Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
gierig persoon
“En beest dat ze is; ze zou een frank in twee bijten”. "Ja ‘t, ’t is een beest (of "Ja z’, ze is beest") – en erg (= schraperig, gretig, vgl. Engelse ‘eager’)".
ergens in berusten, zich erbij neerleggen
Na een kwade val: “Lopen zal er niet meer inzitten.” “Ge zult er u een gedacht moeten van maken.”
Maar na een eind hebben we ons daar allebei bij gesteld, mijn vent en ik, en hebben we gezegd van ‘Margot kan niet goed rekenen en we moeten daar een gedacht van maken dat ze dat nooit goed gaat kunnen.’ (libstore.ugent.be)
Ten eerste moeten wij er ons definitief een gedacht van maken dat die secularisatie onomkeerbaar is. (kerkglabbeek.be)
Zal er mij gewoon een gedacht van maken dat ik het misschien niet vind en dat ik mij dan niet te snel mag zorgen maken. (deverdwaaldeooievaar.be)
soldaat die als dienstplichtige (milicien) opgeroepen werd om in het leger te dienen
ook verkort als sm (zie voorbeelden)
Luc Vanhoenacker geb. Jabbeke 12/11/1954- soldaat Milicien klasse 1973 – gest. Ongeval 2/10/1973 (delcampe.net)
De kleine gedenkplaat rechts van het portaal van de kerk herdenkt een soldaat milicien omgekomen in Congo bij een vliegtuigcrash. (bel-memorial.org)
Het gaat in casu om een soldaat-milicien met onbepaald verlof vervolgd wegens desertie. (kuleuven.be)
De gewone SM (soldaat milicien) werd bij gebrek aan tijd niet meer aangeleerd, ook op oefeningen kreeg hij geen overzicht over wat er eigenlijk gebeurde, de fuselier moest alleen weten welke zijn schootssector met begrenzingen was, wie er links, rechts en achter hem zat en waar hij zijn chef kon vinden. (ablhistoryforum.be)
Persoonlijk voelde ik me meer teef dan man toen ik, als soldaat-milicien bij de 11de Genietroepen in Zwijndrecht, in het holst van de nacht wakker werd van een bronstige dobermann die op mijn benen zat te rijden alsof dat droog rampetampen hém de tijd van zijn leven bezorgde. (hln.be)
dienstplichtige
vnw:
•dienstplichtig soldaat, dienstplichtige
•soldaat
In de standaardtaal in België wordt naast dienstplichtige ook milicien gebruikt. Dat woord raakt echter stilaan verouderd, wellicht omdat het typisch verwees naar Belgische dienstplichtigen en omdat de dienstplicht in België al vele jaren is opgeschort. Taaladvies.net
zie ook soldaat-milicien
Miliciens wisten wat ‘de muur doen’ betekende.
(muur, de ~ doen)
‘Je hoeft niet te denken, het leger denkt voor jou’, was de eerste slogan die de miliciens te horen kregen. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
dienstplichtige
vnw:
•dienstplichtig soldaat, dienstplichtige
•soldaat
In de standaardtaal in België wordt naast dienstplichtige ook milicien gebruikt. Dat woord raakt echter stilaan verouderd, wellicht omdat het typisch verwees naar Belgische dienstplichtigen en omdat de dienstplicht in België al vele jaren is opgeschort. Taaladvies.net
Miliciens wisten wat ‘de muur doen’ betekende.
(muur, de ~ doen)
‘Je hoeft niet te denken, het leger denkt voor jou’, was de eerste slogan die de miliciens te horen kregen. (standaardtaal in België) Taaladvies.net
- verzachten, matigen
- verkleinen, minderen
vnw: verzachten, temperen, matigen, verminderen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Dendermonde kwam terug beter in het spel en milderde de stand tot 1-5.
Pas bij een 0-8 achterstand kon Nieuwkerke milderen.
Hoe helpen houtproducten de klimaatverandering te milderen?
