Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11921

    flexi-job
    (zn. v. -s)

    bijklusbaan, oorspronkelijk in de horeca, maar tegenwoordig ook uitgebreid naar andere sectoren
    In dit systeem kan iemand die een viervijfdebaan heeft bij een andere werkgever, bijverdienen in de horeca. De werknemer die de flexi-job uitoefent, betaalt geen sociale zekerheidsbijdragen. De werkgever betaalt een verlaagde bijdrage van 25%.

    zie ook flexi-jobber; flexi-jobben; flexiland

    De flexi-job wordt gekenmerkt door het flexi-loon. Dit is een niet-baremiek loon dat in een onderlinge overeenkomst wordt vastgelegd, maar niet onder een wettelijk minimum (9,50 EUR) mag gaan. (sdworx.be)

    demorgen.be: Ze maakte van de gelegenheid ook gebruik om nog eens te pleiten voor een uitbreiding van de flexijobs, die nu alleen in de horeca worden gebruikt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Oct 2023 07:59
    0 reactie(s)

    #11922

    maartje

    zie maarte

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Oct 2023 06:31
    0 reactie(s)

    #11923

    maarte
    (de ~ (v.), ~n)

    werkvrouw
    oppas voor kinderen, en meid
    vrouw die het huishoudelijke werk deed voor de pastoor

    ook: maartje

    vnw: maarte, maartje: dienstmeisje, meisje

    Etymologie: Middelnederlands ‘maerte’.
    (1410) genoemd naar de dienstvaardige Martha uit Lucas 10:38 (Van Dale)

    • Mijn grootmoeder had een inwonende maarte, kort na de oorlog. Ze was de hulp in het huis en zorgde voor de drie zonen. Het was dé allerliefste maarte en verbleef er tot ze trouwde.
    • Meneer pastoor had een maarte, maar ze betekende voor hem véél meer!
    • “Zijn huysvrouwe benydde dat haer maerte schoonder was dan zy” – uit ‘De historie van Belgis’, Marcus van Vaernewyck, 1566

    Tineke van Heule, ons maartje,
    Kan werken gelijk een paardje,
    Kan melken, kan mesten,
    Kan schuren gelijk de besten.
    Tineke van Heule, ons maartje,
    Staat hoog in de gunst van mijn vaartje,
    En als moederken haar prijst,
    Dat mijn zuster er om krijst,
    Dan lach ik een beetj’ in mijn baardje.
    (Tineke van Heule – René De Clercq)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Oct 2023 06:30
    6 reactie(s)

    #11924

    maarte
    (de ~ (v.), ~n)

    werkvrouw
    oppas voor kinderen, en meid
    vrouw die het huishoudelijke werk deed voor de pastoor

    ook: maartje

    vnw: maarte, maartje: dienstmeisje, meisje

    Etymologie: Middelnederlands ‘maerte’.
    (1410) genoemd naar de dienstvaardige Martha uit Lucas 10:38 (Van Dale)

    • Mijn grootmoeder had een inwonende maarte, kort na de oorlog. Ze was de hulp in het huis en zorgde voor de drie zonen. Het was dé allerliefste maarte en verbleef er tot ze trouwde.
    • Meneer pastoor had een maarte, maar ze betekende voor hem véél meer!
    • “Zijn huysvrouwe benydde dat haer maerte schoonder was dan zy” – uit ‘De historie van Belgis’, Marcus van Vaernewyck, 1566

    Tineke van Heule, ons maartje,
    Kan werken gelijk een paardje,
    Kan melken, kan mesten,
    Kan schuren gelijk de besten.
    Tineke van Heule, ons maartje,
    Staat hoog in de gunst van mijn vaartje,
    En als moederken haar prijst,
    Dat mijn zuster er om krijst,
    Dan lach ik een beetj’ in mijn baardje.
    (Tineke van Heule – René De Clercq)

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Oct 2023 06:30
    6 reactie(s)

    #11925

    marcheren
    (ww. marcheerde; gemarcheerd)

    gaan, stappen

    vnw:
    •lopen (in NL betekenis = gaan in VL)
    •functioneren, werken (zie andere betekenis van marcheren)

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    opm: SN-betekenis is stappen door soldaten

