dodentol

dodentol

(de ~ (m.))

het dodental

dodentol is standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal

533

Tol is wat men verschuldigd is (in normale omstandigheden),
figuurlijk: betaling, consequentie voor … meestal in natura: ondergelopen kelder, gelijkvloers in laaggelegen gebied, brandbare stoffen, ontploffing … wat eigenlijk te voorzien was in geval van onheil. Waar ge voor opdraait, als ge het risico neemt. Wie gaat er nu wonen in een gebied dat onder kan lopen? kan ontploffen? Onwetenden, die bij de neus genomen worden door de reclame. Foei, reclamemensen!

Tal is het aan-tal of het ge-tal.

Ik zie eigenlijk de relevantie niet in van de verklaring van tal voor tol. Deze verklaring raakt kant noch wal.

Dodentol slaat misschien meer op het rampzalige en het fatalistische (“de ramp heeft een zware tol geëist”)terwijl dodental altijd om een exact aantal dodelijke slachtoffers gaat. Ze zijn ook niet echt onderling verwisselbaar denk ik.

Vraag van de week
Wat is juist: Het dodental of de dodentol na de aardbeving is opgelopen tot meer dan 700 mensen?

Zowel dodentol als dodental is juist.

Voor het aantal dodelijke slachtoffers na een ramp, aanslag of grootschalig ongeluk wordt in het hele taalgebied dodental gebruikt: Het dodental na de zelfmoordaanslag is gestegen tot 95; De vijftien verkeersdoden in de laatste week brengen het dodental op 120.

In België wordt in de standaardtaal ook dodentol gebruikt: Een week na de nachtclubbrand is de dodentol opgelopen tot 145. Dodental en dodentol betekenen hetzelfde, maar de woorden hebben niet helemaal dezelfde gevoelswaarde. Dodental verwijst neutraal naar het aantal doden; bij dodentol kan ook de betekenis ‘de tol die geëist wordt’ meespelen. Tol impliceert dat er een groot aantal (onschuldige) slachtoffers gevallen is.

…dus als iemand het verschil op een goede manier wil formuleren in het artikel, doet hij dat maar!