De stookolieverbruikers proberen vandaag het effect van de zeer hoge prijs op een andere manier te milderen.
de gemeentegrenzen overtreffend, vaak gebruikt voor interlokale voorzieningen of verbindingen
We werken bovenlokaal al aan een vrachtwagenroutenetwerk dat het dorp van Gierle en onze drie andere dorpen spaart." (VRTNWS)
Bovenlokale fietsroutes zijn routes voor fietsverplaatsingen voor woon-werk-, woon-school-, woon-winkelverkeer en recreatief verkeer. (Vlaams Brabant)
Het Vlaams parlement keurde op 6 juni 2018 het decreet over de bovenlokale cultuurwerking goed en dit is sinds 1 januari 2019 van kracht. Hieronder geven we je meer informatie over dit decreet en over de mogelijkheden voor jeugdwerk. (De Ambrassade)
vnw: varkensoester
ook varkensmignonette (zie voorbeelden)
Bak de mignonette zo’n 2 min. aan beide zijdes, dan is het vlees mooi rosé. Heb je het vlees liever wat meer doorbakken? Laat het dan een minuutje langer in de pan liggen. (15gram.be)
Varkensmignonette met mosterdsaus, krieltjes, gewokte boontjes en paksoi (carrefour.be)
Maar de mignonette waar wij het over hebben, is een heel sappig stukje varkensvlees: zuiver spiervlees van de rug, zonder vet of vliezen. (demorgen.be)
mikken, aandachtig kijken
vnw: turen, loeren, staren
vergelijk: F mirer Sp mirar (kijken)
gehoord in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen
Ge moet goed mieren om in de roos te schieten.
tot de verdienste rekenen van, de verdienste zijn van
verg: AN: op het conto schrijven van, en Fr: ajouter à son actif
zie ook actief, iets op zijn ~ hebben
De lage inflatie in België zou ik niet op het actief schrijven van een gezond regeringsbeleid. Indien men de economie helemaal plat legt, is er geen vraag meer. (Senaat)
De tweede milieuprijs van Vlaams-Brabant gaat opnieuw naar het Pajottenland. Vorig jaar mochten de medewerkers van de KIC-actie in Gooik de prijs op hun actief schrijven. (Nieuwsblad)
Bovendien kan de ploeg van Peyrelevade op haar actief schrijven dat ze de bank door een helletocht heeft geloodst waar het meer dan een keer dansen aan de rand van de vulkaan was. (De Tijd)
De bloedkoets of bloedkaros is de naam van een spookachtig rijtuig dat voorkomt in volksverhalen en als kinderschrik in de Vlaamse folklore. (wikipedia)
Vroeger vertelde men de kinderen over de Bloedkaros die in Dendermonde rondreed. Dat was een kar waarin alle kinderen die ’s avonds nog op straat liepen, werden onthoofd. Hun lijken werden naar een put gebracht. (volksverhalenbank.be)
In de achttiende en negentiende eeuw werd, vooral in (Oost-Zeeuws-)Vlaanderen, het verhaal van de ‘boekaros’ (bloedkaros) veel verteld. Kinderen die niet op tijd thuiskwamen, zouden worden meegenomen in de karos. (zeeuwseankers.nl)
Op middernacht rijdt de bloedkaros of hellewagen in rnenig dorp door de lucht. Het water van de Leie verandert in wijn. (idesetautres.be)
De bloedkoets of bloedkaros is de naam van een spookachtig rijtuig dat voorkomt in volksverhalen en als kinderschrik in de Vlaamse folklore. (wikipedia)
Vroeger vertelde men de kinderen over de Bloedkaros die in Dendermonde rondreed. Dat was een kar waarin alle kinderen die ’s avonds nog op straat liepen, werden onthoofd. Hun lijken werden naar een put gebracht. (volksverhalenbank.be)