    “Dat heb ik gezien”, krijs ik helemaal buiten mijn zinnen en marcheer naar de Playstationkamer waar ik de controllers verzamel en de kabel uit de televisie trek. (gva.be)

    Zijn instructies zijn kort en bondig en zijn gericht op het effect van de beweging (marcheer naar voor en spring benen open toe) (exlo.be)

    Ik marcheerde samen met hen in de Witte Mars, in de strijd voor arbeid, tegen de sluiting van Ford Genk en in talrijke andere betogingen. (lzg.be)

    Zo zijn we te voet aangezet richting station waar hun auto geparkeerd stond. Na een paar honderd meter begon het goed te regenen. Hoe verder we marcheerden, hoe natter we werden. (nikoeeckhout.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Oct 2023 11:26
    0 reactie(s)

    #11926

    hoorapparaat
    (zn. o.; ~apparaten)

    Hoorapparaat en gehoorapparaat zijn allebei correct. In België wordt hoorapparaat het meest gebruikt, in Nederland gehoorapparaat. (www.vlaanderen.be/team-taaladvies)

    Op basis van uw hoorprofiel, uw (esthetische) verwachtingen en uw budget wordt het beste hoorapparaat voor u uitgezocht. (uzleuven.be)

    Steeds meer mensen dragen een hoorapparaat. Dat blijkt uit cijfers van het Riziv. (vrt.be)

    Belgen die een hoorapparaat kopen, kiezen vaak voor de duurdere soorten. (demorgen.be)

    CM wil zich ook inzetten om het terugbetalingsbeleid van hoorapparaten te optimaliseren en wijst op het belang van preventie van hoorproblemen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 19:12
    0 reactie(s)

    #11927

    marcheren
    (ww. marcheerde; gemarcheerd)

    gaan, stappen

    vnw:
    •lopen (in NL betenis = gaan in VL)
    •functioneren, werken (zie andere betekenis van marcheren)

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    opm: SN-betekenis is stappen door soldaten

    “Dat heb ik gezien”, krijs ik helemaal buiten mijn zinnen en marcheer naar de Playstationkamer waar ik de controllers verzamel en de kabel uit de televisie trek. (gva.be)

    Zijn instructies zijn kort en bondig en zijn gericht op het effect van de beweging (marcheer naar voor en spring benen open toe) (exlo.be)

    Ik marcheerde samen met hen in de Witte Mars, in de strijd voor arbeid, tegen de sluiting van Ford Genk en in talrijke andere betogingen. (lzg.be)

    Zo zijn we te voet aangezet richting station waar hun auto geparkeerd stond. Na een paar honderd meter begon het goed te regenen. Hoe verder we marcheerden, hoe natter we werden. (nikoeeckhout.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 14:52
    0 reactie(s)

    #11928

    marcheren
    (ww. marcheerde, heeft gemarcheerd)

    functioneren, werken (van toestellen en apparaten, maar ook van principes, systemen, …)

    vnw:
    •lopen (in NL betekenis = gaan in VL, zie andere betekenis van marcheren)
    •functioneren, werken

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    Afgeleid van het Frans “marcher”.

    uitspraak: masjeren

    zie ook macheren

    Mijn koffiemachien marcheert niet goe meer, ik ga een nieuw moeten kopen.

    Uit De Morgen (7/9/11): ‘Strafwerk? Och, dat marcheert allemaal niet meer’, reageert leraar André S. (56). ‘Honderd jaar geleden misschien wel, maar de grenzen liggen vandaag veel verder.’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 12:31
    3 reactie(s)

    #11929

    marcheren
    (ww. marcheerde; gemarcheerd)

    gaan, stappen

    vnw:
    •lopen (in NL betenis = gaan in VL)
    •functioneren, werken (zie andere betekenis van marcheren)

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    opm: SN-betekenis is stappen door soldaten

    “Dat heb ik gezien”, krijs ik helemaal buiten mijn zinnen en marcheer naar de Playstationkamer waar ik de controllers verzamel en de kabel uit de televisie trek. (gva.be)

    Zijn instructies zijn kort en bondig en zijn gericht op het effect van de beweging (marcheer naar voor en spring benen open toe) (exlo.be)

