Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #741

    jullie
    (wederkerend vnw.)

    In het Belgisch-Nederlands is de wederkerende vorm van ‘jullie’ niet ‘je’, maar ‘jullie’ (of hyper-hypercorrect ‘zich’).

    Dit komt omdat de Vlaamse dialecten voor de wederkerende vorm van de 2e persoon meervoud geen nadrukloze vorm kennen, maar een vorm gebruiken die identiek is aan de subjectsvorm ‘gijlder’/‘gijle’ (en uitspraakvarianten), maar dan zonder initiële g: ‘ijlder’/‘ijle’ (en uitspraakvarianten). Hierdoor vertaalt een Vlaamstalige automatisch die heel stoute dialectvorm (en uitspraakvarianten) naar het nochtans evenmin correct Nederlandse ‘jullie’, want voor een Vlaamstalige gaat ‘je’ als wederkerend voornaamwoord voor de 2e persoon meervoud in tegen het eigen taalgevoel.

    Sommige Vlaamstaligen merken dat ‘jullie jullie’ toch ook maar vreemd klinkt, en corrigeren het vervolgens tot het net zo min correcte ‘jullie zich’.

    (Vandaar ook dit taaladvies over ‘jullie jullie’ en ‘jullie zich’.)

    n.b. ook wel enkele zoekresultaten uit NL, het lijkt daar vooral om Surinamers te gaan

    Hebben jullie jullie lijstje al gemaakt? (facebook.com)

    Jullie moeten jullie pluimpje bijdragen om hier echte verwenkussens van te maken. (kuleuven.be)

    Onze Vic at zijn bo’kes het liefst tussen een envelop. En hoe eten jullie jullie boterhammen het liefst? (facebook.com)

    Hebben jullie zich al afgevraagd wat er met onze kippenstal gebeurt tussen 2 tomen kippen? (facebook.com)

    Hebben jullie zich al durven wagen aan onze Tik Tok Challenge? (facebook.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (24 Nov 2024 21:42)

    👍
    3

    #742

    drijverij
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    het doordrijven van zijn zin, de dwingelandij

    Officieel werd de val van Martens VI toegeschreven aan de drijverij van José Happart. (Knack)

    De fiscale drijverij van buurland Luxemburg tot nut van internationale bedrijven en puissant rijke families is slechts één illustratie van de op Europese schaal georganiseerde uittering van de staat. (De Tijd)

    De polletieke drijverij
    is oep eur leste geloêf et vrij
    de polletieke drijverij
    is oep eur leste geloêf et vrij
    want alles ee’ z’n grens
    da wet de loempste mens.

    Wannes Van de Velde, chantons la Brabançonne.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (24 Nov 2024 16:44)

    👍
    3

    #743

    boulodroom
    (zn. m.; ~dromen)

    overdekte petanqueplaats

    google 2024: slechts enkele hits in .NL meestal mbt buitenland

    Nieuwe boulodroom geopend met 12 speelvelden voor petanque in Waregem: “Zo’n grote binnenruimte is uniek” (vrt.be)

    De gemeente Anderlecht droomt nu nog van een boulodroom om zo te kunnen deelnemen aan het WK petanque in 2018. (bruzz.be)

    De boulodroom zal negen overdekte petanquebanen tellen. Buiten worden er nog eens 24 banen aangelegd. (standaard.be – 2010)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 16:31)

    👍
    4

    #744

    plaveier
    (zn. m.; ~s)

    iemand die plaveit

    vnw:
    •stratenmaker
    •tegelzetter

    vgl. plavei

    De Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen zoekt plaveiers! Wat doet een plaveier (stratenmaker) precies? (jobs.gent.be)

    Naast schoonmakers zijn er ook nog vacatures voor tuinier, plaveier, onderhoudstechnicus en vakman. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 16:10)

    👍
    4

    #745

    koude plat

    zie koude pla

    vnw

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 15:46)

    👍
    4

    #746

    plastifiëren
    (ww. pastifiëerde; geplastifiëerd)

    plastificeren

    vnw

    zie ook certifiëren, specifiëren

    Studenten dienen een pasfoto mee te brengen en, na afhaling op het secretariaat, de kaart te laten plastifiëren bij het Infopunt (gebouw D) (kuleuven.be)

    Schroefhaak 100×18 mm geplastifieerd groen (hubo.be)

