Recente reacties

Ge moet dat hier eens lezen. Past op, zorgt dat ge niet van une stoel valt van het verschieten, of door de grond zakt uit plaatsvervangende schaamte:

https://www.dbnl.org/tekst/nee003200301_01/_nee003200301_010016.php

Hoe kan één iemand (het is er toch wel één van het duo DB & co zeker) zo’n ENORME haat voor al wat mogelijks Vlaams zou kunnen zijn hebben? Wat is er in godsnaam mis in diene mens zijne kop?

Ook in West-Vlaanderen nog normaal taalgebruik (maar waarschijnlijk aan het verouderen). In het Waasland (bij mijn weten) dan weer niet.

(De interviewer van die laatste enquête is helaas wel geen uitblinker in dialect en spreekt constant ABN met een accentje, waardoor hij de informanten aanzet tot een sterk opgekuist dialect te spreken…)

Voor Ekeren zou dat zeker kunnen, daar geeft de informant eigenlijk enkel een bevestiging voor “toetoet”:

https://www.meertens.knaw.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php?kloeke_nr=K225p&plaatsnaam=Ekeren&sortering=plaatsnaam

Helaas zijn veel van de enquêtes alleen schriftelijk, waardoor ge dus niet kunt beluisteren wat ze eigenlijk zeggen. Langst de andere kant zijn die schriftelijke enquêtes ook niet voor de volle 100% te betrouwen, want iemand kan iets lezen en denken “dat zeggen we hier niet” terwijl ze het wel zeggen maar ze het niet herkennen in de geschreven versie, of omgekeerd geeft wat er geschreven staat de indruk dat ze het zeggen terwijl ze eigenlijk iets anders zeggen. Om bij het thema te blijven: in die schriftelijke enquêtes vragen ze of pakweg “Hij en doet” kan gezegd worden. Ik denk dat 99% van de bevolking dat leest als “Hij èn doet”, en dat zegt natuurlijk geen kat, maar misschien zouden er al meer het herkennen als er pakweg “ijndoe” of “bandoet” stond. Er zouden waarschijnlijk ook al veel minder mensen “toet” herkennen als er “het doet” stond. Dat is natuurlijk gewoon het zoveelste probleem met nooit geen Vlaams te leren schrijven hebben.

In de (eveneens schriftelijke) enquête van Turnhout bevestigt de informant wel uitdrukkelijk “’t doet”, vier keren zelfs, en dan nog ne keer “toetoet”.

https://www.meertens.knaw.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php?kloeke_nr=K237p&plaatsnaam=Turnhout&sortering=plaatsnaam

Gelukkiglijk is er een mondelinge enquête uit Weelde/Poppel, waarin ze zeggen dat het voorkomt in de streek, maar eerder zeldzaam en door de oudere generaties:

https://www.meertens.knaw.nl/sand/zoeken/lijst_met_plaatsen.php?kloeke_nr=K211p&plaatsnaam=Weelde&sortering=plaatsnaam

Als ge op de luidspreker nevest een zin duwt, speelt die zin af, maar als ge de rest van het gesprek wilt horen moet ge dan nog ne keer op play duwen.

Van Dale labelt het overigens als formeel:
eerst·daags (bijwoord) 1 (formeel) binnenkort: eerstdaags zullen we wel bericht krijgen

OK, ik heb het lemma tot nader order op die manier aangepast.

Zou het in het Antwerpse niet eerder een sort ‘tut’ zijn?

- Gij moet geen pintje hebben, zeker?
- Tut! En twee ook nog als ’t moet.

Bedankt, nthn, ik heb de compteur in het lemma aangepast.

Ik heb het juist nog eens nageteld, en de telling klopt nog steeds. 244 nieuwe lemma’s sinds ‘trats’, en 244 lemma’s meer op de teller.

