Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
Een inwoner van Vorst, bestaande uit Groot-Vorst en Klein-Vorst ofwel Vorst-Meerlaar worden sinds mensenheugnis ‘Pootzak’ genoemd.
zie ook Belgische bijnamen van inwoners
De schrik om het dialect verloren te laten gaan, zit er blijkbaar diep in. Pootzakken en Tutten kennen we als inwoners van Eindhout en Vorst. (Het Nieuwsblad)
Milleke Bos is een rasechte pootzak uit ‘den Huithoek’. Een graag geziene man die niemand ooit kwaad deed. Milleke heeft al 89 jaar op zijn teller staan … (Gazet van Laakdal)
Zeker als de Pootzakken van Vorst en de Looienaren elkaar de huidvol schelden want dat deden ze vroeger. De Schelmentochtprobeert de geschiedeniseven weer tot leven te brengen. (HBvL)
het rijkelijk vloeien of stromen van iets, b.v. tranen of wijn
Haanstra laat mensen vertrekken op Schiphol, wellicht naar verre bestemmingen en voor lange tijd want de tranen vloeien bij beken. (DVDinfo.be)
Er rest nu nog één allerlaatste thuiswedstrijd om toch nog waardig afscheid te nemen van het provinciale voetbal aan de Huiperstraat. En daarna mogen de traantjes vloeien, bij beken zelfs. (Nieuwsblad)
Op een Bourgondisch feestmaal vloeide de wijn uiteraard bij beken. Hij werd uitgeschonken, maar stroomde ook uit ingenieuze tafelfonteintjes. Men rolde niet alleen Bourgondische vaten aan maar ook de later in onmin geraakte Loirewijn uit Saint-Pourçain stond hoog aangeschreven. (De Bourgondiërs, Bart van Loo)
neologisme: romantisch
google 2025: weinig hits in .NL
Zoals bij Barbara Sarafian die van Goens de vraag kreeg of zij door haar turbulente voorgeschiedenis op liefdesvlak wel geschikt was om in een podcast “de morantische miserie van anderen op te lossen”. (demorgen.be)
Morantisch slenteren in de winkelstraten, jazeker, maar evengoed avontuurlijk bungelen aan een klimmuur. (visit.gent.be)
Ik ben een man en woon in Pajottenland (prachtig, rustig, morantisch allé) (België) en mijn beroep is Onderwijzer. (bloggen.be)
“Da was toch vree morantisch? We zijn dan blijven overnachten in een oud kasteel.” (nieuwsblad.be)
Op de televisie geniet ze van morantische filmkes en ze zingt vals mee op schlagermuziek van Franske Bauer. (nieuwsblad.be)
Morantisch = romantisch schijnt het. Waar en hoe is dat woord ontstaan? Het googelt 981 keer maar ik word er niet echt wijzer van. Het lijkt wel Vlaams. (nl.taal.narkive.com)
dobbelen, met de teerlingen spelen
vnw: dobbelen
Prosper Vanlaere uit Petegem werd kampioen in het teerlingen en Marnix Boone uit Nevele in het kaarten. (nieuwsblad.be)
Iedere eerste dinsdag van de maand (behalve in januari) gaat het teerlingen voor punten door. (okra.be)
Elke derde vrijdag van de maand komen ze samen om te bieden en of te teerlingen. (standaard.be)
“We krijgen veel berichten van onze leden dat ze staan te popelen om terug te kaarten en te teerlingen en vooral om elkaar terug te zien.” (hln.be)
Omstreeks 20u wordt er dan gekaart en geteerlingd voor de maandelijkse punten van de club. (nieuwsblad.be)
vnw: dobbelbak
Voor niet-kaarters is een teerlingbak voorzien. (ksvoudenaardejeugd.be)
In de meeste cafés en herbergen gaat het samen met een kaarting of een teerlingbak. (nieuwsblad.be)
Voor hen voorzien de organisatoren een teerlingbak als amusement. (hln.be)
Bij de teerlingbak werd Nicole Noppe de kampioen, gevolgd door Lydie Nuyttens. (kw.be)
o.a. keukenterm: kubus(je), blok(je), dobbelsteen(tje)
vnw: blokje
Snij de korsten van het brood en snij het in teerlingen. (koken.vtm.be)
Snij de varkensschouder in teerlingen van +/- 2 cm. (tierenteyn.be)
