Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed
fiets
< Frans omgangstaal vélo, verkorting van vélocipède < Lat. velox = snel, en pes, pedis = voet.
De Duitse uitvinding ‘Laufmaschine’ werd in 1818 in Parijs geïntroduceerd als ‘machine dite vélocipède’. (Wikipedia)
ook villo (West-Vlaanderen), vlo (Antwerpen)
vnw: fiets
zie ook wegcode
Ik heb een nieuwe velo gekocht, maar de ketting valt er steeds af.
“Verplaats je snel binnen de Antwerpse Singel en op Linkeroever met de fietsen van Velo Antwerpen. Met een dagpas, weekpas of jaarkaart maak je korte ritten tussen de verschillende Velo-stations.” (velo.antwerpen.be)
Klik op de afbeelding
De Antwerpse Velokes
al of niet overdekte wielerpiste, wielerbaan
soms ook voor andere sporten of voorstellingen gebruikt
NL: wielerstadion
ook velodrome (zie voorbeelden)
vnw: velodrome, velodroom: wielerbaan
< Frans: vélodrome
Woordenboek der Nederlandsche Taal: velodroom: Een vorming bij vélo, naar het model van hippodrome. Ovale, al dan niet in een gebouw ondergebrachte renbaan voor wielrenners, oorspronkelijk gebruikt als rijwielschool, thans uitsluitend dienend voor wielerwedstrijden. Wielerbaan, baan, piste.
Het woord is thans uitsluitend in Zuid-Nederl. in gebruik.
Klik op de afbeelding
Het Kuipke in Gent
Het Kuipke in Gent is een bekende velodroom in Vlaanderen.
Zaterdag gaan we een inbolritje in onze velodroom houden.
Tot in de jaren ‘60 had Holven een eigen wielerpiste, een ’velodroom’, op de plaats waar nu het speelplein Helleblok ligt (ideevoorgeel.be)
Rond de speelplaats is er ook een ‘vélodrome’, zodat er ook kan gefietst worden. (streekgenoot.be)
Hij kreeg weinig steun van de plaatselijke politiek, op sponsoring niveau kwam er nauwelijks wat bij en ook het gegeven dat de Country Hall de volgende jaren wordt omgebouwd tot een vélodrome speelde mee in zijn beslissing. (nieuwsblad.be)
fiets
ook villo (West-Vlaanderen), vlo (Antwerpen)
vnw: fiets
< Frans omgangstaal vélo, verkorting van vélocipède < Lat. velox = snel, en pes, pedis = voet.
De Duitse uitvinding ‘Laufmaschine’ werd in 1818 in Parijs geïntroduceerd als ‘machine dite vélocipède’. (Wikipedia)
zie ook wegcode
Ik heb een nieuwe velo gekocht, maar de ketting valt er steeds af.
“Verplaats je snel binnen de Antwerpse Singel en op Linkeroever met de fietsen van Velo Antwerpen. Met een dagpas, weekpas of jaarkaart maak je korte ritten tussen de verschillende Velo-stations.” (velo.antwerpen.be)
Klik op de afbeelding
De Antwerpse Velokes
wegel door de Velden, veldweggetje
vnw: veldweg(je)
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
Bestaat er een compensatie voor boeren die een veldwegel toestaan of onderhouden? (tragewegen.be)
Het trio crashte met de wagen in een veldwegel aan het Hof ten Bos in Oudegem. (vrt.be)
Verkeersvrije straat beginnend bij de Aartrijkestraat en overgaand in een veldwegel uitkomend in de Achterstraat. (inventaris.onroerenderfgoed.be)
De voorbije zondagen kon je er over de koppen lopen en dat zorgde zelfs voor verkeersproblemen in de omliggende veldwegels. (demorgen.be)
Dat afgelegen kapelletje ligt langs een veldwegel midden tussen de velden. (standaard.be)
Langs rustige veldwegen en kerkwegels gaat het naar de vroegere spoorwegbedding Ieper-Kortemark. (kattenbelletjes.be)
SN-NL: in het open veld
vnw: in open veld: in het open veld
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Straffe beelden: jonge wolf op zoek naar prooi in open veld in Oudsbergen. (vrt.be)
De UGent en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) testen momenteel 27 soorten genetisch gewijzigde aardappelen in open veld op hun resistentie (demorgen.be)
De helikopter stortte neer in open veld aan de Olmenstraat in Merchtem. (standaard.be)
huid
vnw: huid van mens of dier
Van Dale:
1 huid
2 afgestroopte huid
Ondanks Van Dale, blijkt in sommige contexten vel toch typisch Vlaams toegepast te worden.
zie ook verzamellemma geneeskunde
Heel de dag in de zon gelegen en nu is mijn vel zo droog als ne leren lap, ’k Zal moeten smeren.
