Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
milieudag waarop de verwarming laag gedraaid wordt zodat de mensen het beste een dikke trui aandoen
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België; neologisme
NL: warmetruiendag
linak.nl: LINAK Benelux steunt Warme Truiendag (NL) en Dikketruiendag (BE) 2013
Frank Deboosere op het weerbericht: Morgen is het dikketruiendag…
nieuwsblad.be: Elk jaar op Dikketruiendag is er extra aandacht voor het klimaat. Het is dan de bedoeling om minder energie te verbruiken door bijvoorbeeld de verwarming een graadje lager te zetten of de lichten te doven. Heel wat scholen, bedrijven, organisaties en besturen nemen aan de actie deel.
Het is vandaag “Dikketruiendag”: 15e editie smeert de kuiten in voor het klimaat (vrt.be)
De Vlaamse Dikketruiendag en de Nederlandse Warmetruiendag zijn jaarlijkse campagnes van respectievelijk de Vlaamse overheid en Klimaatverbond Nederland om op een ludieke manier te sensibiliseren en activeren rond klimaatverandering en de urgentie van de klimaatcrisis te agenderen. (wikipedia)
milieudag waarop de verwarming laag gedraaid wordt zodat de mensen het beste een dikke trui aandoen
NL: warme truiendag
linak.nl: LINAK Benelux steunt Warme Truiendag (NL) en Dikketruiendag (BE) 2013
Frank Deboosere op het weerbericht: Morgen is het dikketruiendag…
nieuwsblad.be: Elk jaar op Dikketruiendag is er extra aandacht voor het klimaat. Het is dan de bedoeling om minder energie te verbruiken door bijvoorbeeld de verwarming een graadje lager te zetten of de lichten te doven. Heel wat scholen, bedrijven, organisaties en besturen nemen aan de actie deel.
Het is vandaag “Dikketruiendag”: 15e editie smeert de kuiten in voor het klimaat (vrt.be)
De Vlaamse Dikketruiendag en de Nederlandse Warmetruiendag zijn jaarlijkse campagnes van respectievelijk de Vlaamse overheid en Klimaatverbond Nederland om op een ludieke manier te sensibiliseren en activeren rond klimaatverandering en de urgentie van de klimaatcrisis te agenderen. (wikipedia)
en masse, massaal, in groten getale, in grote hoeveelheden, met velen (personen)
vnw: massaal, in groten getale
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
zie ook massa’s
Ze hebben het in massa aangekocht omdat het goedkoop was en willen het desondanks de negatieve bijwerkingen verder gebruiken. (hln.be)
In plaats van alles in massa te gaan produceren, worden producten meer gemaakt op maat (vrt.be)
De Russische ingenieurs richtten zich op alledaagse gebruiksvoorwerpen. Hun ontwerpen werden gestandaardiseerd en in massa geproduceerd (standaard.be)
Onlangs heeft het concern in enkele Europese landen de Mirai gelanceerd, de eerste waterstofauto die in massa wordt geproduceerd. (demorgen.be)
Als het dan nog eens gaat over producten die eigenlijk ook in massa verkocht worden (Bv: Armani jeans) is het des te belachelijker om die als superieur te zien. (beyondgaming.be)
De tweede fase bestond uit een enquête via mail, verstuurd naar bedrijven die goederen in massa verkopen. (ugent.be)
De bewoners zelf komen in massa op om te worden ingeënt; al dus bestormden zij reeds een kliniek. (historischekranten.be)
vnw: massaal, in groten getale
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
zie ook massa’s
Ze hebben het in massa aangekocht omdat het goedkoop was en willen het desondanks de negatieve bijwerkingen verder gebruiken. (hln.be)
In plaats van alles in massa te gaan produceren, worden producten meer gemaakt op maat (vrt.be)
De Russische ingenieurs richtten zich op alledaagse gebruiksvoorwerpen. Hun ontwerpen werden gestandaardiseerd en in massa geproduceerd (standaard.be)
Onlangs heeft het concern in enkele Europese landen de Mirai gelanceerd, de eerste waterstofauto die in massa wordt geproduceerd. (demorgen.be)
Als het dan nog eens gaat over producten die eigenlijk ook in massa verkocht worden (Bv: Armani jeans) is het des te belachelijker om die als superieur te zien. (beyondgaming.be)
De tweede fase bestond uit een enquête via mail, verstuurd naar bedrijven die goederen in massa verkopen. (ugent.be)
De bewoners zelf komen in massa op om te worden ingeënt; al dus bestormden zij reeds een kliniek. (historischekranten.be)