Bak de bloemkoolroosjes met geschilde en in teerlingen gesneden koolrabi krokant in boter. Kruid met peper en zout. (weekend.knack.be)
De toponiem ‘Den Teerlinck’ nl. de plaats waar de molen staat, werd ontleend aan een typische molenterm. ‘Teerlinck’ is de naam van de vier zware muurstenen in de vorm van teerlingen, waarop de kruisplaten liggen die de molen dragen. (landvanrode.be)
> andere definitie van teerling
zijn eigen problemen oplossen
NL: zijn eigen straatje schoonvegen (ook in de betekenis van ‘de schuld van zich afschuiven’)
Wil Vooruit met enige geloofwaardigheid in de verkiezingsarena stappen, dan moet de partij snel voor eigen deur gaan vegen. (De Tijd)
Hoofdcommentator Bart Eeckhout ziet dat het Europese Hof Ursula von der Leyen een tik op de vingers geeft. Maar, schrijft hij, eerst even voor eigen deur vegen. (Krantencommentaren VRT)
‘Voor eigen deur vegen’ betekent doorgaans iets compleet anders, maar in Oudenburg mag je die uitspraak letterlijk nemen. Onder de noemer ‘Veeg voor je eigen deur’ lanceert de stad een actie voor propere straten. Iedereen die deze maand de stoep voor zijn eigen woning proper houdt en hiervan een foto stuurt naar de milieudienst, krijgt als dank een bloemetje. HLN)
zaak waarbij het om het principe gaat
zie ook princiepskwestie
NL/SN: principekwestie
Godefroy heeft van het hele verhaal een princiepszaak gemaakt: ’Ik versta gewoonweg niet wat er allemaal met mij gebeurt. Ik had ooit een succesvolle zaak. (DS)
Het is voor mij een princiepszaak. Ik neem de manier niet waarop Philips de controle heeft verworven en de aandeelhouders heeft bedrogen’. (De Tijd)
Eind juli heeft advocaat-generaal Wahl van het Europees Hof van Justitie conclusie genomen in de princiepszaak over de zogenaamde “platformbans”. (Michel Segers)
verouderd, college van schepenen en een schout (zie laatste voorbeeldzin)
zie ook: schepeneed
In iedere stad en in elke heerlijkheid was er een schepenbank bestaande uit zeven schepenen met een schout en dikwijls nog een secretaris. (heemkundebrustem.be)
In het Gerechtshof zetelde de Schepenbank op de eerste verdieping. Daar bevond zich ook een gevangenis voor de voorhechtenis, een wacht- en een schrijfkamer. (Lanaken)
De schepenbank was aanvankelijk een regionale rechtbank, maar ontwikkelde zich later in de Middeleeuwen tot een politiek orgaan dat vergelijkbaar is met wat tegenwoordig een ‘gemeente’ is. Schepenbanken waren de voorlopers van de tegenwoordige schepencolleges in België en de colleges van burgemeester en wethouders (B&W) in Nederland. (historiek.be)
iemand die veelvuldig spreekt, die onophoudelijk spreekt
vgl. spraakwater
Trouw op post is ook weer Xavier uit Gent die met zijn collectie Playmobil en Lego de aandacht trekt. Maar de vrolijke spraakvaar heeft nog meer in petto. (hln.be)
‘Tja, die allereerste keer in Marokko heeft veel voor ons betekend’, vertelt Laurent Uyttersprot, de blonde spraakvaar van het tweetal (standaard.be)
De Cramer is op dreef. Tijdens de urenlange ondervragingen van collega onderzoeksrechter Nicole De Wilde legt de spraakvaar over zijn vriend Jespers de ene hallucinante getuigenis na de andere bloot. (bloggen.be)
Dat de Rotterdammers ondeugende spraakvaren zijn weten we al langer. Voor alle nieuwe bouwwerken verzinnen ze terstond grappige bijnamen, zoals “De Hoerenloper” voor een voetgangersbrug, “De Zwaan” voor de Erasmusbrug, “Het Potlood” voor een flatgebouw, “Het Kapsalon” voor het Centraal Station en nu dus “De Glasbak” voor Het Timmerhuis. (knack.be)
iemand die overvloedig spreekt, babbelt, spraakvaar
