Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #3001

    verluchten
    (ww. verluchtte, verlucht)

    ramen en deuren tegen elkaar openzetten om frisse lucht te bekomen
    NL: doorluchten

    vnw: luchten, ventileren: de kamer verluchten

    Typisch Vlaams: ventileren: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5; Wordt beschouwd als een purisme

    vgl. verluchting

    Verluchten doet men door ramen of deuren tijdelijk open te zetten en is een aanvulling op ventileren. (vlaanderen.be)

    Dju toch, wat was het warm vandaag, nu het wat koeler wordt gaan we de living eens verluchten.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jul 2025 09:18)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Aug 2024

    👍
    5

    #3002

    petard
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    (>Fr. pétard) knalvuurwerk, rotje

    Chinaboeller-2

    Die petards zijn verboden omdat ze geluidsoverlast veroorzaken en ook maken ze sommige mensen bang. (DS)

    Stoer, zo aan het station van Leuven rondhangen en petarkes doen knallen. (Leuven Magazine)

    Aan het bankske waar wij na de cinema onze sjieken van mond tot mond deden versassen voor een vergelijkende studie der smaken, geven kereltjes mekaar iets door wat totaal niet lijkt op de petarkies die wij tot ontploffing brachten tegen den Bloten zijn achterkant. (Oudenaarde: betreden op eigen risico, Stef Vancaeneghem)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (04 Jul 2025 12:39)

    👍
    3

    #3003

    laken, het ~ leggen
    (uitdrukking )

    de strijd opgeven

    Bij het mikken op vier keer 18 bölkes sneuvelden 19 schutterijen, bijna de helft dus. De Sint-Jozefgilde Lommel moest als eerste het laken leggen. (DS)

    Hier mag je eender welke geprepareerde 4taktquad (zonder turbo) tegenzetten, je zal het laken leggen, geloof me :p (bimmerboard)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (12 Jul 2022 11:26)

    👍
    3

    #3004

    evenwaardig
    (bw.)

    vnw: gelijkwaardig

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 5

    Niet alle water is evenwaardig | FeBeD

    Iedereen is evenwaardig. Iedereen mag zichzelf zijn. (smcb.be)

    Marc Van Ranst laat zich inenten: “Bewust gekozen voor AstraZeneca, dat vaccin is evenwaardig aan andere” (radio2.be)

    65 procent van alle werkgevers claimt dat kleding de doorslaggevende factor is bij twee evenwaardige kandidaten. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Jul 2022 06:52)

    👍
    4

    #3005

    hand, uit de ~ beslagen

    zie uit de hand beslagen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Jul 2022 06:43)

    👍
    4

    #3006

    etatiseren
    (ww. etatiseerde; geëtatitseerd)

    nationaliseren

    vgl. etatisering

    De hervorming had, volgens Eyskens, niet tot doel de Nationale Bank te ‘etatiseren’. Maar de controlemacht van de regering was onmiskenbaar. (tijd.be)

    Het is een algemeen kenmerk van de geetatiseerde sociale zekerheidsorganisatie dat ze zonder meer op de concrete realiteit (…) steunt om de sociale zekerheid te verstrekken. (rw.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2022 11:01)

    👍
    4

    #3007

    etatisering
    (zn. v.; ~en)

    nationalisering

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    vnw

    vgl. etatiseren

    ‘Vreemd genoeg zijn het net de rechtse partijen, die doorgaans concurrentie hoog in het vaandel dragen, die pleiten voor de etatisering van de ziekenfondsen.’ (standaard.be)

    De steeds grotere greep van Tecteo op de mediasector in Wallonië is een uiting van de etatisering van de economie in het zuiden van het land. (tijd.be)

    De etatisering van Vlaanderen is niet de schuld van Wallonië. In tegendeel. Wallonië is een waarschuwing voor Vlaanderen om niet dezelfde weg op te gaan. (forum.politics.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2022 10:58)

