Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11291

    bole
    (de ~ (v.), ~n)

    stronk, dikke plank, tak, stuk hout

    Bole zoals in bolewerc (bolwerk), een constructie van houten palen (pallisade, verschansing) ter verdediging.
    “Smijt nog een bole hout op het vuur!” Bole hout, duidelijk een tautologie.

    Bolen in eik kunnen voor sommige toepassingen de aangewezen oplossing zijn. (eiken-balken.be)

    De beuken bolen worden verticaal gezet om de mooie witte kleur te behouden. Na enkele weken kan het beuken boolhout dan kunstmatig gedroogd worden (thyshout.be)

    Eikenhout: gevierschaald, bolen, balken, panelen en kepers (zowel Franse als Europese eik) (craswoodshops.be)

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 12:45
    1 reactie(s)

    #11292

    bole
    (de ~ (v.), ~n)

    stronk, dikke plank, tak, stuk hout

    Bole zoals in bolewerc (bolwerk), een constructie van houten palen (pallisade, verschansing) ter verdediging.
    “Smijt nog een bole hout op het vuur!” Bole hout, duidelijk een tautologie.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door flipvw op 09 Jul 2024 09:50
    1 reactie(s)

    #11293

    dossier, een ~ openen
    (uitdr.)

    vnw: een dossier aanleggen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clercq – 1981): naar fr. ouvrir un dossier au nom de

    vgl. opmaken, dossier ~

    Cijfers voor 2017 zijn er nog niet, maar in het eerste jaar van de nieuwe wetgeving werden er in totaal 207 dossier geopend voor voyeurisme. (vrt.be)

    De Federale Gerechtelijke Politie heeft een dossier geopend over een Afghaans netwerk van prostitutie van minderjarige jongens (demorgen.be)

    De BBI zal nu een dossier openen om te kijken of de informatie klopt en eventueel wordt er ook een onderzoek ingesteld. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:36
    0 reactie(s)

    #11294

    dossier, een ~ openen
    (uitdr.)

    vnw: een dossier aanleggen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clercq – 1981): naar fr. ouvrir un dossier au nom de

    vgl. opmaken, dossier ~

    Cijfers voor 2017 zijn er nog niet, maar in het eerste jaar van de nieuwe wetgeving werden er in totaal 207 dossier geopend voor voyeurisme. (vrt.be)

    De Federale Gerechtelijke Politie heeft een dossier geopend over een Afghaans netwerk van prostitutie van minderjarige jongens (demorgen.be)

    De BBI zal nu een dossier openen om te kijken of de informatie klopt en eventueel wordt er ook een onderzoek ingesteld. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:36
    0 reactie(s)

    #11295

    openen, een dossier ~

    zie dossier, een ~ openen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:35
    0 reactie(s)

    #11296

    dossier, een ~ openen
    (uitdr.)

    vnw: een dossier aanleggen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clercq – 1981): naar fr. ouvrir un dossier au nom de

    Cijfers voor 2017 zijn er nog niet, maar in het eerste jaar van de nieuwe wetgeving werden er in totaal 207 dossier geopend voor voyeurisme. (vrt.be)

    De Federale Gerechtelijke Politie heeft een dossier geopend over een Afghaans netwerk van prostitutie van minderjarige jongens (demorgen.be)

    De BBI zal nu een dossier openen om te kijken of de informatie klopt en eventueel wordt er ook een onderzoek ingesteld. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:35
    0 reactie(s)

    #11297

    opmaken, dossier ~
    (uitdr.)

    SN: dossier aanmaken, samenstellen, aanleggen

    dossier opmaken: standaardtaal in België

    (bron: https://taaladvies.net/een-dossier-opmaken-of-aanleggen-of-samenstellen/)

    zie ook dossier, een ~ openen

    Ge kunt bij uw vaste huisarts een zogenaamd Globaal Medisch Dossier laten opmaken. Dan trekt ge meer terug van de ziekenkas.