Dat zou goed kunnen, ik heb in alle geval nog niet veel VL in hun dialect ‘dit’ horen gebruiken. Er moet wel nog een onderscheid zijn tussen de situaties waarin ‘da (hier)’ en waarin ‘dees/tees’ (of ja, ‘deez/teez’) wordt gebruikt. In W-VL is ‘dees/tees’ bijvoorbeeld compleet uitgesloten en is het altijd ‘da (hier)’ (West-Vlamingen, verbetert mij moest ik mij tromperen), maar vanaf het Waasland bestaat de mogelijkheid om het op te splitsen. Altijd als ge ‘tees’ zegt kunt ge ‘da (hier)’ zeggen, maar niet altijd als ge ‘da (hier)’ zegt kunt ge ‘tees’ zeggen. Of liever: ge kunt het wel, maar de betekenis verandert lichtjes, voor mij dan toch – met ‘tees’ legt ge een iets sterkere nadruk.

Is da hier niet gans VL?

In het Waasland sterk vervoegd: gevogen.

Ik had toegevoegd dat het in West-Vlaanderen ‘miljeer’ met zware e is, maar ik peis dat het ook zo is in Oost-Vlaanderen. Misschien zelfs ook ten oosten van de Schelde, maar daar zou ik wat meer Brabanders voor moeten aanhoren.

Volgens informanten in de SAND zou het toch ook (nog altijd) in gebruik zijn in de provincie Antwerpen, met name rond Turnhout en Lier, maar bijvoorbeeld toch ook in Ekeren, net buiten d’stad.

Dat fragment van trouw.nl is bijzonder slecht geschreven – ze zeggen dat ‘eer(st)daags’ in BE een synoniem is van ‘kortelings’, maar vermelden nergens wat de betekenis daarvan dan is. Dat is gelijk ne woordenboek waarin synoniemen gewoon naareen verwijzen zonder verderen uitleg. Volgens mij zit het gewoon azo:

- Er zijn twee synoniemen, ‘eerdaags’ en ‘eerstdaags’. De eerste wordt meer in NL gebruikt, de tweede meer in VL. Persoonlijk ken ik zelfs enkel de tweede, oorspronkelijke vorm.
- Overal betekent ‘eer(st)daags’ ‘binnenkort’.
- Bij sommigen betekent het blijkbaar (ook) ‘recentelijk’. Die betekenis is mij onbekend.

Met die copy-paste is straf schrijven tegenwoordig gelukkig iets gemakkelijker dan vroeger ;)
Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt, Wiktionary bevestigt

Lijkt mij een hypercorrecte spelling omdat ‘ambetant’ in het Frans ‘embêtant’ is (hoewel de betekenis eigenlijk niet 100 ten 100 overeenkomt). ‘Ambetant’ staat nochtans in het groen boeksken.

Deze schrijfvariant nog nooit gezien. Dat in de uitspraak een a naar een e kan zwemen, tot daar aan toe…

Nu, veel goegels zijn er niet. Is het eerder regiogebonden? Iemand een idee?

Blijft verwarrend, want Wiktionary bevestigd dan weer min of meer het ANW:

eerstdaags (binnenkort):
In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “eerstdaags” herkend door:
72 % van de Nederlanders;
95 % van de Vlamingen.

eerdaags (binnenkort):
In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “eerdaags” herkend door:
95 % van de Nederlanders;
74 % van de Vlamingen.

Tiens:
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: binnen afzienbare tijd; weldra
Zie ook: eerdaags

Maar dat blijkt niet volgens goegel, in .NL gebruiken ze eerstdaags in de toekomstige betekenis à volonté. En dan vind ik dit:

Eerdaags is namelijk een vereenvoudigde vorm van eerstdaags (dat ontstaan is uit eerst en dag en in het Middelnederlands werd gespeld als eerstdaechs). Het zijn beide synoniemen van binnenkort, binnen enkele dagen en in België ook van kortelings (dat in Nederland ’sedert kort, onlangs’ betekent). (trouw.nl)

Maar die uitleg over kortelings botst dan weer met kortelings in het VW.

Help!

Persoonlijk gebruik ik eerstdaags niet voor het verleden, maar zou het W-VL zijn?