    👍
    6

    #3008

    ertegen zitten

    zie er tegen zitten

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Jul 2022 06:44)

    👍
    4

    #3009

    errondom
    (bw)

    errond; eromheen, daarrond

    ‘In Moria heb je het “officiële gedeelte” van het kamp met hekken errondom en safe zones voor vrouwen, kinderen’ (standaard.be)

    De politie heeft het justitiepaleis en de straten errondom terug vrijgegeven. (bruzz.be)

    Zo moeten je ogen niet steeds wisselen van het goed verlichte bureaublad naar de donkere ruimte errondom (brico.be)

    De big-bel is om ter grootst met die van de koning van Kathmandu en Patan. Errondom staan nog tempels. (wdvd.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jul 2022 07:27)

    👍
    3

    #3010

    kleurpotloden
    (zn. mv.)

    verbloemde verwijzing naar kloten

    Wat mij persoonlijk betreft is die advocaat ook ne zak die ik maar al te graag ne sjot tegen zijn kleurpotloden zou willen geven. (forumpolitics.be)

    Awel ik hoorde van velen dat corona niet voorstelde … amai mijn kleurpotloden nog niet (nerdland)

    Wie lastige vragen stelt, krijgt onder zijn kleurpotloden. (loppem.be)

    Hier , het zoontje van de collaborateur die ze in het midden van de straat een bal in zijn kleurpotloden schoten, omdat hij een zwart zak (zwartzak) was die mee … (facebook)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jul 2022 22:05)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Aug 2022

    👍
    4

    #3011

    erfenisrecht
    (zn. o.; geen mv.)

    vnw: successierecht

    opm: Volgens google 2022 ook in .NL maar verhoudingsgewijs veel meer in .BE

    Nieuw erfenisrecht vanaf september: wat verandert er? (nieuwsblad.be)

    Discussieavond: Hoe rechtvaardig is het erfenisrecht? 15 maart 2016 om 20:00. (tzalwelgaan.be)

    De commissie keurde dinsdag drie aanpassingen aan het erfenisrecht goed, een opstap naar een bredere herziening van de successiewetgeving.
    (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Jul 2022 07:37)

    👍
    3

    #3012

    ereconsulaat
    (zn. o.; ~aten)

    consulaat met aan het hoofd een ereconsul

    Borgloon zamelt spullen in bij Oekraïens ereconsulaat in Hoepertingen (hln.be)

    Ereconsulaat Rwanda Vlaanderen | Facebook

    Ereconsulaat: Behalve consulaten en consulaten-generaal zijn er consulaire agentschappen waarvan de verantwoordelijkheid is toevertrouwd aan ereconsuls, die geen beroepsdiplomaten zijn en de nationaliteit kunnen hebben van het uitzendende land of van het land van verblijf. (nl.frwiki.wiki)

    Belgisch ereconsulaat Managua. de la CST (Central Sandinista de Trabajadores), 1 cuadra sur, 20 varas oeste, Calle 27 de Mayo, Managua Managua – Nicaragua. (flandersinvestmentandtrade.com)

    In Azië komt er zoals eerder aangekondigd een consulaat in Chennai, in het zuiden van India en een ereconsulaat in Myanmar. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Jul 2024 23:08)

    👍
    3

    #3013

    ereconsul
    (zn. m.; ~s)

    onbetaald consul

    SN-NL: honorair consul

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 4

    vgl. ereconsulaat

    Wat de grote geopolitieke krachten voorhebben, weet niemand”, vertelt de ereconsul. (nieuwsblad.be)

    Een ereconsul is iemand die woont in en de nationaliteit heeft van het land waar het consulaat is gevestigd. (nieuwsblad.be)

    Ambassadeur Sleeuwagen loofde de beschikbaarheid en toewijding van de heer Toyoda als ereconsul om Belgische burgers en bedrijven bij te staan.(japan.diplomatie.belgium.be)

    De Oostendse advocate Caroline Vanwynsberghe (52) is aangesteld als ereconsul van Italië voor de provincie West-Vlaanderen. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Jul 2022 07:22)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Feb 2023

