Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #13051

    klets
    (de ~ (v.), -en; dim. kletske)

    overschot, rest, meestal van vloeistof
    een kleine hoeveelheid

    vnw: kleine hoeveelheid van iets, restje, kliekje

    zie ook klakske, klad, klas, lek, klad, klets, en een ~

    Moet er iemand dat laatste kletske wijn nog hebben?

    > andere betekenis van klets

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Apr 2023 07:33
    1 reactie(s)

    #13052

    klets
    (de ~ (v.), -en)

    slag, tik met platte hand

    vnw: klap, mep, slag met de vlakke hand

    vgl: klets op de poep

    Als ge stout zijt krijgt ge een klets op de poep.

    Stop met bleiten of ge krijgt er nog een klets bij!

    > andere betekenis van klets

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 17 Apr 2023 07:33
    0 reactie(s)

    #13053

    klepper
    (de ~ (m.), ~s)

    Typisch Vlaams: kanjer, uitschieter: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 5

    vnw:
    •kei, uitblinker, knappe kerel, die veel kan of presteert
    •kanjer (van personen en van voorwerpen)

    groot exemplaar: “klepper van formaat

    < overgewaaid van Vlaanderen naar Nederland, waarschijnlijk via de sport

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: klepper
    znw. m. Naam voor iemand (of iets) bijzonders, buitengewoons in zijn soort. Alleen in Vlaamsch België.
    ?1. Eigenlijk. Persoonsnaam. Iemand (man of jongen) die meer doet, of kan, durft, waagt, dan een ander, dan (de) anderen: een baas, bol, kerel, in goeden en in afkeurenden zin. Met een gebruikelijke versterking: een felle klepper.
    Klepper, … kerel of een die groot is in zijne soort, Schuermans (1865-1870).
    Bilderdijk en Vondel zijn felle kleppers van poëten, Schuermans (1865-1870)
    Klepper. … Buitengewone jongen, iemand die zich onderscheidt door geleerdheid, verstand, bekwaamheid, stoutmoedigheid, deugnietenstreken, enz., Cornelissen-Vervliet.
    Klepper, een die er dwars doorgaat, die stoute stukken waagt en ze moedig uitvoert, Loquela (Wdb.) (1907).
    De heer D. … moet een felle en onbeschaamde klepper zijn, om zoo iets te durven eischen, Het Volksbelang v. 8 Juli 1899.
    ?2. In toepassing op zaken. Iets dat groot is in zijn soort: een bom, bommel, bommerd, bonkerd, kokkerd.
    Da’ zijn kleppers van pataten! Ziet is wa’ klepper van ’nen appel! Cornelissen-Vervliet.
    Artikel gepubliceerd in 1933.

    Van Dale 2016
    iem. die of iets dat bui­ten­ge­woon is in zijn soort
    = kan­jer
    • dat zijn klep­pers van ap­pe­len, van pe­ren
    • een klep­per van for­maat

    Die klepper van 600 bladzijden krijg ik tegen morgen echt niet meer uitgelezen.

    > andere betekenis van klepper

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:56
    1 reactie(s)

    #13054

    klepper van formaat
    (uitdr.)

    een (heel) groot exemplaar, iets of iemand met reputatie

    zie klepper

    De stuntman van Rick Dalton wordt vertolkt door klepper van formaat Brad Pitt. (vrt.be)

    Met een jaar waar het Capitole werd bestormd, de drugsmaffia werd ontmaskerd en waar we meer dan ooit door hebben hoe essentieel kappers zijn, belooft ook deze conference een klepper van formaat te worden. (vrt.be)

    Als nagerecht wacht met de Rijstpap geparfumeerd met bourbon vanille nog een regionale klepper van formaat. (bloggen.be)

    Onze grootste geschenkmand, absoluut een klepper van formaat! (pipoappelsappen.be)

    Net zoals “Een klein leven”, is ook “Naar het paradijs” opnieuw een klepper van formaat. Het boek telt 672 pagina’s (radio1.be)

    Geen slang dus, maar met een lengte tot zo’n 8 centimeter is ze wel een klepper van formaat. (onzenatuur.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:55
    0 reactie(s)

    #13055

    klepper van formaat
    (uitdr.)

    een (heel) groot exemplaar, een uitgesproken iets of iemand

    zie klepper

    De stuntman van Rick Dalton wordt vertolkt door klepper van formaat Brad Pitt. (vrt.be)

    Met een jaar waar het Capitole werd bestormd, de drugsmaffia werd ontmaskerd en waar we meer dan ooit door hebben hoe essentieel kappers zijn, belooft ook deze conference een klepper van formaat te worden. (vrt.be)