vnw: massaal, in groten getale
zie ook massa’s
Ze hebben het in massa aangekocht omdat het goedkoop was en willen het desondanks de negatieve bijwerkingen verder gebruiken. (hln.be)
Als het dan nog eens gaat over producten die eigenlijk ook in massa verkocht worden (Bv: Armani jeans) is het des te belachelijker om die als superieur te zien. (beyondgaming.be)
De tweede fase bestond uit een enquête via mail, verstuurd naar bedrijven die goederen in massa verkopen. (ugent.be)
De bewoners zelf komen in massa op om te worden ingeënt; al dus bestormden zij reeds een kliniek. (historischekranten.be)
vnw: massaal, in groten getale
zie ook massa
Ze hebben het in massa aangekocht omdat het goedkoop was en willen het desondanks de negatieve bijwerkingen verder gebruiken. (hln.be)
Als het dan nog eens gaat over producten die eigenlijk ook in massa verkocht worden (Bv: Armani jeans) is het des te belachelijker om die als superieur te zien. (beyondgaming.be)
De tweede fase bestond uit een enquête via mail, verstuurd naar bedrijven die goederen in massa verkopen. (ugent.be)
De bewoners zelf komen in massa op om te worden ingeënt; al dus bestormden zij reeds een kliniek. (historischekranten.be)
een massa, heel veel, legio
vgl. in massa
Ik heb massa’s fouten gemaakt op mijn exaam. (Van Dale: een massa fouten)
> andere betekenis van massa’s
grote, metalen kookpot of ketel met deksel
vnw: kookpot
-marmieten en kasserollen: potten en pannen
< Frans: marmite
Van Dale 2013 online: gewestelijk: marmiet
Tot in 1974 kookte mijn moeder de witte was nog af in de marmit op het vuur.
De aardappelen stonden al klaar geschild in een marmiet op de keukenvloer te wachten tot ze gekookt zouden worden (seniorennet.be)
grote, metalen kookpot of ketel met deksel
vnw: kookpot
-marmieten en kasserollen: potten en pannen
< Frans: marmite
Van Dale 2013 online: gewestelijk: marmiet
Tot in 1974 kookte mijn moeder de witte was nog af in de marmit op het vuur.
De aardappelen stonden al klaar geschild in een marmiet op de keukenvloer te wachten tot ze gekookt zouden worden (seniorennet.be)
ook wel grove mosterd genoemd: een brij van grof gemalen witte, bruine of zwarte mosterdzaden en azijn
De À l’ancienne is een grof gemalen mosterd. Hij wordt gemaakt zoals in de tijd vóór de stoom-aangedreven mosterdmolens bestonden. (Ferdinand Tierenteyn)
Ontdek dit lekker sappig varkenslapje met zalige gestoofde worteltjes, geroosterde aardappelen en een heerlijk romig graanmosterdsausje voor erbij. Een ode aan de keuken van de bomma. (15gram.be)
De geschiedenis van de Hamse graanmosterd start al in 1840 als een matroos ter lange omvaart vanuit Duitsland een potje mosterd met het originele recept meebrengt voor zijn oom, een kleermaker in Hamme. De kleermaker verlaat zijn leest en begint met een klein mosterdmolentje wat mosterd te maken voor zijn vrienden. Tot zijn schoonzoon August Vernimmen de mosterdzaak naar zich toetrekt en een grote mosterdmolen laat bouwen. (streekmarkt.be)
knikker
vnw: marbel, marbol (de, -s): knikker
De kinderen zijn met de marbollen aan het spelen.
knikker
vnw: marbel, marbol (de, -s): knikker
< Middelnederlands: ‘marber’, ‘marbel’ = marmer (Frans: ‘marbre’) < Latijn: marmor
Antwerpen stad: ne maarembol, maarebolle (mv.)
Antwerpse Kempen: marebol, meirebol, knot
Hageland: ne mermel, ne merrevel
Waasland: marrebol
Z.O.VL.: marbol
zie ook marmel, ket, bolleket, laveur, lavoor, schiethuif, huif,
klits, boemeket, boem
zie ook marbelen
De kinderen zijn met de marbels aan het spelen.
Wat gedacht van “te vervloeken falievouwerij”, “lui glanzige marmels van magnifieke ogen” en “een bambocheur van het zuiverste water uit de … (Dronken taal van Pjeroo Roobjee – demorgen.be)
De klassieke compendioset bevat speelkaarten, krik, marmels, jongleerballen en een houten yoyo (beslist.be)
Er werd gestuikt (stuiken) met 8 marmels naar een putje met een grepeltje. (landvanaalst.be)
(historisch, einde 20ste eeuw) benaming voor banaal en opzichtig tienerkoppeltje
Nederland: “Sjonnie en Anita”
vnw: johnny’s en marina’s: sjonnies en anita’s
ook individueel: een Johnny, een Marina.