    Dit is een zelfstandige oefening voor de rekenhoek. Het systeem werkt als volgt: plastifieer de kaart, hang er een touwtje aan (door het geperforeerde gaatje). (deleerkrachtvancultuur.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (24 Nov 2024 15:09)

    👍
    4

    #747

    plantpatat
    (zn. m.; ~ten)

    plantaardappel; pootaardappel

    znwb: plantpatat m. en v., -ten.

    zie ook patat

    Wij gebruiken die doorgeschoten patatten wel hoor, als plantpatatten. (bouwinfo.be)

    Een boer mag plantpatatten kopen en die op zijn grond planten. Bij de oogst mag hij de patatten die hij zelf en zijn gezin kan op opeten “gratis” hebben (seniorennet.be)

    De familie Willems uit de Zavel schonk “plantpatatten” en K&K All 4 You stelt gratis een frietwagen ter beschikking. Zelf groenten kweken. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 13:24)

    👍
    3

    #748

    plantaardappel
    (zn. m.; ~elen/~s)

    pootaardappel

    vnw

    znwb: Pootaardappel, planter. Daarnaast ook: plantpatat m. en v., -ten.

    Plantaardappel Desiree (Rode schil – licht bloemig) · Plantaardappel Mozart (Rode schil – vastkokend) · Plantaardappel Nicola (Vastkokend). (rozeland.be)

    Kiem jouw plantaardappelen goed voor. Zo krijgen ze een voorsprong. (velt.be)

    Net als vorig jaar bieden wij onze leden de mogelijkheid om plantaardappelen en plantuien en sjalotten te bestellen. (seniorennet.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 06:42)

    👍
    4

    #749

    plank, werk op de ~

    zie werk op de plank

    -

    3 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 06:13)

    👍
    3

    #750

    planchetten
    (bn.)

    van planchetten/planchettes gemaakt

    We hebben in de woonkamer op de eerste verdieping een oude planchetten vloer liggen op kepers. (bouwinfo.be)

    De planchetten wand in deze wookamer ademt een landelijke sfeer uit en is … (interieurvoorbeelden.be)

    Een eiken planchetten gevel komt erg vaak voor. Dankzij het handige tand- en groefsysteem vallen deze eiken planken vlot te plaatsen (renovatiegevel.be)

    Ben je klaar om het planchetten plafond te schilderen? Een houten plafond verven kan je op verschillende manieren aanpakken. (casius.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Nov 2024 08:24)

    👍
    3

    #751

    planchette
    (zn. v.; ~s)

    zie planchet

    vnw: planchet, planchette: smalle strook gezaagd hout, plankje, schrootje

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Nov 2024 08:16)

    👍
    3

    #752

    tand en groefplank
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    plank waar een uitstekend deel (tand) en een inkeping (groef) aan zit waardoor ze in elkaar geschoven een solide en vlakke verbinding vormen
    zie: planchet
    NL: mes en groefplank

    Een tand en groef plank is praktisch 1-op-1 vergelijkbaar met een planchet, echter heeft een tand en groef plank van ons niet altijd een vellingkantje (schuin kantje). (houtvakman.be)

    Bij al deze houtsoorten is de tand groef verbinding van het planchet / blokhutprofiel het meest voorkomend dankzij zijn talrijke voordelen. (tuinhoutmarkt.be)

    Geschaafde planken met een tand- en groefverbinding • Ook verkrijgbaar in zwart geïmpregneerd hout • Verschillende maten … (horta.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (22 Nov 2024 17:21)

    👍
    3

    #753

    planchet
    (zn. o. of v.; ~ten)

    1) (o./v.) smal schabplankje bv. in de badkamer
    2) (v.) smalle plank, tand- en groefplank

    ook planchette (zie voorbeelden)

    vnw: smalle strook gezaagd hout, plankje, schrootje

    znwb: Ben. voor betrekkelijk smalle stroken gezaagd hout, inz. gebruikt voor het betimmeren van muren, plafonds enz.: schroot(je); ook in ’t alg.: plankje.

    vgl. planchetten

    1)
    Super makkelijk te verwerken !! Ik heb me laten verleiden om deze plastic planchettes aan te kopen vooral door de prijs en blijkbaar ook de qualiteit ! (gamma.be)

    Zo kun je bijvoorbeeld je handzeep op de wastafel kwijt en andere toiletspullen zoals je tandenborstel en tandpasta op het planchet. (saniweb.be)

    Wij maken glazen planchet plankjes op maat. Kies de dikte en bepaal de afmeting van het glazen plankje. (glaswebwinkel.be)

    De planchet zelf kan door een mooi design ook zeker wat toevoegen aan de badkamer.