opm: SN betekenis van spraakwater is sterke drank waardoor men veelvuldiger, vlotter gaat praten, ook speeksel
vgl. spraakvaar, taterwater
Bovendien blijkt de man niet echt een spraakwater. Eigenlijk zou hij liever niet praten. (demorgen.be)
Ik besefte dat ik dan nog liever het omgekeerde had: iemand die een nul was in de chat en een spraakwater in het echte leven. (demorgen.be)
“Je voelt dat hij openbloeit, maar hij zal nooit een spraakwater worden." (nieuwsblad.be)
iemand die overvloedig tatert (tateren), spraakvaar
naar analogie met spraakwater
Wervelwind is het derde boek over Bet, de jongste dochter uit een gezin van vijf meisjes. Bet is een wiebelkont, een taterwater en een wervelwind. (eenhoorn.be)
Een taterwater, die zegt wat hij denkt. (hln.be)
Denk aan een niet al te slanke Amerikaanse dame van 75. Aan een te hoog opgetrokken broek. Aan een veelkleurige blouse. Aan een taterwater. (demorgen.be)
Firas is een taterwater. “Eigenlijk babbelde ik er vooral tegen de juf”, zegt de jongen. (gva.be)
titel voor een schepen die 25 jaar in functie is
“De zilveren schepen” noemt Marcel Van Snick (77) graag zichzelf, hiermee verwijzend naar het feit dat hij 25 jaar schepen is geweest. (Nieuwsblad)
Legendarisch waren zijn discussies met de zilveren schepen over punten en komma’s in een of andere toeristische tekst en over de juiste schrijfwijze van bepaalde woorden. (Everbeek – Boven)
De Zilveren Schepen zijn hond kan niet zingen. Hij kan des te beter blaffen, vooral als het niet nodig is. (Seniorennet)
de eed die iemand moet afleggen om schepen te worden
In de Gemeenteraad van 28 januari 2008 legde Stefaan Devleeschouwer de schepeneed af in opvolging van Marcel Van Snick na zijn viering als Zilveren Schepen. (Seniorennet)
Tessa Knaeps (Open VLD) legt schepeneed af · “Ik neem metformine en zet 10.000 stappen per dag”: dit doen experts zelf om lang en gezond te leven. (Het Nieuwsblad)
Hij had daarop op 28 november 1709 voor de schepenbank de schepeneed afgelegd. Sinds 4 april 1715 was hij tevens substituut-secretaris van de schepenbank. (romboutnijssen.be)
Niemand had toen kunnen verwachten dat na de volgende gemeenteraadsverkiezingen Stefaan zich zou geroepen voelen voor de functie van Waarnemend Burgemeester maar in de Gemeenteraad van 28 januari 2008 legde Stefaan Devleeschouwer de schepeneed af in opvolging van Marcel Van Snick na zijn viering als Zilveren Schepen. (Seniorennet)
bekleden, behangen, stofferen
vnw: behangen, stofferen
vgl. tapissier
Hij zag het aan zijn broek en in die carnassière zaten vast een berg Belgische franken voor de nieuwe commerce, zekers genoeg om een ganse living te tapisseren. (azertyfactor.be)
En 42 kamers tapisseren, begin er maar eens aan. (standaard.be)
Het parcours in Beaulieu-land zou als publiciteitsstunt zeer ruim ‘getapisseerd’ worden met een rode loper. (standaard.be)
Binnen liggen in een rood getapisseerde ruimte de drie graven van de leiders van deze Alevitische gemeenschap.(bruzz.be)
behanger, stoffeerder; tapissier
vnw: behanger, stoffeerder
Zij woonde Mechelsestraat 105 te Leuven. Gehuwd met Nootens, Petrus Joannes Franciscus, tapisseerder. (familiekundevlaanderen-leuven.be)
plug om vijs in vast te schroeven
vnw: plug om schroeven in de muur te draaien
znwb: Plug (om schroeven e.d. in een muur te bevestigen)
Een mogelijk trukje is om 2 hamers te gebruiken…. Ene hamer links goed tegen tap/plug houden en met andere hamer enkele kloppen op tap geven. (bouwinfo.be)
Deze tap is geschikt voor vijzen met draad W3/8. (clootsruitersport.be)
zie punten voor sfeer en gezelligheid
-
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.