    Ze konden dat wel doen, zeiden ze, maar dan moesten ze wel eerst een dossier opmaken met de nodige dossierkosten erbij natuurlijk.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:28
    1 reactie(s)

    #11298

    onderzoek, een ~ openen
    (uitdr.)

    een onderzoek starten

    vnw: een onderzoek instellen

    DS2015 standaardtaal

    Het parket heeft een onderzoek geopend naar seksuele intimidatie en exhibitionisme, maar Bruel ontkent alles. (demorgen.be)

    Franse gerecht opent een onderzoek naar frauduleuze geldwerving voor de Notre-Dame. (vrt.be)

    De Britse overheid gaat een onderzoek openen naar de rol van leidinggevenden bij de teloorgang van de 178 jaar oude reisorganisatie (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:27
    0 reactie(s)

    #11299

    opendeurdag
    (de ~ (m.), ~en)

    open dag, dag waarop bedrijven, scholen, … open staan voor het publiek

    vnw: open dag

    is standaardtaal in België

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook opendeur

    Tijdens de opendeurdag van de school konden we kennis maken met de leerkrachten van onze kinderen.

    “Op zaterdag 12 mei en zondag 13 mei houdt Brandweerzone Centrum haar jaarlijkse opendeurdag in de hoofdkazerne in Gent. "(brandweerzonecentrum.be 12 mrt. 2018)

    “De Kamer bezoeken – opendeurdag
    Opendeurdag. Het Federale Parlement heet u welkom op 21 juli! Ieder jaar openen de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat hun deuren ter gelegenheid van de Nationale Feestdag op 21 juli.” (dekamer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Jul 2024 06:26
    0 reactie(s)

    #11300

    pijn is fijn met een p
    (uitdr.)

    quote uit de tv-serie ‘Het eiland’ die een eigen leven is gaan leiden in de Vlaamse taal

    “Dat heb ik van Keith Richards gepikt. ‘Art is just fart without the f’, heeft hij ooit ergens gezegd. Dat heb ik altijd onthouden. (Jan Eelen, de bedenker van de uitdrukking in demorgen.be)

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Stilaan hoor je de quotes zelfs los van de reeks opduiken. ‘Pijn is fijn met een p’, zei een van de kandidaten van Kamp Waes begin dit jaar, waarbij het onduidelijk was of hij wist dat hij Sammy Tanghe, een rol van Bruno Vanden Broecke, citeerde. (demorgen.be)

    Pijn is Fijn met een P. Niet alst van nen tantist van den abl gedaan wordt zulle. Dan is pijn gewoon PIJN. (forum.politics.be)

    Den 26de oktober Deze dag gaan we eens zien waar jullie pijnlimiet ligt want met het gezegde “pijn is fijn met een P” in ons hoofd gaan we ons amuseren met harde spelletjes! yeuy! Groeten van jullie beste leiding janlt, yesmien, pic, vieter! (adoc.pub/chiro-op-z-n-kop-maand-oktober-het-maandblad-van.html)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 08 Jul 2024 12:05
    0 reactie(s)

    #11301

    opeisen
    (ww. eiste op; opgeëist)

    vnw: in België ook van personen: opvorderen

    vgl. opeising

    “Onze politie heeft nu al de handen vol. Ik ga geen extra manschappen opeisen voor een extra manifestatie” (hln.be)

    Door de corona-epidemie wordt steeds meer medisch personeel opgeëist, maar dat gaat dan te koste van normale behandelingen en vaccinaties. (vrt.be)

    In geval van essentiële prestaties (gezondheid) kan de overheid stakende werknemers opeisen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 09:47
    0 reactie(s)

    #11302

    opeising
    (de ~ (v.), ~en)

    vordering, rekwisitie

    Frans réquisition

    zie ook opeisen

    Opeisingen door het Belgisch leger van burgers voor militaire werken.

    - Dossiers inzake de opeisingen door de Duitse bezetter van voeding en materiaal.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 09:43
    2 reactie(s)

    #11303

    opdringen, zich ~
    (ww. drong zich op, heeft zich opgedrongen)

    vnw: zich opdringen, gewenst zijn, dringend nodig zijn: een oplossing dringt zich op

    Van Dale 1995: (in Belg.): dringend gewenst, uitermate nodig zijn

    Soms kan iemand zich dermate in het authentieke Vlaamse karakter van een lemma vergissen dat het overschrijven van het lemma zijn eigen opdringt.

    Voorlopig komen beide pechverhelpers daarin tussen, maar een structurele oplossing dringt zich op. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 09:41
    12 reactie(s)

    #11304

    de indruk opdoen dat
    (uitdr.)