Hij heeft ne serieuse petotter gedaan, het vel hangt in flarden op zijn ellenboog.
Ze heeft een facelift gehad: haar vel is nu zo strak gespannen dat haar gat opengaat als ze haar ogen dichtdoet.
er zich niets van aantrekken, broek, er zijn ~ aan vegen, kas, er zijn ~ aan vegen
vnw: hij veegt er zijn botten/broek/gat/voeten/zolen aan: hij trekt zich er niets van aan, het kan hem niet schelen
DS2015 standaardtaal
ook: zijn voeten aan iets vagen
Ik vraag het niet meer aan de Paul: hij veegt er carrément zijn voeten aan.
“hij vaagt er zijn voeten aan” dus een oprechte proficiat krijgen ze van mij niet! (baby.be)
verwaarlozen, negeren, niet aantrekken
vnw: hij veegt er zijn botten/broek/gat/voeten/zolen aan: hij trekt zich er niets van aan, het kan hem niet schelen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook: botten, zijn ~ vegen aan iets,
zak, zijnen ~ vegen aan
Hebde onze Frederique zijn rapport gezien? Hij is er serieus zijn gat aan aan het vegen op ’t school.
(merk de 2x aan op en spreek uit: on aan het vegen)
Ik heb het hem al honderd keren gezegd, maar hij veegt er vierkantig zijn gat aan.
Zij veegt haar gat aan alles wat ook maar van ver naar ’t school riekt.
Da’s maar half tegoei afgewerkt, die stielman heeft er ferm zijn gat aan geveegd.
zich iets niet aantrekken, voor iets zijn best niet doen, iets verwaarlozen
vnw: hij veegt er zijn botten/broek/gat/voeten/zolen aan: hij trekt zich er niets van aan, het kan hem niet schelen
DS2015 geen standaardtaal
ook:
er zijn voeten aan vegen,
er zijn botten aan vegen, botten, er zijn ~ aan vegen
er zijne frak aan vegen,
er zijn klak aan vegen,
krachtiger: er zijn g.. aan vegen,
en tenslotte: er zijn …… aan vegen.
Als hij er zijn broek blijft aan vegen, zal hij niet slagen in eerste zit.
Wat ik wel constateer, is dat de jongeren van vandaag er meer hun broek aan vegen dan vroeger. (standaard.be)
er zijn broek aan vegen, er zich niets van aantrekken
vnw: hij veegt er zijn botten/broek/gat/voeten/zolen aan: hij trekt zich er niets van aan, het kan hem niet schelen
ook: botten, er zijn ~ aan vagen, zie voorbeelden
in Antwerpen ook: kas, er zijn ~ aan vegen
vnw: hij veegt/vaagt er zijn botten aan: het kan hem niets schelen, hij lapt het aan zijn laars
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Hij veegt er zijn botten aan dat hij weer gebuisd is voor wiskunde
Waarom zouden ze nog. Iedereen vaagt er zijn botten aan, maar je moet u wel vrijwillig opsluiten. (userbase.be)
> zie andere uitdrukkingen met botten
zijn voeten vegen aan iets
vnw: hij veegt er zijn botten/broek/gat/voeten/zolen aan: hij trekt zich er niets van aan, het kan hem niet schelen
Van Dale 2014 online: Bot: laars Belgisch-Nederlands, spreektaal
uitdrukking: zijn botten aan iets vegen: zich er niets van aantrekken, er maling aan hebben
zie ook:
zak, zijnen ~ vegen aan,
gat, er zijn ~ aan vegen
Pff, dat interesseert mij niet, ik veeg er mijn botten aan…
iets kwijtschelden, vergeven en vergeten, uitwissen
vnw: de spons vegen over: de spons halen over
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 1
zie ook spons erover
De VLD wil de spons vegen over bouwovertredingen die begaan zijn voordat minister Baldewijns de bulldozers liet uitrukken. (standaard.be)
Als we de spons vegen over oude overtredingen, zetten we de mensen die erdoor worden benadeeld in de kou. (vlaamsparlement.be)
Landelijk Dienstencoöperatief veegt de spons over haar naam (nieuwsblad.be)
