Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #12441

    laatavond~
    (voorvoegsel)

    in de late avond plaatsvindend, geprogrammeerd,…

    vnw: laat op de avond in samenstellingen: laatavondfilm, laatavondjournaal, laatavondprogramma, laatavondnieuws.

    Van Dale 2017 online: BE

    Van Dale noemt de volgende samenstellingen: laatavondfilm, laatavondjournaal, laatavondnieuws, laatavondprogramma, laatavondvertoning, laatavondvervoer, laatavondvoorstelling

    Gilles De Coster presenteert laatavondprogramma op Vier (deredactie.be)

    Veel te vroeg dus voor de mensen die de laatavondvoorstelling wensen bij te wonen in Metropolis. (vlaamsparlement.be)

    Nieuw gezicht voor laatavondnieuws VTM – Gazet van Antwerpen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 12:52
    1 reactie(s)

    #12442

    laag ophebben, iem. ~
    (uitdr.)

    iem. niet hoog schatten, een lage dunk hebben van iem.

    vnw: hij heeft me laag op: heeft een lage dunk van me, slaat me niet hoog aan

    Van Dale 2020 online: iem. laag of niet hoog op­heb­ben: BE, niet algemeen

    (ook) het niet hoog ophebben (met iem.)

    zie ook ophebben

    Maar met al die poenscheppers aan het beleid, is het niet verwonderlijk dat héél het voetbalwereldje de bond eerder laag opheeft.
    Sander is een gewone schoolknaap, die het niet hoog opheeft met gym en met de achterwaartse salto. “Waarvoor heb ik die in het leven nodig?” is zijn repliek.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 12:50
    0 reactie(s)

    #12443

    laag ophebben, iem. ~
    (uitdr.)

    iem. niet hoog schatten, een lage dunk hebben van iem.

    vnw: hij heeft me laag op: heeft een lage dunk van me, slaat me niet hoog aan

    Van Dale 2020 online: iem. laag of niet hoog op­heb­ben: BE, niet algemeen

    (ook) het niet hoog ophebben (met iem.)

    zie ook ophebben

    Maar met al die poenscheppers aan het beleid, is het niet verwonderlijk dat héél het voetbalwereldje de bond eerder laag opheeft.
    Sander is een gewone schoolknaap, die het niet hoog opheeft met gym en met de achterwaartse salto. “Waarvoor heb ik die in het leven nodig?” is zijn repliek.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 12:50
    0 reactie(s)

    #12444

    kwijtspelen
    (ww., speelde kwijt, kwijtgespeeld)

    verliezen, kwijtraken

    vnw

    Van Dale 2017 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    zie ook kwijtgeraken

    Ik ben in het casino al mijn geld kwijtgespeeld.

    Bij een evenement, met een massa volk, kunt ge mekaar kwijtspelen als ge mekaar niet rap genoeg kunt volgen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 12:49
    0 reactie(s)

    #12445

    comptabiliteit

    vnw: in België ook: boekhoudafdeling

    verouderd?

    zie ook comptabel

    Het Beheer mag het aangegeven inkomstencijfer nazien en is daarbij gerechtigd aan de belastingplichtige mondelinge of schriftelijke ophelderingen te vragen, en, indien deze verplicht is tot het houden van een comptabiliteit, kwijtschriftboekjes of dagboek, tot het vorderen van inzage van schrifturen en rekeningsstukken (art. 55 par. 1 alinea 1 S. W. I. B.) (rw.be)

    Die in Gent waren blijkbaar heel erg stil over hun facturen. Een comptabiliteit zo duister, kil, ijl en gewichtsloos als de ruimte. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 12:48
    0 reactie(s)

    #12446

    kwijtschrift
    (zn. o.; ~en)

    betalingsbewijs, kwitantie

    vnw: kwijting, kwitantie

    VD2016 online: BE; ambtelijke taal

    financien.belgium.be: Als uw instelling erkend is, moet zij aan haar schenkers, die giften in geld van ten minste 40 euro per kalenderjaar gedaan hebben, een kwijtschrift uitreiken.

    historischekranten.be: U moet ook steeds een kwijtschrift vragen van alle betalingen welke u aan gemeente of openbare besturen doet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 12:48
    0 reactie(s)

    #12447

    rare kwiet
    (uitdr.)