    SN-NL: de indruk krijgen dat

    vnw: de indruk opdoen: de indruk krijgen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    ’Ik heb de indruk opgedaan dat het plan een vaststaand gegeven is waar men maar weinig zal willen aan veranderen" (standaard.be)

    Het uiteindelijke resultaat is dat jonge mensen de indruk opdoen dat de tussentaal algemeen bruikbaar is. (standaard.be)

    Men doet de indruk op, dat het expressionnisme aanvankelijk vooral als een reactie tegen het impressionnisme werd opgevat (West-Vlaanderen Uitgave van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond Nummer 1 januari 1953)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 09:39
    0 reactie(s)

    #11305

    opdoen
    (ww., deed op, opgedaan)

    opmaken, gezegd van geld en dergelijke

    zie geld opdoen

    vnw: geld opmaken, verkwisten

    Woordenboek der Nederlandsche Taal:
    Opmaken, verteren, verkwisten, van geld enz. In Zuid-Nederland (met name in Brabant).

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. opdoen, er enen ~

    Nu heeft hij al zijn geld opgedaan aan 5 reizen naar ginder sinds ze getrouwd zijn, maar verder heeft hij geen concrete stappen ondernomen om daar te kunnen blijven bij zijn familie die hij hier niet meer heeft? Vage shit. (http://www.9lives.be/forum/tv/812312-exotische-liefde-vt4-19.html)

    > andere betekenis van opdoen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 09:25
    0 reactie(s)

    #11306

    opdeciemen
    (de ~ (mv.))

    percentsgewijze verhoging van een oorspronkelijk bedrag om de gevolgen van inflatie tegen te gaan

    vnw: (bnl.) voorgeschreven verhoging van strafrechtelijke geldboetes bij geldontwaarding

    zie ook: opdeciem, opcentiemen

    Rekening houdend met de opdeciemen betekende de opgelegde boete een flinke streep door de rekening.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 09:24
    0 reactie(s)

    #11307

    opcentiemen
    (de ~ (mv.))

    percentsgewijze verhoging van een bedrag.
    M.b.t. de onroerende voorheffing: het deel voor de gemeenten en provincies worden de opcentiemen genoemd

    vnw: (bnl.) opcenten

    De termen ‘opcentiem’ en ‘afcentiem’ zijn Vlaamse termen. In Nederland spreekt men van opcenten en afcenten. (uit: Wikipedia “Opcentiem”)

    Voor 2010 zal de stad 1150 opcentiemen heffen op de onroerende voorheffing.

    Een opcentiem is in het algemeen een toeslag van één procent op een bepaald tarief. Zo is een opdeciem een toeslag van tien procent, en een afcentiem een korting van een procent.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 08:54
    0 reactie(s)

    #11308

    opbrengsthuis
    (het ~ , -zen)

    pand dat geschikt is als geldbelegging, om het na aankoop te verhuren

    vnw: beleggingspand

    standaardtaal in België is: opbrengsteigendom

    De eerste schepen heeft verdacht veel opbrengsthuizen opgekocht.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 08:51
    0 reactie(s)

    #11309

    opbrengsteigendom
    (zn. m., ~men)

    eigendom die als belegging verworven wordt, i.h.b. voor verhuur

    vnw: beleggingspand

    Taaladvies.net: standaardtaal in België

    Van Dale 2016 online: BE

    NL: beleggingspand

    zie ook: opbrengsthuis

    Hij zit in de immobiliën, het kopen en verkopen van opbrengsteigendommen enzo.

    “Opbrengsteigendom te koop. De benedenverdieping (circa 150 m2) is verhuurd aan een goedlopende bloemenzaak.” (Taaladvies.net)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 08 Jul 2024 08:51
    0 reactie(s)

    #11310

    koers
    (de ~ (v.), ~en)

    race, wielerwedstrijd

    vnw: snelheidswedstrijd van paarden of van wielrenners

    Van Dale: snelheidswedstrijd, wedren

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    In Nederland: Met ‘de koers’ wordt de Tour de France bedoeld, daarbuiten is het gewoon wielerwedstrijd – zie reacties

    zie ook koerswedstrijd; koers in de koers
    vgl. achtervolgingskoers

    Ze hebben alle straten van het dorp afgezet omdat de koers er door moet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 07 Jul 2024 15:08
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.