zegt Claude. Deedee zegt: ‘Wacht nog even, Jeanne. En ook, Giacomo.’ (Hugo Claus – 1963, Omtrent Deedee)

    “Dodo doen, whole night long. Ik zat met het liedje ‘Superstar’ van The Carpenters in m’n hoofd. Ik neuriede het stil mee.” (Herman Brusselmans – 2016, Poppy en Eddie en Manon en Roy Harper)

    Hier nachtshift, dus geen dodokes doen (twitter)

    Op de terugreis heeft ons Naomi dodokes gedaan. (facebook)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 06:56
    1 reactie(s)

    #16826

    labbekouse

    zie lapkoes

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 06:50
    0 reactie(s)

    #16827

    lapkoes
    (zn. )

    SN: Labskous: zeemansgerecht, scheepsgerecht, visserskost op zee, vissersmaal bestaande uit aardappelen, ajuinsaus, laurierbladeren, en ofwel vis, ofwel ingeblikt vlees.

    Ook ‘lapkoese’: scheldwoord voor lastpost
    labbekouse’: scheldwoord voor een ‘luiaard, lammeling, iemand zonder fut’.
    bron: dbnl.org

    Lapkoes is een " pot au feu" gerecht, je maakt het best de dag voordien klaar en besteed de nodige tijd aan het garen (zachtjes koken). (solo.be)

    De ene groep kreeg een heuse kookles : lapkoes maken en dan zelf opeten natuurlijk. ( Helaas kregen we de foto’s van dit gebeuren nog niet ) (blogspot.com)

    Lapkoes van aan zee. Robin Noulez – Oostende. Ingrediënten: boter – enkele ajuinen. – 1 kg aardappelen – laurier – 1 blik Cornedbeef. (erfgoedzuidwest.be)

    SOCIAAL RESTAURANT LAPKOES VZW – Oostende (8400)

    Mijn Oostendse vrouw, bij wie ik uiteraard onmiddellijk naar dat woord informeerde, kende het woord nog vaag (en passief) in de vorm ‘lapkoese’, vooral als een licht scheldwoord in de uitdrukking ‘gij (lelijke) lapkoese’, zo ongeveer met de betekenis ‘jij lastpost’. (…) Twee andere leerlingen kenden slechts de vorm ‘labbekouse’ (spreek uit: koesse), als scheldwoord voor een ‘luiaard, lammeling, iemand zonder fut’. Deze pejoratieve betekenis en semantische verschuiving ligt dan wel in de lijn van de zin waarin mijn vrouw het woord nog kent. Maar met de betekeniswijziging gaat ook een vormverandering gepaard. Naar de vorm kreeg het woord de typische vrouwelijke (zwakke) -e-uitgang en werd het dus duidelijk met ‘kous(e)’ geassocieerd, waarin invloed van ‘piskous, zeurkous’ zeker niet te ontkennen valt. Voor de verglijding van ‘lapkoes’ naar ‘labbekouse’ is zowel naar vorm als naar betekenis kontaminatie met labbekak verantwoordelijk, waarvan Van Dale als derde betekenis ‘benauwd, vreesachtig persoon, knul, flauwerik, sul’ opgeeft. (dbnl.org)

    Regio Vlaamse Kust
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 06:50
    4 reactie(s)

    #16828

    lapkoes
    (zn. )

    SN: Labskous: zeemansgerecht, scheepsgerecht, visserskost op zee, vissersmaal bestaande uit aardappelen, ajuinsaus, laurierbladeren, en ofwel vis, ofwel ingeblikt vlees.

    Ook ‘lapkoese’: scheldwoord voor lastpost
    ‘labbekouse’: scheldwoord voor een ‘luiaard, lammeling, iemand zonder fut’.
    bron: dbnl.org

    Lapkoes is een " pot au feu" gerecht, je maakt het best de dag voordien klaar en besteed de nodige tijd aan het garen (zachtjes koken). (solo.be)

    De ene groep kreeg een heuse kookles : lapkoes maken en dan zelf opeten natuurlijk. ( Helaas kregen we de foto’s van dit gebeuren nog niet ) (blogspot.com)

    Lapkoes van aan zee. Robin Noulez – Oostende. Ingrediënten: boter – enkele ajuinen. – 1 kg aardappelen – laurier – 1 blik Cornedbeef. (erfgoedzuidwest.be)

    SOCIAAL RESTAURANT LAPKOES VZW – Oostende (8400)