    2)
    Een planchet is voor praktisch alle tuinhout toepassingen zeer geschikt, ideaal als dakbeschot, voor het plafond, maar ook voor een buitenwandje, schuttingen & (tuin)poorten. (houtvakman.be)

    Tussen de kepers heb ik overal 4 cm rotswol gestoken, als platen een beetje alle soorten. Dan zijn er van binnen houten planchetten tegen geplaatst. (livios.be)

    Er is een planchette van de dakgoot afgewaaid en gebroken , we willen die enkel laten vervangen (casius.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 06:07)

    👍
    4

    #754

    cordon budgétaire
    (politieke term)

    neologisme, term voor de weigering van staatsbank Belfius aangaande de financiering van noodlijdende Waalse gemeenten (zie voorbeeldzinnen)
    AN: budgettair cordon
    zie ook: cordon sanitaire

    “Dit is een cordon budgétaire!”, roepen de communisten, die in de weigering van Belfius vanzelfsprekend een kapitalistische staatsgreep zien. (HLN)

    Luik, Charleroi en Mons zijn op zoek naar de financiering voor het ‘Plan Oxygène’ bedoelt om 27 Waalse gemeentes te helpen die het financieel zwaar hebben, maar Belfius weigert te financieren: een cordon budgétaire tegen de PTB van Wallonië. Bron: trends.levif.be

    Belfius veroorzaakt politieke heisa nu de bank Bergen niet zou willen financieren omdat de PVDA daar aan de macht komt. Er wordt gesproken van een cordon budgétaire. Ja, dit is een politieke keuze van Belfius. Maar als je voortdurend en structureel meer geld uitgeeft dan er binnenkomt? Dan bevind je je dus duidelijk in een kwetsbare positie als overheid”, schrijft politiek journaliste Isolde Van den Eynde. (HLN)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (22 Nov 2024 12:38)

    👍
    3

    #755

    detentiefiche
    (z.n. de ~ (v.) ~s)

    Een document dat door een penitentiaire inrichting wordt bijgehouden en waarin de duur van de straf, de datum van aanvang en het einde van de detentie, de juridische basis voor de vrijheidsberoving, en eventuele beslissingen over strafonderbreking, voorwaardelijke invrijheidstelling of andere gerechtelijke maatregelen vermeld worden.

    Volgens zijn detentiefiche verblijft de genoemde XZ sinds 20 januari 2023 in de gevangenis wegens meerdere langdurige straffen. (Rechtbanken-Tribunaux)

    De tafelschuimster zit nu aan meer dan 7 jaar effectieve gevangenisstraf. Haar detentiefiche vermeldt categorie 32, wat staat voor ’plus 7 tot 10 jaar cel. (Nieuws)

    Hij werd veroordeeld voor verkrachting, maar zijn onmiddellijke aanhouding werd niet bevolen want zat geen detentiefiche in het dossier. Daaruit kon nochtans worden opgemaakt dat er vluchtgevaar was, omdat hij meermaals niet of niet op tijd was teruggekeerd uit penitentiair verlof na een eerdere veroordeling. (DM)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Nov 2024 08:53)

    👍
    4

    #756

    plan, op ~ kopen
    (uitdr.)

    iets (gebouw, huis, appartement) aankopen van een bouwfirma of projectontwikkelaar op basis van een plan, m.a.w. het moet nog gebouwd worden

    vnw: iets op plan kopen: iets op tekening kopen

    Wie een goed koopt op plan, koopt iets dat nog niet gebouwd is. Particulieren die een woning op plan hebben gekocht of kopen, zijn beschermd door de wet Breyne, die de promotoren een aantal verplichtingen oplegt. (elusvastgoed.be)

    Omdat de loft op plan gekocht werd, konden Inge en Raf de indeling nog vrij veranderen, uitgezonderd enkele draagmuren. (demorgen.be)

    Een appartementsproject wordt uitgesteld. Wat gebeurt er met gezinnen die al een appartement ‘op plan’ gekocht hebben? (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (21 Nov 2024 06:43)