In die café zit het altijd vol Johnny’s en Marina’s, we gaan ergens anders pinten pakken.
Die Johnny van in ‘t straat met z’n boom-car hangt serieus mijne frak uit.
Hebt ge dat gezien? Die Marina haar haar komt precies recht uit the Bold and the beautiful.
vnw: in België ook vereniging: muziek-maatschappij
zie muziekmaatschappij, toneelmaatschappij
De grote voormannen Henri Roseleth en Jozef Vogel besloten in 1892 om een eigen toneelzaal (het Gildenhuis) te bouwen, en een zelfstandige muziekmaatschappij te stichten die toegankelijk zou zijn voor de gewone man. De Fanfare “De Katholieke Gilde” van Hekelgem was geboren. (fanfarehekelgem.be)
pejoratieve benaming voor mensen met een iets donkerder huidskleur, vaak gebezigd in (extreem)rechtse middens
NL: lichtgetintiërs
Dat werkt toch gewoon niet? Alle Antwerp supporters zijn racisten want ik heb er eentje gesproken en die zei “alle bruinen buiten”. (Beyond Gaming)
Al onze ellende is de schuld van de Turken, de Marokkanen, de bruinen, de zwarten, de gekleurden. Zij pakken het werk af van de Belgen. (EVE)
‘Alle bruinen buiten’, dat is te zeer Vlaams Belang om die stem gewoon over te nemen. Maar wie de nood voelt aan ‘een veilige buurt waar mensen Nederlands praten’ is wel welkom. (de wereldmorgen.be)
plaats van de conducteur van een trein – of de chauffeur van een bus
AN: bestuurdersplaats, cabine
De Lijn start in september met het inbouwen van schermen om in bestaande voertuigen een meer afgesloten stuurpost voor chauffeurs te voorzien. Die ‘veiligheidsstuurpost’ is een van de tien punten uit het afgesproken actieplan ‘stop agressie’. (gva.be)
Arash ziet nog meer voordelen aan de job. Dat je continu in beweging bent en altijd een ander uitzicht hebt bijvoorbeeld. “In de stuurpost heb ik nooit het gevoel dat ik tussen vier muren zit en er op mijn vingers wordt gekeken. (jobsbelgiantrain.be)
Een man van 20 uit Wingene die in juli al in het nieuws kwam toen hij bijzonder agressief was tegen een treinconducteur, laat weer van zich spreken. In een filmpje op TikTok is te zien hoe hij in een onbemande stuurpost achteraan een rijdende trein prutst aan hendels en knoppen. (HLN)
handelaar in ijzerwaren; handelaar in oud ijzer, oude apparaten of machines
soms pejoratief
zie ook oudijzermarchand; marchand
Mensen begonnen me te kennen als de ijzermarchand van de streek. Want als mensen met hun kapotte wasmachine bleven zitten was ik de eerste om te bellen. (facebook.be)
“Ik heb dit weekend nog een aanhangwagen vol oud ijzer naar de ijzermarchand gebracht. Daarin zaten onder meer stofzuigers, een friteuse …" (nieuwsblad.be)
Ijzermarchanten gelieve zich te onthouden, gulle denkt dat alles wat los hangt om mee te nemen is :? :p (bouwinfo.be)
De gestolen batterijen en katalysatoren worden wellicht na de diefstal door de daders doorverkocht aan ijzermarchanten. (hln.be)
Maar als kind keek ik op naar die stoere ijzermarchands die zware kachels, buizen en andere metalen voorwerpen op hun remorque stapelden. (magazine voor schoon Destelbergen)
handelaar in ijzerwaren; handelaar in oud ijzer of oude apparaten of machines
soms pejoratief
zie ook oudijzermarchand; marchand
Mensen begonnen me te kennen als de ijzermarchand van de streek. Want als mensen met hun kapotte wasmachine bleven zitten was ik de eerste om te bellen. (facebook.be)
“Ik heb dit weekend nog een aanhangwagen vol oud ijzer naar de ijzermarchand gebracht. Daarin zaten onder meer stofzuigers, een friteuse …" (nieuwsblad.be)
Ijzermarchanten gelieve zich te onthouden, gulle denkt dat alles wat los hangt om mee te nemen is :? :p (bouwinfo.be)
De gestolen batterijen en katalysatoren worden wellicht na de diefstal door de daders doorverkocht aan ijzermarchanten. (hln.be)
Maar als kind keek ik op naar die stoere ijzermarchands die zware kachels, buizen en andere metalen voorwerpen op hun remorque stapelden. (magazine voor schoon Destelbergen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