    Als nagerecht wacht met de Rijstpap geparfumeerd met bourbon vanille nog een regionale klepper van formaat. (bloggen.be)

    Onze grootste geschenkmand, absoluut een klepper van formaat! (pipoappelsappen.be)

    Net zoals “Een klein leven”, is ook “Naar het paradijs” opnieuw een klepper van formaat. Het boek telt 672 pagina’s (radio1.be)

    Geen slang dus, maar met een lengte tot zo’n 8 centimeter is ze wel een klepper van formaat. (onzenatuur.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:55
    0 reactie(s)

    #13056

    klepper
    (de ~ (m.), ~s)

    Typisch Vlaams: kanjer, uitschieter: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 5

    vnw:
    •kei, uitblinker, knappe kerel, die veel kan of presteert
    •kanjer van personen en van voorwerpen

    groot exemplaar: “klepper van formaat

    < overgewaaid van Vlaanderen naar Nederland, waarschijnlijk via de sport

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: klepper
    znw. m. Naam voor iemand (of iets) bijzonders, buitengewoons in zijn soort. Alleen in Vlaamsch België.
    ?1. Eigenlijk. Persoonsnaam. Iemand (man of jongen) die meer doet, of kan, durft, waagt, dan een ander, dan (de) anderen: een baas, bol, kerel, in goeden en in afkeurenden zin. Met een gebruikelijke versterking: een felle klepper.
    Klepper, … kerel of een die groot is in zijne soort, Schuermans (1865-1870).
    Bilderdijk en Vondel zijn felle kleppers van poëten, Schuermans (1865-1870)
    Klepper. … Buitengewone jongen, iemand die zich onderscheidt door geleerdheid, verstand, bekwaamheid, stoutmoedigheid, deugnietenstreken, enz., Cornelissen-Vervliet.
    Klepper, een die er dwars doorgaat, die stoute stukken waagt en ze moedig uitvoert, Loquela (Wdb.) (1907).
    De heer D. … moet een felle en onbeschaamde klepper zijn, om zoo iets te durven eischen, Het Volksbelang v. 8 Juli 1899.
    ?2. In toepassing op zaken. Iets dat groot is in zijn soort: een bom, bommel, bommerd, bonkerd, kokkerd.
    Da’ zijn kleppers van pataten! Ziet is wa’ klepper van ’nen appel! Cornelissen-Vervliet.
    Artikel gepubliceerd in 1933.

    Van Dale 2016
    iem. die of iets dat bui­ten­ge­woon is in zijn soort
    = kan­jer
    • dat zijn klep­pers van ap­pe­len, van pe­ren
    • een klep­per van for­maat

    Die klepper van 600 bladzijden krijg ik tegen morgen echt niet meer uitgelezen.

    > andere betekenis van klepper

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:47
    1 reactie(s)

    #13057

    klem
    (de ~ (v.))

    tetanus

    vnw

    (klem is niet courant in Nederland)

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Ich hèm mich gescheird oan ne verroeselde naogel, naa moet ich neu den doktoor veur een spoat tege de klem. (Hageland)

    (Ik heb me gekrast aan een verroeste spijker, nu moet ik naar de dokter voor een anti-tetanusspuit)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:45
    3 reactie(s)

    #13058

    kleinsaf, van ~
    (uitdr.)

    van kindsbeen af, van toen iemand heel klein was

    ook: van kleinsaf aan: vanaf toen iemand klein was

    vnw: van kleins af aan: van jongs af aan, van kindsbeen af

    Van Dale:·
    van klein af; (gewestelijk) van kleins af
    van kindsbeen af

    West-Vlaanderen: kleens, van ~ af

    Van kleinsaf al kon mijn dochter vals zijn toen ze naar haar voeten kreeg omdat ze iets mispeuterd had.