In de achttiende en negentiende eeuw werd, vooral in (Oost-Zeeuws-)Vlaanderen, het verhaal van de ‘boekaros’ (bloedkaros) veel verteld. Kinderen die niet op tijd thuiskwamen, zouden worden meegenomen in de karos. (zeeuwseankers.nl)
Op middernacht rijdt de bloedkaros of hellewagen in rnenig dorp door de lucht. Het water van de Leie verandert in wijn. (idesetautres.be)
rusteloos zijn, opgewonden zijn
lett. en fig.: rusteloze benen
vnw: mieren in zijn benen hebben: niet stil kunnen zitten
Rusteloze benen en ‘mieren’ in de benen zijn ongemakken die kunnen wijzen op een slechtere doorbloeding en dus ook op spataders. (goedgevoel.be)
Dit vertaalt zich in verstoring van zweetproductie, druk- en temperatuurgevoel maar ook als pijn, gevoelsstoornissen zoals zinderingen, tintelingen, ‘mieren’ in de benen of voeten. (azzeno.be)
En we zitten zeker met mieren in de benen’, stelt Mariani. De topman van de bankverzekeraar verheugt er zich over dat Dexia het openstaande bedrag van 95 … (standaard.be)
De radio staat uit, het appartement is vreselijk stil, Mon krijgt mieren in de benen. De wortelen stoven niet snel genoeg, het maakt hem ongeduldig, de keuken weet hem voor een keer niet te ontspannen, hij moet naar buiten, lopen, mensen zien. (apache.be)
meisjes van plezier, prostituees
vnw: mieke: prostituee
zie ook: miekes, naar de ~ gaan
Ik zag je lopen in het schipperskwartier, zijde weer naar de miekes geweest?
meisjes van plezier, prostituees
vnw: mieke: prostituee
zie ook: miekes, naar de ~ gaan
Ik zag je lopen in het schipperskwartier, zijde weer naar de miekes geweest?
naar/bij de Miekes gaan: naar de hoeren gaan
vnw: naar de miekes gaan: naar de hoeren gaan
Miekes wordt meestal (uitsluitend?) in het mv gebruikt.
Antwerpen stad: naar de maskes gaan
Elkeskeer als em zogezegd gaat kaarten, gaat em naar de Miekes.
vnw: binnenstad, stadskern
Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): Centrum van een stad; binnenstad, stadskern
Stedebouwkundige ontwikkeling en sanering van de middenstad te Antwerpen. (ugent.be)
Na een paar steekproeven in de middenstad bleek men ook daar de naam SWIES (meervoud. SWIESEN of SWIESELS) te gebruiken voor een rond, gedraaid, gebakje (vliz.be)
De lay-out van de middenstad wordt herbekeken. Als de stationsomgeving volledig gerenoveerd wordt zijn er in de parkeertoren veel parkeerplaatsen … (geraardsbergen.n-va.be)
Alleen in de middenstad, waar prestigieuze wolkenkrabbers verrezen als de Empire State Building of de Irving Trust Building, was werk te vinden. (standaard.be)
We willen tonen dat we er ook zijn voor de middensteden, dat we naar hen toekomen. (knack.be)
vnw: binnenstad, stadskern
Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981): Centrum van een stad; binnenstad, stadskern
Stedebouwkundige ontwikkeling en sanering van de middenstad te Antwerpen. (ugent.be)
Na een paar steekproeven in de middenstad bleek men ook daar de naam SWIES (meervoud. SWIESEN of SWIESELS) te gebruiken voor een rond, gedraaid, gebakje (vliz.be)
De lay-out van de middenstad wordt herbekeken. Als de stationsomgeving volledig gerenoveerd wordt zijn er in de parkeertoren veel parkeerplaatsen … (geraardsbergen.n-va.be)
Alleen in de middenstad, waar prestigieuze wolkenkrabbers verrezen als de Empire State Building of de Irving Trust Building, was werk te vinden. (standaard.be)
We willen tonen dat we er ook zijn voor de middensteden, dat we naar hen toekomen. (kanck.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.