De Turken en Saudi’s vegen dus de spons over hun meest recente conflict. (vrt.be)
vergeten en vergeven
vnw: zand erover
Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster 2020-2025): (1918) (Vlaanderen) laten we het maar vergeten. Nederlanders zeggen: zand erover
zie ook vegen, de spons ~ over iets
“Vetes? Ach, de spons erover” (hln.be)
Dexia: de spons erover? Kwijting verlenen aan de bestuurders van Dexia is een slag in het gezicht van de belastingbetaler en de ARCO-coöperant. (demorgen.be)
Boek beschrijft legendarische crossen in Oudenaarde: “Soms oorlog, maar tussen pot en pint ging de spons erover”. (nieuwsblad.be)
iemand die gespecialiseerd is in het bestraten met kasseien; kasseier
vnw: stratenmaker
Van Dale 2016 online: BE
ook kasseienlegger (zie voorbeelden)
hln.be: Stiel van kasseilegger sterft uit
standbeelden.be: Het beeld, van een voorovergebogen kasseilegger aan het werk, zal vele inwoners van het kasseidorp doen terug denken aan het einde van de jaren 90, toen de huidige kasseistroken (kasseistrook) aangelegd werden.
kasseienvansieleghem.be: Eernegem heeft een reputatie opgedaan als het dorp van de kasseileggers. Op het kasseileggersplein staat Mutse, de kasseilegger op een sokkel in de vorm van een kassei. Vandaar dat wij ons dorp alle eer aandoen en ons kasseileggersbedrijf, zoals vroeger, verder zetten van vader op zoon.
De kasseienlegger verzekerde me dat indien de voegen tussen de kasseien worden ingegoten met een waterdicht voegsel (steinfuge, flowpoint of iets anders) de stabilisé zeer weinig water te verwerken gaat krijgen. (bouwinfo.be)
Dat de kasseienlegger op een moment zou zeggen dat het genoeg geweest is met gratis kasseien vervangen, stond in de sterren geschreven (nieuwsblad.be)
sport, wielrennen: een of meerdere ontsnapte coureurs terughalen
vnw: een wielrenner inhalen
Aan de voet van de klim wordt de kopgroep gevat. (nieuwsblad.be)
Op 10 kilometer van het einde werd hij gevat door het peloton. (sporza.be)
Als wielrenners moeten samenwerken om een ontsnapte coureur te vatten, stelt zich dat probleem. (demorgen.be)
dominostekker, verdeelstekker
vgl. fiche
Dominofiches 2P+A – 16 A
Om op een contactdoos 2P+A te bevestigen
Max. toegelaten vermogen 3680 W bij 230 V
2 uitgangen vooraan (ecataleg.be)
.. mensen achter de televisie uitziet, ben ik verwonderd dat er niet meer ongelukken gebeuren: verlengkabels, dominofiches, verdeeldozen. (netweters.be)
vnw: stekker
< Frans fiche
opm: Ik denk dat fiche meestal gebruikt wordt voor een langwerpige stekker die o.a. bij muziekinstallaties e.d. gebruikt wordt
vgl. dominofiche
Hij keek of de fiche in de contactdoos stak. (standaard.be)
Doe de 9V DC fiche in het contact van de stofzuiger (14-afb. 2) (materielelectrique.com)
“En dan vroeg je aan de telefoniste: verbind me eens door met “Leisele 21”. Zij stak dan een fiche in het contact van ‘Leisele 21’ en zo kon je verbinding maken. Maar intussen kon zij het volledige gesprek mee beluisteren.” (alveringem.be)
Joël, geloof me, het leest allemaal veel complexer dan wat het eigenlijk is. De smarttop module installeren is echt niet moeilijk. je moet een fiche achteraan in de wagen lostrekken, deze aansluiten op smarttop en vervolgens een kabeltje van de smarttop met een gelijkaardige fiche aansluiten op de wagen. (bijdrage van iemand uit Oudenaarde op eos-forum.nl)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.