    Van kleinsaf aan kon ze haar vader rond hare vinger winden.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:44
    1 reactie(s)

    #13059

    zomerkleed
    (zn. o., ~jes)

    kleed dat meisjes/dames in de zomer dragen
    ook zomer kleedje

    vnw

    meervoud zal meestal in diminutief gebruikt worden

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
    SN-NL: zomerjurk

    zie ook bain de soleil; verzamellemma kledij

    Diane von Fürstenberg Spring-Summer 2014 01

    Als ge nog zomerkleedjes nodig hebt is ’t nu ’t moment. De solden zijn bijna gedaan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:43
    2 reactie(s)

    #13060

    kleedje, in een nieuw ~ steken
    (uitdr.)

    iets vernieuwen (vooral het uiterlijk, de verschijningsvorm, …)

    vnw

    Van Dale 2015 online BE

    DS2015 standaardtaal

    NL-SN: in een nieuw jasje steken

    zie ook steken, in een nieuw kleedje ~; verzamellemma kledij

    bron: https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/taalmail-503

    vgl. kleed

    deredactie.be: Karrewiet wordt in een nieuw kleedje gestoken en “Ketnet king size” krijgt een filosofische rubriek.

    voetbalsnieuws.be: Vanden Stockstadion in een nieuw kleedje gestoken

    E-government in een nieuw kleedje | bestuurszaken.be

    Bericht in de gazet van 2026: “De website van het VW steekt volledig in een nieuw kleedje.”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:42
    1 reactie(s)

    #13061

    kleedje, in een nieuw ~ steken
    (uitdr.)

    iets vernieuwen (vooral het uiterlijk, de verschijningsvorm, …)

    vnw

    Van Dale 2015 online BE

    DS2015 standaardtaal

    NL-SN: in een nieuw jasje steken

    zie ook steken, in een nieuw kleedje ~; verzamellemma kledij

    bron: https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/taalmail-503

    deredactie.be: Karrewiet wordt in een nieuw kleedje gestoken en “Ketnet king size” krijgt een filosofische rubriek.

    voetbalsnieuws.be: Vanden Stockstadion in een nieuw kleedje gestoken

    E-government in een nieuw kleedje | bestuurszaken.be

    Bericht in de gazet van 2026: “De website van het VW steekt volledig in een nieuw kleedje.”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:42
    1 reactie(s)

    #13062

    klastitularis
    (de ~ (m) ~sen)

    Vaste leraar(es) voor een klas in het middelbaar of hoger onderwijs

    vnw

    Van Dale 2014 online: Belgisch Nederlands
    In Nederland: klassenleraar.

    De klastitularis herinnerde zich hem als een begaafde leerling.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:39
    1 reactie(s)

    #13063

    klasseur

    zie classeur

    vnw

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:38
    0 reactie(s)

    #13064

    classeur
    (de (m) s)

    Een classeur (klasseur) heeft twee betekenissen:
    1. een archiefmap of ringmap (NL: ordner); ook klasseermap
    2. een persoon die klasseert (classeert), d.w.z. stukken in archiefmappen opbergt; ook klasseerder

    vnw: opbergmap, verzamelmap, ordner

    ook klasseur (zie voorbeelden)

    Klik op de afbeelding
    Ordner dicht en open

    2) en 1) De slordige classeur weet niet meer in welke classeur hij dit dossier heeft geklasseerd.

    1) Klasseur gemaakt van gerecycleerd karton. De ringmap heeft twee ringen. De kaft is geschikt voor A4-formaat en heeft een dikte van 50 mm. (kudzu.be)

    2) Als klasseur Jomme Dockx (Ivan Pecnik) ’s ochtends op kantoor aankomt, heeft secretaresse Betty (Ella Leyers) slecht nieuws (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:38
    0 reactie(s)

    #13065

    classeur
    (de (m) s)

    Een classeur (klasseur) heeft twee betekenissen:
    1. een archiefmap of ringmap (NL: ordner); ook klasseermap
    2. een persoon die klasseert (classeert), d.w.z. stukken in archiefmappen opbergt; ook klasseerder

    vnw: opbergmap, verzamelmap, ordner

    Klik op de afbeelding
    Ordner dicht en open

    2) en 1) De slordige classeur weet niet meer in welke classeur hij dit dossier heeft geklasseerd.

    1) Klasseur gemaakt van gerecycleerd karton. De ringmap heeft twee ringen. De kaft is geschikt voor A4-formaat en heeft een dikte van 50 mm. (kudzu.be)

    2) Als klasseur Jomme Dockx (Ivan Pecnik) ’s ochtends op kantoor aankomt, heeft secretaresse Betty (Ella Leyers) slecht nieuws (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2023 09:37
    0 reactie(s)

    #13066

    poep, washandje voor de ~

    zie washandje voor de poep

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2023 12:19
    0 reactie(s)

    #13067

    washandje voor de poep
    (uitdr.)