    Mijn Oostendse vrouw, bij wie ik uiteraard onmiddellijk naar dat woord informeerde, kende het woord nog vaag (en passief) in de vorm ‘lapkoese’, vooral als een licht scheldwoord in de uitdrukking ‘gij (lelijke) lapkoese’, zo ongeveer met de betekenis ‘jij lastpost’. (…) Twee andere leerlingen kenden slechts de vorm ‘labbekouse’ (spreek uit: koesse), als scheldwoord voor een ‘luiaard, lammeling, iemand zonder fut’. Deze pejoratieve betekenis en semantische verschuiving ligt dan wel in de lijn van de zin waarin mijn vrouw het woord nog kent. Maar met de betekeniswijziging gaat ook een vormverandering gepaard. Naar de vorm kreeg het woord de typische vrouwelijke (zwakke) -e-uitgang en werd het dus duidelijk met ‘kous(e)’ geassocieerd, waarin invloed van ‘piskous, zeurkous’ zeker niet te ontkennen valt. Voor de verglijding van ‘lapkoes’ naar ‘labbekouse’ is zowel naar vorm als naar betekenis kontaminatie met labbekak verantwoordelijk, waarvan Van Dale als derde betekenis ‘benauwd, vreesachtig persoon, knul, flauwerik, sul’ opgeeft. (dbnl.org)

    Regio Vlaamse Kust
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 06:47
    4 reactie(s)

    #16829

    lapkoes
    (zn. )

    SN: Labskous: zeemansgerecht, scheepsgerecht, visserskost op zee, vissersmaal bestaande uit aardappelen, ajuinsaus, laurierbladeren, en ofwel vis, ofwel ingeblikt vlees.

    Ook ‘lapkoese’: scheldwoord voor lastpost
    ‘labbekouse’: scheldwoord voor een ‘luiaard, lammeling, iemand zonder fut’.
    bron: dbnl.org

    Lapkoes is een " pot au feu" gerecht, je maakt het best de dag voordien klaar en besteed de nodige tijd aan het garen (zachtjes koken). (solo.be)

    De ene groep kreeg een heuse kookles : lapkoes maken en dan zelf opeten natuurlijk. ( Helaas kregen we de foto’s van dit gebeuren nog niet ) (blogspot.com)

    Lapkoes van aan zee. Robin Noulez – Oostende. Ingrediënten: boter – enkele ajuinen. – 1 kg aardappelen – laurier – 1 blik Cornedbeef. (erfgoedzuidwest.be)

    SOCIAAL RESTAURANT LAPKOES VZW – Oostende (8400)

    Mijn Oostendse vrouw, bij wie ik uiteraard onmiddellijk naar dat woord informeerde, kende het woord nog vaag (en passief) in de vorm ‘lapkoese’, vooral als een licht scheldwoord in de uitdrukking ‘gij (lelijke) lapkoese’, zo ongeveer met de betekenis ‘jij lastpost’. (…) Twee andere leerlingen kenden slechts de vorm ‘labbekouse’ (spreek uit: koesse), als scheldwoord voor een ‘luiaard, lammeling, iemand zonder fut’. Deze pejoratieve betekenis en semantische verschuiving ligt dan wel in de lijn van de zin waarin mijn vrouw het woord nog kent. Maar met de betekeniswijziging gaat ook een vormverandering gepaard. Naar de vorm kreeg het woord de typische vrouwelijke (zwakke) -e-uitgang en werd het dus duidelijk met ‘kous(e)’ geassocieerd, waarin invloed van ‘piskous, zeurkous’ zeker niet te ontkennen valt. Voor de verglijding van ‘lapkoes’ naar ‘labbekouse’ is zowel naar vorm als naar betekenis kontaminatie met labbekak verantwoordelijk, waarvan Van Dale als derde betekenis ‘benauwd, vreesachtig persoon, knul, flauwerik, sul’ opgeeft. (dbnl.org)

    Regio Vlaamse Kust
    Bewerking door Georges Grootjans op 30 Apr 2022 06:47
    4 reactie(s)

    #16830

    poteren
    (ww. poterde, gepoterd)

    oneerlijk handelen, vals spelen

    Uitspraak: poeteren

    Poteren komt van het woord ‘pooten’ (poten). Het woord wordt ook gebruikt voor handen en voeten bv. blijft er met uw ‘poete’ er vanaf, ge moet me uw poete er opstaan ?

    Woordenboek van Populair Taalgebruik: (Vlaanderen, Barg.) valsspelen; bedriegen; stelen, kapen.

    zie ook schamoteren, foefelen, poteraar

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Bedriegen, bedrog plegen in het spel (te Antwerpen) (Schuermans) (1865-1870)
    ‘Opnieuw schieten! Gij hèt gepooterd!’ (Cornelissen-Vervliet.)
    ‘Nie’ pooteren!’

    Hij was het snelst klaar met zijn opdracht. Zonder te poteren was hem dat zeker niet gelukt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 29 Apr 2022 18:33
    3 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.