    Ik marcheerde samen met hen in de Witte Mars, in de strijd voor arbeid, tegen de sluiting van Ford Genk en in talrijke andere betogingen. (lzg.be)

    Zo zijn we te voet aangezet richting station waar hun auto geparkeerd stond. Na een paar honderd meter begon het goed te regenen. Hoe verder we marcheerden, hoe natter we werden. (nikoeeckhout.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 12:31
    0 reactie(s)

    #11930

    marcheren
    (ww. marcheerde; gemarcheerd)

    gaan, stappen

    vnw:
    •lopen (in NL betenis = gaan in VL
    •functioneren, werken (, zie andere betekenis van marcheren)

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    opm: SN-betekenis is stappen door soldaten

    “Dat heb ik gezien”, krijs ik helemaal buiten mijn zinnen en marcheer naar de Playstationkamer waar ik de controllers verzamel en de kabel uit de televisie trek. (gva.be)

    Zijn instructies zijn kort en bondig en zijn gericht op het effect van de beweging (marcheer naar voor en spring benen open toe) (exlo.be)

    Ik marcheerde samen met hen in de Witte Mars, in de strijd voor arbeid, tegen de sluiting van Ford Genk en in talrijke andere betogingen. (lzg.be)

    Zo zijn we te voet aangezet richting station waar hun auto geparkeerd stond. Na een paar honderd meter begon het goed te regenen. Hoe verder we marcheerden, hoe natter we werden. (nikoeeckhout.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 12:31
    0 reactie(s)

    #11931

    marcheren
    (ww. marcheerde, heeft gemarcheerd)

    functioneren, werken (van toestellen en apparaten, maar ook van principes, systemen, …)

    vnw:
    •lopen (in NL betenis = gaan in VL, zie andere betekenis van marcheren)
    •functioneren, werken

    Typisch Vlaams: lopen, functioneren, werken: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1

    Afgeleid van het Frans “marcher”.

    uitspraak: masjeren

    zie ook macheren

    Mijn koffiemachien marcheert niet goe meer, ik ga een nieuw moeten kopen.

    Uit De Morgen (7/9/11): ‘Strafwerk? Och, dat marcheert allemaal niet meer’, reageert leraar André S. (56). ‘Honderd jaar geleden misschien wel, maar de grenzen liggen vandaag veel verder.’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 12:21
    3 reactie(s)

    #11932

    marchandies
    (de ~ (v.))

    gerief
    wordt meestal gezegd als je je iets goeds aangeschaft hebt, zie voorbeeld hieronder.

    vnw: marchandise: koopwaar, waar

    ook marchandise (zie voorbeelden)

    Mijn ouwe printer is kapot gegaan en nu heb ik mij een nieuwe gekocht. Nu heb ik me pas echt goei marchandies gekocht!

    - Jef, ge hebt ne farme dikke buik gekregen he maat.
    - Tja, goei marchandies moet onder een afdak hangen.

    Zulke goede “marchandise van voor den oorlog” maken ze nu niet meer. (minatica.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 11:35
    1 reactie(s)

    #11933

    marchandise
    (de ~, vrouw. zelfst. nw. geen mv.)

    koopwaar

    vnw: marchandise: koopwaar, waar

    ook marchandies (zie voorbeelden)

    “Vader riep altijd dat hij ‘goeie marchandise’ had en dat sloeg blijkbaar aan’, zegt Guido.” (https://www.nieuwsblad.be/cnt/ef3or62u)

    Marktkramers schreeuwen in koor dat ze de beste marchandise in de aanbieding hebben. (benevaneeghem.be)

    Schoolkinderen, militairen, groenteboeren, marktkramers met hun marchandies in een groot doek het zat allemaal op den tram. (seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 11:33
    0 reactie(s)

    #11934

    marchandies
    (de ~ (v.))

    gerief
    wordt meestal gezegd als je je iets goeds aangeschaft hebt, zie voorbeeld hieronder.

    vnw: marchandise: koopwaar, waar

    zie ook marchandise

    Mijn ouwe printer is kapot gegaan en nu heb ik mij een nieuwe gekocht. Nu heb ik me pas echt goei marchandies gekocht!