    washandje dat specifiek gebruikt wordt om het onderlichaam te wassen

    zie poep

    Tien jaar geleden ging het conflict nog over de olijfoogst en wie recht had op onze wijn, nu ging het over hoeveel keramische potten met kraan die we volgens onze architect nodig zouden hebben om onze onderkanten proper te houden. Geen één, verklaarden wij eensgezind, wij gebruiken daar bij ons een apart washandje voor de poep voor of gaan in de douche en verder geen gezeur. Onbeschrijfelijk ongeloof was ons deel. Een wáshandje? Voor de póép? (Mark Coenen – demorgen.be)

    Wij hadden thuis vroeger ook zo’n washandje voor de poep. Die waren altijd donker van kleur, wegens voor de hand liggende redenen. (lentesneeuw.wordpress.com)

    Kennen jullie die scène uit Vaneigens met die familie op het einde van elke aflevering die recht in de camera praten? En het washandje ‘voor de poep’? (josiesstories.wordpress.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2023 12:19
    1 reactie(s)

    #13068

    dispositief
    (zn. o.; ~tieven)

    groep van politiemensen, douanen, ambtenaren, soldaten, zorgverstrekkers … die beschikbaar gesteld worden om een bepaalde operatie uit te voeren zoals wegcontroles

    opm: De Vlaamse toepassing is eigenlijk een specifieke toepassing van de algemene betekenis “apparaat, systeem of ander ding waarover men kan beschikken om iets te doen of te bereiken”. Maar deze specifieke toepassing wordt volgens goegel blijkbaar niet in NL gebezigd.

    Het dispositief varieerde in de tijd, maar op het hoogtepunt van de operatie, na de aanslagen in Brussel in maart 2016, werden meer dan 1.800 soldaten ingezet op straat om de federale politie bij te staan. (vrt.be)

    De politiediensten zetten een “historisch dispositief” van escortes in, met 316 motards en ongeveer 400 voertuigen, motors en auto’s, … (demorgen.be)

    De man probeerde een controle aan een dispositief in de Brugstraat nog te vermijden door snel af te slaan naar een tankstation (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2023 11:54
    0 reactie(s)

    #13069

    tussensmijten, (er) ~
    (uitdrukking )

    (ook geschreven als (er) tussen smijten), uitdrukking om aan te geven dat er ergens iets tussen gegooid, gezet, ingebracht, ingelast ‘of zich mengen in’ uitdrukt wordt, het is verwant met het NL-se ‘er tussen gooien’ maar het bekt krachtiger omdat smijten een verhevigde vorm van gooien is

    Op het moment dat ik wil aansluiten (kga er ook geen honderd tussenlaten) komt een kieken dat derdes stond in dat straatje hem er ook tussensmijten, maar zoals gezegd, was er voor hem geen plaats meer. (autoforum.be)

    Samen met een MC Kinja brengt hij u de beste new roots én dancehall, en durven ze er ook nog enkele klassiekers tussensmijten. (Sfinx)

    Zijn werk zit vol ingewanden zoals darmen, maag, lever en hart. We moesten de foto’s niet natekenen, maar we mochten er onze inspiratie tussen smijten.

    Misschien wel een cruciale factor op weg naar Roubaix. Van Aert is strijdbaar. “Ik ben niet van plan om nu in een hoekske te kruipen. Ik ga me weer ertussen smijten.” (Van Dongen, Paris-Roubaix)

    De ruzie werd in de plat-Vlaamse monoloog van acteur Deruwe verwerkt, precies zoals Coopman had gesuggereerd: „Karel zal er nog een hoofdstukje moeten tussensmijten.” (Nieuwsblad)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 15 Apr 2023 11:53
    1 reactie(s)

    #13070

    dispositief
    (zn. o.; ~tieven)

    groep van politiemensen, douanen, ambtenaren, soldaten … die beschikbaar gesteld worden om een bepaalde operatie uit te voeren zoals wegcontroles

    opm: De Vlaamse toepassing is eigenlijk een specifieke toepassing van de algemene betekenis “apparaat, systeem of ander ding waarover men kan beschikken om iets te doen of te bereiken”. Maar deze specifieke toepassing wordt volgens goegel blijkbaar niet in NL gebezigd.

    Het dispositief varieerde in de tijd, maar op het hoogtepunt van de operatie, na de aanslagen in Brussel in maart 2016, werden meer dan 1.800 soldaten ingezet op straat om de federale politie bij te staan. (vrt.be)

    De politiediensten zetten een “historisch dispositief” van escortes in, met 316 motards en ongeveer 400 voertuigen, motors en auto’s, … (demorgen.be)

    De man probeerde een controle aan een dispositief in de Brugstraat nog te vermijden door snel af te slaan naar een tankstation (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Apr 2023 11:53
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.