    👍
    4

    #3014

    epuratie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: zuivering, opsporing van collaborateurs tijdens de Tweede Wereldoorlog

    Ten slotte was er de burgerlijke epuratie of, in andere woorden, de bestraffing van de politieke collaborateurs en van de minder zware gevallen van militaire collaboratie. (nevb.be)

    De repressie en epuratie in Tielt aan de hand van gerechtelijke archieven. (ugent.be)

    Een jaar na de bevrijding, op 19 september 1945, vaardigt de regering een besluitwet uit die de zogenoemde burgerlijke epuratie mogelijk maakt. (vrt.be)

    De fouten en ontsporingen bij de repressie en epuratie mogen evenmin worden ontkend, maar de repressie mag niet worden gelijkgesteld met de collaboratie. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Jul 2022 05:50)

    👍
    3

    #3015

    gedevoueerd
    (vd)

    toegewijd

    dbnl.nl: gedevoueerd (zuidn.)

    < Frans: dévouer – merk op dat het leenwerkwoord devoueren zelf niet gebruikt wordt, enkel het voltooid deelwoord ervan

    niet te verwarren met devoeëre, uw ~ doen (doffe e en klemtoon op de oe)

    P. Johan Van Boxtel, pastoor te Jutitoli waar hij de vriend is van mensen en dieren: gedevoueerd tot het uiterste voor zijn mensen. (De Gazet van Aalst | 1 september 1962)

    Authentiek, warmhartig en gedevoueerd. Meteen mijn wens voor 2019! (twitter)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (05 Jul 2022 16:36)

    👍
    3

    #3016

    mare, van de ~ bereden
    (uitdr.)

    een nachtmerrie, bespookt

    vgl. van de maar bereden zijn; mare, van de ~ bereën zijn

    In België is de uitdrukking ‘Van de mare bereden’ synoniem aan ‘Van d’alf geleid’. (beleven.org)

    Ik hè vannacht zo slecht geslapen
    ’k was veel te laat in mijn bedde gerocht
    maar ’k ben van de mare bereden
    deur ’n duvel en zijn moere bezocht
    (Moët & Chandon – Willem Vermandere)

    Sommige, al dan niet psychische ziektebeelden, kon men niet duiden; ‘hij is van de Mare bereden’ bleek dan een plausibele uitleg. (bloggen.be)

    In Beveren-Waas zegt men van iemand die buiten zinnen is dat hij “van de mare bereden is”. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jul 2022 09:20)

    👍
    4

    #3017

    kazakkenkeerder
    (zn. m.; ~s)

    kazakkendraaier, opportunist die uit eigenbelang van gedacht verandert

    Iemand die uit puur eigenbelang zijn oude overtuiging opgeeft en zich bij een andere opvatting aansluit, noemt men een (kazakkenkeerder, kazakkendraaier, …) (W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N – wvd.ugent.be)

    In 1910 werd Leo Vande Velde ( + 1 908) door een collega uit Overmere afgeschilderd als kazakkenkeerder en liberaal. (bloggen.be)

    De nieuwe politieke partij NSN heeft een lijsttrekker en -duwer, een zakkenvuller, een kazakkenkeerder, een overloper, een muilentrekker, een lange arm en een gatlekker in haar rangen. (nieuwsblad.be)

    Gij listige kazakkenkeerder. Gij pretentieuze terrorist. Gij gluiperige samenzweerder. Gij roestige nagel van onze kist. Gij helpt de wereld naar de kloten. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:28)

    👍
    3

    #3018

    zat, zo ~ als Tielebuis

    zie zo zot als Tielebuis

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:15)

    👍
    3

    #3019

    Tielebuis, zo zot als ~

    zie zo zot als Tielebuis

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:14)

    👍
    3

    #3020

    zot, zo ~ als Tielebuis

    zie zo zot als Tielebuis

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Jul 2022 07:13)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.