    - Jef, ge hebt ne farme dikke buik gekregen he maat.
    - Tja, goei marchandies moet onder een afdak hangen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 11:29
    1 reactie(s)

    #11935

    smaken
    (ww. smaakte; gesmaakt)

    proeven

    ‘Smaken’ betekent ‘een smaak hebben’ en ‘proeven’ ‘een smaak waarnemen’. (vrttaal.net)

    zie ook proeven

    Misschien moet die kritische drinker zijn tanden eens poetsen met de tandpasta waarin je “alleen maar zeperige munt smaakt”. (vrttaal.net)

    een traan rolt over mijn wang, ik smaak de zoute smaak nog altijd (urokshof.be)

    Neem nu een Leo- versus een Olé-wafel. “Volgens sommigen zijn die identiek, en zelf smaak ik ook geen verschil. Maar er zijn wel kleine verschillen." (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 07:59
    0 reactie(s)

    #11936

    brillenmarchand
    (zn. m.; ~s)

    brillenverkoper, optieker

    zie ook marchand

    Dat zal de Aston van Lucas zijn, mn brillenmarchand (beetje verder in de Vlamingstraat). (autoforum.be)

    brillenmarchand Buchmann, is de jongste weken niet meer te zien aan het Kiel. Hoe zou dat ko men ? (advn.be)

    Aanklager Marchal: “Brillenmarchands zijn geen artsen. Zij kunnen niet ongestraft geneeskunde beoefenen.” (kimbols.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 07:25
    0 reactie(s)

    #11937

    brillenmarchand
    (zn. m.; ~s)

    brillenverkoper, optieker

    zie ook marchand

    Dat zal de Aston van Lucas zijn, mn brillenmarchand (beetje verder in de Vlamingstraat). (autoforum.be)

    brillenmarchand Buchmann, is de jongste weken niet meer te zien aan het Kiel. Hoe zou dat ko men ? (advn.be)

    Aanklager Marchal: “Brillenmarchands zijn geen artsen. Zij kunnen niet ongestraft geneeskunde beoefenen.” (kimbols.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 07:24
    0 reactie(s)

    #11938

    marchand
    (de~, m., ~s)

    koopman, opkoper, handelaar

    vnw:
    •handelaar, koopman, -boer, venter: kolenmarchand
    •sjacheraar, woekeraar

    uitspraak in Antwerpen: marsjaant – mv. marsjaanten

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    zie ook automarchand, brillenmarchand, marsjang, voddenmarchand, kolenmarchand, pillenmarchand, slunsemarchang

    De kelder wordt leeggemaakt en ik ga een marchand bellen om alle bruikbare brol te komen ophalen, tegen een vergoeding uiteraard.

    Bibieke is de achterkleindochter van de 19de Eeuwse kolenmarchand in Lier.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Oct 2023 07:20
    0 reactie(s)

    #11939

    automarchand
    (zn. m.; ~s)

    autohandelaar, dikwijls pejoratief

    zie ook marchand

    Die lijst zorgt ervoor dat de koper een verhaal heeft als zijn automarchand hem in de luren heeft gelegd. (demorgen.be)

    De heer Blonder, een automarchand, legt een document voor van de obscure Fleet-bank. De minister neemt dat meteen ernstig (vlaamsparlement.be)

    Lefevere komt uit een familie van automarchands. Je verkoopt een occasie aan Lefevere en hij zegt: Oeioei, wat is dat? (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Oct 2023 08:33
    0 reactie(s)

    #11940

    marchand
    (de~, m., ~s)

    koopman, opkoper, handelaar

    vnw:
    •handelaar, koopman, -boer, venter: kolenmarchand
    •sjacheraar, woekeraar

    uitspraak in Antwerpen: marsjaant – mv. marsjaanten

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    zie ook automarchand, marsjang, voddenmarchand, kolenmarchand, pillenmarchand, slunsemarchang

    De kelder wordt leeggemaakt en ik ga een marchand bellen om alle bruikbare brol te komen ophalen, tegen een vergoeding uiteraard.

    Bibieke is de achterkleindochter van de 19de Eeuwse kolenmarchand in Lier.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Oct 2023 08:28
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.