    rare zonderling

    zie kwiet

    Sterke vrouwen, een rare kwiet en Tom Waes (standaard.be)

    Roelandts: “Ik vind Trump een rare kwiet” (sporza.be)

    Dat hij een ‘rare kwiet’ is, mag worden gezegd, hij is goedgehumeurd: “Want het gaat goed met Gent.” (dezondag.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:17
    0 reactie(s)

    #12448

    kwiet
    (ne ~ (m.) , -en)

    zonderling, idioot, onbeduidend persoon, halve gare
    zie ook bietekwiet, rare kwiet

    vnw: rare kwiet: kwibus

    Van Dale online: kwiet: Belgisch-Nederlands, spreektaal, kwibus

    Lier, Herentals, Geel: ne kwit

    Wat is da nu weer voor ne kwiet?

    Seg kwit, ge hebt dat zien gebeuren en waarom zegt ge dat niet dat de thermometer in de aquarium is ontploft. Nu zijn alle vissen dood!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:14
    0 reactie(s)

    #12449

    kwiet
    (ne ~ (m.) , -en)

    zonderling, idioot, onbeduidend persoon, halve gare
    zie ook bietekwiet

    vnw: rare kwiet: kwibus

    Van Dale online: kwiet: Belgisch-Nederlands, spreektaal, kwibus

    Lier, Herentals, Geel: ne kwit

    Wat is da nu weer voor ne kwiet?

    Seg kwit, ge hebt dat zien gebeuren en waarom zegt ge dat niet dat de thermometer in de aquarium is ontploft. Nu zijn alle vissen dood!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:12
    0 reactie(s)

    #12450

    gekwetste
    (zelfstandig gebruikt bn.)

    gewonde

    vnw

    VRTtaal.net: gekwetst is vooral psychisch
    woorden.org: Z-Nl.
    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    vgl. gekwetst

    Bij de botsing waren er 3 gekwetsten, waarvan er 1 levensgevaarlijk.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:11
    3 reactie(s)

    #12451

    gekwetste
    (zelfstandig gebruikt bn.)

    gewonde, iemand met een kwetsuur

    vnw

    VRTtaal.net: gekwetst is vooral psychisch
    woorden.org: Z-Nl.
    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    vgl. gekwetst

    Bij de botsing waren er 3 gekwetsten, waarvan er 1 levensgevaarlijk.

    Gekwetste spelers zetten extra druk op coach Montanier bij Standard: “Eerst winnen, daarna pas gevolgen ondergaan”. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:10
    3 reactie(s)

    #12452

    gekwetste
    (zelfstandig gebruikt bn.)

    gewonde

    vnw

    VRTtaal.net: gekwetst is vooral psychisch
    woorden.org: Z-Nl.
    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    vgl. gekwetst

    Bij de botsing waren er 3 gekwetsten, waarvan er 1 levensgevaarlijk.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:02
    3 reactie(s)

    #12453

    kwetsen
    (ww. kwetste, gekwetst)

    verwonden, blesseren

    vnw: in België niet alleen psychisch, maar ook fysiek: verwonden, blesseren

    Van Dale online: ver­ou­derd; mbt. le­ven­de we­zens be­ze­ren met enig werk­tuig, door een slag, schot, schok, stoot enz.

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    zie ook kwetsuur; gekwetste

    Jan viel van zijn fiets en is lelijk gekwetst aan zijn knie.

    bloemlezing De Standaard:

    Nico Van Kerckhoven gekwetst aan de adductoren – De Standaard
    Een andere collega raakte gekwetst aan de pink. (standaard.be)
    De bassist van Metallica was stoned, viel van het podium en raakte gekwetst aan zijn hand (standaard.be)
    Tom Meeusen opnieuw gekwetst – De Standaard
    Een wielertoerist raakte gisteren gekwetst bij een ongeval.(standaard.be)
    enz.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Jul 2023 09:02
    1 reactie(s)

    #12454

    kwestie, naast de ~

    zie kwestie, neffe de ~

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Jul 2023 11:36
    0 reactie(s)

    #12455

    kwestie, neffe de ~
    (vaste woordgroep)

    niet ter zake doende

    ook kwestie, naast de ~ (zie voorbeelden)

    vnw: naast de kwestie: niet terzake

    Van Dale 2018 BE

    kan ook zijn neffen, neffes, neffest, nevest de kwestie

    wa voor een thread title isda nuweer das nu al den 2e die een totaal neffe de kwestie titel gebruikt :/
    https://www.9lives.be/forum

    uit ervaring merk ik dat ik steeds sneller rijdt dan terwijl de wet me dat verbied… ma bon neffest de kwestie..