    👍
    4

    #757

    kohier
    (het ~, ~en/~s)

    “Het kohier is een authentieke akte en de wettelijke titel voor de invordering van de belasting. Het college van burgemeester en schepenen, in het geval van een gemeentebelasting, of de deputatie, in geval van een provinciebelasting, stelt de kohieren vast en verklaart ze uitvoerbaar uiterlijk op 30 juni van het jaar dat volgt op het aanslagjaar.” (vlaanderen.be)

    zie ook lastenkohier

    Datum van uitvoerbaarverklaring van het kohier: … (aanslagbiljet belastingen)

    Art. 4, § 3 van het Decreet van 30 mei 2008 bepaalt dat de kohieren door de bevoegde overheid (in het geval van gemeentebelastingen door het College van Burgemeester en Schepenen) vastgesteld en uitvoerbaar verklaard worden ten laatste op 30 juni van het jaar dat volgt op het aanslagjaar. (gdena-advocaten.be)

    Het lokaal bestuur en het provinciebestuur zijn twee verschillende overheden, beiden autonoom bevoegd om belastingen te heffen. Het gemeentelijke belastingbestand inzake tweede verblijven gelegen op het grondgebied van het lokaal bestuur vormt een noodzakelijke startbasis voor de opbouw provinciaal belastingkohier inzake de tweede verblijven, … (west-vlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (20 Nov 2024 11:37)
    Dit woord was woord van de dag op 24 May 2025

    👍
    3

    #758

    plakwerk
    (zn. o.; ~ken)

    vnw: pleisterwerk, stucwerk

    vgl. plakken; plakker

    We zijn zo goed als klaar met nieuwbouw, maareuh… we zitten een beetje te wachten tot plakwerk droog is. (bouwinfo.be)

    Dit wordt ook wel spackspuitwerk genoemd en het plakwerk wordt in dit geval met een speciale spuitmachine aangebracht. (fassado.be)

    Om het plakwerk te herstellen, zit er weinig anders op dan de beschadigde pleisterlaag volledig te verwijderen. (vochtinfo.be)

    Het gemeentehuis van Horebeke is in slechte staat. Het plakwerk komt los, voegen zijn verdwenen en het glas valt uit de ramen als het hard waai (vrt.be)

    Roeke denkt dat vooral het plakwerk prijzig kan uitvallen, omdat specialisten de laag zeer secuur moeten komen aanbrengen (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Nov 2024 09:37)

    👍
    3

    #759

    elektrotoestel
    (zn. o.; ~len)

    elektrisch apparaat/toestel

    google 2024: slechts enkele hits in .NL meestal mbt BE

    zou graag voor vaderdag een elektrotoestel cadeau doen, maar weet absoluut niet welk te kiezen. (modelbouwforum.nl – bijdrage uit Mechelen)

    Nieuwe studie: Belgische gezinnen hebben 55 miljoen ongebruikte elektrotoestellen in huis (demorgen.be)

    Wie een elektro-toestel bij Makro had gekocht, blijft wel de garantie behouden. (vrt.be)

    Binnenkort moet elk klein elektrotoestel met dezelfde lader gebruikt kunnen worden. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Nov 2024 08:34)

    👍
    4

    #760

    plakbrief
    (zn. m.; ~brieven)

    aanplakbrief, affiche, aanplakbiljet, plakkaat

    vnw: aanplakbiljet, affiche

    znwb: Affiche, aanplakbiljet.

    gwnt: (Zuidn.) plakkaat, affiche, bekendmaking

    Het bedrag van de taks bedraagt 0,50 euro per vierkante meter of breuk van vierkante meter wanneer de oppervlakte van de plakbrief gelijk is aan of groter is dan 1 vierkante meter. (vlaanderen.be)

    In een plakbrief van het verzet staat te lezen: “Wij willen dat onze gemartelde medeburgers uit de concentratiekampen verlost, in een gezuiverde stad kunnen rondwandelen”. (vrt.be)

    Dan komt er een plakbrief op gedwongen openbare verkoop. Gaat via de vrederechter. (juridischforum.be)

    Het is verboden op een zelfde kant van de openbare aanplakborden meer dan één exemplaar van een zelfde plakbrief aan te plakken. (politie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 12:06)

    👍
    5

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.