Recente reacties

familiebanden: sol - sou - salt - sout - zout

Zout is idd. ooit een betaalmiddel geweest. Niet zozeer het zout zelf maar in de betekenis van ‘sold’ (soldij, sol):

WNT:
zout bijvorm van soud (sout), dat op zijn beurt een nevenvorm is van sold.
< Dat men den knechten, wesende onder den heer van C., een maent zouts … sculdich was te betaelen, in B.H.G. 37, 163 (1524).
< Daer is een plaetse binnen veeneetgien alsoe groot als een redelike stadt … Hyer arbeyden altijts te minsten in dusent man konstich in allen ambachten ende bijsonder van schepen te maken ende meer gheleerde constenaers, mit welke sij bestellen jonghen om dese selve consten te leren om een betamelick zout, Bijdr. Gesch. Haarlem 11, 28 (1525).
Uitdr. ’t Is er zout in dien winkel, joos (1900-1904).
(Gewest.) Veel geld kostend, duur. schuerm. (1865-1870), de bont 2, 765 b (1958)

VMNW: Sout
Soldij, loon voor krijgsdienst.
Ontleend aan Ofra. solt, solz ‘monnaye; solde, paye’
Oudste attestatie: Limburg 1240
< iemene bi soute huren: Iemand als huurling in dienst nemen.
< sonder sout: Zonder recht op betaling, voor niets.

ONW: Salt
oudste attestatie 991-1000
< toponiemen die verband houden met de zoutwinning: Salcott, Salthouse, Salthrop.
Oudnederlands: saltbeki: Zoutbeke, onbekende plaats, prov. West-Vlaanderen (beki: beek)
< Oudsaksisch, Oudengels, Nieuwengels, Oudfries, Nieuwfries, Oudnoords, Gotisch: salt.
< Middelnederduits en Nieuwnederduits: solt
< Oudhoogduits: sal
< Middelhoogduits en Nieuwhoogduits: salz

WNT:
- Bal, speelbal; ook een bal dien men met een band of riem wegslingert. Kil. solle, sol.
- Balspel, en bij uitbreiding spel, vermaak, amusement in het algemeen;
ook het fra. “bal” berust op germ. bal.

Schijven, peeschijven, knotsen, ballen, cens, sollen, sous, patatten, petoeters,… In de Kempen kennen we ze allemaal.

De voorbeeldzinnen die het WNT aanhaald, zijn van Ernest Claes. Hij heeft een tijdje in Herentals gewoond en gestudeerd aan het College daar. Daarom verwonderd het mij niet dat hij die Kempische woorden in zijn boeken heeft neergepend.

kontekraafs

In het centrum van W.-Vl. hoorde ik steeds zeggen"kontekraafs"

WNT:
In Zuid-Nederland uitgesproken brevé (brevee), znw. onz., mv. -ten (voorheen soms ook -s).

< fr. brevet: beteekende vanouds: geschrift, brief, briefje; ook: akte door eenig gezag (in korteren vorm, met inachtneming van minder formaliteiten dan anders) uitgegeven

A) wellicht uit mlat. brevetum (beide afleidingen van lat. breve: zie BREVE en verg. BREVIER).

B) bepaaldelijk: ongezegelde gunstbrief des konings

C). Mlat. brevetum komt voor in de bet.: brief des Pausen, breve

Bij de taaltelefoon vinden ze het pertangs niet goed:

http://taaltelefoon.vlaanderen.be/nlapps/docs/default.asp?id=3347

Toegevoegd door Georges Grootjans op 30 jun 2012 10:06

gans

VD
gans (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) 1heel: de ganse dag; van ganser harte in volle oprechtheid

Toegevoegd door Flipper op 22 jun 2012 20:08

De rechtse drummer met staart, laat de schelen nogal klinken:
https://www.youtube.com/watch?v=8JZs8Cs5aK4

http://www.beslist.be/products/muziekinstrument/muziekinstrument_425411_425421/#zoomview

WNT:
Pisoog, hier en daar in Vlaanderen (”de pisooge”) schertsend voor: het vrouwelijk lid.

In welke regio is deze betekenis gekend?

Petten in W-Vl zijn grillen.

WNT: De vorm griel is gewest. in N.-Holl.

Als WNT schrijft dat lapop slaan betekent, zou het dan kunnen dat de uitdr. ook wel: er een lapop geven, kan beduiden als in de zin van: er een slag geven?

Geweldig!

klutterspaon

wij noemen het klutterspaon – omdat het kluttert bij het heen en weer slaan

bekuttelen

er is toch een onderscheid tussen bekuttelen en betuttelen

betuttelen is de ander kleinhouden, hem geen initiatief laten nemen, alles in zijn plaats doen onder mom dat hij het niet kan of het niet goed doet

NL-betekenis: niet kunnen opschieten, treuzelen, met onbelangrijke dingen bezig zijn.(trutten)
Zit niet zo te truttebollen, dat schiet niet op.

zie ook reactie bij oestappel

Eigenlijk wordt het OEGSTAPPEL geschreven maar de G verdwijnt in de uitspraak en wordt dus OESTAPPEL.
Idem voor oest.