    Dat is naast de kwestie. Het aantal effectieve werkweigeraars in de statistieken is telkens verwaarloosbaar te noemen. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Jul 2023 11:36
    0 reactie(s)

    #12456

    kwestie van
    (vaste woordgroep)

    1. zaak van, nodig om het doel te bereiken

    Van Dale 2018:
    BE; in­for­meel kwes­tie van
    leen­ver­ta­ling van Frans ques­ti­on de
    met de be­doe­ling om

    DS2015 standaardtaal

    Voorbeelden:
    Als ge in het water valt is het kwestie van zo snel mogelijk naar de kant te zwemmen.
    Amai dat is hier smal. ’t Is kwestie van niet tegen de kant te lopen.
    Pakt maar een paraplu mee. Kwestie van niet nat te worden.

    2. In Vlaanderen wordt in ‘een kwestie van’ de ‘een’ dikwijls weggelaten

    vnw:
    -kwestie van: met de bedoeling om
    -kwestie van even te wachten: je hoeft maar even te wachten
    -kwestie van de zaken correct te regelen: om de zaken correct te regelen

    Voorbeelden:
    “Water drinken is kwestie van opvoeden” (nieuwsblad.be)
    “Overname Antwerp FC is kwestie van dagen.” (nieuwsblad.be 23 feb. 2015)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Jul 2023 11:33
    7 reactie(s)

    #12457

    kwatong
    (de ~ (v.), ~en)

    kwaadspreker

    vnw

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Kwatongen beweren dat … (er wordt gefluisterd dat)

    Waar rook is, is vuur, en de verdwenen archieven van Gaston Eyskens laten vermoeden dat de kwatongen gelijk hebben.
    Dergelijke vriendjespolitiek zegt genoeg over de (kwatongen zullen zeggen ‘corrupte’) politieke zeden en gewoontes en de politieke onafhankeijkheid van onze audio-visuele media …

    De Vadder: “Kwatongen binnen N-VA beweren dat Siegfried Bracke hard to get speelt” (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Jul 2023 11:30
    1 reactie(s)

    #12458

    kwartuur
    (het ~, ~en)

    SN/NL: kwartier (15 minuten)

    vnw

    Taaltelefoon.be:
    “Het gewone woord om een tijdsperiode van vijftien minuten aan te duiden, is kwartier. Kwartuur* is niet correct.
    Het woord kwartier gaat terug op het Franse woord quartier, dat ‘vierde deel (van een geheel)’ betekent. Vroeger werd het woord gebruikt in de tijdsaanduiding een kwartier uurs (‘een vierde deel van een uur’). Kwartier uurs is later verkort tot kwartier.”

    Wiktionary:
    “In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘kwartuur’ herkend door:
    50 % van de Nederlanders;
    78 % van de Vlamingen.”

    In de kraamkliniek hadden we vaak maar een kwartuur en kwamen we pas bij het thuisbezoek twee weken later soms voor onaangename verrassingen te staan. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Jul 2023 11:29
    1 reactie(s)

    #12459

    kaas, zo rot als ~
    (uitdr.)

    Erg rot, doorrot

    Zoe rot as keis (Diesters)

    We moeten een nieuw dak steken, want de pannen zijn versleten en de balken zijn gans “vermilverd” (houtwormschade) en zoe rot as keis.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Jul 2023 08:53
    2 reactie(s)

    #12460

    kaas, zo rot als ~
    (uitdr.)

    Ik weet ook niet hoe we in het Hageland bij die uitdrukking terecht gekomen zijn.
    Het schoot me ineens te binnen toen ik met iemand over verbouwingen aan het praten was. “Ja, wij moesten wel ons complete dak vervangen, de balken waren zo rot als kaas…”

    Zoe rot as keis (Diesters)

    We moeten een nieuw dak steken, want de pannen zijn versleten en de balken zijn gans “vermilverd” (houtwormschade) en zoe rot as keis.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 Jul 2023 21:58
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.